Geloof en liefde moeten samengaan
Het Heilig Kerstmisgilde kwam bijeen
Op het feest van de H. Antonius van Padua kwam Het Heilig Kerstmisgilde voor haar zomerbijeenkomst naar de Groenmarktkerk in Haarlem die aan Antonius is toegewijd. Daar mocht ik met hen de H. Mis vieren, waarbij ik onderstaande preek heb gehouden. Dit vele eeuwenoude Gilde toegewijd aan het Kerstgeheim en de Caritas, telt tweemaal 27 gildebroeders en -zusters, gelijkelijk verdeeld over mannen en vrouwen.
De lezingen waren die van het feest van de heilige Antonius: Jes. 61,1-3a en Lc. 10,1-9
Homilie
Gildebroeders en -zusters van het Heilig Kerstmisgilde
en U allen,
Rijke geschiedenis
Het is voor mij een vreugde
bij Uw zomerbijeenkomst
de Gildemis te vieren.
Met zijn rijke geschiedenis
van bijna zeven eeuwen
is het Heilig Kerstmisgilde
een levend getuigenis
van de onlosmakelijke verbondenheid
van geloof en naastenliefde.
Geloof zonder liefde is dood, liefde zonder geloof sterft
Geloof zonder werken
- zonder naastenliefde -
is dood, leerde ons de apostel Jakobus al.
Tegelijk mogen we zeggen
dat het uitermate moeilijk wordt
de naastenliefde vol te houden
als er geen geestelijke, bovennatuurlijke motivatie is.
Liefde in een aards perspectief
houdt een keer op.
De geestelijke inspiratie
plaatst de liefde in een breder perspectief,
waarin het menselijk beredeneren
uiteindelijk niet meer de doorslag geeft,
maar de liefde van God
die mens werd
en in Bethlehem ons leven kwam delen
en die verder ging in Zijn liefde
dan menselijkerwijs gesproken
redelijk en verstandig is.
Kerstmisgilde
Die onlosmakelijke verbondenheid
van geloof en liefde
komt in het Kerstmisgilde
met nadruk naar voren:
Uw eerbiedwaardig Gilde is gewijd
aan de gedachtenis van de menswording,
de geboorte van Jezus Christus,
die wij op Kerstmis gedenken.
Ook het aantal stoelhouders
- twee maal zevenentwintig -
is een symbolisch getal
dat verwijst naar volheid
en de Drieëne God:
drie maal drie maal drie.
Vanouds kwam daar nog bij
een verwijzing in het aantal armen
dat werd uitgenodigd: dertien,
naar het getal van Christus en de twaalf apostelen.
Geloof en liefde zijn één
en het verheugt mij zeer
dat het Heilig Kerstmisgilde
gedurende zoveel eeuwen
deze beide aspecten
bij elkaar heeft weten te houden,
waarvan ook deze Gildemis getuigt.
Proficiat!
Liefde en geloof vevlochten
Dit is wezenlijk voor ons katholieke geloof,
zoals ook de lezingen van vandaag getuigen
op dit feest van de heilige Antonius van Padua.
In het evangelie werden de leerlingen uitgestuurd.
Misschien zou je moeten zeggen
dat zij worden uitgestuurd
om het geloof te verkondigen,
maar de eerste opdracht is niet de verkondiging.
Dat komt in het evangelie pas op het einde
en dan klinkt het nog bijna troostend
naar degenen die in nood zijn:
“Het rijk Gods is u nabij”.
Zij krijgen allereerst de opdracht
om vrede te wensen,
te eten en te drinken wat hun wordt voorgezet
en de zieken te genezen.
Eerst wellevendheid, nabijheid, naastenliefde.
In de eerste lezing uit de profeet Jesaja
was het al niet anders:
de verkondiging van de blijde boodschap
en de werken van naastenliefde
voor treurenden, bedroefden, gevangenen, armen
zijn er helemaal met elkaar vervlochten.
Paus Franciscus
En dat is natuurlijk wat onze paus Franciscus
in talloze beelden en gebaren ons vóórleeft
als hij vooral de kleinen, de armen, de vluchtelingen,
de mensen in nood
zijn voortdurende aandacht geeft.
Een christen, een katholiek is iemand
die door zijn geloof wordt geïnspireerd
om naar het voorbeeld van Jezus
en de opdracht van het evangelie
een goed mens te zijn,
iemand met het hart op de juiste plaats,
met aandacht en liefde voor de armen,
voor mensen in nood.
De armen eerst...
Ik heb met genoegen gelezen
dat het Heilig Kerstmisgilde
in bepaalde perioden van de geschiedenis
toen de financiële middelen
uiterst beperkt waren,
het eigen Gildenmaal heeft laten vervallen
om toch de armen te kunnen helpen.
Vandaag kan het er gelukkig weer iets beter vanaf,
maar het blijft toch een mooi getuigenis
uit de geschiedenis.
Een ander mooi punt is
dat het Gilde niet aan de weg timmerde.
Mensen wisten zelfs vaak niet
dat iets door het Gilde bekostigd was.
Helemaal in de traditie van:
“Laat uw linkerhand niet weten,
wat Uw rechter doet”.
Antonius van Padua
Op deze 13e juni wordt in de katholieke kerk
het feest van Sint Antonius van Padua gevierd,
de heilige aan wie deze kerk is toegewijd.
Ook hij was een man
bij wie geloof en naastenliefde sterk verbonden waren.
Hij was van een rijke, adellijke familie uit Lissabon,
stamde volgens zeggen nog af van Godfried van Bouillon,
en kwam uiteindelijk in Padua,
waar hij op deze dag in 1231 gestorven is.
Hij werd Franciscaan.
Aanvankelijk had hij als ideaal
om naar Marokko te gaan
en vreedzaam de Moslims te bekeren
door naastenliefde en door prediking.
Maar hij werd ziek
en kwam min of meer per ongeluk
- de wind stond verkeerd -
in Italië terecht.
Daar werd hij keukenhulpje in het klooster
tot men op een dag
bij toeval zijn preektalenten ontdekte.
Daarna begon het:
waar hij maar kwam werden zieken genezen,
armen geholpen, verloren zaken teruggevonden
en vol vuur en vreugde
verkondigde hij het evangelie.
Menigten trokken hem achterna
en hij werd na zijn dood
een zeer populaire heilige:
er is bijna geen kerk
waar je zijn beeld niet tegen komt,
er is bijna geen katholiek
die nog nooit heeft gehoord
dat je voor verloren zaken
bij Antonius moet zijn.
“Dé heilige”, “Il Santo”
wordt hij in Italië genoemd.
Geloof en liefde samenbinden
De kern ervan is en blijft
dat hij geloof en liefde wist samen te binden
Daar gaat het om,
in het Kerstmisgilde,
in de kerk, in het geloof,
in het leven...
Amen.