Waarom kerk?
Nodig ze uit!
Op een feest met veel zestigers, ontmoette ik allerlei mensen die "van huis uit" katholiek zijn, maar zelden meer in een kerk komen. Ze hebben afgehaakt. Vaak met een beetje 'dubbel' gevoel. Hoe is dat zo gekomen?
De band is weg...
De één had een band met de pastoor van zijn jeugd, die actueel preekte en waarmee ook op menselijk vlak en in het dagelijks leven een band was; toen die priester uit de parochie verdween, ging de band met de kerk verloren. Een ander vond dat er zoveel geweld uit religie was voort gekomen, kijk nu maar weer naar die Jihadisten. Ik vroeg haar of zij ooit een priester was tegen gekomen die haat preekte en niet de liefde tot God en de naaste, die centraal horen te staan in het geloof? Weer een ander had veel rust en innerlijke vrede in de kerk gevonden; jaren lang was hij iedere zondag gegaan, maar bij een verhuizing was dat ritme weggevallen; er was wel een soort heimwee, maar het was er toch niet meer van gekomen... Een volgende vertelde dat vroeger iedereen ging, je wist precies degene aan te wijzen die niet kwam, nu is dat juist andersom: de enkeling die wél gaat wordt aangewezen...
Als het is weggeëbd...
Aan deze reacties (en er zullen er nog veel meer zijn), zie je hoe belangrijk een band van gemeenschap is, het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap en gekend te zijn. Die persoon die het over geweld en religie had, had katholieke wortels, maar oordeelde helemaal van buiten af: dat oordeel gaat over een werkelijkheid die ver van haar afstaat, niet over "familie", niet over "eigen". Maar zelfs als iemand veel goeds heeft ondervonden door geloof en kerk, heeft die persoon toch wel een steuntje in de rug nodig, een "sociale setting", om te blijven gaan. De met elkaar geleefde liefde tot God en de naaste wordt ontwikkeld en gedragen door gemeenschap.
Het maakt duidelijk hoe belangrijk het is om mensen die wat 'buiten' staan, gelegenheid te geven en uit te nodigen om met ons gemeenschap te vormen. (Een initiatief dat dit wil stimuleren is 'kerkproeverij')
Die noemde Hij 'kerk'
Toen Jezus door het land van Palestina trok
was een van de eerste dingen die Hij deed
apostelen roepen
om Hem te vergezellen,
Zijn woorden te horen
om samen met Hem een gemeenschap te vormen
en om door Hem uitgezonden te worden.
En Hij wilde dat zijn leerlingen
ook na Zijn hemelvaart
een gemeenschap zouden vormen,
gebouwd op Petrus, de rots.
En die gemeenschap noemde Jezus "de Kerk",
in het Grieks "Ekklesia",
dat wil zeggen: de mensen die verzameld worden,
die bijeen geroepen worden;
of ook wel "Kuriakon" - daar komt ons woord "Kerk" vandaan"
en dat betekent: "Huis van de Heer".
Mensen die verzameld worden,
die bij elkaar geroepen worden
in het huis van de Heer.
Hij heeft het zo gewild
Ziet U hoe belangrijk het voor Jezus is
dat wij bijeenkomen en een gemeenschap vormen?
Hij heeft het zelf zo gewild.
En waarom heeft Hij dat zo gewild?
Nu, uiteindelijk kunnen we Gods gedachten
natuurlijk niet doorgronden;
maar we kunnen wel een beetje aanvoelen
waarom dat zo belangrijk is.
Geborgenheid
Heel veel mensen ervaren het
en eigenlijk weet iedereen het wel een beetje:
alleen-zijn is niet gemakkelijk;
maar je kunt ook alleen-zijn met z'n tweeën
of zelfs met nog meer.
En je kunt ook nog niet-alleen zijn,
terwijl er toch geen andere mensen bij je zijn.
We zijn ook eigenlijk niet alleen
omdat we toch in God geborgen zijn.
Echt alleen-zijn
in de zin van: van God en mens verlaten -
is ook niet goed.
Slechte vrienden
Voor mensen, vooral voor jonge mensen,
is het vaak heel belangrijk om ergens bij te horen,
niet aan de kant te staan, maar mee te kunnen doen in de groep.
Nu zijn er natuurlijk allerlei groepen.
Een groep kan heel schadelijk zijn,
"slechte vrienden",
zoals die iman die jongeren
tot gewelddadige acties brengt.
Maar je hebt ook allerlei goede groepen
die stimuleren elkaar in het goede.
Uit de put
Echt alleen-zijn is ook niet goed.
Want iedere mens is een beetje on-af;
de een is een beetje te veel zus,
de ander een beetje te veel zo.
Andere mensen kunnen ons eens ergens uittrekken,
bijvoorbeeld uit een diepe put van negatieve gedachten
- en daar zijn heus niet altijd van die diepzinnige gesprekken voor nodig -
of anderen ontnuchteren onze naïeve overmoed;
of we kunnen ons aan anderen optrekken:
mensen aan wie we een voorbeeld nemen of kunnen nemen.
Ons eigen straatje is niet perse altijd het beste.
Wij zitten op een bepaalde manier
toch ook gauw gevangen in onszelf.
Daarom doet vakantie ons vaak zo goed:
we breken er even uit.
Dus is het goed om op een bepaalde manier
niet-alleen te zijn, gevoed te worden van buiten-af,
niet alleen ónze gedachten, vragen, zorgen.
Trouwens: geen mens kan het allemaal in zijn eentje,
we hebben elkaar nodig.
Om jezelf cirkelen
Daar komt nog iets bij:
als een mens altijd om zichzelf heen cirkelt
met zichzelf bezig is
en voor zichzelf leeft,
wordt hij een grote egoïst.
We vergeten verdriet en pijn
als we voor een ander in de weer zijn.
Geven maakt gelukkig.
Gemeenschap
Trouwens de liefde is het belangrijkste in het leven:
en dat is altijd: liefde tot God en de liefde tot de naaste;
dus ook weer: je openen naar de ander;
Liefde is niet: op je eentje verder je eigen weg gaan,
maar de ander verdragen, rekening houden met elkaar
enzovoorts.
God zelf is gemeenschap:
een drieëenheid
van Vader, Zoon en heilige Geest,
Als we dit overwegen,
kunnen we aanvoelen waarom Jezus
de kerkgemeenschap heeft gewild:
wij mensen zijn vanuit ons diepste wezen
geroepen om niet alleen te zijn
om gemeenschap te vormen met anderen;
wij hebben anderen nodig
en anderen hebben ons nodig;
wij hebben een bijdrage te geven aan de gemeenschap.
Daarom geeft Jezus -
voorzover wij dit met ons menselijk verstand kunnen begrijpen -
zijn genade aan ons
door de kerkgemeenschap
en de Eucharistie en de andere sacramenten
zijn gemeenschapsvieringen.
De gemeenschap, de kerkgemeenschap
is dus wezenlijk.
Het is geen supermarkt,
waar je kunt zeggen:
ik pak er gewoon een paar dingen tussenuit
die ik hebben wil.
Dat is zelfbediening,
dus weer voor onszelf,
nee: GEMEENSCHAP.
wij hebben de kerk nodig
en de Kerk heeft ons nodig.
