Nieuwjaarsdag: Moeder van God en Artificial Intelligence

Omgaan met je emoties

Op de eerste dag van het jaar 2024 wens ik U van harte alle zegen toe, dat dit voor U een goed jaar mag wor­den! Handelen we vanuit waar­den of vanuit emoties? Heel veel oorlogen wor­den gevoerd door wie met de mond belijdt dat vrede de waarde is waar we naar moeten streven. Wat brengt hen er dan toch toe om oorlog te voeren? Hier spelen emoties een rol. We ston­den stil bij de rol van emoties en bij wereld­vre­des­dag. Paus Fran­cis­cus koos als thema bij deze dag: "Artificial Intelligence", Wat heeft dat met vrede te maken?

De H. Mis vierde ik deze ochtend in de ka­the­draal.

Nieuw­jaars­dag Hoog­feest van Maria, Moeder van God - Wereld­vre­des­dag

Welke emoties zijn waarde­vol en goed om te delen?

Broe­ders en zusters, U allen,

Het nieuwe jaar

Van harte wens ik U nogmaals
een zalig en gezegend nieuw­jaar toe.
We weten nog niet wat dit jaar ons zal brengen,
ik hoop op voorspoed, vrede en vreugde
voor ons allen,
tege­lijk hoop ik en wens ik
dat wat het ook mag zijn
- ook als er tegen­slag is -
we de kracht mogen krijgen
om het uit Gods hand te ont­van­gen
en om - wat het ook is -
het te kunnen zien als een uit­daging
en een opdracht.

En in ieder geval is het al iets moois
dat deze dagen - rond Kerst en Oud en Nieuw -
een gelegen­heid bie­den
om met mensen in contact te komen,
mis­schien ook weer een stap te zetten,
relaties te her­stel­len,
vriend­schappen en contacten te vernieuwen.

Mede­deelzame her­ders

Want we hebben elkaar nodig,
niemand kan mens zijn op een eiland, alleen
en dat we zo geschapen zijn,
dat we niet zon­der andere mensen kunnen,
mag ons uit­no­di­gen
om die relatie naar anderen toe zelf ook te leggen,
contact te zoeken
en mensen die met ons contact opnemen
in principe te verwel­ko­men.
Dat is wat we zien rond de stal van Beth­le­hem:
her­ders komen het kindje bezoeken
en zij delen wat zij hebben gezien
weer met anderen,
zij maken het bekend
aan ieder die zij ont­moe­ten.

Sociale wezens

Inder­daad: de roe­ping van ons mens-zijn
en van ons christen-zijn
vloeit voort uit hoe de Schepper ons heeft gemaakt:
we zijn geschapen als sociale wezens,
als mensen in verbin­ding met anderen
en we zijn geschapen
naar het beeld en de gelijkenis van God,
die zelf relatie is:
God, Vader, Zoon en heilige Geest,
één God in drie personen.

Maria's re­flec­tie

Aan die stap om met anderen in contact te tre­den
en te delen en bekend te maken,
zoals de her­ders in het evan­ge­lie doen,
gaat eigen­lijk nog een andere stap vooraf
die we in het evan­ge­lie bij Maria vin­den:
zij “bewaarde alles in haar hart
en overwoog het bij zich­zelf”.

Emoties

Want we kunnen ook te snel spreken.
Som­mi­ge dingen die wij meemaken
of die wij horen
zullen in ons emoties oproepen.
Dat kunnen po­si­tie­ve emoties zijn,
zoals vreugde of dank­baar­heid,
dat kunnen ook min­der po­si­tie­ve emoties zijn,
zoals verdriet, pijn, kwaad­heid en ergernis
En er zijn gevoelens di er tussen in liggen,
zoals wanneer we vragen hebben
of iets niet goed kunnen plaatsen
en noem maar op.
Over het alge­meen kunnen we zeggen
dat vreugde en dank­baar­heid gevoelens zijn
die we snel kunnen delen met anderen.
Wat vreugde geeft
en wat ons dank­baar maakt
wijst ons een goede weg.

Bewaar het in je hart

Maar al die andere gevoelens
kunnen we beter eerst laten bezinken,
ze in ons hart bewaren en over­we­gen.
Een wijze raad van meesters in het gees­te­lijk leven is
dat je met die gevoelens
pas ver­der kunt gaan,
ze pas kunt door­ge­ven en bekend maken
of ze een plaats geven,
als je Jezus erin hebt kunnen ont­dek­ken.
Doe dan dus als Maria:
bewaar het in je hart
en overweeg het bij jezelf
of spreek erover met een ver­trouwde persoon
die je gees­te­lijk vooruit kan helpen.

Maria en de Kerk­ge­meen­schap

Aan het begin van dit nieuwe jaar
vieren we een feest ter ere van Maria,
als Moeder van God.
Het is vandaag de Octaaf­dag,
de dag die de feestweek van Kerst­mis afsluit.

Vandaag valt onze blik dus
op Maria in de kerst­stal:
zij is Moeder gewor­den
en doordat zij de Moeder van God is,
de moe­der van Christus,
is zij daar­mee ook op bij­zon­dere wijze
de moe­der gewor­den van ons,
die het lichaam van Christus, de Kerk,
mogen vormen.
Ik wil daarom graag op deze eerste dag
de bij­zon­dere bescher­ming en voor­spraak
van onze moe­der Maria vragen
voor ons allen,
voor allen die bij de ka­the­draal betrokken zijn,
voor heel de stad,
voor ons bisdom
en voor heel de we­reld­wijde kerk.

Wereld­vre­des­dag

Deze eerste dag van het jaar
is het tevens wereld­vre­des­dag:
we bid­den om vrede in de wereld
en denken aan de vele uit­dagingen
waarvoor we op dit gebied staan.
Vele keren al heeft onze paus
en hebben wij allen
gebe­den om vrede voor die lan­den
die wor­den ver­scheurd door geweld:
Oekraïne, Israël en Palestina
en ver­schil­lende andere lan­den.
En juist met kerst­mis zijn opnieuw
twin­tig dorpen door moslim ter­ro­ris­ten aan­ge­vallen
in centrale deel­staat Plateau van Nigeria
met vele doden tot gevolg.
Laten we op deze dag ook bid­den
om respect voor elkaars religie
en dat er een einde komt aan christen­ver­vol­ging.

Artificial Intelligence

Paus Fran­cis­cus staat in zijn bood­schap voor deze dag
stil bij “Artificial Intelligence”,
kunst­ma­tige intel­li­gentie.
Daar­mee is het zoals met zoveel dingen:
je kunt het goed gebruiken
en dan kan het een grote hulp zijn,
het kan ook niet zo goed wor­den gebruikt
en dan gevaren brengen.
Wordt het gebruikt om de vrede te dienen
en het wel­zijn van mensen
of wordt het een instru­ment in oorlogs­voe­ring?
De paus staat dit jaar bij het voor en tegen stil,
dat voert te ver voor deze preek,
maar ook hier is het van groot belang
alles goed te over­we­gen.

Nieuw­jaarswens

Moge dit nieuwe jaar voor ons allen
een gezegend jaar wor­den:
een jaar waarin we het goede nieuws,
de blijde bood­schap delen
en met beleid en over­we­ging han­de­len,
tot eer van God,
tot wel­zijn van mensen.
Zalig Nieuw­jaar!

Gebed en voor­bede op Nieuw­jaars­dag

Op nieuw­jaars­dag kijken we op een schone bladzijde, een nieuw jaar, een nieuw begin en vragen we God onze Vader om Zijn zegen.

We willen God aan het begin van dit nieuwe jaar danken voor alle mensen die zich inzetten voor de Kerk, voor ons bisdom en onze ka­the­draal. We bid­den om Gods zegen voor hen in dit nieuwe jaar; bid­den we ook om Gods zegen voor alle pries­ters, de pas­to­rale krachten en vrij­wil­li­gers.

Op deze wereld­vre­des­dag bid­den we om een spoe­dig einde aan de vele con­flic­ten in de wereld. Laten we bid­den om vrede voor Israël en Palestina, voor Oekraïne en helaas nog zoveel andere lan­den. Bidden we voor de chris­te­nen in Nigeria die lij­den onder ter­ro­ris­tisch geweld en met kerst­mis doden en gewon­den moesten betreuren.

Laten we bid­den dat er in onze samen­le­ving meer ruimte mag komen en aan­dacht voor re­flec­tie, ge­meen­schapszin en sociale ver­bon­den­heid. Dat niet de emoties maar de mooie waar­den lei­dend zullen zijn.

Laten we God bid­den om kracht en zegen voor ons­zelf en voor allen die met ons verbon­den zijn, om ook in het nieuwe jaar van ons leven iets moois te maken en dank­baar en dienst­baar te zijn. Dat dit een goed en gezegend jaar mag zijn.

Laten we al onze per­soon­lijke intenties en goede voor­ne­mens voor dit nieuwe jaar bij de Heer aanbevelen, op voor­spraak van Maria.

Vader in de hemel, wil ons zegenen om met moed en ver­trouwen het jaar des Heren 2024 in uw naam te beginnen. Wij vragen het U op voor­spraak van Maria, moe­der van God, door Christus onze Heer.