Een dag voor nieuwe katholieken
Maria Geboorte in Heiloo
8 september, feestdag van Maria Geboorte, werd in Heiloo de dag voor de nieuwe katholieken gehouden. Midden op de dag, om 12.00 uur was er een feestelijke Eucharistieviering in de grote kapel waarvoor honderden mensen waren gekomen. Daarbij heb ik de onderstaande preek gehouden. Een zonnige dag begunstigde de goede sfeer die er toch al heerste... Op de dag voor de nieuwe katholieken hield Anne Commandeur eerst een prachtig getuigenis over haar weg naar de katholieke kerk.
Het geloof had zij van huis uit meegekregen en het had haar nooit 'lekker' gezeten dat zij er zo weinig mee deed. Ze is nu actief in de kerk, daarin opgenomen, kerkelijk getrouwd en verdiept zich in de katholieke theologie. In kleine groepen werden vond daarna een uitwisseling plaats en was er een bijeenkomst voor begeleiders van nieuwe katholieken. Na de Mis en de lunch kon men kiezxen uit een rondleiding over het heiligdom of een inleiding over het gebed door mgr. J. van Burgsteden. De dag werd plenair besloten met een vragensessie waarbij ik p0ogde zo goed mogelijk antwoord te geven en een hapje en een drankje. Mgr. J. Punt gaf acte de présence bij het zilveren priesterjubileum van mgr. G. de Korte, bisschop van Groningen-Leeuwarden.
Homilie
Broeders en zusters,
Wij mogen deze dag van de geboorte van Maria vieren in dit heiligdom van Maria ter Nood.
Een mooie dag, een mooie plaats! Maria is de ‘nieuwe mens’, helemaal voor God, niet voor de zonde, haar leven was één groot, onafgebroken ‘ja’ voor God.
De geboorte van een nieuwe mens is altijd heel bijzonder. Deze week nog vertelde mij een jonge opa dat hij zijn zoon helemaal had zien veranderen bij de geboorte van zijn eerste kind. Hij werd vader en dat maakte eigenlijk alles anders, zeker ook de manier waarop hij in het leven stond.
Ik denk dat we dat wel kunnen begrijpen en dat we allemaal wel bepaalde gebeurtenissen hebben meegemaakt die ons veranderd hebben.
We kunnen dat allemaal invullen voor onszelf: een moeilijke ervaring, een lijden, een overlijden of misschien ook juist een heel mooie ervaring, die ons opende voor de schoonheid van het leven en voor God, heeft ons leven veranderd.
Ik denk vandaag daarbij speciaal aan de nieuwe katholieken in ons midden: jullie hebben iets meegemaakt, een wending, een inzicht, een nieuwe beleving, die jullie heeft veranderd, al is dat misschien soms een gleidelijke groei geweest, met fases, stappen en ervaringen, maar zo dat jullie de stap hebben gezet om katholiek te worden.
Welkom in de grote familie van de katholieke kerk! Die familie strekt zich uit over heel de wereld - we spreken daarom van universele of algemene Kerk - en over alle tijden sinds de komst van Christus. Er is geen tijd of je komt heel duidelijk die katholieke kerk tegen.
Één van de seminaristen maakt de scriptie waarmee hij zijn studie afsluit over de tijd van de heilige Cyprianus van Carthago, een bisschop die rond 256/258 na Christus gestorven is.
Cyprianus schrijft over de eenheid van de Kerk, de bisschop, de priesters, diakens en leken en over de lagere clerus en je kunt het allemaal zo herkennen; veel is er eigenlijk niet veranderd: ook toen zag de Kerk er heel katholiek uit, zo katholiek dat ik het weleens moeilijk vind om te begrijpen dat iemand protestant kan zijn.
We zijn tegelijk een Kerk van mensen en dat wil zeggen dat je in die Kerk ook de rook van Satan vindt, zoals paus Paulus VI dat eens uitdrukte.
Het kwaad is overal op aarde. Denk dus niet dat als je katholiek wordt je het kwaad ontlopen kunt! Maar de geschiedenis van de Kerk is toch méér een geschiedenis van heiligen dan een geschiedenis van misbruik, inquisitie, kruistochten en Borgia’s.
De Kerk wordt getekend en gekenmerkt door de heiligen die haar hebben opgebouwd door hun liefde voor de naaste, hun zorg voor onderwijs, armen, zieken, hulpbehoevenden, voor de missie, verkondiging en heiliging.
En jullie, wij allemaal, zijn geroepen om heiligen te zijn. De Kerk heeft heiligen nodig en apostolaat: goede, mooie initiatieven die aan de mensen van onze tijd de schoonheid van het gelaat van de Christus tonen.
Laat je geloof niet werkeloos blijven! Je moet er iets mee gaan doen, concreet en tastbaar, je mag het niet in de binnenkamer van je hart verborgen houden! Een nieuw begin.
Velen van jullie, nieuwe katholieken hebben zo’n nieuw begin gemaakt. We vieren ook vandaag zo’n nieuw begin: Maria wordt de dageraad van het heil genoemd, omdat met haar de verlossing begon: haar moederschap en haar “ja” tot God: daar is het mee begonnen.
Maria en Jozef zijn een prachtig beeld voor iedere katholiek: zij waren eenvoudige mensen, nederig ook, geen figuren die zichzelf op de borst slaan van: ‘kijk mij nou eens’.
Jozef had zijn rechten kunnen laten gelden: hij ontdekt dat Maria zwanger is, voordat zij gingen samenwonen. (Dat heeft overigens niets te maken met wat nu onder samenwonen wordt verstaan: als het huwelijk gesloten was, kwam enige tijd daarna het moment dat de bruid plechtig en feestelijk naar de nieuwe woning werd geleid en daarna begon het samenwonen; het was dus samenwonen een tijdje ná het huwelijk en niet ervoor!).
Jozef ontdekt dus dat Maria zwanger is. Hij denkt dat er een andere man in het spel is en hij had haar kunnen laten stenigen. In plaats daarvan besluit hij geen wraak te nemen maar stilletjes te vertrekken.
Prachtig! Hier zien we een van de belangrijkste dingen voor een christen: dat je goed weet om te gaan met wat mensen je aandoen. Dat je weet te vergeven, ook al kost dat moeite en gaat dat niet vanzelf. Als het vanzelf zou gaan zou dat betekenen dat je je verdriet en je pijn had weggestopt.
Ook Maria is door haar openheid voor God, haar bereidheid om Gods wil te doen ook als Die haar plannen in de war kwam gooien, een geweldig voorbeeld voor ieder van ons.
Maar Maria is natuurlijk ook meer: je kunt niet buiten haar om. Maria hoort erbij. De Heer heeft haar aan jou als moeder gegeven: “Zie daar je moeder”. Eer je moeder, dat hoort bij je katholieke geloof! Een nieuw begin.
God heeft met ons een nieuw begin gemaakt, ieder keer dat wij Zijn vergeving hebben ontvangen in het sacrament van de biecht.
Hij heeft met ons een nieuw begin gemaakt op tal van andere momenten van ons leven: Hij heeft ons geleid, Hij heeft ons nieuwe wegen geopend.
Langs allerlei soms vreemde en wonderlijke wegen leidt Hij ons mensen. En zo is het altijd gegaan. De stamboom bijvoorbeeld waarmee het evangelie vandaag begon, is een bonte afwisseling van goed en vooral kwaad.
Er komen maar een paar vrouwen in voor, maar ook die zijn niet veel bijzonders: Tamar bijvoorbeeld is een overspelige vrouw, het is bijna incest wat daar is gebeurd, want de kinderen in de stamboom zijn van haar schoonvader; Rachab is een heidense hoer die de Joodse verspieders herbergde; Ruth is een buitenlandse, heidense vrouw en “de vrouw van Uria” was Batsheba, die getrouwd was met Uria en toen een overspelige relatie met David kreeg.
Heel erg netjes is het dus allemaal niet en dat is dan het geslacht van koning David, waaruit de Messias moet voortkomen.
Maar God schrijft recht op kromme lijnen en Jezus wordt geboren uit deze familie en toch ook weer niet, want Maria is zwanger van de heilige Geest.
God maakt steeds weer een nieuw begin. Je kunt het in je eigen leven merken en misschien zul je daarin ook wel eerlijkheidshalve moeten erkennen dat het niet allemaal zo fantastisch was. Maar Hij laat je toch niet vallen. Je krijgt nieuwe kansen.
En de grote genade van je eigen zonde is, dat je dan mag zien, dat God zich niet laat ontmoedigen door het kwaad in jou, niet door het kwaad in de wereld en niet door het kwaad in de Kerk; en dat Hij het kwade weet om te buigen naar iets goeds.
Het kwaad is een beproeving en een bekoring, maar: richt je hart en je gedachten op de kracht van God. Het kwaad is erg, het lijden is erg, maar God is groter. Het kwaad kan je niet overweldigen, je bent veilig geborgen in het hart van God.
Zo kunnen we zelf ook - met Maria - getuigen: de Heer heeft grote dingen aan mij gedaan: Hij heeft mij op een bijzondere wijze aangeraakt, mij geleid, mij gebracht tot waar ik nu ben en die dankbaarheid om Gods leiding, is een kracht waardoor je - bij de teleurstellingen die je ook zult voelen, zoals Jezus ze gevoeld heeft - kunt vertrouwen en overgeven.
Moge Maria daarbij onze voorspraak en ons voorbeeld zijn.
AMEN