Over aantrekkingskracht en doorzettingsvermogen
Haarlems kapittel voor Bavo in Gent
Voor het feest van Sint Bavo waren de bisschop, mgr. Jozef Punt, en ik in Gent samen met een afvaardiging van het Haarlemse kapittel. Het was een mooi gebeuren maar voor mij begon het bezoek niet zo fortuinlijk.
Banden Gent en Haarlem
De kapittels van de bisdommen Gent en Haarlem-Amsterdam hebben oude banden. Die banden lagen er zeker door de handel, zoals een tentoonstelling in Gent over dit thema laat zien, maar ook door de patroon, de heilige Bavo, wiens relieken vanuit Gent naar Haarlem zijn gekomen. Deze oude banden worden eenmaal in twee jaar gevierd door een uitwisseling waarin het ene bisdom het sint Bavofeest in het andere komt vieren. Het was dus vier jaar geleden dat we vanuit Haarlem voor dit feest naar Gent waren geweest.
Hoogmis met valken
Hoogtepunt van het bezoek was de feestelijke Mis met medewerking van de Schola cantorum van de Sint-Baafskathedraal, het Jachthoornensemble "Cercle Royal les Disciples de saint Hubert", doedelzakken en leden en valken van de Belgische Valkerij Federatie. Behalve dat de kathedraal tot de laatste plaats bezet was (ruim 1200 gelovigen), waren ook een 25 valken aanwezig die tijdens de viering redelijk rustig op de arm van hun valkenier bleven zitten.
Zorg voor de armen
Na de Mis, waarin mgr. Jozef Punt hoofdcelebrant was, vond een ontmoeting plaats met KRAS (Kring Rond Armen in de Stad) een koepel waarin allerlei organisaties samenwerken voor de armen. Met deze organisaties en mensen voor wie zij zorg hebben, hebben we de lunch gebruikt.
Die zondag vierde het bisdom Gent tevens een zondag van barmhartigheid waarvoor ’s middags nog een vesperviering werd gehouden, waarbij tevens werd herdacht dat de bisschop, mgr. Luc van Looy, de 75 jarige leeftijd had bereikt, tevens de verjaardag waarop een bisschop zijn ontslag aanbiedt aan de paus.
Ten val gekomen
Het bezoek begon voor mij overigens niet zo gelukkig: bij aankomst kwam ik ten val: ik struikelde door een uitstekende stoeprand en een gat in het plaveisel en brak mijn neus. Het betekende dat de zaterdagmiddag vooral uit een bezichting van het plaatselijke ziekenhuis bestond. Omdat ik er toch wat gehavend uitzag, heb ik het maar even uitgelegd aan het begin van de preek. Ach, het paste in zekere zin wel goed op deze zondag waar op het bisdom Gods barmhartigheid vierde. Want we komen allemaal weleens ten val op onze levensweg, we struikelen allemaal weleens en dan is er steeds een barmhartige Vader die ons opvangt...
Hierbij de preek die ik tijdens de hoogmis heb gehouden. Het evangelie was vanwege het hoogfeest van sint Bavo Lc. 14, 25-33.
HOMILIE
wereldse wereld
De wereld om ons heen
wordt ‘‘wereldser’
en raakt meer los van God.
Religie is vaak bijna een scheldwoord geworden.
Maar wat kunnen
gelovige mensen,
daaraan doen?
Eerst daden dan woorden
Paus Franciscus roept ons allen op
om naar buiten te gaan
en mensen te ontmoeten,
om het evangelie te leven
in daden en woorden,
in deze volgorde:
eerst de daden,
dan de woorden ,
want het gaat niet om proselitisme,
om zieltjes winnen,
maar het gaat om aantrekkingskracht,
zoals dat bij de eerste christenen het geval was,
van wie de mensen zeiden:
“Zie eens, hoe ze elkaar liefhebben”.
Aantrekkingskracht
Met de hulp van Gods genade
worden mensen geraakt
door het evangelie en de uitwerking
die het evangelie heeft
in het dagelijks leven;
mensen zien hopelijk iets moois:
zorg en liefde, idealen, mooie dingen
die voortvloeien
uit de navolging van Jezus Christus
en dat trekt aan.
We kunnen nieuwe generaties
iets proberen mee te geven aan geloof
en dat moeten we ook doen,
maar we kunnen het geloof niet geven,
uiteindelijk kan het niet
van buiten af komen,
dat geloof is ten diepste een genade,
een soort warme aanraking door de Heer;
het moet iets van henzelf worden.
Die aantrekkingskracht,
dat geraakt worden,
daar gaat het om;
geloven is een daad van liefde,
het antwoord van geloof
kan dus uiteindelijk alleen maar komen
uit het hart van mensen
die zich hebben laten raken
door het evangelie.
Laat het zien!
Dit houdt voor ons allen een opdracht in:
we zijn verlost,
laten we dat dan ook laten zien
in onze manier van zijn en van spreken;
God is vol liefde en zorg voor ons allen,
laat dat dan weerspiegeld worden
in ons eigen leven;
we hebben een groot geschenk ontvangen:
Jezus Christus heeft voor ons
Zijn leven gegeven,
we mogen in Hem onze Broeder herkennen,
we mogen kinderen van de Vader zijn,
laten we dan ook in vreugde en dankbaarheid leven.
Stapjes op de Weg
Dit alles veronderstelt bij ons
en brengt met zich mee
een hartelijke en verwelkomende, uitnodigende houding
naar anderen toe.
Het gaat erom dat mensen zich aangetrokken voelen
tot de kerk en de boodschap van het evangelie
en dat zij door de genade en die aantrekkingskracht
een stap of een stapje gaan zetten op de weg
van de navolging van Jezus.
Ja, we hopen eraan mee te werken
dat mensen geraakt zullen worden,
geraakt door Gods barmhartigheid.
Sint Bavo
Zo ging het ook met sint Bavo:
Hij werd geraakt door Gods liefde
en dat bracht hem ertoe een nieuw leven te beginnen.
De dood van zijn vrouw
en een ontmoeting met een heilige bisschop
speelden daar een rol in
en zo gaat met ons allemaal ergens wel:
ingrijpende gebeurtenissen en ervaringen,
bijzondere ontmoetingen ook,
raken ons en zetten ons soms
op een nieuwe weg.
Maar dan moeten we vervolgens zelf
stappen gaan zetten
om die weg te vervolgen.
Zonnige dagen en slechte tijden
Er zijn momenten in ons leven
dat het misschien allemaal niet zo lekker gaat:
de weg is lang en vol hobbels en kuilen
en we dreigen ontmoedigd te raken.
Er zijn ook zonnige dagen,
waarop we met vreugde en een licht hart
stappen vooruit zetten
op die weg van de Heer.
Zo’n zonnige tijd vol vreugde
is een prima periode
om nieuwe initiatieven te ontwikkelen,
mooie voornemens te maken,
een nieuwe richting in te slaan,
terwijl die dagen van ontmoediging en tegenslag
eerder gaan over stug volhouden, doorgaan,
vast houden aan de weg
die we in betere tijden zijn opgegaan.
In geestelijk moeilijke tijden
gaat het eerder om volharding en trouw.
Opgewekt
Bij sint Bavo ging dat zover
dat hij toen hij het heel moeilijk had,
ziek werd en veel pijn leed,
naar buiten toe, in het contact met andere mensen
even opgewekt bleef als daarvoor.
Het was niet gemakkelijk
maar hij bleef een blije dienaar van de Heer,
want zijn vreugde zat dieper dan de pijn.
Vooruit kijken...
In goede tijden, van voorspoed en vreugde
is het goed om ook eens te denken aan de dagen
dat het allemaal misschien toch wat minder zal gaan.
Dat is het ook
wat Jezus vandaag doet
in het evangelie.
Jezus is heel populair,
de mensen zijn positief geraakt
door Zijn woorden en wonderen
en door de uitstraling van Zijn Persoon,
ze lopen allemaal Hem achterna:
“talloze mensen [trokken] met Jezus mee”.
Blijkbaar zijn ze vol enthousiasme:
het lijkt een mooie reis, een prachtige tocht,
die weg van de navolging van Jezus,
een weg zonder hobbels.
Iedereen is in de ban van de Heer!
Dat is een mooi en goed begin,
noodzakelijk ook
want zonder die mooie ervaring
is het moeilijk en zwaar om verder te gaan.
Stevige woorden
Het is navolging:
dus Jezus loopt voorop.
Maar dan keert Jezus zich om
en Hij begint te spreken
over het haten van degenen
die je het meeste dierbaar zijn
(die woorden klinken hard,
maar de bedoeling ervan is dat we zelfs
onze meest dierbare medemensen
als het erop aan komt
niet boven God, boven Jezus moeten stellen);
Hij spreekt over het dragen van een kruis
door ieder die leerling van Hem wil zijn,
over dat je goed moet denken over de consequenties
of je die toren van wel kunt bouwen,
of je die navolging wel gaat volbrengen.
Dat zijn stevige woorden!
Mensen zijn geraakt en warm geworden
door de ontmoeting met Jezus,
nu is het tijd voor hen om een nieuwe stap te zetten.
En dan haken heel veel mensen af;
onder het kruis
zullen er maar een paar overgebleven zijn...
Aangetrokken? Dan komt een volgende stap...
Gaat die harde, stevige taal tegen
die open, hartelijke en uitnodigende houding in
die ook paus Franciscus ons zo aanbeveelt
en die we bij de eerste leerlingen zagen?
Nee, dat zeker niet!
Op een bepaald moment worden we geraakt,
we worden aangetrokken tot het evangelie,
ons hart gaat er spontaan naar uit,
maar dan is het van belang
om ook die volgende stap te zetten
naar een volwassen geloof,
zoals ook sint Bavo deed,
die offers bracht
en zijn leven in dienst stelde van de Heer.
Het moet meer zijn dan een mooi gevoel.
Geloven is een antwoord van liefde
en liefde vraagt altijd ook offers.
Geloven moet tot inzet leiden
Volwassen christendom
Laten we dus proberen aantrekkelijk te zijn voor mensen
met de aantrekkelijkheid van het evangelie
maar zij - en ook wijzelf -
worden dan wel uitgenodigd
verder te gaan
naar volwassen christendom:
geloven met de bereidheid je te bekeren,
ook je kruis te dragen,
offers te brengen, zich te geven, zich in te zetten,
zoals Jezus zich voor ons gegeven heeft.
AMEN.
