Spotten of bidden?

Twee opties op het feest van Christus Koning (jaar C)

Bij de repe­ti­tie vóór de mis was magistra cantus Sanne Nieuwen­huij­sen nog een beetje in de sfeer van het Sint Caecilia­feest (zie foto), dat ook de ka­the­drale koren nogal uitbun­dig vieren. Maar wees niet ongerust: tij­dens de Mis was zij (en het bijna voltallige ka­the­drale koor) weer helemaal in de sfeer van het feest dat we op deze zon­dag 24 no­vem­ber vier­den: Christus Koning.

De li­tur­gie was met het 120 koppig ka­the­drale koor (kin­de­ren, heren) op deze dag extra fees­te­lijk, wat ook tot uiting kwam in een goed gevulde ka­the­draal; ook dat draagt bij - na­tuur­lijk niet aan het wezen van de Mis, maar wel - aan de fees­te­lijk­heid en het ge­meen­schaps­ka­rak­ter van de vie­ring.

Het evan­ge­lie is dit jaar Lc. 23, 35-43: Jezus aan het kruis, bespot door voorbij­gan­gers, met naast zich twee mis­da­digers, tra­di­tio­neel bestem­peld als: de goede en de slechte moor­de­naar.

Homilie

God: een man met een baard?

De kern van geloven in God
hangt niet samen met bepaalde voor­stel­lingen
die we van God kunnen hebben.
Ook volwassen mensen
blijven soms steken in een kin­der­lijk geloof
in een man met een grote baard op een wolk.
Als zij het chris­te­lijk geloof verwerpen,
gaat het vaak om zo’n kin­der­lijke voor­stel­ling.

Een mysterie in mensen­taal

Nu is een kin­der­lijk, een­vou­dig geloof
bepaald niet ver­keerd,
maar tege­lijk moeten we beseffen
dat de wer­ke­lijk­heid
al onze gedachten en ver­wach­tingen
te boven gaat.
Al onze voor­stel­lingen van God
zijn na­tuur­lijk óók men­se­lijk,
al denk ik dat we erop mogen ver­trouwen
dat de beel­den en voor­stel­lingen
die Jezus Christus ons in mensen­taal heeft meege­ge­ven,
het beste be­ant­woor­den
aan dat grote mysterie,
die wer­ke­lijk­heid van God
die wij uit­ein­delijk niet kunnen bevatten,
kleine mensen als wij zijn.

Een intel­li­gent plan

Maar als we
de schoon­heid en harmonie van de natuur
op ons in laten werken,
of als we bij­voor­beeld ons rea­li­se­ren
dat de kleinste cel van ons lichaam
inge­wik­kel­der in elkaar zit
dan de meest ge­com­pli­ceerde com­puter,
als we zien waartoe de mens in staat is,
welke intel­li­gentie en vaar­dig­he­den hij heeft gekregen,
als we zien hoe alles klopt en past
in een harmonie en samenhang,
dan kun je er eigen­lijk moei­lijk aan voorbij
 - lijkt mij -
dat hier een intel­li­gent plan achter zit
van een maker die we God mogen noemen.

Een per­soon­lijke erva­ring

En dan doet een mens ook nog
per­soon­lijke erva­ringen op
van aan­geraakt te wor­den door Gods liefde
wanneer we Gods aanwe­zig­heid bespeuren.
Volgens mij maakt vrijwel ie­der­een
dat af en toe mee,
al zal niet ie­der­een dat zo benoemen.
Ik heb in mijn leven
tien­tal­len verhalen gehoord van mensen
die zelfs heel won­der­lijke dingen hebben mee­ge­maakt,
die ze bijna nooit hebben durven ver­tellen
uit vrees voor gek te wor­den versleten!

Wat doen we ermee?

Zo’n erva­ring is zel­den iets
waar we niet omheen kunnen.
Je kunt die afwijzen
of zuiver rationeel proberen te verklaren.
We ervaren het, we wor­den geraakt
en dan kunnen we toch ver­der gaan
alsof er niets is gebeurd,
het mis­schien zelfs vergeten,
of we kunnen ermee ver­der gaan
waardoor zo’n erva­ring
gaat door­werken in ons leven.
Tege­lijker­tijd zijn er be­proe­vingen en moei­lijk­he­den.
Som­mi­ge mensen
wor­den aan het twijfelen gebracht
door de oorlogen en rampen die gebeuren,
anderen door ziektes en tegen­slagen.
Is er wel een God als die dit allemaal laat gebeuren?

Christus Koning?

Dat is precies de tegen­stel­ling
die we op het feest van Christus Koning
vieren en gedenken.
De tweede lezing zei het bijna jubelend:
je bent al verlost,
we zijn ontrukt aan de duisternis,
wij mogen leven in het licht,
we behoren tot Gods ko­nink­rijk.
Alles is dus al prima in orde.
De afloop is bepaald!
Maar daarna kwam het evan­ge­lie
waar Christus Koning van hemel en aarde,
hoogste en grootste van alle wereld­lei­ders,
niet in een limousine kwam voorrij­den,
maar aan het kruis hing te sterven,
zijn han­den vast­ge­spij­kerd,
een kroon van doornen op het hoofd.
Zo is ons leven:
af en toe een mooie erva­ring met diepte,
vaak ook de erva­ring
dat God er mach­te­loos bij-hangt, ge­krui­sigd.
Waarom doet Hij niets?

Welke weg?

Hier ligt voor ons een kruis­punt:
wordt het de weg van ver­wij­de­ring
weg van een God die toch niets kan en lijkt te doen
of wordt het een toe­na­de­ring
tot de God die wij soms mogen ervaren,
dan weer kunnen vermoe­den?
Welke weg?

Wil en genade

Geloven is iets van ons
en het is iets dat ons ge­schon­ken wordt,
het is wil en genade,
zon­der genade gaat het niet.
Maar we moeten dus ook kiezen,
steeds weer.
Uit­ein­de­lijk zijn er twee opties,
twee keuze-moge­lijk­he­den,
die ons voor ogen wor­den gehou­den
door de beide mis­da­digers
die naast Jezus hangen.
De ene spot en verwerpt:
Had die God niet kunnen zorgen
dat hij niet aan dat kruis was terecht geko­men?
Die ander - in dezelfde omstan­dig­he­den - zegt:
Heer Jezus, denk aan mij!
Hij doet een beroep op Gods barm­har­tig­heid,
Zijn goed­heid.
Daar spreekt ver­trouwen uit en geloof.

Komen of gaan?

Welke weg?
Ik zou zeggen: nader, kom dich­ter­bij.

Als ik u was zou ik die laatste optie kiezen,
die van die goede crimineel
naast Jezus aan het kruis!