Vrede! Nationalisme en populisme maken ons kwetsbaar

Preek bij de Sint Jansprocessie

Het thema van de Sint-Jans­pro­ces­sie was het motto van dit heilig Jaar: "Pelgrims van hoop". Hoe kunnen we onze weg gaan als een pelgrim van hoop in deze tijd? De preek in Laren was een be­zin­ning op de situatie van toe­ne­mende oorlogen en bewape­ning waarin we verkeren en een oproep tot vrede en vooral om gebed om vrede.

Stel in deze tijd de gees­te­lij­ke waar­den centraal
Gebed is onze enige uit­komst

SINT JANSPROCESSIE H. MIS OP HET KERKHOF

Pelgrims van hoop.
“Hij zal voor de Heer uit­gaan
om Zijn wegen te berei­den”

Onzeker­heid

Ik denk dat we ons er allemaal wel meer dan ooit van bewust zijn hoe breek­baar en onvast onze vrede en wel­vaart zijn, nu we over een groeiend aantal lan­den horen van oorlog en geweld en nu de lan­den die niet of nog niet in oorlog zijn zich bewapenen uit vrees voor hun vei­lig­heid. Wat zal de toe­komst ons brengen? De onzeker­heid over onze toe­komst en vei­lig­heid wor­den ook in ons land meer voel­baar.

Ons geloof en de situatie

Na­tuur­lijk, de woor­den van het bekende lied zullen ons ant­woord zijn: “Wat de toe­komst brenge moge, mij geleid’ des Heeren hand”. Juist vanuit ons geloof mogen we een basis van ver­trouwen beleven en van gedragen wor­den door Gods liefde ook in moei­lijke omstan­dig­he­den.
Hoevelen van ons hebben juist in moei­lijk­he­den en verdriet Gods steun ervaren. Deze week was bij­voor­beeld weer te lezen hoe een bekende rapper juist in een periode van erns­tige ziekte en tegen­slag Gods steun had ervaren: “Ik ben geen perfecte christen”zei hij, “Maar het be­lang­rijk­ste in mijn leven is nu mijn relatie met God”.

Wegberei­ders als sint Jan

God heeft mensen een vrije wil gegeven om te kunnen kiezen en Hij gaf ons het licht van de heilige Geest, maar mensen maken vaak ver­keerde keuzes. We hebben mensen nodig die, zoals Johannes de Doper, de wegen van de Heer willen berei­den, die wegen zijn van liefde en bereid­heid om offers te brengen.

Het thema

Het was nog paus Fran­cis­cus die voor dit heilig Jaar, mid­den in die turbulente wereld, als thema had uitgekozen: Pelgrims van hoop. Dat is ook het thema gewor­den van deze Sint Jans-dag; het is een thema dat radicaal ingaat tegen de geest van deze woelige tijd. Dwars tegen dat slechte nieuws in, wil dit thema ons zeggen: temid­den van al dat oorlogs­ge­weld, willen we, kunnen we pelgrims van hoop zijn, juist als chris­te­nen, juist omdat onze horizon bre­der is dan deze kleine aardbol, omdat we een hoop bezitten die alles overstijgt.

Een gees­te­lij­ke volks­be­we­ging

Intussen zijn be­zin­ning en het gebed om vrede onze enige uit­komst: hoe meer mensen op deze globe zullen bid­den om vrede en zich laten bezielen door gedachten en be­doe­lin­gen van vrede, hoe groter de kans op vrede zal zijn. Er moet een volks­be­we­ging voor vrede op gang komen, dwars tegen populisme en na­tio­na­lis­me in.

Duif

De bren­ger van vrede wordt uitge­beeld als een duif, de vredesduif, die tege­lijk het symbool is van de heilige Geest, die neerdaalde over Jezus toen Hij van Johannes de Doper in de Jordaan het doopsel ont­ving. Ook wij, ook de mensen van deze tijd hebben de gave van de heilige Geest broodno­dig om vredesduiven te kunnen zijn!

Een vre­des­wens

Ja, moge de Geest van wijs­heid en onder­schei­ding, van liefde en geloof, van gees­te­lij­ke kracht en lief­da­dig­heid de wereld en de harten van de mensen vervullen, mogen gedachten en intenties van vrede de mens­heid bezielen, mogen de lei­ders van de volkeren voor wie een men­sen­le­ven zo vaak niet telt, tot inzicht komen, mogen zij het machts­denken dat tot oorlog leidt, laten varen; en moge het verlangen naar vrede, ver­zoe­ning en broe­der­schap en respect voor de mensen­rechten hun gedachten en de gedachten van alle mensen bezielen.

Mensen leren kennen 

We maken het allemaal wel mee, dat we op bepaalde momenten een afkeer voelen van som­mi­ge personen en mis­schien hebben we daar dan alle reden voor. Tege­lijk geldt dat je mensen juist beter moet leren kennen om te kunnen begrijpen wat hen beweegt. Alleen als we niet oor­de­len op afstand, maar mensen als het ware van binnen uit leren kennen, kunnen we hen begrijpen en kunnen problemen in de relaties tussen mensen wor­den opgelost. Zo zal het ook in de grote wereld zijn. Onderling begrip is de basis voor vrede.

Wegen banen van vrede 

Ieder mens, iedere christen, in het bij­zon­der wie verant­woor­de­lijk­heid draagt, heeft de taak om zich voor recht­vaar­dig­heid en vrede in te zetten. Iedere poli­tiek lei­der zal zeer goed moeten afwegen hoe hij wegen van vrede kan banen, wegen voor de Heer. Wie wegen van vrede baant is een pelgrim van hoop voor velen. We over­we­gen dit met Jezus voor ogen die liever onrecht wilde lij­den dan terug te slaan. Hij is het die ons na Zijn ver­rij­ze­nis toewenste: “Vrede zij U”, het zijn de woor­den waar­mee onze nieuwe paus Leo XIV zijn paus­schap is be­gon­nen . Jezus heeft ons gezegd te bid­den voor degenen die ons haten en ver­volgen en om kwaad met goed te vergel­den, zo heeft Hij ons geleerd verbin­dende mensen te zijn.
En uit­ein­delijk zullen we allemaal verantwoor­ding moeten afleggen voor de troon van God.

Een mooi spoor

Sint Jan kwam dus op aarde om de weg voor de Heer te berei­den. Zijn werk was het de mensen voor te berei­den zodat de vrede van Jezus Christus bij hen kon komen, kon binnen­gaan in hun hart, in hun leven. Dat is ook onze taak: wees een wegberei­der voor de Heer, laat je denken, spreken en han­de­len zó zijn dat er vensters en deuren open kunnen gaan om de bood­schap te ont­van­gen van vrede en ver­zoe­ning, de bood­schap die Jezus heeft gebracht. Laat de weg die wij door het leven gaan er een zijn waarop we een mooi spoor achterlaten in die zin. Dan zullen wij inder­daad pelgrims van hoop zijn! Dat wens ik ons allen toe.