Zoeken

Zondagmiddag 7 april vierden we in de Sint Christoffelkathedraal van Roermond het 25-jarig bisschopsjubileum van mgr. Everard de Jong, bisschop van de Strijdkrachten en hulpbisschop van Roermond. Een kort verslag en de homilie van dit mooie feest.

Van harte feliciteren we mgr. Jan van Burgsteden SSS, emeritus-hulpbisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam, met de zestigste verjaardag van zijn priesterwijding! In dankbaarheid voor alles wat biisschop van Burgsteden nog steeds doet voor Christus en de Kerk waren vicaris-generaal Bart Putter en ik de avond van 15 maart in het Begijnhof in Amsterdam om met de jubilerende bisschop deze zestig jaar te gedenken en te vieren.

Vrijdag 16 februari vond in de residentie van de Italiaanse ambassadeur, dr. Giorgio Novello, de uitreiking plaats van de onderscheiding ridder in de Orde van de ‘Stella d'Italia’ plaats aan Maria Cristina Giongo.

De verklaring van het Dicasterie voor de Geloofsleer Fiducia supplicans van 18 december jongstleden, heeft het belang van begeleiding in de Kerk benadrukt van personen die in een homoseksuele relatie leven en van gescheiden personen die opnieuw een getrouwd leven leiden. Omdat onze Kerk een verwelkomende Kerk is, onderstrepen de Nederlandse bisschoppen, met paus Franciscus, het pastorale belang van nabijheid en begeleiding. [Hieronder eerst een korte eigen introductie]

Zaterdagochtend 6 januari vond in de kathedraal van Roermond de uitvaart plaats van bisschop Harrie Smeets, die na een lang ziekbed op 20 december was overleden. Velen deden hem uitgeleide, een lange stoet van bisschoppen, priesters, diakens.seminaristen, vertegenwoordigers van deRidderorde van het Heilig Graf, de Orde van Malta en de Constantijnse orde en van de schutterijen vergezelden het lichaam van de overleden bisschop naar de Kathedraal.

Donderdag 21 december was de kerstviering voor de medewerkers van het bisdom Haarlem-Amsterdam in De Tiltenberg in Vogelenzang waar de kantoren van het bisdom zijn. Tijdens en na de viering in de kapel, namen we afscheid van twee gewaardeerde medewerkers.

Zondag 17 december viert paus Franciscus zijn 87e verjaardag. Van harte feliciteren we hem met deze dag en wensen hem Gods zegen toe met de kracht en het onderscheidingsvermogen, die gaven zijn van de heilige Geest.

De Stichting Verbiest uit Leuven heeft een bezoek van een delegatie van Chinese bisschoppen georganiseerd, mede ter voorbereiding op een grotere conferentie die men volgend jaar rond deze tijd wil houden. Vier Chinese bisschoppen en een priester van een vijfde bisdom zijn enkele dagen te gast in België, Nederland en Frankrijk. 11-12 september waren zij in ons bisdom.

Vrijdag 4 augustus was de derde catechesedag, met als thema barmhartigheid; het was ook de dag van de Kruisweg en voor een van de deelnemers een spannende dag, voor twee anderen een heel bijzondere dag.

Aartsbisschop Paul Gallagher had zaterdagavond 1 juli een ontmoeting met enkele vertegenwoordigers van bisdom en van stichtingen binnen het bisdom Haarlem-Amsterdam. Daarbij werd de naam van een nieuwe tulp-soort onthuld. Zondag was de Aartsbisschop in de Haarlemse kathedraal voor de Eucharistieviering en ontmoeting met gasten en kerkgangers. Een kort verslag

Zondag 14 mei is in de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein in Amsterdam het 55 jarig bestaan gevierd van de Gemeenschap van Sant' Egidio. Mgr. Hans van den Hende was hoofdcelebrant in de Eucharistie en legde in zijn homilie de band tussen het feest om de inzet van Sant’ Egidio voor de armen met het evangelie en de opdracht om de verrezen Heer in woord en daad te verkondigen.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

Vrijdagavond 31 maart vond in de Sint Nicolaasbasiliek de Avond van de martelaren plaats onder auspiciën van Kerk in Nood. De Apostolisch Nuntius was erbij; Voorzitter van de Bisschoppenconferentie Bisschop van den Hende preekte. Drie getuigenissen vertelden de verhalen...

Dinsdag 14 en woensdag 15 februari vond in de katholieke universiteit in het centrum van Barcelona "Sant Pacià" een congres plaats over synodaliteit in de kerk en over hoe die in de verchillende landen wordt beleefd. Een deel van het congres heb ik meegemaakt en er een lezing gegeven over de kenmerken van synodaliteit en het verloop van het proces in Nederland.

Dinsdag 13 december nam de Bisschoppenconferentie afscheid van secretaris-generaal mr. Suzan Daalmans die met pensioen gaat. Acht en een half jaar heeft zij deze belangrijke functie vervuld. Zij was de eerste vrouw in deze positie.

Donderdag 17 november is de nieuwe Apostolisch Nuntius, Z. Exc. mgr. Paul Tschang In-Nam, met een vlucht uit Seoel in Nederland aangekomen om zijn missie te beginnen. Mgr. Hans van den Hende en ik waren er met de tijdelijk zaakgelastigde, mgr. Giancarlo Dellagiovanna om hem te verwelkomen.

Vrijdag 11 november was de dag van de audiëntie met paus Franciscus en in de middag de Mis in de basiliek van Sint Paulus buiten de muren; In de avond was er een gezellige ontmoeting met de nieuwe Nederlandse ambassadeur bij de heilige Stoel. Natuurlijk een heel bijzondere dag op de eerste plaats door de audiëntie bij de paus. Wat is daarover te vertellen?

De vierde dag eindigde met een ontmoeting in het College van Santa Maria dell'Anima in de kerk waarvan paus Adrianus VI begraven ligt. Antoine Bodar woont in dit college. Het bezoek besloot een dag met bezoeken aan het Dicasterie voor de Geloofsleer, de Signatura Apostolica en het Dicasterie voor Cultuur en Opvoeding. Andere bisschoppen bezochten nog andere Dicasteries. Maar we kijken ook nog even terug op de middag van de dag ervoor: het bezoek aan het Dicasterie voor communicatie.

De tweede dag van het Ad Limina bezoek - dinsdag 8 november - werd de Mis gevierd in de Lateraanse basiliek. Nu was er nog minder tijd voor het ontbijt dan gisteren, want we moesten al zeer snel weer bij de Congregatie voor de Bisschoppen zijn en daarna bij de Pauselijke Commissie voor de bescherming van minderjarigen, het dicasterie voor de clerus, het dicasterie voor de wetsteksten en het Dicasterie voor de oosterse kerken. Een vol programma! De dag ervoor bezocht ik nog het vroegere Nederlands college.

Maandag 26 september vond na een lange Corona-onderbreking weer een gesprek plaats van bisschoppen met vertegenwoordigers van politieke partijen, dit keer het CDA. Zij ontmoetten elkaar op het Partijbureau van het CDA in Den Haag. Over welke onderwerpen spraken zij?

Dinsdag 13 september was de eerste bisschoppenvergadering in ’s-Hertogenbosch na het zomerreces. Een bijzondere vergadering die in het teken stond van gebed voor de zieken, een afscheid en het 800-jarig bestaan van de Sint-Jan.

Aan het einde van de bisschoppenvergadering van dinsdag 14 juni waren de emeriti-bisschoppen uitgenodigd om met de andere bisschoppen de Eucharistie te vieren en een maaltijd te gebruiken. Het was tevens de gelegenheid voor de Bisschoppenconferentie om afscheid te nemen van mgr. Punt, want dat was er in Corona-tijd nog niet van gekomen.

Dinsdag 10 mei vond de maandelijkse bisschoppenvergadering plaats in het Sint Janscentrum in ’s-Hertogenbosch. Dat is ‘normaal’. Maar één ding was bijzonder: de bisschop van Roermond, mgr. Harrie Smeets, was er weer bij...

Vrijdagavond 6 april vond de avond van de martelaren van Kerk in Nood weer plaats in de basiliek van de H. Nicolaas in Amsterdam. Op die avond worden de slachtoffers van christenvervolging herdacht. Deze editie was gelukkig weer fysiek, al kan die ook on line worden gevolgd. Wat is de betekenis van het offer dat deze mensen brachten om trouw te zijn aan hun geloofsovertuiging?

Vrijdag 25 maart zal paus Franciscus en Akt van toewijding uitspreken aan het onbevlekt hart van Maria en daarbij Rusland en de Oekraïne en heel de mensheid toewijden. De paus heeft gevraagd om zich daar in de bisdommen en parochies bij aan te sluiten. In de kathedraal zal er dan een Vesperviering zijn en zal ik een akt van toewijding uitspreken.

Een korte terugblik op de afgelopen week laat me vooral veel digitale vergaderingen zien, maar ook gelukkig mooie herdenkingen en ontmoetingen met allerlei echte mensen...

Zondag 10 oktober zal paus Franciscus het synodale proces openen en een week later wordt in ieder bisdom in de wereld een diocesane fase geopend van consultatie en gesprek over de thema's van de bisschoppensynode van 2023 over synodaliteit. Hoe zal die consultatie in het bisdom Haarlem-Amsterdam vorm krijgen?

Op 16 juli heeft paus Franciscus een Apostolische Brief in de vorm van een 'Motu Proprio' gegeven met nieuwe bepalingen over het gebruik van de Romeinse liturgie van vóór de herziening van 1970. Een enkele opmerking bij dit nieuwe document als antwoord op vragen "uit het veld".

Zondag 4 juli was ik voor de Eucharistieviering in de Vredeskerk in Amsterdam, waar ze ook kunnen merken dat het kerkelijk leven weer op gang komt. Natuurlijk hopen we dat het steeds die kant mag opgaan naar meer vrijheid. In het evangelie (Mc. 6, 1-6) hoorden we de mensen van Jezus' vaderstad negatief en lelijk over Hem praten. Roddel en kwaadsprekerij... dat gebeurt nog steeds... En er was een vraag naar die Canadese internaten.

Op 17 februari begint een keten van gebed voor de - tot nu toe - meer dan 770.000 personen die in Europa door Corona gestorven zijn. Alle bisschoppenconferenties van de Europese landen organiseren minstens één heilige Mis om de slachtoffers te gedenken. Ook in Nederland zal dit gebeuren, in ons bisdom op 12 maart om 9.00 uur in de kathedraal.

Paus Franciscus heeft op 11 januari bekend gemaakt dat de aanstellingen tot lector en acoliet, diensten in de Kerk die op grond van het doopsel en vormsel wordt verricht, geopend zullen worden voor vrouwen. Daartoe wordt canon 230 par. 1 van het kerkelijk wetboek gewijzigd en wordt de liturgie van de aanstellingen aangepast.

Pater Haye Van der Meer s.j. die op dinsdag 5 januari in Nijmegen is overleden, belichaamde de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland van de laatste zestig jaar. Zijn uitvaart is nu alleen voor huisgenoten en familie, vanwege de lock down waarin we verkeren. Aan het begin van de (on line) studiedag van het Sint Bonifatius-instituut was er echter een heilige Mis in de Haarlemse Kathedraal voor de overledene, waarin hij werd herdacht.

Vrijdag 20 november vond de vergadering van het kathedraal kapittel plaats, waarin onder meer de jaarrekening van het bisdom werd besproken. Ook werden twee nieuwe kanunniken welkom geheten: dr. Rafael Ojeda, die tijdelijk tot kanunnik is benoemd vanuit de priesterraad en - zoals gebruikelijk - de vicaris generaal.

Het bisdom heeft deze maand een oproep gedaan aan alle pastoors om ideeën in te sturen hoe met inachtneming van de beperkingen toch op een goede manier het hoogfeest van Kerstmis kan worden gevierd. Het resultaat is een mooi overzicht met soms verrassende ideeën ter inspiratie. Ik kan het van harte aanbevelen om er kennis van te nemen en misschien goede ideeën op te doen voor de eigen parochie.

Maandagmiddag 5 oktober heb ik een eerste reactie gegeven op het bericht dat dringend wordt geadviseerd door de minister van eredienst dat de aantallen kerkgangers worden terug gebracht. We delen de zorgen om de verspreiding van het corona-virus en binnen de katholieke kerk hebben we dan ook steeds zorgvuldig de richtlijnen in acht genomen en al onze parochies gevraagd zich daaraan te houden.

Met de beginwoorden Fratelli tutti- allen broeders (en zusters) - kiest paus Franciscus weer voor het gedachtegoed van Sint Franciscus van Assisi als uitgangspunt van een encycliek. In Laudato Si’ uit 2015 sprak de paus zich duidelijk uit over de aarde als gemeenschappelijk huis, over het milieu en klimaat(verandering) en over de verdeling van goederen en grondstoffen. In deze nieuwe encycliek is broederschap en sociale vriendschap tussen mensen het centrale thema.

Donderdag 10 september hebben we afscheid genomen van Adrianus Johannes Kardinaal Simonis, die vele jaren bisschop van Rotterdam en vervolgens aartsbisschop van Utrecht was. Er mocht maar een beperkt aantal mensen in de Utrechtse kathedraal de uitvaart bijwonen, maar de plechtigheid werd door KRO-NCRV uitgezonden op de landelijke televisie, zodat iedereen die toch heeft kunnen volgen.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen. Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.

Beschrijving van de levensloop van Mgr. Hendriks.

Donderdag 23 april kwamen enkele mensen in de kathedraal om een oproep te doen voor de kinderen zonder ouders of familie in de vluchtelingenkampen van de Griekse eilanden. Erik van Muiswinkel deed de presentatie, mw. Atti Noordhof (CDA) deed een oproep en ik heb de volgende boodschap gegeven. NH Nieuws en de Kathedraal TV zenden het uit.

Het bisdom Haarlem-Amsterdam heeft aan alle priesters, diakens, pastoraal werkers, catechisten en leden van parochie-besturen een brief gestuurd met een aantal exemplaren van het boekje ‘Bidden in tijden van beproeving’, dat gebeden bevat en overwegingen voor deze tijd van de Corona-crisis. Mgr. Punt en ik hebben daarbij een brief gevoegd die U hieronder kunt lezen. Ook namens alle Nederlandse bisschoppen is een mooie Paasbrief verschenen met een paasboodschap aan alle gelovigen.

Hieronder vindt U de maatregelen die de Nederlandse bisschoppen hebben getroffen vanwege het coronavirus. Graag wil ik op deze plaats mij medeleven laten blijken met de mensen die getroffen zijn door het virus, waaronder ook iemand in ons bisdom, die momenteel in Diemen in isolatie zit.

Zondag 29 september viert de kerk de Werelddag voor Migranten en vluchtelingen. Deze dag die als sinds 1914 wordt gehouden, heeft door paus Franciscus een belangrijke stimulans gekregen. De paus zelf zal op deze dag een speciale heilige Mis vieren op het Sint Pietersplein.

Vrijdag 13 september ging een flinke delegatie van de Nederlandse bisschoppen in gesprek met veertien politici van het CDA. De ontmoeting vond plaats in het gebouw van het bisdom Rotterdam. De bisschoppen hadden gelegenheid om over een heel aantal thema's met het CDA in gesprek te gaan. Waar ging het over?

Zaterdag 25 mei was ik in de Sint Vituskerk in Hilversum voor twee vormselvieringen: de eerste voor de Engelse gemeenschap om 16.00 uur, de tweede om 19.00 uur voor de vormelingen van Hilversum. Daarbij conce­le­breerde mgr. Johannes van den Hende die op die dag twaalfenhalf jaar bisschop was!

Dinsdag 14 mei was de maandelijkse bisschoppenvergadering. Ramon Mangold was aanwezig om foto’s te maken van de leden van de bisschoppenconferentie, individueel en gezamenlijk.

Donderdag 9 mei heeft paus Franciscus - na de speciale vergadering van de voorzitters van de bisschoppenconferenties in februari over dit thema - nieuwe, aanvullende maatregelen gepubliceerd over de melding en behandeling van klachten van seksueel misbruik.

De meer dan driehonderd slachtoffers van de verschrikkelijke aanslagen in Sri Lanka zijn in onze gedachten en gebeden. Ook aan hun families en de vele mensen die getuigen waren van deze gruweldaden denk ik in mijn gebed. De Sri Lankaanse gemeenschap in ons bisdom Haarlem-Amsterdam was zondagmiddag voor Pasen, het grootste christelijk feest, bijeen in Schagen, maar in rouw gedompeld.

Zondagmorgen 17 maart werd in de Sint Nicolaasbasiliek herdacht dat mgr. Jan van Burgsteden sss 55 jaar priester is. Toch weer een mijlpaal en een aanleiding om deze bisschop te feliciteren en te bedanken voor het vele werk dat hij nog steeds verzet.

Zondag 24 februari was ik voor de Mis in de kathedraal. De eerste lezing (1 Sam. 26) en het evangelie (Lc. 6, 27-38) gingen over barmhartigheid, niet oordelen en vergevingsgezindheid. Tegen de achtergrond van de misbruiktop in Rome klonken die woorden misschien wel wat te gemakkelijk... Een homilie en een reflectie. Dit artikel is aangevuld op dinsdag 26 februari

Ieder jaar komen de bisschoppen van Vlaanderen en Nederland een keer samen. Dit jaar was die bijeenkomst in Mechelen bij kardinaal Jozef de Kesel, voorzitter van de Belgische bisschoppenconferentie. Overleg, gebed, de maaltijd en ontmoeting waren de ingrediënten van deze dag.

Aanbevelenswaardige links.

Het was een uitermate feestelijk gebeuren in Roermond: 22 bisschoppen waren aanwezig om de handen op te leggen bij een nieuwe ambtsbroeder, mgr. Harrie Smeets, bisschop van Roermond. Van harte feliciteren we de nieuwe bisschop die we alle zegen toewensen voor zijn nieuwe ambt. Op de dag van zijn wijding heeft hij in ieder geval een mooi en goed begin gemaakt.

Op 7 november wordt het hoogfeest van Sint Willibrord gevierd. Er is (bijna) geen mooier plaats om dat feest te vieren dan in de kathedraal van diens opvolger, de aartsbisschop van Utrecht. Samen met andere bisschoppen en priesters heb ik deze mis geconcelebreerd en andere gelovigen heb ik geconcelebreerd. De kardinaal herdacht in zijn preek een markante en heilige priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam: pastoor Joris Laan.

Woensdag 30 mei heb ik een lezing gehouden voor de medewerkers van het Officialaat (kerkelijke rechtbank) van de bisdommen Utrecht, Rotterdam, Breda, Groningen-Leeuwarden en ’s-Hertogenbosch over de hervorming van het huwelijksproces die paus Franciscus in 2015 is begonnen. De tekst ervan vindt U hier.

De Duitse bisschoppenconferentie heeft onlangs een pastorale handreiking samengesteld “über konfes­sions­verschiedene Ehen und eine gemeinsame Teilnahme an der Eucharistie”. Nadat een zevental Duitse bisschoppen hierover de Pauselijke Raad voor de bevordering van de eenheid had geraadpleegd, heeft Rome de Duitse bisschoppen te verstaan gegeven zoveel mogelijk eensgezind tot een regeling te komen.

Vrijdag 23 maart vond aan de Tilburg University de oratie plaats waarmee Archibald van Wieringen, priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam, het ambt van hoogleraar in het Oude Testament aanvaardde aan de Tilburg School of Theology (TST).

De Congregatie voor de sacramenten en de eredienst in Rome heeft met goedkeuring van paus Franciscus bepaald dat op de tweede Pinksterdag voortaan de (verplichte) gedachtenis zal worden gevierd van Maria, moeder van de Kerk.

Op dinsdag 6 februari waren Vlaamse en Nederlandse bisschoppen bijeen voor hun jaarlijkse ontmoeting. Dit keer werden zij ontvangen door mgr. Gerard de Korte in 's Hertogenbosch.

Woensdag 3 januari was de uitvaart van Conny van Straaten, de onverwacht overleden secretaresse van de bisschoppenconferentie. Bijna dertig jaar lang was zij spil van de kerkprovincie. De voorzitter van de conferentie, bisschop Van den Hende leidde de uitvaart. In het crematorium sprak secretaris-generaal mw. mr. Suzan Daalmans een afscheidswoord: "Conny, tot later".

Zondag 31 december werd het feest van de heilige Familie gevierd en is er extra aandacht voor het gezin. Al was ik bij zusters, we hebben dat feest toch niet overgeslagen. Er komen trouwens ook andere mensen in hun kapel. Bijzonder hebben we gebeden voor mgr. Jan van Burgsteden, die in het ziekenhuis ligt, en Conny van Straaten, secretaresse van de bisschoppenconferentie die plotseling overleden is.

Op het videokanaal ‘Katholiek Leven’ van de Nederlandse Bisschoppenconferentie zijn korte filmpjes te vinden over allerlei onderwerpen. Zo zijn er onlangs fimpjes geplaatst met vader abt Mathijsen van Egmond en de voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR), diaken drs. Titus Frankemölle. Deze zondag was ik aan de beurt in de Sint Bavo, waar je je ook kon laten knippen en scheren voor de restauratie.

Op dinsdag 14 november vond de maandelijkse bisschoppenvergadering plaats, voor het eerst op een nieuwe lokatie, in Vleuten. Voor mgr. Frans Wiertz van Roermond was het de laatste keer: op 9 december neemt hij na 24 jaar afscheid als bisschop van Roermond.

Pas geleden verscheen een brief van de Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten over brood en wijn voor de Eucharistie. Met name het gedeelte daaruit dat over de samenstelling van glutenvrije hosties ging heeft de pers gehaald. Maar juist dat was niets nieuws.

Zondag 2 juli waren tien bisschoppen bijeen in de Apostolische Nuntiatuur, de woning en het kantoor van de Apostolisch Nuntius (gezant van de paus in Nederland), mgr. Aldo Cavalli. Was er iets ernstigs aan de hand? Nee hoor, dat niet...

Paus Franciscus heeft voor oktober 2018 een gewone algemene bisschoppensynode bijeengeroepen over de jongeren, hun geloof en het onderscheiden van hun roeping. Onlangs verschenen de ‘Lineamenta’, een voorbereidend document vanuit Rome, dat laat zien de leefwereld van de jongeren goed te begrijpen. Donderdagavond 8 juni bespraken zeventien jongeren een aantal van de vragen die bij dat document zijn gevoegd.

Terwijl paus Franciscus in Fatima was om het eeuwfeest van de verschijningen van Maria te vieren kwamen alle Nederlandse bisschoppen samen in de Onze Lieve Vrouwe basiliek in Maastricht om de Nederlandse bisdommen aan het onbevlekt hart van Maria toe te wijden.

Op vrijdagavond 7 april vond in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam de avond van de martelaren plaats. Deze avond waarop de vele martelaren worden herdacht die in de laatste tijd om hun christen-zijn vermoord zijn zonder dat ze geweld hebben gebruikt, is intussen een mooie traditie. Kerk in Nood organiseerde de avond opnieuw met deelname van vele gelovigen en zeven bisschoppen.

Op 26 maart aanstaande vieren we de vijftigste verjaardag van de Encycliek Populorum Progressio van de Z. Paus Paulus VI. In het licht van onder meer de vluchtelingenproblematiek zou deze Encycliek herlezen moeten worden. De paus zelf voorspelde dat velen zijn document een ‘utopie’ zouden vinden (n. 79). Maar de Gemeenschap van Sant’ Egidio geeft concrete invulling aan dit verlangen naar een meer solidaire wereld door de ‘Humanitaire corridors’.

Dinsdag 21 februari waren de Vlaamse en Nederlandse bisschoppen bijeen voor hun jaarlijkse ontmoeting, dit keer in Mechelen bij kardinaal Jozef de Kesel. Er werden verschillende actuele thema’s besproken.

Op maandag 20 februari bezochten we met een afvaardiging van de bisschoppen het Europees parlement en Europese instellingen. Zien we toekomst in Europa?

Op zaterdagmiddag 21 januari vond voor een volle kerk de presentatie plaats van het boek van Charles Caspers en Peter Jan Margry, “Het Mirakel van Amsterdam. Biografie van een betwiste devotie”, bij uitgeverij Prometheus verschenen. De eerste exemplaren werden overhandigd aan vijf aanwezige bisschoppen.

Donderdagavond 5 januari was een delegatie van de Bisschoppenconferentie op bezoek in het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Het bezoek vond plaats in de laatste week van de tentoonstelling "De glorie van het Joodse boek" waar de Vaticaanse bibliotheek aan heeft meegewerkt; de bisschoppen wilden hiermee ook de jaarlijkse Dag van het Jodendom, die op 17 januari is, onder de aandacht brengen.

Op de Nederlandse dag vierden de 2000 pelgrims de vespers in de Santa Maria Maggiore. Deze prachtige Mariakerk is groot genoeg om zo’n grote groep pelgrims te herbergen. Het is de kerk waarin de resten van de kribbe van Bethlehem worden bewaard en prachtige mozaïeken vertellen over het leven van Maria.

Maandagmiddag 10 oktober was een delegatie van de bisschoppenvergadering in Den Haag om te spreken met een afvaardiging van CDA en SP, waaronder de beide fractievoorzitters in de tweede kamer Sybrand van Haersma Buma en Emile Roemer.

Op de derde catechesedag werd de catechese verzorgd door mgr. Hans van den Hende, voorzitter van de bisschoppenconferentie en bisschop van Rotterdam. Hoe kun je een instrument van barmhartigheid zijn, was het thema. Tijdens de Eucharistieviering ter ere van Maria koningin en moeder van barmhartigheid heb ik onderstaande preek gehouden.

Ook ik ben geschokt door de aanslag op de hoogbejaarde en vreedzame priester Jacques Hamel. De daden van terreur, nu ook tegen een katholiek priester tijdens viering van de Mis gericht, zijn schokkend, ja beestachtig.

Op dinsdag 14 juni was de bisschoppenvergadering in Utrecht bijeen voor haar maandelijkse vergadering, de laatste voor het zomerreces. Dit keer was het een bijzondere aflevering: een nieuwe voorzitter en leden van de Permanente Raad werden gekozen en mgr. Antoon Hurkmans nam afscheid van de conferentie.

Paus Franciscus heeft in antwoord op een vraag over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens gesproken. Het gebeurde tijdens een ontmoe­ting met hogere oversten en de vraag en het antwoord waren spontaan en informeel. De paus ging er uitgebreid op in ook omdat die vraag hem ooit nogal geïnteres­seerd had. Heeft de paus werkelijk een opening gegeven naar het vrouwelijk diakonaat?

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Wanneer is iets een geloofswaarheid, wanneer is een kerkelijke uitspraak 'onfeilbaar'? Toen in 1998 de Apostolische Brief "Ad tuendam fidem" verscheen, meenden velen dat het terrein van onfeilbare uitspraken werd uitgebreid. Zo bestaan er nogal eens misverstanden over onfeilbaarheid en de geloofswaarheden.

Maandagmiddag 25 april vond in Utrecht een ontmoeting plaats van vertegenwoordigers van de Nederlandse Bisschoppenconferentie met de ChristenUnie, in het kader van de contacten die de bisschoppen hebben met de verschillende politieke partijen.

Eerder dan in sommige andere landen waar het onderhoud van de kerken met publiek geld wordt gefinancierd, komen kerken in Nederland voor de noodzaak te staan hun gebouwen te onttrekken aan de eredienst en ze te vervreemden. Het zal in de meeste gevallen voor de eigenaar niet mogelijk zijn het gebouw af te breken, omdat de burgerlijke overheid de vergunning daartoe niet verleent. Dit stelt parochies en gemeenten nogal eens voor bijzondere moeilijkheden: het is niet gemakkelijk een goede herbestemming voor kerkgebouwen te vinden.

Op maandag 11 april vond aan de Maliebaan in Utrecht de ontmoeting plaats van een afvaardigiging van de bisschoppenconferentie met kamerleden van de PvdA. Allerlei onderwerpen passeerden de revue in een bijna tweeenhalf uur durend gesprek. Daarbij werd van PvdA kant waardering uitgesproken voor de bisschoppelijke brief over de vluchtelingenproblematiek "Herbergzaam Nederland" die vlak voor kerstmis is verschenen.

Met algemene stemmen is diaken Titus Frankemölle op dinsdag 22 maart tijdens de Algemene Ledenvergadering in Woerden gekozen tot nieuwe voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR).

Tijdens de bisschoppenvergadering van 26 januari werd het videokanaal en de website “Katholiek Leven” gepresenteerd. Kardinaal Eijk kreeg een kaars met het logo overhandigd.

Op zaterdag 23 januari heb ik de uitvaart bijgewoond van dr. Nelly Stienstra, die op 18 januari nogal onverwacht is overleden. Rector Norbert Schnell was de celebrant en hield een mooie homilie over het evangelie van de domme en de wijze maagden die met olie hun lampen brandend moesten houden om de bruidegom op te wachten.

Op zaterdag 12 december werd in de Groenmarktkerk (H. Antonius van Padua) een bijeenkomst gehouden rond de vluchtelingenproblematiek, georganiseerd door de caritas-afdeling van het bisdom. Drie zeer informatieve inleidingen gingen op verschillende aspecten in, waarna ik een afsluitend woord heb gesproken, waarin ik op de positie en activiteiten van de Kerk ben ingegaan.

Drs. J.D.J.T. (Diederik) Wienen is door de bisschoppenconferentie benoemd in het bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR). Samen met drs. Liesbeth Stalmeier, bisschoppelijk gedelegeerde voor het onderwijs in het bisdom Rotterdam maakt hij namens de bisschoppen deel uit van dit bestuur.

Van 9 t/m 13 november 2015 heeft voor de tweede keer de Week van het katholiek onderwijs plaats. Het thema is ‘Kiezen voor elkaar’. Wat betekent een waarde als solidariteit voor de vormgeving van goed onderwijs? Het lesmateriaal voor deze week wordt binnenkort naar de scholen gestuurd.

Op dinsdag 8 september waren de Nederlandse bisschoppen in Utrecht voor de eerste keer na het zomer­reces bijeen voor hun maande­lijkse verga­de­ring, waar onder meer uitgebreid werd gesproken over het vluchte­lingen­vraag­stuk. Na afloop van de verga­dering werd de volgende verklaring uitge­geven, die op de website van rkkerk is gepubliceerd.

In Heiloo kwamen op vrijdag 29 mei de pastores diaconie van de verschillende regio's van ons bisdom bijeen in Heiloo. Met welke thema's worden zij zoals geconfronteerd? Ik was er zeer benieuwd naar. Op deze zelfde dag vond in De Tiltenberg een symposium over de religieuze wortels van Europa en haar relatie met de Kerk plaats, waar deels dezelfde vragen aan de orde kwamen.

Al lang bestaat de wettelijke verplichting voor openbare basisscholen dat zij ruimte en tijd beschikbaar stellen voor godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (GVO), als ouders van de kinderen daarom verzoeken. Maar lang niet alle ouders met kinderen op een openbare basisschool zijn op de hoogte van de mogelijkheid om hun kinderen daar rooms-katholiek godsdienstig vormingsonderwijs (RKGVO) te laten geven. Daarom heeft het RKGVO onlangs een nieuwe website ingericht.

Paus Franciscus heeft afgelopen zaterdag heel ongebruikelijke keuzes gemaakt door kardinalen te kiezen uit de ‘periferie’: bisschoppen uit vaak kleine en zeer veraf gelegen landen die nog nooit in de geziedenis een kardinaal hebben gehad. Daarbij lijkt de paus bijzonder erop te hebben gelet dat de nieuwe kardinalen mensen zijn met een grote pastorale ervaring en vaak met een bijzondere inzet voor maatschappelijke problemen.

Zondag 19 oktober wordt de buiten­gewone bisschoppen­synode in zekere zin afge­sloten met de zalig­ver­klaring van paus Paulus VI. Volgend jaar zal met het thema van huwelijk en gezin worden verder gegaan in een ‘gewone bisschoppen­synode’, nadat eerder al een consis­torie - een vergade­ring van de kardinalen - over dit onder­werp was gehouden. De synode heeft een slot­bood­schap uitge­bracht en kardinaal Eijk heeft over zijn ervaringen gesproken. De synode en de paus, zo onder­streepte hij, hebben geen verandering van de leer voor ogen.

Aanstaande maandag 6 oktober begint de week van het katholiek onderwijs. Dit is een initiatief van de leden­vergadering van de Nederlandse Katholieke School­raad, waarin school­besturen, onderwijs­gevenden, school­leiders, ouders en anderen bij het onderwijs betrokkenen, vertegen­woordigd zijn. Scholen zijn van te voren uitge­nodigd om tijdens deze week uitdruk­ke­lijker aandacht te besteden aan hun katholieke identiteit en aan het thema “Feest vieren”, waarover een speciale lesbrief is uitgegeven.

De Hoop Award wordt dit jaar voor het eerst uitgereikt op het KJD Festival. Deze prijs is een initiatief om inspirerend katholiek jongerenwerk in Nederland beter zichtbaar te maken. Iedereen kon en mocht nomineren en dat is dan ook vol op gebeurd. Van de 22 initiatieven die werden opgegeven kwamen er maar liefst 6 uit ons bisdom Haarlem- Amsterdam waar we dan uiteraard ook hartstikke trots op zijn.

Na hun maandelijkse vergadering van 13 mei hebben de Nederlandse bisschoppen afscheid genomen van diaken mr. dr. J (Hans) B.M. Nijhuis (66), secretaris-generaal van de bisschoppenconferentie. Hij wordt opgevolgd door mw. mr. P.S.J.M. Daalmans.

Voor de eerste keer heeft de Nederlandse Bisschoppenconferentie een vrouw als secretaris-generaal. Het is mevrouw mr. P.S.J.M (Suzan) Daalmans (53). De secretaris-generaal geeft leiding aan het secretariaat van de Bisschoppenconferentie en woont zelf ook de bisschoppenvergaderingen bij.