Zoeken

Zondag 29 september mochten we in de kathedrale basiliek onder grote belangstelling de jubilea vieren van mgr. Jan van Burgsteden die dit jaar 60 jaar priester is, van mgr. Jozef Punt die 45 jaar priester is en van mijzelf. De feestelijke viering was - een beetje "toevallig" precies op de verjaardag van mijn priesterwijding. Een terugblik op een prachtige dag!

Van 5 op 6 september nam ik deel aan de conferentie van de Verbiest stichting "Church and society", die thema's besprak uitgaande van het boek van Kardinaal Jozef de Kesel over dit thema.

Deze week zijn in de crypte van de kathedraal nieuwe vitrines geplaatst om het museum dat daar bij de restauratie van de kathedraal was gepland, meer vorm te kunnen geven.

Van harte feliciteren we mgr. dr. Jozef Marianus Punt die op zondag 9 juni mag gedenken dat hij 45 jaar geleden tot priester is gewijd. Van harte wens ik hem goede en gezegende jaren toe! Deze gedenkwaardige dag zal op 29 september a.s. met het jubileum van mgr. Jan van Burgsteden (60 jaar priester) worden herdacht en gevierd met een Eucharistieviering in de kathedraal die om 15.00 uur begint. Zet U de dag vast in Uw agenda?

Op 29 mei was het vijfentwintig jaar geleden dat vicaris dr. André van den Hout de priesterwijding ontving in de Kathedrale basiliek van Sint Bavo, uit handen van mgr. Jozef M. Punt. Dat heugelijke feit werd op deze dag gevierd met een Eucharistieviering en maaltijd in Casa Carmeli in Vogelenzang.

Maandag 4 maart was de Willibrorddag met het programma van de voortgezette vorming van de jonge priesters, hun gesprek met de bisschop, de willibrordlezing, de Eucharistieviering en een gezamenlijke maaltijd. Hoewel het vasten is, was het toch ook een beetje feest: we vierden de gedachtenis van de H. Casimir, de patroon van het Redemptoris Materseminarie.

Diaken Wim Balk is de nieuwe bisschoppelijk gedelegeerde voor basisonderwijs en Pabo's. Op Vrijdagmorgen 10 november vond in het bisschopshuis het overleg plaats waarin drs. Diederik Wienen zijn taken als gedelegeerde overdroeg.

Maandag 27 februari kon dr. Jörgen Vijgen, docent filosofie aan het filosofisch-theologisch instituut van ons bisdom en directeur van het Hoger Instituut voor Godsdeinstwetenschappen 'Sint Bonifatius' een bijzonder en fundamenteel werk presenteren waar van hij de uitgave heeft bezorgd: "Reading Aristotle with Thomas Aquinas", uitgegeven door The Catholic University of America Press (Washington DC).

Precies één jaar na het begin van de oorlog tegen Oekraïne hield het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk (CSLK) een symposium over "Van oorlog naar vrede". Aan het einde daarvan heb ik de toespraak gehouden die U hieronder vindt over het thema van dit symposium. Het is de vraag die ons wel moet bezig houden: hoe moet het verder, daar in Oekraïne? Toen kwam nog een bijzonder moment: de uitreiking van de Bavopenning aan prof. dr. Fred van Iersel.

Dinsdag 31 januari brachten we een bezoek aan de rector magnificus van de Pauselijke Lateraanse Universiteit, prof. Vicenzo Buonomo om hem het boek te overhandigen met wetenschappelijke bijdragen van de docenten van het Filosofisch-Theologisch Instituut van ons seminarie dat onlangs 25 jaar bestond en de voorbereidende werkzaamheden voor een Interdiocesaan Theologisch Instituut af te ronden.

Maandag 30 januari vond in de kanselarij van de Constantijnse Orde (officieel: Heilige militaire Constantijnse Orde van Sint Joris) een bijeenkomst plaats waarin mijn benoeming tot ridder grootkruis van deze Orde en prior voor Nederland werd bekend gemaakt.

Maandag 12 december werd in het Sint Willibrordseminarie van het bisdom Haarlem-Amsterdam de (uitgestelde) Willibrordavond gevierd met de "admissio"van twee seminaristen. Ook werd de feestbundel gepresenteerd die bij gelegenheid van het 25 jarig bestaan van het seminarie is uitgegeven. Mgr. prof. Paul Hamans hield de lezing over de Nederlandse heilige Titus Brandsma.

Op maandag 14 november vierden we het 25-jarig bestaan van het seminarie van ons bisdom. Een vreugdevolle en dankbare dag! Voor de leden van de gebedskring zal het later nog worden gevierd, op deze dag waren priesters, seminaristen, docenten, vrijwilligers, medewerkers en gasten betrokken. Daarmee was het huis ook wel vol...

Vrijdagmiddag 30 september - de feestdag van de bijbelgeleerde en kerkvader Hiëronymus - nam prof. dr. Bart Koet afscheid als hoogleraar aan de Tilburg School of catholic Theology met een rede die actuele trekjes had.

Maandag 19 september vond in het Paushuize te Utrecht de uitreiking plaats van de Yad Vashem onderscheiding ‘Rechtvaardige onder de volkeren’ aan familieleden van kardinaal De Jong, die daarmee posthuum werd geëerd voor zijn inzet voor de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De afgelopen week was ik op retraite in de Foyer de Charité, intussen voor mij een vertrouwde plaats. Een retraite is stilte, inkeer, ruimte om niet op het ritme van een agenda of van drukke deadlines te leven, maar op het ritme van de heilige Geest. Deze zondag horen we daarover: Maria zit aan de voeten van de Heer, terwijl Martha druk rondrent...

Zaterdag 28 mei is de feestdag van Onze Lieve Vrouw ter Nood in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Die dag wordt natuurlijk groots gevierd in het heiligdom in Heiloo. Ik was er voor de Mis en processie, de dag erna is mgr. Punt er voor de heilige Mis en processie om 19.00 uur. En deze zaterdag was er bovendien van 14.00 tot 16.00 uur een benefietconcert voor Oekraïne.

Zaterdag 23 april, in het Paasoctaaf, is Mike Nagtegaal tot permanent diaken gewijd in de Bedevaartkapel van het Diocesaan heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo. Het koor van de H. Corneliusparochie van Limmen heeft gezongen, want de wijdeling is daar al in het pastoraat werkzaam. De eerste taak van de diaken is om te verkondigen, het evangelie door te geven, maar hoe doe je dat in deze tijd?

Zondag 20 februari is een zondag van gastkoren in de kathedraal: de hoogmis werd door het koor van de seminaristen gezongen, tijdens een speciale Vespers om 16.00 uur zingt de ‘Capella sine nomine’.

Op woensdag 15 december hielden de seminaristen een kerstdiner. Omdat zij huisgenoten en studiegenoten zijn, kon het diner toch doorgaan al werd de afstand wel bewaard. Het was een mooie feestelijke afsluiting van de eerste college-periode en een heerlijke maaltijd.

Donderdagmiddag 25 november vond in het ontmoetingscentrum naast de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam de presentatie plaats van het boek "Wat maakt gelukkig?". Thomas van Aquino geeft het antwoord op die vraag, de vertaling en toelichting zijn van Niko Schonebaum.

Paus Franciscus heeft in de Apostolische exhortatie Amoris Laetitia, die (ruim) vijf jaar geleden is verschenen, uitgenodigd de gezinnen te helpen en te begeleiden. In ons bisdom hebben we daaraan gehoor willen geven: de steun die we jongeren en gezinnen willen geven is één van onze speerpunten. Sinds enkele maanden is een echtpaar aangesteld om initiatieven op dit punt te ontwikkelen. Ëén van onze priesters heeft de cursus gevolgd die als implementatie van Amoris Laetitia door de Romeinse Rota was georganiseerd. Ook zijn er gebedsinitiatieven, zoals een initiatief vanuit Polen dat al verschillende jaren loopt en op allerlei gebied een link legt met ons land.

Aan de Nieuwegracht in Utrecht vond op 20 oktober aan het eind van de middag een feeestelijke bijeenkomst plaats: De Vrouwen van Bethanië tekenden een overeenkomst met de Stichting Universiteitsfonds om ten behoeve van de Theologische faculteit de instelling van een bijzondere leerstoel mogelijk te maken en een aantal verwante doelen te realiseren, met bijzondere aandacht voor vrouwen in theologie

De afgelopen week was ik op retraite in de Foyer de Charité, juist toen de watersnood in Limburg (en in Duitsland en België) begon. En de Foyer ligt maar een tweehonder meter (schat ik) van de Maas.... Het was trouwens toch al een gedenkwaardige retraite, omdat oorspronkelijk pater Gerard Wilkens S.J. die zou leiden. Maar die overleed afgelopen januari aan Corona...

Op de eerste zaterdag van de maand juli werd er in het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood goed gebeden om priesterroepingen: in de grote bedevaartkapel begon om 12.00 uur de eerste zaterdagviering voor die intentie, in de buitenlucht achter het Julianaklooster was de gebedsdag voor het seminarie met - om te beginnen - een heilige Mis.

Mgr. dr. Paul Hamans doceert Kerkgeschiedenis in het seminarie van Rolduc en het Willibrordseminarie van ons bisdom. Hij heeft al vele kerkhistorische werken en artikelen gepubliceerd. Aan die lijst is nu toegevoegd het levensverhaal van Edith Stein en haar lotgenoten. Die levensbeschrijving is voortgekomen uit een bijzondere opdracht die Hamans eerder kreeg.

Hoger onderwijs is weer een beetje open en dat betekent dat het Sint Bonfiatiusinstituut voor het eerst sinds lange tijd weer een gedeeltelijk fysieke cursusdag had. En in de kathedraal was er een "cursusdag" over het maken van content voor kathedraal TV en streamen met Roderick Vonhögen.

Woensdag 24 maart is vicaris Gerard Bruggink gepromoveerd tot doctor in de theologie op een proefschrift over de primaatsdoctrine van paus Innocentius III (1198-1216). Misschien lijkt dat niet zo op het eerste gezicht, maar het is een actueel onderwerp.

Vrijdag 5 februari werd de 'pastorale regel' van paus Gregorius de Grote in Nederlandse vertaling gepresenteerd. Docenten van het grootseminarie Rolduc hebben daar de afgelopen twee jaar aan gewerkt.

Pater Haye Van der Meer s.j. die op dinsdag 5 januari in Nijmegen is overleden, belichaamde de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland van de laatste zestig jaar. Zijn uitvaart is nu alleen voor huisgenoten en familie, vanwege de lock down waarin we verkeren. Aan het begin van de (on line) studiedag van het Sint Bonifatius-instituut was er echter een heilige Mis in de Haarlemse Kathedraal voor de overledene, waarin hij werd herdacht.

Gisterenavond bereikte mij het bericht dat pater dr. Haye van der Meer s.j. op 5 januari ’s middags is overleden, op 94-jarige leeftijd. Hij was de eerste rector van het Grootseminarie Rolduc en doceerde later Moraaltheologie onder meer aan het Sint Bonifatiusinstituut van ons bisdom. Zaterdag 9 januari zal om 9.00 uur in de kathedraal een heilige Mis worden opgedragen voor pater Van der Meer, die ook via Kathedraal TV te volgen zal zijn. Het is de heilige Mis aan het begin van de digitale studiedag van het Sint Bonifatiusinstituut waar pater van der Meer vele jaren als docent aan was verbonden. Concelebratie is in beperkte mate mogelijk.

Uitgeverij Sjibbolet heeft een onuitgegeven tekst van Titus Brandsma over Maria het licht doen zien. Het is een prachtige, diepzinnige beschouwing, ingeleid door dr. Inigo Bocken. Brandsma werd door paus Johannes Paulus II in 1985 zalig verklaard en onlangs, op 26 november, is een wonder erkend dat op zijn voorspraak had plaats gevonden. Daarmee ligt de weg open naar de heiligverklaring.

Seminaristen van het Grootseminarie St. Willibrord in Heiloo hebben onlangs de CD Kom, Immanuel uitgebracht met kerkliederen voor het hele jaar.

Deze week is de website ter ere van leven en werk van de bekende in 2019 overledenThomist prof. dr. Leo Elders svd gelanceerd. pater Elders was afkomstig uit ons bisdom Haarlem-Amsterdam en heeft vele jaren gedoceerd aan het Grootseminarie Rolduc en het seminarie van ons bisdom Haarlem-Amsterdam. Hij was een groot geleerde met een indrukwekkende staat van dienst.

Met de beginwoorden Fratelli tutti- allen broeders (en zusters) - kiest paus Franciscus weer voor het gedachtegoed van Sint Franciscus van Assisi als uitgangspunt van een encycliek. In Laudato Si’ uit 2015 sprak de paus zich duidelijk uit over de aarde als gemeenschappelijk huis, over het milieu en klimaat(verandering) en over de verdeling van goederen en grondstoffen. In deze nieuwe encycliek is broederschap en sociale vriendschap tussen mensen het centrale thema.

Vrijdagmiddag 4 september hield het Centrum voor de Socialer Leer van de Kerk van ons bisdom een bijeenkomst over ‘Financiële ethiek na de kredietcrisis’ waar veel belangstelling voor was. Om alle Corona-maatregelen goed tot hun recht te laten komen was het symposium verplaatst naar de kathedraal. Dat paste ook wel weer want het ging over de sociale leer van de Kerk; de plaats van bijeenkomst liet duidelijk zien dat die leer onderdeel is van een wezenlijke katholieke overtuiging - door velen ook daarbuiten gedeeld - over de inrichting van een rechtvaardige samenleving.

Op woensdagavond 2 september bereikte ons het bericht dat kardinaal Adrianus Simonis vrij plotseling is overleden, kort na aankomst in een hospice in Sassenheim. Donderdagochtend 3 september vier ik om 9.30 uur de heilige Mis tot zijn intentie in de kapel van De Tiltenberg.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen († 2022). Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.

Beschrijving van de levensloop van Mgr. Hendriks.

In de nacht van 4 op 5 maart is dr. Leo Aarts overleden, priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam en vroeger professor in de filosofie aan het Seminarie Warmond en aan de KThA in Amsterdam. Een paar herinneringen.

Zondag 5 januari was het niet alleen het hoogfeest van de Openbaring des Heren, in Munstergeleen werd bovendien de heilige pater passionist Karel Houben gevierd, die daar geboren is. Na de Pontificale heilige Mis met concelebratie was er een lichtprocessie naar de pater Karelkapel.

Donderdagmiddag en vrijdag 19 en 20 december waren er in het Diocesaan centrum van het heiligdom in Heiloo kerstvieringen voor de kernvrijwilligers en de seminaristen. Voor hen begon die vrijdag de kerstvakantie.

Vrijdagmiddag 20 december werd de jaarlijkse kerstviering van de medewerkers van de curie van het bisdom Haarlem-Amsterdam gehouden. Na een bezinningsmoment met een overweging en voorbede (zie onder) in de kapel werd in de tuinzaal afscheid genomen van Juana Jozefa, die twintig jaar voor het bisdom heeft gewerkt en van enkele vrijwilligers. Juana werd hierbij voor haar inzet onderscheiden met de Bavopenning.

Zaterdag 16 november was de grote bedevaartkapel van het heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood geheel gevuld met de talrijke gelovigen die de diakenwijding van vier seminaristen hebben meegemaakt. Bisschop Jozef Marianus Punt heeft de wijding gedaan en hij preekte over de geest van de tijd waarin de wijdelingen terecht komen en het antwoord daarop: Jezus!

Maandag 14 oktober is prof dr. Leo Elders SVD rustig ingeslapen en na een lang en welbesteed leven in dienst van Christus en de kerk, in het bijzonder in de opleiding van priesters, naar zijn Heer gegaan. Moge hij rusten in vrede! We zijn dankbaar voor alles wat hij ook voor onze priesteropleiding heeft gedaan.

‘Duurzaamheid’ is het thema van de Week van het Katholiek Onderwijs dat van 30 september tot en met 4 oktober 2019 wordt gehouden. Een thema dat past bij Franciscus van Assisi, die op 4 oktober - Dierendag zijn feestdag heeft. Aan deze heilige en de grote thema’s van de Encycliek Laudato Si is het thema van de Week gewijd

Op woensdag 3 april was de jaarlijkse ontmoetings- en inspiratiedag van de Vereniging Katholieke Leraren Opleidingen (VKLO) in de Thomas More hogeschool in Rotterdam. Na de Algemene Leden Vergadering heb ik samen met de voorzitter, Taeke van de Akker, afspraken getekend rond de verstrekking van de Akte van Bekwaamheid.

Van harte feliciteer ik de nieuwe bisschop van Roermond, drs. Harrie M.G. Smeets, met zijn benoeming. Ik was op de dag van de bekendmaking in Maastricht waar het feest van de Sterre der Zee werd gevierd en de ‘Granmeer’ werd geluid.

Dr. Jörgen Vijgen, directeur van het Sint Bonifatius-instituut en docent aan het Groot-seminarie Sint Willibrord in Heiloo, is door de staatssecretaris van paus Franciscus benoemd tot gewoon lid van de Pauselijke Academie van Sint Thomas van Aquino. Het is een eervolle erkenning van zijn wetenschappelijke bijdragen aan de studie van de grote heilige filosoof, theoloog en kerkleraar Thomas van Aquino.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Op donderdag 20 september houdt de Nederlandse Katholiek Schoolraad (NKSR) een studiemiddag over interculturele dialoog.

Zaterdag 21 april is bekend gemaakt dat paus Franciscus vijf nieuwe consultoren heeft benoemd voor de Congregatie voor de Geloofsleer. Drie van hen zijn vrouwen. Eén van hen, Linda Ghisoni, werd in november benoemd in de staf van het nieuwe Dicasterie voor de leken, het gezin en het leven.

Zondagavond 14 januari waren we op bezoek bij Rabbijn Shmuel Spiero in de synagoge van Heemstede in het kader van de Dag van het Jodendom, woensdag 17 januari, die is ingesteld om onder katholieken de kennis van het Jodendom te vergroten en goede relaties te bevorderen. In Heemstede werden we hartelijk ontvangen en er ontstond een geanimeerd gesprek.

Op het hoogfeest van Sint Willibrord, 7 november, vond in het grootseminarie Rolduc in Kerkrade, een theologisch symposium plaats voor alle theologiestudenten aan katholieke dagopleidingen. Bijna alle priesterstudenten waren er aanwezig. Nuntius Aldo Cavalli was er voor de heilige Mis.

Op zondag 5 november - Willibrordzondag - was ik in de kathedraal voor de viering van de Eucharistie. We hebben gebeden voor de eenheid van de christenen en het welslagen van de oecumenische dialoog. In de preek stond ik stil bij de ‘spirituele Alzheimer’ waar paus Franciscus het ooit over had toen hij de Romeinse curie toesprak.

Twee bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs beginnen hun taak in het bisdom Haarlem-Amsterdam: past. Jacques Quadvlieg (voortgezet onderwijs) en drs. Diederik Wienen (basisonderwijs, PABO's en NKSR). Beiden zullen hun taak naast andere taken vervullen. Hieronder de brief waarmee zij aan scholen en parochies zijn voorgesteld.

Father Jaap Nielen is een bijzonder priester. Hij was veertien jaar feitelijk de priester van de Apostelkerk in Beverwijk en neemt nu afscheid. Hij is 89 jaar en 65 jaar priester. Daarom is het ook feest. Hij zette zich in 1986 in om de 1700 slachtoffers van een vreselijke ramp rond het Nyos meer in Noord west Kameroen te herdenken en hulp te bieden.

De dag voor Pinksteren daalde de heilige Geest alvast neer in de Groningse kathedraal. Daar werd mgr. dr. Ron van den Hout tijdens een sfeervolle plechtigheid in een volle kathedraal tot bisschop gewijd.

Op woensdag 24 mei werd in de Haarlemse kathedraal de uitvaartmis gevierd voor pastoor Frans Geels, die in het seminarie en op het bisdom werkzaam was in de dienst catechese en als docent en supervisor.

Donderdagavond 18 mei is Frans Geels plotseling overleden. Jarenlang was hij als supervisor en docent aan het grootseminarie en het Sint Bonifatius-instituut van het bisdom Haarlem-Amsterdam verbonden.

Donderdag 6 april was ik in Woerden bij de lancering van een community voor wie als ouders betrokken zijn bij katholieke scholen. Dit project vanuit Verus wil het gesprek tussen school en ouders stimuleren want dat is belangrijk voor katholiek onderwijs.

Tijdens een tweedaags congres in Utrecht over "Orthodoxie versus Fundamentalisme" werdhet boekje "Geïnspireerde lessen. Vakspecifieke werkvormen voor onderwijs in godsdienst en levensbeschouwing" gepresenteerd. Het biedt werkvormen om leerlingen van diverse religieuze achtergrond of geen religieuze achtergrond met elkaar in dialoog te brengen over de diepere (ook godsdiensitge) waarden van het leven.

Het zal voor bijna iedereen wel duidelijk zijn dat het noodzakelijk is geworden parochies op te heffen of samen te voegen en bepaalde kerkgebouwen niet langer voor de eredienst te bestemmen. Dit is nodig geworden door de vergrijzing, het sterk terug gelopen aantal gelovigen dat aan de eredienst deelneemt en in samenhang daarmee de verminderde beschikbaarheid van financiële middelen. Toch is het van belang deze situatie niet slechts defensief te benaderen, als een “ krimpscenario” dat de Kerk steeds verder in een hoek drijft.

De Sint Jan in Den Bosch was op zondag 11 december (zondag ‘Gaudete’) getuige van een bijzonder gebeuren: de Brabantse scholenvereniging Onze Middelbaar Onderwijs (OMO) vierde het honderdjarig bestaan met een speciale Eucharistieviering en een bijeenkomst in het Jheronimus Bosch Art Center. Die bijeenkomst leidde tot een opmerkelijk tafereel.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Wanneer is iets een geloofswaarheid, wanneer is een kerkelijke uitspraak 'onfeilbaar'? Toen in 1998 de Apostolische Brief "Ad tuendam fidem" verscheen, meenden velen dat het terrein van onfeilbare uitspraken werd uitgebreid. Zo bestaan er nogal eens misverstanden over onfeilbaarheid en de geloofswaarheden.

Op donderdag 28 april nam mw. drs. Martina Meul afscheid als bisschoppelijk gedelegeerde voor het katholiek onderwijs in het bisdom Breda, eerst in de bisdomkantoren, daarna tijdens een etentje van de collega’s uit de andere bisdommen. Daar kreeg zij veel lof en woorden van dank.

Donderdag 28 april 2016 overleed mgr. prof. dr. Stefaan van Calster plotseling terwijl hij in Polen was voor de redactievergadering van Communio, een theologisch tijdschrift dat ook in een Nederlandse editie verschijnt waarvan hij hoofdredacteur was. Vlak voor hij naar Polen vertrok gaf hij zijn laatste colleges pastoraal­theologie aan het Sint Bonifatius­instituut op De Tiltenberg in Vogelenzang, waar ik nog met hem heb gesproken.

Op maandag 18 april werd in het Haarlemse bisschopshuis in kleine kring afscheid genomen van mr. drs. Th. E.M. (Dick) Wijte als waarnemend voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad. Hij had deze functie sinds mei 2008 vervuld. Bij deze gelegenheid kreeg de heer Wijte als dank voor zijn vele verdiensten voor het onderwijs de Bavopenning uitgereikt. Daarbij heb ik gesproken over het belang van confessioneel onderwijs in deze tijd.

Op zaterdagmiddag 20 februari kwamen uit het hele land op De Tiltenberg bijeen wie zich verbonden voelen met Comunione e Liberazione en de stichter van deze beweging, don Luigi Giussani. De verjaardag van de erkenning van de fraterniteit op 11 februari 1982 en de sterfdag van Giussani werden bij deze gelegenheid herdacht met onder meer een H. Eucharistieviering.

Veel mensen ervaren het als nogal een stap om (weer) te gaan biechten. Dat is te begrijpen. Bij sommige mensen leidde dat tot afweer en afkeer, maar bij veel mensen speelt het toch wel door het hoofd om de stap te zetten.

Zaterdag 5 maart 2016 vindt voor de tweede keer het opGROEI­sym­posium rondom relaties en seksualiteit plaats met als titel Prachtig en Krachtig. Onder­werp deze keer is ‘Als krachtige ouders een prachtige bood­schap brengen’. Ik hoop een gedeelte van het middagprogramma mee te kunnen maken.

Op zondag 14 februari was ik in Heiloo voor de Eucharistieviering en de inzegening van de nieuwe ruimtes van de seminariegemeenschap, die nu in het Julianaklooster, het diocesaan centrum bij het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood, is gevestigd.

Het Grootseminarie Rolduc vierde op 8 december zijn 'verjaardag'. Veel oud-studenten waren gekomen om de pontificale Mis mee te vieren, een plechtige zitting mee te maken met een lezing over het tweede Vaticaans concilie en Gaudium et Spes, een feestelijke maaltijd en gezongen vespers. Het was tevens een afscheid van rector mgr. dr. Jan Vries, die het seminarie na 21 jaar verlaat en bij deze gelegenheid een beeld van Petrus 'naliet' aan het seminarie.

´De Week van het katholiek onderwijs moeten jullie erin houden,´ zegt een directeur van een basisschool. ´Het is voor katholieke scholen een laagdrempelige manier om hun identiteit zichtbaar te maken. Bovendien komt het er niet bij, maar kunnen we het goed inpassen in het lopende programma.´ ‘We zijn het hele jaar een katholieke school, maar het biedt je een goed aanknopingspunt om dat te benadrukken’, zegt ook een docente godsdienst/levensbeschouwing van een middelbare school.

Het is een soort mini College Tour op de vroege vrijdagochtend van 9 oktober. Bisschop Jan Liesen van Breda beantwoordt de vragen van 5 VWO-leerlingen van het Cambreur College in Dongen onder leiding van hun docent levensbeschouwing Peter Kuipers. De twee ontmoetingen vinden plaats als onderdeel van een lessenreeks over het thema ‘Secularisatie en Geloof’ en in het kader van de Week van het katholiek onderwijs (meer info: www.nksr.nl) .

Van 9 t/m 13 november 2015 heeft voor de tweede keer de Week van het katholiek onderwijs plaats. Het thema is ‘Kiezen voor elkaar’. Wat betekent een waarde als solidariteit voor de vormgeving van goed onderwijs? Het lesmateriaal voor deze week wordt binnenkort naar de scholen gestuurd.

De Italiaanse theoloog mgr. Inos Biffi heeft me bij een bezoek aan Italië onlangs een fraaie antieke kelk en enkele borstkruisen geschonken. De borstkruisen zijn bedoeld om aan enkele bisschoppen door te geven. De kelk is opnieuw gewijd en wordt intussen al regelmatig gebruikt in de kapel van het bisdom.

Op 21 mei werd de nieuwe organisatie Verus, Vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs gepresenteerd in Huizen en Bussum. Deze organisatie is ontstaan uit een fusie van de protestants christelijke voorganger met dezelfde naam - Verus - en het katholieke VKO.

Al lang bestaat de wettelijke verplichting voor openbare basisscholen dat zij ruimte en tijd beschikbaar stellen voor godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (GVO), als ouders van de kinderen daarom verzoeken. Maar lang niet alle ouders met kinderen op een openbare basisschool zijn op de hoogte van de mogelijkheid om hun kinderen daar rooms-katholiek godsdienstig vormingsonderwijs (RKGVO) te laten geven. Daarom heeft het RKGVO onlangs een nieuwe website ingericht.

Op donderdag 26 maart werd het dertiende Paascongres gehouden voor leraren en leidinggevenden in het confessioneel voortgezet onderwijs in leerhotel Het Klooster in Amersfoort. Dit voormalig Kruisherenklooster met school biedt jaarlijks de passende ambiance voor een bezinning op identiteit en inspiratie om die vorm te geven.

Op zaterdag 18 april 2015 is er op De Tiltenberg in Vogelenzang een open dag waarop je kunt kennismaken met het Bonifatius instituut. Een dagdeel of een hele dag kennismaken met studenten en docenten op een plek waar geloof en studie hand in hand gaan. Je bent van harte welkom op deze open dag!

Over de kennis­basis Godsdienst / levens­be­schouwing heb ik al eerder geschreven. Deze biedt hand­vatten om katholieke geloofs­inhoud door te geven op PABO's en basis­scholen vanuit een aantal belang­rijke invals­hoeken: contingentie, trans­cendentie en traditie: menselijke beperkt­heid, ervaring van wat en Wie ons over­stijgt en dat wij leven van wat ons doorge­geven wordt, zijn invalshoeken waarin geloofs­inhouden ter sprake kunnen komen. Achterin de kennis­basis worden de meest essentiële geloofs­inhouden genoemd

Van 10 tot 13 februari is Zijne Excellentie mgr. dr. Enrico dal Covolo, tit. bisschop van Eraclea en rector magnificus van de Pauselijke Lateraanse Universiteit, op bezoek bij het St. Willibrord­instituut en het St. Bonifatius­instituut op De Tiltenberg in Vogelenzang. Op 11 februari bezocht de bisschop het bisdom en de bisschop en hulpbisschop.

Op vrijdag 6 februari kreeg ik in Den Bosch voor de Sint Jan van het VKLO (Vereniging Katholieke Leraren­opleidingen) bestuur (Astrid Venes, Jan Heijmans ern Winfried Roelofs, bijge­staan door adviseur Jan Arts) het eerste exemplaar van de uitgave van de Kennis­basis Godsdienst / levens­beschouwing over­handigd, die door het werk van een project­groep tot stand is gekomen in overleg met de bisschoppen.

Vlak voor kerstmis heeft de Nederlandse Katholieke Schoolraad het Magazine Week van het katholiek Onderwijs gepubliceerd. Eerder al bleek uit een door de NKSR gehouden enquete dat veel scholen hebben meegedaan met de Week van het Katholiek Onderwijs die van 6-10 oktober voor het eerst werd gehouden. Dat is natuurlijk verheugend. In het Magazine wordt terug geblikt op de Week met verhalen uit allerlei scholen.

In de HH. Michael en Clemens aan de Dorpsweg in Rotterdam-Charlois heb ik op 15 december de avondmis gevierd voor de zielenrust van pastoor Cornelis Stam. Hij was een trouw en gewetensvol priester, die ik goed heb gekend. De laatste jaren waren niet gemakkelijk maar er waren liefdevolle mensen die hem geweldig steunden, die zelf geen familie meer had. Zo is hij omringd door liefdevolle zorgen op 5 december heengegaan naar zijn Schepper.

Op de viering van het veertigjarig bestaansjubileum van Rolduc werd een nieuw standaardwerk gepresenteerd: de "Geschiedenis van de katholieke kerk" in twee delen die samen meer dan 1400 bladzijden tellen.

Op 8 december, hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria, was ik aanwezig bij de viering van 40 jaar seminarie Rolduc. De priesteropleiding die meer dan 200 priesters en zes bisschoppen heeft opgeleverd, was het eerste seminarie dat gesticht werd nadat in 1967 de grootseminaries waren opgeheven.

Op zaterdagochtend 19 juli is prof. dr. Gerard van Wissen begraven vanuit de St. Jan de Doperkerk in Langedijk (Noord-Scharwoude). Pastor Elroy Kaak van Langedijk die hem tijdens de laatste maanden heeft begeleid. celebreerde de uitvaart, in concelebratie met pastoor Jan van de Stok, studiegenoot van de overledene op het seminarie, die de preek hield.

Gisteren, 14 juli is prof. dr. Gerard van Wissen overleden, na geruime tijd ziek te zijn geweest, een ziekte die hij met geloof en moed heeft gedragen, gesteund door vele dierbaren, op de eerste plaats door zijn echtgenote. Prof. Van Wissen (* 1943) werd op 29 november j.l. pauselijk onderscheiden en benoemd tot ridder in de orde van St. Sylvester.

Op de eerste Pinksterdag bezocht ik de HH. Petrus en Paulusparochie in Den Helder om daar de heilige Eucharistie te vieren, parochianen te ontmoeten en het heilig vormsel toe te dienen. De kerk is van oorsprong een waterstaatskerk maar verschillende keren - laatstelijk in de negentiger jaren - opnieuw ingericht (zie foto).

Zaterdag 17 mei heb ik deelgenomen aan de bisschopwijding van mgr. Bert van Megen, die door paus Franciscus tot titulair Aartsbisschop van Novaliciana en tot Apostolisch Nuntius in Soedan en Eritrea is benoemd.

Samuel Marcantognini, priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam, heeft zijn licentiaatsscriptie "Een gewoon gebaar? " in de reeks "Tiltenbergstudies" gepubliceerd. Dit werk van zo'n 230 pagina's gaat over de visie van de in 1966 verschenen en zeer breed verspreide Nieuwe Katechismus op de Eucharistie en over hoe die visie heeft doorgewerkt in de liturgie. Dit werk is een uitstekende reflectie op een wilde liturgische tijd, die velen nog zelf hebben meegemaakt.

Het is een goede traditie dat de seminarie­gemeenschap van De Tiltenberg voor de kerst­vakantie het eerste semester feestelijk afsluit met een diner ter voor­bereiding op het kerstfeest. Ook de oud-rector wordt nog uitge­nodigd en die stelt dat zeer op prijs. Het is altijd fijn om weer even in het seminarie te zijn. Daar hoorde ik ook dat er na de examens van januari nog een priester­student bij zal komen voor het aartsbisdom Utrecht.

Tijdens een feestelijke bijeenkomst vanmiddag, 29 november, in het bisschopshuis te Haarlem, ontving prof. dr. Gerard van Wissen een hoge pauselijke onder­scheiding. De versierselen werden hem - nadat ik in een toe­spraakje zijn grote ver­diensten had mogen memoreren - opgespeld door de bisschop van Haarlem-Amsterdam, mgr. J. Punt. Gerard van Wissen mag zich voortaan Ridder in de orde van Sint Silvester noemen.

Zaterdag 23 november hebben we de overleden bisschop mgr. dr. Joseph Frans Lescrauwaet MSC naar zijn laatste rustplaats begeleid vanuit de Kathedrale basiliek van Sint Jan in Den Bosch. Voor de plechtige uitvaart was er gelegenheid afscheid te nemen in de kapel van het Sint Janscentrum, waar de overleden bisschop lag opgebaard (zie foto). In een lange stoet van ridders en edelvrouwen van het H. Graf, van diakens, priesters en bisschoppen (er waren er - meen ik - tien aanwezig), aangevoerd door...

Op 14 november kwamen in Utrecht de Rooms-Katholieke GVO-docenten samen. GVO staat voor Gods­dienstig vormings­onderwijs. Sinds een tiental jaren is het mogelijk voor ouders die hun kind op een openbare school hebben te vragen om katholiek gods­dienstig vormings­onderwijs (zoals dat ook mogelijk is voor ander gods­dienstig of humanis­tisch onder­wijs). Gelukkig is de subsidie voor deze vorm van onder­wijs bij de bezuini­gingen onlangs gehandhaafd.

Onlangs is het proefschrift “The Status of Eucharistic Accidents ‘sine subiecto’” van Dr. Jörgen Vijgen, docent filosofie aan het seminarie De Tiltenberg, verschenen. Het proefschrift werd op 29 oktober 2011 verdedigd aan de Pauselijke Universiteit van Sint Thomas (“Angelicum”) in Rome en in dat jaar bekroond met de St. Thomas Aquinas Dissertation prize.