Zoeken

Mgr. Giancarlo Dellagiovanna, Consigliere van de Apostolische Nuntiatuur in Nederland, gaat ons land verlaten. Woensdag 24 april was ik in Den Haag om afscheid van hem te nemen en hem te bedanken.

Bij de Bisschoppenvergadering liet mgr. Hans van den Hende de fraaie monstrans zien die kardinaal Van Rossum vlak voor zijn dood aan het toen pas opgerichte Pauselijk Nederlands College in Rome had geschonken. Dat college is helaas gesloten, waar gaat de monstrans naar toe?

Zondagavond 15 oktober was ik bij de vrouwengroep van de kathedraal voor ontmoeting en een lezing over de visie van de H. paus Johannes Paulus II op de vrouw in de kerk. Het was een heel geschikte dag daarvoor, want 15 oktober is de feestdag van de heilige kerklerares en kloosterhervormster Teresa van Avila.

Op maandag 14 november vierden we het 25-jarig bestaan van het seminarie van ons bisdom. Een vreugdevolle en dankbare dag! Voor de leden van de gebedskring zal het later nog worden gevierd, op deze dag waren priesters, seminaristen, docenten, vrijwilligers, medewerkers en gasten betrokken. Daarmee was het huis ook wel vol...

Zondag 6 november vierde ik de Eucharistie in de kathedraal. We stonden stil bij het stellen van vragen en over hoe je antwoord kunt krijgen op de grote vragen van het leven. Het was Willibrordzondag en dus hebben we bijzonder gebeden voor de eenheid van de christenen. Ook was er gebed voor het Ad Limina bezoek, de week van pelgrimage en overleg die de bisschoppen de komende dagen in Rome beleven.

Zaterdagmiddag 22 oktober vond eindelijk het symposium plaats naar aanleiding van het boek van mgr. dr. Dick Schoon, oud-katholiek bisschop van Haarlem, "Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome", verschenen in 2019. Het symposium moest in 2020 worden afgelast vanwege Covid. Onder flinke belangstelling kon het nu worden gehouden in de Hoofddorpse Joannes de Doperkerk, met na afloop pannenkoeken eten in het onder de kerk gelegen "Fundament".

Gisteren kreeg ik bericht dat paus Franciscus me voor een tweede termijn tot lid (rechter) van de Hoogste Rechtbank van de Apostolische Signatuur heeft benoemd.

Donderdag 31 maart hebben we een bisdomstaf-vergadering gehouden met alle gedelegeerden. Het was door Corona lange tijd niet fysiek mogelijk geweest, maar gelukkig konden we elkaar nu weer ontmoeten. Dit keer stonden we bijzonder stil bij de ontwikkelingen op het vlak van reorganisatie van kerken en parochies, financiën en dergelijke. Aan het begin van de bijeenkomst heb ik een inleiding gehouden over de hobbels en blokkades op de weg naar een missionaire kerk.

Aan de Nieuwegracht in Utrecht vond op 20 oktober aan het eind van de middag een feeestelijke bijeenkomst plaats: De Vrouwen van Bethanië tekenden een overeenkomst met de Stichting Universiteitsfonds om ten behoeve van de Theologische faculteit de instelling van een bijzondere leerstoel mogelijk te maken en een aantal verwante doelen te realiseren, met bijzondere aandacht voor vrouwen in theologie

Woensdagmiddag 22 september hielden diaken drs. Titus Frankemölle en ik een werklunch in Casa Santa Marta in Vaticaanstad met de ambassadeur bij de Heilige Stoel, mw. Caroline Weijers. Natuurlijk kwam het komende Ad Limina bezoek ter sprake en de vijfhonderdste sterdag in 2023 en de vijfhonderdste verjaardag van de pauskeuze - volgend jaar - van paus Adrianus VI. Ook mgr. Karel Kasteel was erbij aanwezig.

Dezer dagen kwam het document met de officiële aanvaarding door de Congregatie voor de Bisschoppen binnen van het Ad Limina verslag dat ons bisdom Haarlem-Amsterdam in Rome heeft ingediend.

Deze week was ik twee dagen in Rome voor besprekingen over de toepassing van de nieuwe Vaticaanse regels voor theologische opleidingen van seminaries die met een universiteit zijn verbonden. Dat geldt voor de seminaries van het bisdom Roermond (Rolduc) en van ons bisdom (Willibrordseminarie, Heiloo). We hadden ook het geluk paus Franciscus te kunnen ontmoeten.

Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen († 2022). Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.

Beschrijving van de levensloop van Mgr. Hendriks.

Van maandagmiddag 17 februari tot woensdagochtend 19 februari was ik kort in Rome niet alleen vanwege de benoeming van Antoine Bodar tot ere-kanunnik maar ook voor andere besprekingen. Maandagavond was er even gelegenheid om een relatief nieuw initiatief binnen de katholieke kerk te bezoeken: Palavra Viva.

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Woensdagavond 19 juni was de bisschop van Ketapang, Pius Riana Prapdi, op bezoek, een bisdom in Kalimantan (Borneo), Indonesië waar vanuit ons bisdom zeventig jaar geleden de zusters Augustinessen van Heemstede heengingen en veel goed werk hebben gedaan.

Bij gelegenheid van het afscheid van mr. Jos van Gennip van Socires en van het SSKO, een steunfonds voor katholiek onderwijs, werd in het Sint-Janscentrum een klein symposium gehouden rond het thema: de Encycliek Laudato Si' (over klimaat en milieu) en het katholiek onderwijs, waarbij ik een lezing over dit thema heb gehouden.

Donderdag 9 mei heeft paus Franciscus - na de speciale vergadering van de voorzitters van de bisschoppenconferenties in februari over dit thema - nieuwe, aanvullende maatregelen gepubliceerd over de melding en behandeling van klachten van seksueel misbruik.

Donderdag 21 februari kreeg ik bezoek van de Apostolisch Nuntius, Z.Exc. aartsbisschop Aldo Cavalli, die me de officiële benoemingsbulle kwam overhandigen waarmee paus Franciscus me tot bisschop coadjutor van Haarlem-Amsterdam heeft benoemd.

Op vrijdag 11 januari vond er een feestelijke Evensong plaats in de basiliek van Sint Nicolaas in Amsterdam, waarbij ik het ambt van bisschop-coadjutor "in bezit heb genomen", zoals dat wordt genoemd. Gezongen werd door de leden van ‘het Collegium en het Consort van de Cappella Nicolai’, geleid door Michael Hedley. De Apostolisch Nuntius verrichte de officiële act.

Er was al langer geleden voorzien dat dit jaar de nieuwjaarsreceptie van het bisdom Haarlem-Amsterdam zou worden voorafgegaan door een Evensong, een soort vespers, in de Sint Nicolaasbasiliek tegenover het Centraal Station van Amsterdam. Dat komt nu goed uit, want een bisschop-coadjutor moet “bezit nemen van zijn ambt”. Dat zal ik doen bij die gelegenheid.

Vandaag, zaterdag 22 december 2018 om 12.00 uur, is in Rome bekend gemaakt dat Paus Franciscus mij heeft benoemd tot bisschop-coadjutor. Sinds december 2010 ben ik reeds hulpbisschop en vicaris-generaal van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Door deze benoeming heeft de paus mij recht van opvolging verleend.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Voor een kort bezoek van nog geen dag was ik in Rome. Op de Pauselijke Lateraanse Universiteit had ik een goede ontmoeting met de nieuwe decaan en vice-decaan van de theologische faculteit waarmee ons seminarie en ons Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen verbonden zijn. Ook kocht ik er het nieuwe pauselijk jaarboek (Annuario Pontificio) dat vorige week is uitgekomen. Dat is interessant.

De Duitse bisschoppenconferentie heeft onlangs een pastorale handreiking samengesteld “über konfes­sions­verschiedene Ehen und eine gemeinsame Teilnahme an der Eucharistie”. Nadat een zevental Duitse bisschoppen hierover de Pauselijke Raad voor de bevordering van de eenheid had geraadpleegd, heeft Rome de Duitse bisschoppen te verstaan gegeven zoveel mogelijk eensgezind tot een regeling te komen.

Oud deken mgr. Joop Stam (83) is nog steeds zeer actief onder meer in de Sint Nicolaasbasiliek en als kerkelijk assistent van Sant'Egidio in de Mozes en Aäronkerk, waarvan hij rector is of als assistent in Krommenie. Als proost (voorzitter) van het kapittel heeft hij nu besloten terug te treden.

29 november heb ik aan het begin van mijn eerste zitting ten overstaan van de prefect van de Apostolische Signatura, kardinaal Mamberti, de eed afgelegd waarmee ik het ambt van rechter heb opgenomen. Op de heen- en terugreis ontmoette ik KRO’s Leo Fijen die voor opnamen in Italië was geweest.

Op zondag 5 november - Willibrordzondag - was ik in de kathedraal voor de viering van de Eucharistie. We hebben gebeden voor de eenheid van de christenen en het welslagen van de oecumenische dialoog. In de preek stond ik stil bij de ‘spirituele Alzheimer’ waar paus Franciscus het ooit over had toen hij de Romeinse curie toesprak.

Op zaterdag 30 september is in Rome bekend gemaakt dat paus Franciscus me heeft benoemd tot lid van de Apostolische Signatuur, de hoogste rechtbank van de katholieke kerk, samen met drie kardinalen en een aartsbisschop. Dit betekent niet dat mijn overige werzaamheden veranderen.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Wanneer een priester, diaken of kerkelijk medewerker wordt beschuldigd van seksueel misbruik of van een ander misdrijf (delict) en die beschuldiging tenminste schijn van waarheid, enige waarschijnlijkheid (“saltem veri similem”) bezit, moeten soms in een vroeg stadium bepaalde maatregelen worden genomen om herhaling of voortzetting van de ernstige, strafbare feiten te voorkomen. Deze maatregelen kunnen worden genomen als voorzorgsmaatregelen in het kader van een kerkelijk strafproces (c. 1722)

Dinsdag 5 mei was opnieuw een afwisselende bedevaartsdag. Die begon weer vroeg met de heilige Mis die de pelgrims op de verschillende lokaties konden bijwonen. Ik heb die gevierd in de kerk van Casa LaSalle, waar de relieken van de heilige J.B. De la Salle worden bewaard.

Op zaterdag 21 maart heeft paus Franciscus aartsbisschop Aldo Cavalli tot Apostolisch Nuntius in Nederland benmoemd. Mgr. Cavalli was Nuntius in Malta en Libië, waar hij sinds de eerste helft van 2013 als pauselijk vertegenwoordiger werkzaam is geweest. Aartsbisschop Cavalli volgt in Nederland mgr. André Dupuy op, die de 75jarige leeftijd heeft bereikt.

Zondag 1 december is een mooie dag voor een nieuw begin: voor de bisschoppen is dat het Ad Limina bezoek wat nu begint. De eerste zondag van de advent roept op tot waakzaamheid, bekering en uitzien naar de Heer die komt.

De gebeurtenissen rond de pauskeuze waren voor mij dit keer wel bijzonder. Op een reis naar Rome die al maanden eerder gepland was, kwam ik woensdag 13 maart tegen 17.00 uur op de luchthaven van Rome aan. Na onze spullen te hebben neergezet op onze kamers van ons logeeradres in het centrum van Rome, liepen we meteen naar het Sint Pietersplein

Het is algemeen bekend dat de dienaar Gods paus Johannes Paulus II een grote liefde en verering voor de maagd Maria had. Dat blijkt uit de wapenspreuk “Totus tuus” (“Geheel de uwe”) die hij gekozen had en waarvan de woorden het begin vormen van een akte van totale toewijding aan de moeder van God . Dat blijkt ook uit de geschiedenis van zijn priesterroeping waarover deze paus terugblikkend bij gelegenheid van zijn gouden priesterjubileum, schreef.