Zoeken

De situatie in de wereld maakt velen bezorgd; ook ik maak me zorgen. Tot nu toe lijkt de inzet van politieke leiders gericht op het bestrijden van de tegenstander in de hoop die uit te kunnen schakelen. Wat zij daarmee denken te bereiken, weet ik niet, het is een illusie. Paus Franciscus is een roepende in de woestijn, helaas. Zijn oproepen tot dialoog en onderhandelingen vinden niet het gehoor dat die mijns inziens verdienen.

In het weekend van 7-8 september vond de voorbereiding op de investituur plaats van de nieuwe leden van de Constantijnse Orde. Naast een geestelijk en vormend aspect had het weekend ook de bedoeling dat de nieuwe leden elkaar en de orde beter leerden kennen. Hun missie is: getuigen en dienen. Daarover hield ik de conferentie waarvan U hier de tekst kunt lezen.

Van 5 op 6 september nam ik deel aan de conferentie van de Verbiest stichting "Church and society", die thema's besprak uitgaande van het boek van Kardinaal Jozef de Kesel over dit thema.

Hoe kunnen we gemeenschapszin bevorderen? Wat doen we met onze eigen gevoelens van afkeer van bepaalde mensen? Wat te doen als je je stoort aan anderen? We stonden bij deze vragen stil in de H. Mis die door KRO-NCRV werd uitgezonden, met zang van de Bavocantorij onder leiding van Rick Muselaers en titulair organist dr. Ton van Eck aan het orgel.

Maandag 24 juni was ik in Nieuwkuijk voor de bisschoppenontmoeting van het Focolare en het kapittel van de paters van de heilige Geest (Spiritijnen). Tijdens het kapittel sprak ik over de uitdagingen van de missionaire kerk.

Maandag 22 april was in Heiloo de dag voor de pastorale krachten: priesters, diakens, pastoraal werkers, catechisten. Een dag van ontmoeting en van bezinning door een inleiding, door gebed en Eucharistie.

Vrijdagavond 23 februari vond in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam de intussen traditionele Avond van de Martelaren plaats, een viering waarin de christenen worden herdacht die in het afgelopen jaar om hun geloof zijn vervolgd en gedood.

Op maandag 20 november waren de priesters van het bisdom uitgenodigd en gevraagd om samen te komen in het Diocesaan heiligdom in Heiloo voor een ontmoetingsdag rond de thema's die ik bij mijn aantreden als prioriteit heb aangegeven. Pater Johan te Velde leidde dit in. Er was aanbidding en we vierden de Eucharistie. En er was ruimschoots tijd voor onderlinge ontmoeting en gesprek. In de preek stond ik stil bij...

Zondagmiddag 29 oktober kwamen ruim 550 deelnemers aan de actie "Houdt kerken open" naar de kathedraal. Er sprak duidelijke zorg uit voor de het voortbestaan van de geloofsgemeenschappen en het gebrek aan lokale betrokkenheid en inspraak bij processen rond kerksluiting. Voor ons van het bisdom ligt hier dus een duidelijke vraag: hoe kan de consultatie van de parochianen beter? Een kort verslag en de tekst van de toespraak die ik bij deze gelegenheid heb gehouden.

Op de gedachtenis van de heilige Engelbewaarders, 2 oktober, vond in het seminarie de eerste Willibrorddag van het nieuwe studiejaar plaats. Er was veel te vieren: twee seminaristen legden de geloofsbelijdenis en eed van trouw af voor de diakenwijding op 18 november en we vierden dat en seminarist en een priester het licentiaat hadden behaald. Pastoor Jules de Bruin ging in dialoog over het omgaan met vrijwilligers. Een kort verslag en de homilie van deze dag.

Deze zomer bleek uit berichtgeving rond een rechtszaak die nog loopt dat in de onmiddellijke nabijheid van het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood mogelijk een gruwelijk levensdelict had plaats gevonden. Die gebeurtenis heeft vele mensen geraakt, in het bijzonder medewerkers en vrijwilligers van het Heiligdom die de verdachte daar hebben meegemaakt. We stonden in gebed stil bij deze gebeurtenis in een oecumenische gebedsviering in de Bedevaartkapel.

Donderdag 20 april vierde het oud-katholieke bisdom Haarlem zijn traditionele dagje uit en kwam op bezoek in de katholieke Sint Bavokathedraal, onder leiding van bisschop Dick Schoon.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

Van harte feliciteer ik paus Franciscus met zijn 86^e verjaardag! Moge de Heer hem zegenen en de heilige Geest hem leiden om zijn zware en niet gemakkelijke taak te kunnen blijven vervullen tot eer van God en tot welzijn van heel de kerkgemeenschap! Op deze dag keurde de paus een groot aantal decreten goed met belangrijke stappen in een flink aantal processen van zaligverklaring.

De derde dag van het Ad Limina bezoek begon met de heilige Mis in de Santa Maria Maggiore waar ik hoofdcelebrant was. Het ontbijt moest onderweg worden gebruikt want om 9.15 uur werden we bij het Dicasterie voor Leken, gezin en leven verwacht, dat zich in de wijk "Trastevere" bevindt en niet bij het Vaticaan. Daar is ook het Dicasterie voor de dienst aan de integrale ontwikkeling van de mens. In de middag volgde het Dicasterie voor communicatie en een pers-ontmoeting in de Friezenkerk.

Zaterdagmiddag 22 oktober vond eindelijk het symposium plaats naar aanleiding van het boek van mgr. dr. Dick Schoon, oud-katholiek bisschop van Haarlem, "Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome", verschenen in 2019. Het symposium moest in 2020 worden afgelast vanwege Covid. Onder flinke belangstelling kon het nu worden gehouden in de Hoofddorpse Joannes de Doperkerk, met na afloop pannenkoeken eten in het onder de kerk gelegen "Fundament".

Op 25 januari 2022, feestdag van de bekering van de heilige apostel Paulus, werd een document (Instructie) gepubliceerd over ‘De identiteit van de katholieke school’. Daarvan is nu de Nederlandse vertaling verschenen

Zondagmiddag 28 augustus was ik in het Bijlmer Sportcentrum in Amsterdam voor de Eucharistieviering met de honderden jongeren van Sant' Egidio die naar Amsterdam waren gekomen voor de internationale ontmoeting van Youth for Peace. Here you find the English text of the homily I gave during the final Eucharist of the international meeting of Youth for Peace. Qui sotto trovi l'omelia della S. Messa celebrata alla conclusione dell'incontro internazionale di Sant’ Egidio in Amsterdam.

Vrijdagavond 4 maart was ik in Trefpunt café, een initiatief van de PKN kerk Het trefpunt in Bennebroek waar ik door Olof Huiberts werd geinterviewd over allerlei ontwikkelingen: oecumene, de kerkelijke ontwikkelingen in de laatste zestig jaar, de toekomst van geloof en kerk, het belang van diaconie/caritas en ook mijn eigen achtergrond.

Op Aswoensdag wordt in de katholieke kerk bijzondere aandacht besteed aan de situatie in de Oekraïne, op verzoek van paus Franciscus die deze vastendag daaraan heeft gewijd. We stonden daarbij stil in de Eucharistieviering in de kathedraal (zie onder), maar we hebben ook aan andere rampgebieden gedacht en natuurlijk aan de vergankelijkheid van het aardse bestaan. Velen waren gekomen om het askruisje te ontvangen en zo de vastentijd in te gaan

In alle katholieke kerken in Nederland is deze zondag gebeden om vrede voor de Oekraïne. Dat gebeurde ook in de kathedraal en er was een speciale Eucharistieviering in de Sint Nicolaasbasiliek in aanwezigheid van de Oekraïense ambassadeur en een vertegenwoordiger van de Russisch Orthodoxe kerk in Nederland.

Graag wil ik me aansluiten bij de oproepen van onder meer paus Franciscus en de Gemeenschap van Sant' Egidio om oorlog te vermijden en wegen naar vrede in te slaan voor de Oekraïne. De paus noemde de signalen die uit Oekraïene komen "zeer zorgelijk". De geopolitieke vragen en zorgen mogen de volhardende inzet om de vrede te bewaren en een dialoog te voeren om problemen op te lossen, niet gaan overvleugelen.

In deze week van gebed voor de eenheid van de christenen (18-25 januari) heeft paus Franciscus een betekenisvolle stap gezet: de H. Ireneüs van Lyon (+202) is tot kerkleraar uitgeroepen, met de titel: leraar van de eenheid. Het oecumenisch gesprek met de Oosterse kerken staat onder zijn patronage.

Op Nieuwjaarsdag wensen we elkaar een goed, voorspoedig, gezond, gelukkig jaar toe: "Zalig Nieuwjaar"! Deze eerste dag biedt ook alle aanleiding om elkaar vreugde en vrede toe te wensen. Een nieuwjaarsboodschap.

De 'Geloof in Geluk'- route in de Haarlemse kathedraal is op vrijdagmiddag 27 augustus geopend door de Commissaris van de Koning, Arthur van Dijk en de Burgemeester van Haarlem, Jos Wienen. Aansluitend aan de openingshandeling konden de genodigden de tentoonstelling bezoeken.

Bij uitgeverij Adveniat is onlangs het boekje van Roseline Hamel in vertaling verschenen dat zij schreef over haar broer die - velen herinneren het zich nog wel - op 26 juli 2016 aan het eind van de Mis door twee moslim-terroristen werd vermoord. Een weekje vakantie was voor mij een goede gelegenheid om dit boek te lezen en... de kerk te bezoeken waar deze gruwelijke feiten hebben plaats gevonden.

In Utrecht vond op vrijdagmiddag 13 augustus de boekpresentatie plaats van "Met de moed der hoop", een door Gabrielle Dorren geschreven geschiedenis van de Vrouwen van Bethanië, één van de vijf diocesane congregaties van het bisdom Haarlem-Amsterdam.

Woensdag 19 mei heb ik voor de Vriendenkring van de Kathedraal een lezing gehouden over de symbolen van de doopkapel. De lezing is te bekijken en beluisteren op kathedraal TV. Hieronder vindt U de tekst. Atti Noordhof, voorzitter van de vriendenkring, leidde de avond in en riep op om lid te worden van de vriendenkring.

Zaterdag 27 maart ging de nieuwe editie van de besturencursus van start: ruim 35 deelnemers volgen een traject van een aantal zaterdagen om voorbereid te worden op en zich te bekwamen in een taak als kerkbestuurder. De cursus wordt georganiseerd door ons bisdom met medewerking van de Vrije Universiteit in Amsterdam en fonds KSBW.

Op het hoogfeest van de onbevlekte ontvangenis van Maria heb ik in het museum Ons' Lieve Heer op Solder als afsluiting van de presentatie "Lieve Maria", rond het Maria-beeld uit rond 1700 van het musem, onderstaande lezing gehouden over de onbevlekte ontvangenis van Maria.

Op het museumplein in Amsterdam vond zondag 15 november een van de demonstraties plaats die door Europe Must Act zijn georganiseerd om aandacht te vragen voor het trieste lot van de vluchtelingen in mensonterende, overvolle vluchtelingenkampen. Ik was daar samen met de stadsdiaken van de katholieke kerk voor Amsterdam Colm Dekker om mijn steun te betuigen.

Deze zondag was ik in de kathedraal. De koning laat zijn dienaren de genodigden voor het bruiloftsfeest van zijn zoon roepen. Maar die zijn te druk met hun werk... Dat is herkenbaar! Aan de gelovigen in de kathedraal is gevraagd de website van de parochie in de gaten te houden, want we hopen volgende week meer dan dertig mensen toe te laten in onze enorme kathedraal, maar wachten even de nadere berichten af. De situatie is helaas erg onzeker

Op 27 september heeft paus Franciscus de Katholikos van alle Armeniërs, patriarch Karekin II ontvangen en in het Angelusgebed om vrede voor de Kaukasus gebeden, waar grote spanningen zijn, die hebben geleid tot een gewapend conflict in de regio Nagorno-Karabach, waar Armeniërs zich verzetten tegen het leger van Azerbeidzjan.

Met de beginwoorden Fratelli tutti- allen broeders (en zusters) - kiest paus Franciscus weer voor het gedachtegoed van Sint Franciscus van Assisi als uitgangspunt van een encycliek. In Laudato Si’ uit 2015 sprak de paus zich duidelijk uit over de aarde als gemeenschappelijk huis, over het milieu en klimaat(verandering) en over de verdeling van goederen en grondstoffen. In deze nieuwe encycliek is broederschap en sociale vriendschap tussen mensen het centrale thema.

Op 4 oktober verwachten we de publicatie van een nieuwe Encycliek van paus Franciscus Fratelli tutti, over de broederschap van alle mensen. Tegelijk vieren we de vijfde verjaardag van de Encycliek Laudato Sí over de zorg voor klimaat en ecosystemen en heeft de paus een jaar uitgeroepen om die verjaardag te vieren met allerlei activiteiten voor milieu en klimaat. Op woensdagavond 23 september was ik in Monnickendam om daar in het kader van de vredesweek op een door de Raad van kerken georganiseerde avond over Laudato Sí, vrede en omzien naar elkaar te spreken.

Op 20 juli heeft de Congregatie voor de Clerus in Rome een document uitgegeven over de parochie: de Instructie van 27 juni 2020 "De pastorale conversie van de parochiegemeenschap in dienst van de zending van de kerk om te evangeliseren". De Instructie vraagt van allen die zich inzetten voor de parochie om die aan te passen aan de eisen van deze tijd: meer digitaal, rekening houdend met de mobiliteit van mensen en met een sterk missionaire geest.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Zaterdag 29 februari kwamen de catechisten bijeen in het bisschopshuis bij de kathedraal in Haarlem. Het was voor mij een goede gelegenheid om te luisteren naar hun ervaringen, ons te bezinnen op de roeping tot catechist en te bespreken hoe we de taak en de roeping van de catechist meer onder de aandacht kunnen brengen bij de priesters en diakens, in de opleiding en natuur bij mogelijke kandidaten!

Paus Franciscus heeft op woensdag 12 februari om 12.00 uur de Apostolische Exhortatie Querida Amazonia bekend gemaakt. Het uitgebreide document is geschreven naar aanleiding van de bisschoppen-synode voor Amazonië die van 6 tot 27 oktober is gehouden. Het document gaat in op vele aspecten van dit grote gebied: sociaal, cultureel, ecologisch en natuurlijk de kerkelijke aspecten. De paus heeft een droom en die droom blijft niet beperkt tot Amazionië..!

Van harte wens ik U allen een heel gezegend nieuw jaar toe! We beginnen het jaar met het hoogfeest van Maria, moeder van God en ik stel dit nieuwe jaar dan ook graag onder haar bijzondere bescherming. Tegelijk vieren we Wereldvredesdag waarvoor paus Franciscus ons weer een mooie boodschap heeft gegeven.

Woensdagmiddag 30 oktober waren Bisschoppelijk gedelegeerde drs. Diederik Wienen en ik in 't Veld voor een ontmoeting met de PLG-identiteit van SARKON. De SARKON-scholen bestaan uit zeventien rooms-katholieke en twee interconfessionele scholen in de kop van Noord-Holland. Een plezierig en goed gesprek over de identiteit van katholiek onderwijs.

Woensdag 18 september vond in het Sint Janslyceum van Den Bosch de studiedag van de NKSR (Nederlandse katholieke Schoolraad) over burgerschapsvorming plaats, waaraan ik een bijdrage heb gegeven.

Bij gelegenheid van het afscheid van mr. Jos van Gennip van Socires en van het SSKO, een steunfonds voor katholiek onderwijs, werd in het Sint-Janscentrum een klein symposium gehouden rond het thema: de Encycliek Laudato Si' (over klimaat en milieu) en het katholiek onderwijs, waarbij ik een lezing over dit thema heb gehouden.

Op 30 april, 14 en 28 mei komen professionals vanuit binnen en buiten de kerk spreken over de inhoud en de praktische uitwerking van de encycliek Laudato Si’. Jongeren tussen de 18 en 35 jaar zijn van harte welkom om te luisteren naar onder andere Michel Klein van de ChristenUnie en Juan Nibbelink herbestemmer van de NS. Ook ik kom een avond. Elke avond gaan de jongeren met elkaar in gesprek over de vraag wat hun rol is in het milieudebat en wat zij kunnen doen.

De afgelopen week was voor mij heel gevarieerd en ik geef daar graag een klein overzicht van...

Zondagmorgen 17 maart werd in de Sint Nicolaasbasiliek herdacht dat mgr. Jan van Burgsteden sss 55 jaar priester is. Toch weer een mijlpaal en een aanleiding om deze bisschop te feliciteren en te bedanken voor het vele werk dat hij nog steeds verzet.

De schokkende aanslagen in Nieuw Zeeland doen ons weer realiseren: haat en wraak zijn geen goed antwoord. Maar wat dan wel? Iedere vijf jaar komen vertegenwoordigers van het Europees katholiek onderwijs bijeen. Dit keer in Brussel. Wat kan katholiek onderwijs betekenen in een cultuur die steeds verder van het christendom af staat? Een oproep tot dialoog.

Tijdens zijn apostolische reis naar de Verenigde Arabische Emiraten heeft paus Franciscus samen met de Groot Iman van Al-Azhar, Ahmad Al-Tayyeb een document getekend over de broederschap onder de mensen. Het document heeft naast positieve ook negatieve reacties opgeleverd: had de paus de waarheid van het katholieke geloof verloochend?

Deze week had ik niet zoveel gelegenheid om berichtjes te plaatsen, daarom nu maar een terugblik op wat ik de afgelopen week heb meegemaakt.

Woensdagavond 14 november vond in het huis van de gemeenschap van Sant' Egidio naast de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein in Amsterdam de presentatie plaats van de Nederlandse uitgave van het boek van de stichter van Sant'Egidio Andrea Riccardi. Oud-minister prof. mr. dr. Ernst Hirsch Ballin, mw. Hilde Kieboom, vicevoorzitter van Sant' Egidio en verantwoordelijke voor de Benelux, en ik gaven een inleiding.

Je zou het misschien niet zeggen maar armoede is een probleem in Nederland, ook op school: één op de negen kinderen leeft op of onder de armoedegrens. Die armoede is vaak verborgen, dus voor leraren is het een uitdaging om die te traceren. De Verus identiteitsdag ging hierover en op die dag heb ik de bezinning gehouden die hieronder wordt weergegeven.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Op donderdag 20 september houdt de Nederlandse Katholiek Schoolraad (NKSR) een studiemiddag over interculturele dialoog.

Afgelopen zondag 11-12 november werd het Caritasweekend gevierd. Dit jaar was het thema: "Welkom?! Wie heet ze welkom?" Veel parochies hebben daar samen met de PCI's aandacht aan besteed. De Dienst Caritas gaf en brochure uit met informatie en tips. Hieronder het voorwoord dat ik voor deze brochure schreef.

Op zondag 5 november - Willibrordzondag - was ik in de kathedraal voor de viering van de Eucharistie. We hebben gebeden voor de eenheid van de christenen en het welslagen van de oecumenische dialoog. In de preek stond ik stil bij de ‘spirituele Alzheimer’ waar paus Franciscus het ooit over had toen hij de Romeinse curie toesprak.

Naar aanleiding van de 500^e gedenkdag van het begin van de Reformatie, bezocht ik de afgelopen week verschillende plaatsen die in het leven van Maarten Luther een grote rol speelden. Het rondsturen van 95 thesen over de aflaten door Luther in het jaar 1517, wordt gewoonlijk gezien als het startpunt van de hervorming.

Woensdagavond 3 mei werd de dag van groepsgesprekken tijdens de ontmoeting van Rabbijnen, bisschoppen, kardinalen en priesters afgesloten met zang en dans. Bekijk het filmpje.

In het protestantse kerkje van Nieuwveen werd op woensdag 26 april een oecumenisch symposium gehouden, georganiseerd vanuit de Protestantse kerk (PKN) en de Rooms Katholieke Clara Franciscus Federatie, de samenwerkende parochies van de regio. Ds. Arjan Plaisier en ik hebben een inleiding gegeven over de de kracht en de pijn van de oecumene. Die pijn was inderdaad voelbaar.

Op 21 maart waren de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs in Zwolle bijeen voor hun vergadering en zij schoven aansluitend aan bij de ontmoetings- en inspiratiedag van de Vereniging Katholieke Leraren Opleidingen (VKLO), bij welke gelegenheid ik onderstaande lezing heb gehouden.

Op 26 maart aanstaande vieren we de vijftigste verjaardag van de Encycliek Populorum Progressio van de Z. Paus Paulus VI. In het licht van onder meer de vluchtelingenproblematiek zou deze Encycliek herlezen moeten worden. De paus zelf voorspelde dat velen zijn document een ‘utopie’ zouden vinden (n. 79). Maar de Gemeenschap van Sant’ Egidio geeft concrete invulling aan dit verlangen naar een meer solidaire wereld door de ‘Humanitaire corridors’.

Op maandag 20 februari bezochten we met een afvaardiging van de bisschoppen het Europees parlement en Europese instellingen. Zien we toekomst in Europa?

Tijdens een tweedaags congres in Utrecht over "Orthodoxie versus Fundamentalisme" werdhet boekje "Geïnspireerde lessen. Vakspecifieke werkvormen voor onderwijs in godsdienst en levensbeschouwing" gepresenteerd. Het biedt werkvormen om leerlingen van diverse religieuze achtergrond of geen religieuze achtergrond met elkaar in dialoog te brengen over de diepere (ook godsdiensitge) waarden van het leven.

Op woensdag 7 december werd in Heiloo een studiemiddag gehouden waarop de nieuwe gespreksnotitie “Kerk in een verander(en)de samenleving” werd gepresenteerd. Met deze notitie wil het bisdom Haarlem-Amsterdam een handreiking bieden aan de parochies om zich voor te bereiden op een toekomst, die natuurlijk uiteindelijk in Gods hand is. Maar we moeten wel iets doen...

Zaterdagochtend 24 september was bisschop dr. Remigiose Inchananiyil van Thamarassery in Kerala (India) op bezoek. vergezeld van Vicaris Gerard Bruggink en pastoor George Paimpillil. We spraken onder meer over de situatie in zijn bisdom waar de bevoking overwegend Islamitisch is en de katholieken slechts vijf procent.

Na afloop van de retraite in Camaldoli hadden de bisschoppen die eraan hadden deelgenomen een ontmoeting met paus Franciscus en waren we uitgenodigd om met hem de maaltijd te gebruiken. De paus gaf ons wijze woorden mee...

Wanneer is iets een geloofswaarheid, wanneer is een kerkelijke uitspraak 'onfeilbaar'? Toen in 1998 de Apostolische Brief "Ad tuendam fidem" verscheen, meenden velen dat het terrein van onfeilbare uitspraken werd uitgebreid. Zo bestaan er nogal eens misverstanden over onfeilbaarheid en de geloofswaarheden.

Op maandag 18 april werd in het Haarlemse bisschopshuis in kleine kring afscheid genomen van mr. drs. Th. E.M. (Dick) Wijte als waarnemend voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad. Hij had deze functie sinds mei 2008 vervuld. Bij deze gelegenheid kreeg de heer Wijte als dank voor zijn vele verdiensten voor het onderwijs de Bavopenning uitgereikt. Daarbij heb ik gesproken over het belang van confessioneel onderwijs in deze tijd.

Op maandag 11 april vond aan de Maliebaan in Utrecht de ontmoeting plaats van een afvaardigiging van de bisschoppenconferentie met kamerleden van de PvdA. Allerlei onderwerpen passeerden de revue in een bijna tweeenhalf uur durend gesprek. Daarbij werd van PvdA kant waardering uitgesproken voor de bisschoppelijke brief over de vluchtelingenproblematiek "Herbergzaam Nederland" die vlak voor kerstmis is verschenen.

Dinsdag 15 maart hield Vastenactie in Nieuwegein het slot-evenement van de scholentour van Vastenactie. Een team van Oegandese kinderen, jongeren en begeleiders is de afgelopen weken 43 scholen langs gegaan om daar te vertellen over Oeganda en de school in Noord-Oost Oeganda die met steun van Vastenactie wordt opgebouwd.

In het kader van het heilig Jaar van de Barmhartigheid plaatsen we hier de tekst van Laat je verzoenen! met overwegingen over verzoening en vergeving. Het boek is te verkrijgen bij uitgeverij Colomba in Oegstgeest.

´De Week van het katholiek onderwijs moeten jullie erin houden,´ zegt een directeur van een basisschool. ´Het is voor katholieke scholen een laagdrempelige manier om hun identiteit zichtbaar te maken. Bovendien komt het er niet bij, maar kunnen we het goed inpassen in het lopende programma.´ ‘We zijn het hele jaar een katholieke school, maar het biedt je een goed aanknopingspunt om dat te benadrukken’, zegt ook een docente godsdienst/levensbeschouwing van een middelbare school.

Deze week vieren we voor de tweede keer de Week van het Katholiek Onderwijs. We vieren onder andere dat we ons sterk maken voor dit onderwijs, dat zoveel kinderen en jongeren een goede basis geeft. Zoals een directeur van een basisschool eens zei: ‘We zijn daar trots op! En het idee dat niet alleen wij, maar ook andere scholen in Nederland in dezelfde week daarbij stilstaan, geeft een gevoel van verbondenheid.’

Op zaterdag 10 oktober vond in Heiloo een impulsdag plaats voor leden van kerkbesturen en PCI's (Parochiële Caritasinstellingen). Er waren een dertigtal leden aanwezig en daarmee was de opkomst wel iets minder dan verwacht. Deze dag is toch wel belangrijk: het is een inleiding op het werk van de kerkbestuurs- en PCI-leden

In oktober van dit jaar zal het vijftig jaar geleden zijn dat het tweede Vaticaans concilie de Verklaring Nostra Aetate aanvaardde, die een nieuwe en positieve relatie van de katholieke kerk met het Jodendom inluidde. Donderdag 24 september werd in Purmerend deze bijzondere verjaardag herdacht met een lezing die ik over deze Verklaring heb gehouden.

Op woensdag 15 juli was ik aanwezig bij de Algemene Vergadering (kapittel) van de Vrouwen van Bethanië waar ik de keuze van het nieuwe bestuur heb voorgezeten en de H. Eucharistie heb mogen vieren. De Vrouwen van Bethanië is een diocesaan diocesaan religieus instituut van het bisdom Haarlem-Amsterdam, één van de stichtingen van de legendarische pater Jacques van Ginneken s.J.

De nieuwe encycliek van paus Franciscus ‘Laudato si’, gedateerd op Pinksteren van dit jaar en op donderdag 18 juni gepubliceerd, is een geïnspireerd handboek voor een menswaardige ecologie en een noodkreet om de armen in deze wereld eindelijk recht te doen. Een prachtige bijdrage aan de sociale leer van de Kerk. Ik denk dat deze encycliek een mijlpaal is.

Bij uitgeverij De Boog in samenwerking met Betsaida is “De hoop van het gezin” verschenen. Het gaat om de spraakmakende dialoog die de Spaanse uitgever (BAC) Carlos Granados heeft gehouden met de prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, kardinaal Gerhard-Ludwig Müller over de thema's van de bisschoppensynode over het gezin, die dit najaar in gewone zitting bijeen zal komen.

Op vrijdag 29 mei was ik voor de heilige Eucharistie in het seminarie. Het evangelie van de dag was Mc. 11,11-25. Die dag waren ook de laatste colleges van dit studiejaar, volgende week beginnen de seminaristen met de studie en de tentamens. En zaterdag 30 mei worden de beide nieuwe priesters gewijd.

Over de kennis­basis Godsdienst / levens­be­schouwing heb ik al eerder geschreven. Deze biedt hand­vatten om katholieke geloofs­inhoud door te geven op PABO's en basis­scholen vanuit een aantal belang­rijke invals­hoeken: contingentie, trans­cendentie en traditie: menselijke beperkt­heid, ervaring van wat en Wie ons over­stijgt en dat wij leven van wat ons doorge­geven wordt, zijn invalshoeken waarin geloofs­inhouden ter sprake kunnen komen. Achterin de kennis­basis worden de meest essentiële geloofs­inhouden genoemd

Van 10 tot 13 februari is Zijne Excellentie mgr. dr. Enrico dal Covolo, tit. bisschop van Eraclea en rector magnificus van de Pauselijke Lateraanse Universiteit, op bezoek bij het St. Willibrord­instituut en het St. Bonifatius­instituut op De Tiltenberg in Vogelenzang. Op 11 februari bezocht de bisschop het bisdom en de bisschop en hulpbisschop.

Op de website van het bisdom Haarlem-Amsterdam is een brief gepubliceerd van mgr. dr. J.M. Punt die hij op donderdag 8 januari naar de hoofdredactie van een groot aantal nieuwsbladen heeft gestuurd en waarin de aanslag op de medewerkers van Charlie Hebdo wordt veroordeeld. Ik sluit me vanzelfsprekend geheel bij deze verklaring aan, die ik hieronder laat volgen.

Vlak voor kerstmis heeft de Nederlandse Katholieke Schoolraad het Magazine Week van het katholiek Onderwijs gepubliceerd. Eerder al bleek uit een door de NKSR gehouden enquete dat veel scholen hebben meegedaan met de Week van het Katholiek Onderwijs die van 6-10 oktober voor het eerst werd gehouden. Dat is natuurlijk verheugend. In het Magazine wordt terug geblikt op de Week met verhalen uit allerlei scholen.

Dat de Kerk een gemeenschap is en de priester en diaken dienaars zijn van die gemeenschap, betekent dat priesters en diakens mensen van ‘communio’ moeten zijn. De volgende overweging bij een gedeelte van het tweede hoofdstuk van Lumen Gentium, de Constitutie over de Kerk, gaat hierover.

Dinsdag 25 november was ik in de zaal van de Titus Brandsma kerk in Amstelveen, behorend tot de parochie van R.K. Amstelland, om een lezing te geven over paus Franciscus en het Tweede Vaticaans concilie. Niet alleen parochianen waren gekomen, ook niet-katho­lieken bleken geïnte­res­seerd om hier iets meer over te horen.

Bij de Valkhof pers in Nijmegen is deze week een nieuwe publicatie verschenen in de “Annalen van het Thijmgenootschap”, onder redactie van Frank Bosman en Harm Goris, getiteld: “Verdeelde wijsheid. Tussen Kerk en academische theologie”. In het boek wordt vanuit verschillende invalshoeken aandacht besteed aan de verhouding van Kerk, academische theologie en maatschappij.

In een tweede deel "overwegingen over de Kerk" staan we stil bij het beeld van de Kerk als lichaam van Christus en bij de zonde in de Kerk (Lumen Gentium 7 en 8). De overweging gaat terug op inleidingen die zijn gehouden tijdens de retraite van priesters en diakens van het bisdom Roermond.

Aanstaande maandag 6 oktober begint de week van het katholiek onderwijs. Dit is een initiatief van de leden­vergadering van de Nederlandse Katholieke School­raad, waarin school­besturen, onderwijs­gevenden, school­leiders, ouders en anderen bij het onderwijs betrokkenen, vertegen­woordigd zijn. Scholen zijn van te voren uitge­nodigd om tijdens deze week uitdruk­ke­lijker aandacht te besteden aan hun katholieke identiteit en aan het thema “Feest vieren”, waarover een speciale lesbrief is uitgegeven.

Van 7 tot 9 september wordt in Antwerpen dit jaar de internationale ontmoeting van religies en culturen gehouden, die de gemeenschap van Sant’Egidio al op vele plaatsen in de wereld heeft georganiseerd. Doelstelling is dat de grote godsdiensten, vertegenwoordigers van culturen en politici met elkaar in dialoog treden om de vrede in de wereld te bevordereren.

Op woensdag 3 september organiseerde de stichting Mijnplein, die 22 scholen voor primair onderwijs in Salland bestuurt, een avond over krimp en identiteit in het PKN-kerkje in het centrum van Heino. Mw. Petra van Haren, voorzitter van de Algemene Vereniging Schoolleiders, de hr. Ger de Vos, bestuurder COG Drenthe en ikzelf lichtten het thema toe vanuit verschillende invalshoeken. Hieronder vindt U de lezing die ik op deze avond heb gehouden.

Aan het einde van de bisschoppenvergadering van 17 juni werd de Nederlandse uitgave van de Apostolische Exhortatie “Evangelii Gaudium” van paus Franciscus gepresenteerd. Perschef Anna Kruse bood de bisschoppen een exemplaar aan. Het is voor € 15,50 (incl. porto) te bestellen.

Maandag 6 januari bezocht ik twee locaties van de ViVa! Zorggroep in Beverwijk, die druk aan het verbouwen is aan zorg­centrum Lommerlust, dinsdag 7 januari was ik bij de nieuwjaarsbijeenkomst van hogeschool iPabo in Amsterdam, waar dr. Monique Leygraaf een afscheids­college gaf (zonder daar overigens echt weg te gaan). De gemeen­schappelijke noemer was duidelijk: zorg en inzet voor sociale recht­vaardig­heid, juist in deze tijd...

Het Thijmgenootschap is een vereniging voor wetenschap en levensbeschouwing, die vanuit christelijk perspectief wil reflecteren op cultuur en samenleving. Één van de afdelingen van dit genootschap is die van de katholieke theologie en die kwam op vrijdag 20 december in ’s-Hertogenbosch bijeen rond het thema: “Kerkelijke en publieke theologie: een gezamenlijke opdracht”.

Terwijl het Sint Pieterplein al volstroomde voor weer een druk bezochte pauselijke audiëntie, gingen de Nederlandse bisschoppen op weg om in groepen verschillende curie-departementen te bezoeken.

Maandagmorgen 2 december was voor de Nederlandse bisschoppen een bijzondere dag: na een ontmoeting op de Congregatie voor de clerus met de nieuwe prefect, aartsbisschop Beniamino Stella, volgde de audientie bij paus Franciscus. De paus trok anderhalf uur uit voor de bisschoppen om op een broederlijke en collegiale manier met hen in gesprek te gaan.

Zaterdagavond 7 september vond op het Sint Pietersplein een gebedswake plaats om te bidden om vrede voor Syrië, het midden oosten en heel de wereld. Zo'n 100.000 mensen namen aan de vier uur durende wake deel, waaronder de medewerkers van de Haarlemse diocesane curie en ikzelf. Paus Franciscus riep op tot vergeving, dialoog en verzoening als enige weg naar vrede.

Bij het Angelus van zondag 1 spetember heeft paus Franciscus een oproep gedaan om te bidden en te vasten voor vrede op 7 september aanstaande. In zijn toespraak veroordeelde hij krachtig het gebruik van chemische wapens, maar gaf tegelijk aan dat een cultuur van confrontatie en conflict geen harmonie binnen en tussen volkeren kan scheppen; een cultuur van ontmoeting en dialoog kan dat wel. “Dit is de enige weg naar de vrede”.

In 2010 verscheen het rapport ‘School en kerk verbinden’ van de commissie Van der Donk. Deze door de Nederlandse Katholieke Schoolraad en de Bisschoppen­conferentie ingestelde verkennings­commissie kwam met een aantal aanbevelingen om de katholieke school en de kerk meer bij elkaar te betrekken en het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (ARKO) te herzien.

De Wereldjongerendagen hebben in Brazilië en in het bijzonder in Rio een positieve indruk gemaakt. De prefectuur van Rio schat dat bij de vigilie 3 miljoen mensen waren, bij de slotmis nog een half miljoen meer waarmee deze WJD de grootste was na Manilla. Wat viel er verder op?

Vele weken zijn al verstreken sinds de ontvoering van Mar Gregorios en Paul Yazigi, respectievelijk de Syrisch-orthodoxe en de Grieks-orthodoxe bisschoppen van Aleppo in Syrië. Paus Franciscus heeft oproepen gedaan om hen vrij te laten en ook Sant’ Egidio zet zich daarvoor in.

Op dinsdag 23 april werd mgr. Martinus Muskens, emeritus bisschop van Breda begraven. De meeste bisschoppen waren aanwezig om hem uitgeleide te doen vanuit de Sint Anthonius­kathedraal in Breda.