Zoeken

Er is de laatste tijd weer het nodige gebeurd in onze samenleving en in de grote wereld. Hoe gaan we hier mee om als gelovige mensen? In de homilie van deze zondag (33e zondag door het jaar B) stond ik erbij stil. Ook werden zeventien gelovigen uit verschillende parochies tot buitengewoon bedienaar van de heilige communie aangesteld.

Op vrijdagmiddag 8 november vond in de zalen van het bisschopshuis/plebanie een nieuwe bijeenkomst plaats van het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk. Het was druk en de discussies waren zeer geanimeerd. Het ging dan ook om een thema dat iedereen raakt: de belastingen.

In het weekend van 7-8 september vond de voorbereiding op de investituur plaats van de nieuwe leden van de Constantijnse Orde. Naast een geestelijk en vormend aspect had het weekend ook de bedoeling dat de nieuwe leden elkaar en de orde beter leerden kennen. Hun missie is: getuigen en dienen. Daarover hield ik de conferentie waarvan U hier de tekst kunt lezen.

Ouderdom heeft vaak te maken met onmacht ervaren. Natuurlijk hoort deze ervaring ook op jonge(re) leeftijd bij ons menselijk bestaan. Deze zondag stonden we stil bij wat het betekent onmacht te ervaren. Zondag 28 juli is de werelddag van grootouders en ouderen, met als thema: "Vergeet mij niet in mijn ouderdom"(vgl. Ps. 71, 9). De brief die paus Franciscus voor deze dag heeft gegeven, is te lezen op de website van ons bisdom (link hieronder). Ik was deze dag in de Mariakerk in Heemskerk waar we deze dag hebben gevierd én het vormsel van Lizzie.

Hoe kunnen we gemeenschapszin bevorderen? Wat doen we met onze eigen gevoelens van afkeer van bepaalde mensen? Wat te doen als je je stoort aan anderen? We stonden bij deze vragen stil in de H. Mis die door KRO-NCRV werd uitgezonden, met zang van de Bavocantorij onder leiding van Rick Muselaers en titulair organist dr. Ton van Eck aan het orgel.

Maandag 24 juni was ik in Nieuwkuijk voor de bisschoppenontmoeting van het Focolare en het kapittel van de paters van de heilige Geest (Spiritijnen). Tijdens het kapittel sprak ik over de uitdagingen van de missionaire kerk.

Zondag 23 juni vond in Laren de jaarlijkse Sint Jansprocessie plaats onder prima weersomstandigheden. Er waren enkele bijzondere momenten waarover ik graag wat meer vertel. Het thema van de processie was "Bidt om vrede!" Waarom lukt het maar niet om vrede tot stand te brengen? In de preek (hieronder) stonden we stil bij deze vraag.

Vrijdagmiddag 21 juni nam Edith Hooge met een mooie bijeenkomst afscheid als voorzitter van de Onderwijsraad. Zij voerde met de NKSR en mij als bisschop-referent voor het onderwijs (en natuurlijk met vele andere betrokkenen) onder meer de gesprekken over art. 23 van de Grondwet, die leidden tot de informerende notitie Onderwijsvrijheid én Overheidszorg (2019) van de Onderwijsraad.

Op zaterdag 8 juni vond in Heiloo de gebedsdag plaats ter ere van Maria, onder de titel van "Vrouwe van alle volkeren". Paus Franciscus heeft Maria verschillende keren Vrouwe en Moeder van alle volkeren genoemd, want deze aanroeping sluit aan bij de laatste Encycliek van de paus. Een mooie en drukbezochte dag was het in Heiloo, met een programma van gebed, Eucharistie, aanbidding en verdieping. Een klein verslag...

In de O.L. Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam heb ik de H. Mis van Sacramentsdag gevierd met aansluitend de processie door de straten van Amsterdam. In de volle kerk met zang van het Sint Alphonsuskoor vierden we het feest van de Eucharistie, het Sacrament waardoor Jezus de Heer ons sterkt op onze pelgrimstocht door het leven.

Pinksteren is het feest van de heilige Geest. We gedenken de uitstorting van de Geest over de apostelen, het begin van de Kerk en ook ons eigen roeping om kerk te zijn en de heilige Geest die we hebben ontvangen. In de kathedraal vierden we de hoogmis van Pinksteren met het voltallige kathedrale koor. In de voorbeden stonden we stil bij de vorming van het nieuwe kabinet en andere actuele intenties (zie onder)

Op zondag 5 mei, bevrijdingsdag en zesde zondag van Pasen, waren we voor een feestelijke Eucharistieviering bijeen in de kerk van de Friezen (officieel: SS. Michele e Magno). Deze dagen staan we bijzonder stil bij verbondenheid en vriendschap. Bevrijdingsdag nodigt ons uit om "Fratelli tutti" te zijn! Een verslag van deze bijzondere dag.

In onze samenleving is de klemtoon komen te liggen op het individu. Je moet jezelf kunnen zijn, je eigen weg kunnen volgen, zelf weten wat je kiest. Maar of dat altijd de beste en de enige weg is? Op de vijfde zondag van Pasen stonden we stil bij de waarde van verbondenheid bij het evangelie van de wijnstok en de ranken (Jo. 15, 1-8). Op deze zondag kwam de Constantijnse Orde bijeen in de kathedraal, vanwege het feest van Sint Joris (23 april).

Maandag 22 april was in Heiloo de dag voor de pastorale krachten: priesters, diakens, pastoraal werkers, catechisten. Een dag van ontmoeting en van bezinning door een inleiding, door gebed en Eucharistie.

n de kathedraal vierden we Palmzondag. De plechtige Mis is op kathedraal TV nog te volgen. Jezus, bejubeld als Messias en Koning, werd enkele dagen later al verworpen en veracht. De gunst van de mensen kan keren en je krijgt niet altijd wat je verdient, dat is ook nu nog zo...

Zondag 10 maart was de TV Mis in de Sint Nicolaasbasiliek. Voor regisseur Ria Teeuwen-Carpentier was het de laatste keer. Ook van Leo Fijen namen we afscheid. Beiden ontvingen de Bavopenning, de onderscheiding van het bisdom Haarlem-Amsterdam. We hoorden in het evangelie een geliefd bijbelvers: "Zozeer heeft God de wereld liefgehad...". Hij liet in Jezus zien wat liefde is. Dat voorbeeld heeft de familie Ulma nagevolgd. Een bijzonder verhaal.

Maandag 4 maart was de Willibrorddag met het programma van de voortgezette vorming van de jonge priesters, hun gesprek met de bisschop, de willibrordlezing, de Eucharistieviering en een gezamenlijke maaltijd. Hoewel het vasten is, was het toch ook een beetje feest: we vierden de gedachtenis van de H. Casimir, de patroon van het Redemptoris Materseminarie.

Vrijdagavond 23 februari vond in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam de intussen traditionele Avond van de Martelaren plaats, een viering waarin de christenen worden herdacht die in het afgelopen jaar om hun geloof zijn vervolgd en gedood.

Onlangs had ik een interview met Edgar Beltrán van The Pillar, een website met nieuws en verdieping over de katholieke kerk. Het is een gesprek over de situatie van de kerk in ons land, de weg naar de toekomst, de christelijke hoop en de kern van ons geloof. Hieronder een link naar de tekst van het interview: "Het belang van gemeenschap".

Zondagmorgen 4 februari vierden we in Beverwijk het honderdjarig bestaan van de H. Agatha-kerk, een robuuste koepelkerk met een Byzantijnse uitstraling, een werk van Joseph Cuijpers in samenwerking met zijn zoon. De Eucharistieviering had als thema meegekregen: "Omzien naar elkaar", niet allen omdat dit paste bij het evangelie van deze zondag maar ook in verband met de activiteiten die in het jubileumjaar van de kerk gepland zijn.

Zaterdagavond 3 februari is pater Dominiek Deraeve sdB geïnstalleerd als pastoor van Volendam. In een mooie en goed verzorgde viering vond de installatie plaats waarbij veel parochianen aanwezig waren, terwijl priesters uit de buurt en van zijn orde concelebreerden. Enkele dagen daarvoor vond in de kerk een vervelend incident plaats...

De Evensong en Nieuwjaarsreceptie van het bisdom Haarlem-Amsterdam en het Militair Ordinariaat vond ook dit jaar plaats in de Sint Nicolaasbasiliek en het ernaast gelegen hotel. Het was opnieuw een mooi en feestelijk gebeuren, waar veel mensen aan deelnamen. Tijdens de Evensong stonden we stil bij de vraag wat het respect voor de menselijke waardigheid betekent als we het fundamenteel oneens zijn met andere mensen.

Op de eerste dag van het jaar 2024 wens ik U van harte alle zegen toe, dat dit voor U een goed jaar mag worden! Handelen we vanuit waarden of vanuit emoties? Heel veel oorlogen worden gevoerd door wie met de mond belijdt dat vrede de waarde is waar we naar moeten streven. Wat brengt hen er dan toch toe om oorlog te voeren? Hier spelen emoties een rol. We stonden stil bij de rol van emoties en bij wereldvredesdag. Paus Franciscus koos als thema bij deze dag: "Artificial Intelligence", Wat heeft dat met vrede te maken?

Ook op eerste Kerstdag was het feestelijk in de kathedraal. Opnieuw was de kathedrale basiliek nagenoeg vol en zong het kathedrale koor. "Ik voelde me even in de hemel", zei een mevrouw me tijdens het kerstwensen na afloop. En zo was het ook. Het evangelie ging over het Licht dat door de geboorte van Jezus in de wereld is verschenen, het begin van het Johannes evangelie. Maar wat geeft ons licht? En hoe kan dat licht in je leven schijnen?

De verkiezingen van de leden van de tweede kamer komen er aan, op 22 november is het zover. Daar wil ik U wel iets over schrijven. Nee, ik ga U geen stemadvies geven. Maar wel wil ik aandacht vragen voor de waarden die we als kerk vanuit de katholieke sociale leer belangrijk vinden. In de sociale leer staan de mens - iedere mens - en diens onschendbare waardigheid centraal. Die mens als sociaal persoon, verbonden met anderen, vormt de basis van de samenleving.

Woensdag 1 november was er in het bisschopshuis een mooie bijeenkomst waarbij de heer Reinier Russell de hoge pauselijke onderscheiding Ridder in de orde van de heilige paus Gregorius de Grote mocht ontvangen. Een erkenning van dertig jaar inzet voor kerk en caritas.

We zitten midden in heftige oorlogssituaties. Het geweld in de strijd tussen Israël en Palestina en in Oekraïne doet ons huiveren. De paus heeft tot extra gebed om vrede opgeroepen en afgelopen vrijdag in de Sint Pieter een speciale gebedsdienst gehouden na een dag van vasten en gebed. Het uitgangspunt moet zijn dat ieder mens recht heeft op een menswaardig leven, dat oorlog altijd een nederlaag is en in oorlogssituaties het oorlogsrecht moet worden gerespecteerd. Ook in de kathedraal stonden stil bij deze thema's. Juist deze zondag klonk het evangelie over het grootste gebod: de liefde...

Zondagavond 15 oktober was ik bij de vrouwengroep van de kathedraal voor ontmoeting en een lezing over de visie van de H. paus Johannes Paulus II op de vrouw in de kerk. Het was een heel geschikte dag daarvoor, want 15 oktober is de feestdag van de heilige kerklerares en kloosterhervormster Teresa van Avila.

Vrijdag 13 oktober vond in de Kathedrale basiliek van sint Bavo in Haarlem de plechtige investituur plaats van de ridders van de Constantijnse Orde. Het was de eerste keer dat er een investituur was van de Nederlandse delegatie. Een bijzondere viering...

Zondag 1 oktober werd in de kathedrale basiliek van Sint Bavo het feest van de patroon van kerk en stad gevierd, in aanwezigheid onder meer van burgemeester drs. Jos Wienen en een officiële vertegenwoordiging van het H. Kerstmisgilde. Er werd gebeden voor de vluchtelingen uit nagorno Karabach en het welslagen van de synode die in Rome begint. Bavo gaf zijn leven een nieuwe wending na de dood van zijn vrouw. En wij, wat zouden wij denken van een nieuw begin, nieuwe inspiratie?

In Hoofddorp werd op 16 september het levensoffer van pater Bernard van Klaarwater en zijn mede-missionarissen herdacht. Zij stierven in de tweede wereldoorlog door de hand van de Japanse bezetter in de Bismarckarchipel van Papua Nieuw Guinea. De nicht van pater Bernard, Marianne Visser van Klaarwater schreef een boek over het leven van haar oom: "Waarom zouden we bang zijn?"

Deze zomer bleek uit berichtgeving rond een rechtszaak die nog loopt dat in de onmiddellijke nabijheid van het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood mogelijk een gruwelijk levensdelict had plaats gevonden. Die gebeurtenis heeft vele mensen geraakt, in het bijzonder medewerkers en vrijwilligers van het Heiligdom die de verdachte daar hebben meegemaakt. We stonden in gebed stil bij deze gebeurtenis in een oecumenische gebedsviering in de Bedevaartkapel.

De Stichting Verbiest uit Leuven heeft een bezoek van een delegatie van Chinese bisschoppen georganiseerd, mede ter voorbereiding op een grotere conferentie die men volgend jaar rond deze tijd wil houden. Vier Chinese bisschoppen en een priester van een vijfde bisdom zijn enkele dagen te gast in België, Nederland en Frankrijk. 11-12 september waren zij in ons bisdom.

Zondag 25 juni was in Laren de Sint Jansprocessie, een prachtig gebeuren, waar de Laarder gemeenschap volop aan deel neemt. De gemeenschap met elkaar en met de Heer wordt zo heel mooi beleefd. De broederschap van sint Jan en vele medewerkers zetten zich in om alles goed te laten verlopen en dat is weer goed gelukt! Een kort verslag en de homilie die ik daar heb gehouden, onder meer over eenb aantal actuele kwesties...

Zondag 18 juni vierden we in Alkmaar de herdenking van de Franciscanen en "wereldheren" die in 1572 en 1573 zijn vermoord uit haat tegen het katholieke geloof. Een dag om extra te bidden om vrijheid, verdraagzaamheid, verscheidenheid en verbondenheid, de vier V's die burgemeester Anja Schouten in haar toespraak noemde.

Zondag 11 juni vond in Amsterdam de sacramentsprocessie plaats, aansluitend aan de hoogmis in de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht. Bij de processie zijn er geen problemen over zoveel Roomsheid. Amsterdam is bij uitstek de stad waar je "jezelf mag zijn". Die tolerantie is er dus ook voor een processie. Maar het gaat dan wel om de buitenkant...

Zondag 4 juni werd in het sfeervolle heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo de gebedsdag gehouden ter ere van Maria Moeder en Vrouwe van alle Volken, een devotie die ons bijzonder te binnen brengt dat alle mensen van welk ras, taal of afkomst zij ook zijn, tot het grote mensengezin behoren waarover Maria als Moeder van ons allen waakt door haar voorspraak en bemiddeling in dienst van Jezus haar Zoon. Een klein verslag van een mooie en druk bezochte dag.

Veel mensen zijn bang om alleen te zullen staan. Eenzaamheid is een groot kwaad in onze samenleving. Wat kunnen we daaraan doen? En helpt God dan wel? Het evangelie gaf aanleiding daarbij stil te staan. Op 14 mei, Moederdag en zesde zondag van Pasen, was ik in de Sint Josephkerk in Haarlem voor de viering van de Eucharistie. Daar stond voor het eerst het zilver vanuit de Groenmarktkerk op het altaar.

Op de vierde zondag van Pasen wordt roepingenzondag gevierd. De seminaristen gaan twee aan twee naar parochies om van hun roeping te getuigen. De dag ervoor, zaterdag 29 april, was de gebedsdag van het seminarie waarvoor de leden van de Gebedskring speciaal worden uitgenodigd.Een mooie dag. In de preek stond ik stil bij de vraag waarom bidden zo belangrijk is.

Zondag 16 april was het in Bovenkerk groot feest vanwege de inwijding van de weer opgebouwde Sint Urbanuskerk die op 15 september 2018 door een uitslaande brand was verwoest. Een volle kerk was ervan getuige hoe de kerk werd ingewijd met wijwater, wierook en heilig chrisma.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

Zaterdag 25 maart, Hoogfeest van de aankondiging van de Heer (Maria Boodschap), was in Heiloo een feestelijke Eucharistieviering in de Bedevaartkapel én de opening van de buitententoonstelling van zeven kunstwerken, één voor elke scheppingsdag. Leo Fijen was dagvoorzitter. Uit ons bisdom gingen verder priesters, parochianen, jongeren naar de Missionaire parochie-dag in Veenendaal.

In de St. Adelbertuskerk in Haarlem Noord vond zondag 12 maart de installatie plaats van de nieuwe pastoor drs. Floris Bunschoten, die pastoor-deken dr. George Paimpillil opvolgt. Pastoor Bunschoten wordt tevens deken van Haarlem en plebaan en kan voortbouwen op het werk dat zijn voorganger de afgelopen tien jaar heeft neergezet.

Op woensdag 8 maart was ik in de kathedraal van Rotterdam voor de uitvaart van Djanny Bracke. Verschillende priesters, diakens en andere gelovigen bevriend met de overledene en/of betrokken bij de bedevaarten of de ridderlijke orde van het heilig Graf van Jeruzalem waren aanwezig om hem de laatste eer te bewijzen en rond hem in gebed verenigd te zijn.

Deze maand zal het tien jaar geleden zijn dat Jorge Maria Bergoglio tot paus werd gekozen. Ik heb bijzondere herinneringen aan het moment - 13 maart 2013 - waarop de nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter stond, want ik had het geluk toen net in Rome te zijn. Paus Franciscus heeft in deze tien jaar heel wat te weeg gebracht.

Zaterdag 25 februari was de ontrekking aan de eredienst van de kapel van sint Jacob in den Hout (wegens sloop van het zorgcentrum); zoals bij de inwijding bijna 57 jaar geleden, was ook nu de burgemeester aanwezig. Een goede gelegenheid om eer te brengen aan alle zorgmedewerkers en stil te staan bij het belang van hun werk en dat van de geestelijke verzorging.

Precies één jaar na het begin van de oorlog tegen Oekraïne hield het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk (CSLK) een symposium over "Van oorlog naar vrede". Aan het einde daarvan heb ik de toespraak gehouden die U hieronder vindt over het thema van dit symposium. Het is de vraag die ons wel moet bezig houden: hoe moet het verder, daar in Oekraïne? Toen kwam nog een bijzonder moment: de uitreiking van de Bavopenning aan prof. dr. Fred van Iersel.

Zout en licht waren de beelden die Jezus zijn leerlingen voorhoudt in het Matteüs-evangelie waaruit deze zondag werd gelezen (Mt. 5, 13-16). In de kathedraal was de TV Mis met het kathedrale koor. Hoeveel licht, hoeveel zout mag of moet het zijn?

Maandag 30 januari vond in de kanselarij van de Constantijnse Orde (officieel: Heilige militaire Constantijnse Orde van Sint Joris) een bijeenkomst plaats waarin mijn benoeming tot ridder grootkruis van deze Orde en prior voor Nederland werd bekend gemaakt.

Zaterdag 28 januari vond tijdens de Evensong de installatie plaats van de nieuwe deken van Amsterdam, drs. Eric Fennis, die pastoor is van de binnenstadsparochie waar de St. Nicolaasbasiliek toe behoort.

Vorige week was een delegatie van de Constantijnse Orde op bezoek, die voluit heet: Heilige Militaire Constantijnse Orde van Sint-Joris. Wat is deze in Nederland niet zo bekende Orde en waar houden de leden zich mee bezig?

Vrijdag 13 januari vond in Amsterdam de nieuwjaarsreceptie van ons bisdom en van het Militair Ordinariaat plaats na een Evensong in de Sint Nicolaasbasiliek. Natuurlijk was even de gedachte: hoe zou het gaan na de lange Corona-tijd? Het werd een prachtig gebeuren, een gelegenheid tot ontmoeting voor heel het bisdom en daarbuiten.

Op oudejaarsavond heb ik de Eucharistie gevierd in de kathedraal tot intentie van de overleden paus Benedictus XVI. Op nieuwjaarsdag vierde ik de Mis in De Goorn, waarbij paus Benedictus eveneens werd herdacht. Hieronder vindt U de woorden die gesproken zijn in De Goorn. Na de viering in De Goorn, koffie drinken met de parochianen en een gesprek met de priesters van de regio, zijn we naar Nibbixwoud gegaan, want daar is een een bijzondere kersttentoonstelling te zien.

Donderdagmiddag 15 december is de nieuwe Apostolisch Nuntius, Z. Exc. mgr. Paul Tschang In-Nam naar Haarlem gekomen voor een kennismakingsbezoek.

Op de tweede zondag van de Advent was de TV-Mis uit de kathedraal. We stonden in de homilie stil bij het optreden van Johannes de Doper die vrijmoedig sprak en tot bekering opriep. Maar wanneer moet je spreken en wanneer is het beter te zwijgen?

De vierde dag eindigde met een ontmoeting in het College van Santa Maria dell'Anima in de kerk waarvan paus Adrianus VI begraven ligt. Antoine Bodar woont in dit college. Het bezoek besloot een dag met bezoeken aan het Dicasterie voor de Geloofsleer, de Signatura Apostolica en het Dicasterie voor Cultuur en Opvoeding. Andere bisschoppen bezochten nog andere Dicasteries. Maar we kijken ook nog even terug op de middag van de dag ervoor: het bezoek aan het Dicasterie voor communicatie.

De derde dag van het Ad Limina bezoek begon met de heilige Mis in de Santa Maria Maggiore waar ik hoofdcelebrant was. Het ontbijt moest onderweg worden gebruikt want om 9.15 uur werden we bij het Dicasterie voor Leken, gezin en leven verwacht, dat zich in de wijk "Trastevere" bevindt en niet bij het Vaticaan. Daar is ook het Dicasterie voor de dienst aan de integrale ontwikkeling van de mens. In de middag volgde het Dicasterie voor communicatie en een pers-ontmoeting in de Friezenkerk.

Op 25 januari 2022, feestdag van de bekering van de heilige apostel Paulus, werd een document (Instructie) gepubliceerd over ‘De identiteit van de katholieke school’. Daarvan is nu de Nederlandse vertaling verschenen

Dinsdagmiddag 4 oktober was Marianne Visser van Klaarwater in het Haarlemse bisschopshuis om haar nieuwe boek aan te bieden: "Waarom zouden we bang zijn". Het gaat over pater Bernard van Klaarwater die spannende avonturen beleeft in het gevaarlijkste missiegebied dat er is: tussen de kannibalen...

Al bijna vijfenveertig jaar wordt in het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood iedere eerste zaterdag gebeden om roepingen. Ook op 1 oktober was een flinke groep pelgrims gekomen voor rozenkrans, Mis en aanbidding voor deze intentie. Het feest van Theresia van Lisieux werd gevierd. Wie was deze jong gestorven Karmelietes? En wat heeft zij onze tijd nog te zeggen?

Maandag 26 september vond na een lange Corona-onderbreking weer een gesprek plaats van bisschoppen met vertegenwoordigers van politieke partijen, dit keer het CDA. Zij ontmoetten elkaar op het Partijbureau van het CDA in Den Haag. Over welke onderwerpen spraken zij?

Zondag 25 september was het feest in de koepelkerk (HH. Cyriacus en Franciscus) in Hoorn. Andrea Geria werd geïnstalleerd als "pastoor in solidum" voor de H. Matteüsparochie en Westfriesland Zuid Oost. Het evangelie ging over Lazarus en de rijkaard die feest vierde (Lc. 16, 19-31). Waarom het voor mensen in een welvaartsmaatschappij zo lastig is het rijk der hemelen binnen te gaan...

Zaterdag 17 september was de Inspiratiedag Caritas in Heiloo, waarvoor bijzonder de PCI’s (Parochiële caritas instellingen) waren uitgenodigd. Het was voor het eerst weer dat deze dag sinds de Corona-pandemie kon worden gehouden. Noden zijn er genoeg: de toenemende armoede in onze samenleving, de migranten en vluchtelingencrisis, de stikstofcrisis en de zorg voor klimaat en milieu... Maar hoe krijgen we Caritas meer op de kaart?

Zondag 11 september, ziekendag, was ik in de O.L. Vrouwhemelvaartkerk in Heemstede voor de heilige Mis, nog in het kader van het 95-jarig bestaan van de kerk, dat in de afgelopen maanden bijzonder is gevierd. De drie parabels over het verloren schaap, het verloren zilverstuk en de verloren zoon - parabels van barmhartigheid -, stonden in het evangelie centraal. Met daarbij ook deze vraag: moet je iedere keer maar weer schuld belijden in de Mis?

Op de besturendag die zaterdag 10 september in Heiloo is gehouden heb ik mijn visie gegeven op de toekomst van de parochie en wat er zou moeten gebeuren in ons bisdom om die toekomst voor te bereiden. Er waren ook presentaties door de econoom, de stafmedewerker kerkopbouw, jongeren- en gezinspastoraat en een presentatie door de vicaris-generaal.

In het weekend van 27-28 augustus was ik in Banneux-Nôtre-Dame waar Maria als Maagd der armen wordt vereerd. Vanuit ons bisdom was er een bedevaart met speciale zorg voor ouderen en gehandicapten waar veel mensen aan hebben deelgenomen. Een mooie en indrukwekkende ervaring.

Deze ochtend stond over twee pagina's een artikel in het Nederlands Dagblad met als kop: ‘Protestanten vieren Pride, katholieken zwijgen’. Waarom heeft de katholieke kerk geen speciale evenementen en uitingen in deze week?

Op de vierde zondag van juli, dichtbij het feest van de HH. Joachim en Anna (26 juli), de grootouders van Jezus, ouders van Maria, heeft paus Franciscus een speciale Dag voor de grootouders en ouderen ingesteld. Op die dag zijn we uitgenodigd om bijzonder aandacht te hebben voor de betekenis en waarde die ouderen hebben in de samenleving.

Zaterdag 28 mei werd in Amsterdam de Gebedsdag gevierd ter ere van de Vrouwe van Alle Volkeren. Die dag was nog in digitale vorm,maar dat had ook voordelen. Velen waren verbonden met de kapel in Amsterdam en in tien talen werden de verschillende bijdragen vertaald. Maar waarom deze devotie?

Vrijdagmiddag 27 mei werd in Heiloo de permanente tentoonstelling "Zorg uit handen" over leven, werken en inspiratie van de Julianazusters geopend door burgemeester Mascha ten Bruggencate van Heiloo en mij. Jacobine Geel gaf een mooi openingswoord met een introductie in het leven en de spiritualiteit van de Julianazusters. En er waren meer sprekers... Wat is er eigenlijk te zien?

Zondagmiddag 15 mei vond in de Haarlemse kathedraal de afsluiting plaats van de diocesane fase van het synodaal proces dat paus Franciscus in gang heeft gezet, ter voorbereiding op de Bisschoppensynode die in 2023 in Rome zal worden gehouden. Tijdens de vesperviering heb ik een reflectie gegeven op de verslagen van de gesprekken die in ons bisdom hebben plaats gevonden.

Zaterdag 14 mei, feestdag van de heilige apostel Matthias, vierde de vereniging voor Latijnse Liturgie haar ledendag in en rond de Sint Vituskerk in Hilversum. Ik was daar voor de heilige Mis en een lezing over de heilige Maagd Maria in het Romeins Missaal en het Maria-missaal. Het zal vermoedelijk voor het eerst zijn geweest in de geschiedenis van café Dudok aldaar dat de zaak vol zat met belangstellenden voor een dergelijk thema!

Zaterdag 23 april, in het Paasoctaaf, is Mike Nagtegaal tot permanent diaken gewijd in de Bedevaartkapel van het Diocesaan heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo. Het koor van de H. Corneliusparochie van Limmen heeft gezongen, want de wijdeling is daar al in het pastoraat werkzaam. De eerste taak van de diaken is om te verkondigen, het evangelie door te geven, maar hoe doe je dat in deze tijd?

Op 3 spril was ik in de Obrechtkerk, vlakbij het Concertgebouw, die officieel "O.L. Vrouw van de allerheiligste rozenkrans" heet. In de Mis van deze vijfde zondag van de veertigdagentijd werd onder meer het evangelie van de overspelige vrouw gelezen (Jo. 8, 1-11). Hoe kijken we daar naar, in een tijd dat vluchtige seksuele relaties bon ton zijn? En wat is er verder het vermelden waard over dit bezoek aan de Obrechtkerk?

Donderdag 31 maart hebben we een bisdomstaf-vergadering gehouden met alle gedelegeerden. Het was door Corona lange tijd niet fysiek mogelijk geweest, maar gelukkig konden we elkaar nu weer ontmoeten. Dit keer stonden we bijzonder stil bij de ontwikkelingen op het vlak van reorganisatie van kerken en parochies, financiën en dergelijke. Aan het begin van de bijeenkomst heb ik een inleiding gehouden over de hobbels en blokkades op de weg naar een missionaire kerk.

Op de derde zondag van de veertigdagentijd was ik in de Papegaai, de kerk aan de Kalverstraat in Amsterdam, die een paar maanden geleden haar oude naam heeft terug gekregen: St. Jozefkerk. Daags na het feest van Sint Jozef vierde ik er de Latijns Mis en stonden we stil bij de vraag: Hoe kijk je naar het lijden in je leven?

Vrijdagavond 4 maart was ik in Trefpunt café, een initiatief van de PKN kerk Het trefpunt in Bennebroek waar ik door Olof Huiberts werd geinterviewd over allerlei ontwikkelingen: oecumene, de kerkelijke ontwikkelingen in de laatste zestig jaar, de toekomst van geloof en kerk, het belang van diaconie/caritas en ook mijn eigen achtergrond.

Zondagmiddag 20 februari werd in de Haarlemse kathedraal een Mariavespers gehouden, gezongen door de Capella sine nomine onder leiding van Jo Louppen, ter viering van 100 jaar Huis voor de Pelgrim. Maar waarom zou je eigenlijk op bedevaart gaan?

Graag wil ik me aansluiten bij de oproepen van onder meer paus Franciscus en de Gemeenschap van Sant' Egidio om oorlog te vermijden en wegen naar vrede in te slaan voor de Oekraïne. De paus noemde de signalen die uit Oekraïene komen "zeer zorgelijk". De geopolitieke vragen en zorgen mogen de volhardende inzet om de vrede te bewaren en een dialoog te voeren om problemen op te lossen, niet gaan overvleugelen.

Deze zaterdag is de Actie Kerkbalans van start gegaan. Voor de parochies een belangrijk moment. Duizenden vrijwilligers zetten zich hiervoor in en ik ben daarvoor bijzonder dankbaar. Het is nodig. De financiële bijdragen van de gelovigen zijn onmisbaar, omdat de kerken niet worden gefinancierd door de overheid of andere instanties.

Op Nieuwjaarsdag wensen we elkaar een goed, voorspoedig, gezond, gelukkig jaar toe: "Zalig Nieuwjaar"! Deze eerste dag biedt ook alle aanleiding om elkaar vreugde en vrede toe te wensen. Een nieuwjaarsboodschap.

Met ingang van vrijdag 25 februari vervallen voor de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland de verplichting om anderhalve meter afstand te houden en het mondkapjesadvies bij verplaatsingen door de kerk. De maatregelen voor het uitreiken van de communie worden versoepeld. Tongcommunie is toegestaan.

Op de eerste zondag van de Advent was de TV-Mis van de KRO vanuit de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem met zang van de Bavo-cantorij onder leiding van magistra cantus Sanne Nieuwenhuijsen met de titulair organist dr. Ton van Eck aan het orgel.

Christus Koning is in de kathedraal altijd bijzonder feestelijk en een pontificale Mis. Het hele kathedraal koor zingt (de Mis Christus Rex van H. Andriessen onder meer), het was Wereldjongerendag en aan het begin van de Eucharistieviering werd een nieuw koorlid geïnstalleerd.

De vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs Verus hield op woensdag 3 november haar jaarlijkse identiteitsdag in Driebergen, rond de publicatie "De school als bouwplaats" van Erik Borgman. Op deze dag heb ik ook een bijdrage gegeven. Is bijzonder onderwijs, is onderwijsvrijheid een "stinkende reliek uit het verleden"?

Zondag 31 oktober was ik in Velsen Noord om het nieuwe altaar, de ambo en een icoon te zegenen. Het kwam goed uit dat in de nacht ervoor de wintertijd inging en we een uur langer konden slapen, want de heilige Mis is daar om 9.15 uur.

Op wereldmissiedag was ik in de kathedraal voor de Eucharistieviering. Bijzondere aandacht is gevraagd voor het werk van Missio, de pauselijke missiewerken. Dit jaar staat Guinee centraal. Het gaat erom dat mensen in ontwikkelingslanden ook mee kunnen doen, er zorg en aandacht voor hen is vanuit de Kerk. In het evangelie ontmoetten we nog iemand die buitengesloten was: Bartimeüs.

Op 17 oktober wordt in alle bisdommen van de wereld het Synodaal proces geopend van consultatie ter voorbereiding op de Bisschoppensynode van 2023 die over synodaliteit zal gaan. Vorige week vond de opening in Rome plaats met een avond van reflectie en gebed en de zondagse Eucharistieviering. In ons bisdom is dit synodaal proces geopend met de hoogmis in de kathedraal en op dezelfde dag - 17 oktober - om 17.00 uur met de vespers in de Sint Nicolaasbasiliek.

Zaterdag 25 september vond in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam de bijeenkomst van ons bisdom plaats voor de Werelddag voor Migranten en Vluchtelingen onder het thema "Naar een steeds groter 'wij'", dat paus Franciscus dit jaar aan deze dag heeft meegegeven. Hoe gaan we met vluchtelingen en migranten om? De paus heeft daar vier sleutelwoorden voor gegeven.

Woensdag 22 september waren drs. Titus Frankemölle, voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) en ik bij de algemene audiëntie van paus Franciscus. Daarna waren we voor een overleg op de Congregatie voor de Katholieke Opvoeding waar we werden ontvangen door de prefect kardinaal Giuseppe Versaldi en de ondersecretaris pater Friedrich Bechina.

Voor de weekbrief ‘Vluchtelingen van Lesbos’ schreef ik een gebed dat aansluit op het thema ‘Naar een steeds groter wij’ dat paus Franciscus heeft gekozen voor de 107^e editie van de Wereld­dag voor Mi­gran­ten en Vluch­te­lingen. Het is tevens een mooie opmaat voor de bijeenkomst in de Mozes & Aäronkerk op zaterdag 25 september.

Op zondag 25 juli werd de eerste werelddag voor grootouders en ouderen gevierd met een speciale Mis in de Sint Pieter met Hollandse bloemen. Helaas kon paus Franciscus die nog niet zelf doen omdat hij herstellende is van een operatie en nog rust moet nemen. Het evangelie van de Mis van deze dag was dat van de broodvermenigvuldiging. Gaat dat verhaal over "Samen delen"?

God en je naaste liefhebben is de kern van christen-zijn. Maar wat betekent dat concreet? Hoe kun je God vinden? En wat voor houding vraagt het van je als je de naastenliefde centraal wilt stellen? Een concrete aanwijzing en voorwaarden daarvoor vinden we in het evangelie dat deze zondag in de kerken is gelezen (Mc. 6, 30-34).

Omdat reizen nu eenmaal veel moeilijker is in Corona-tijd, bedacht pastoor John Burger een alternatief voor de Camino, de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella: op een home-trainer leggen allerlei mensen uit kerk en samenleving een deel van de tocht (zogenaamd) met de pastoor af... op een home-trainer. Nu was ik aan de beurt.

Zondag 11 juli was ik in de kerk van de H. Martelaren van Gorcum in Amsterdam voor de installatie van pater Marianus Jehandut SVD van de parochies van het samenwerkingsverband Clara - Franciscus van Amsterdam Oost en Zuid-Oost. In deze bijzondere viering stond we tevens stil bij de aanslag in diezelfde stad op Peter R. de Vries en we hebben voor hem en zijn familie en vrienden gebeden.

Het bericht over de aanslag op Peter R. de Vries heeft me geschokt. Al gelooft Peter R. de Vries dan misschien niet in God, zoals hij weleens heeft aangegeven, hij heeft een hart dat klopt voor rechtvaardigheid en waarheid. Daar heeft hij altijd voor geleefd, zonder angst of terughoudendheid; ik hoop en bid dat hij de strijd op leven en dood waarin hij nu verkeert, zal overleven en mag herstellen.

Vrijdagmiddag en -avond 25 juni waren de medewerkers van het bisdom (de diocesane curie) bijeen in en rond de Tiltenberg in Vogelenzang, waar de kantoren momenteel gevestigd zijn. Vicaris generaal mgr. Bart Putter hield een toespraak waarin hij terugblikte op de afgelopen anderhalf jaar van thuis werken; hij verwelkomde nieuwe medewerkers en nam afscheid van wie vertrokken zijn. De bijeenkomst was voor mij een gelegenheid om een korte terugblik op het afgelopen jaar én een vooruitblik te geven.

De Sint Bavo is gebouwd als kathedraal voor het 'oude' bisdom Haarlem, zoals dat tot 1956 was. Dit bisdom omvatte ook het huidige bisdom Rotterdam. Vandaar dat zijkapellen van de kathedraal ook aan de grote heilige van dat bisdom zijn gewijd, zoals vandaag: de heilige Liduina.

Het Hoogfeest van Pinksteren werd in de kathedraal gevierd met fraaie zang en het nieuwe altaar dat de dag voor Pinksteren op de nieuwe ondergrond was geplaatst. En aan het eind van de Mis kwamen rozenblaadjes uit de koepel als teken van de gaven van de heilige Geest. Een van de belangrijkste gaven van de Geest is het geloof. Hoe werkt de Geest en wat is nodig om tot geloof te komen? Daarbij stonden we stil in de preek.

Op de vijfde zondag van Pasen was ik in de Vredeskerk in Amsterdam. Het evangelie van deze zondag is Johannes 15,1-8 over de wijnstok en de ranken. "Ik ben de wijnstok, Gij zijt de ranken. Wie in mij blijft terwijl ik blijf in hem, die draagt veel vrucht". Alle reden dus om stil te staan bij 'verbondenheid'.