Zoeken

Iedere mens, onafhankelijk van zijn afkomst, ras, beperking, geslacht bezit een onvervreemdbare waardigheid, want die mens is geschapen naar het beeld en de gelijkenis van God. Deze centrale boodschap van de christelijke antropologie wordt herhaald, uitgewerkt en onderstreept door de nieuwe Verlaring van het Dicasterie voor de geloofsleer.

Dinsdag 27 februari vond in Hasselt de ontmoeting van de Nederlandse en Vlaamse bisschoppen plaats, die door de Corona-periode sinds 2020 niet meer was geweest. De bisschop van Hasselt, Patrick Hoogmartens, was de (goede) gastheer en het was de eerste keer dat de nieuwe aartsbisschop Luc Terlinden erbij was.

De tweede dag van het Ad Limina bezoek - dinsdag 8 november - werd de Mis gevierd in de Lateraanse basiliek. Nu was er nog minder tijd voor het ontbijt dan gisteren, want we moesten al zeer snel weer bij de Congregatie voor de Bisschoppen zijn en daarna bij de Pauselijke Commissie voor de bescherming van minderjarigen, het dicasterie voor de clerus, het dicasterie voor de wetsteksten en het Dicasterie voor de oosterse kerken. Een vol programma! De dag ervoor bezocht ik nog het vroegere Nederlands college.

Op de eerste dag vierden we de Eucharistie onder in de crypte van de Sint Pieter bij het graf van de apostel Petrus. Na een snel ontbijt begonnen de bezoeken aan de eerste Dicasteries (zoals de Curie-organen sinds juni j.l. heten): het Dicasterie voor de Evangelisatie, het Dicasterie voor de eredienst en de sacramenten en het Dicasterie voor de Instituten van Gewijd Leven en de Sociëteiten van Apostolisch Leven (het curiedepartement voor de religieuzen).

Donderdagmiddag 27 januari was Daniël Gillissen, adjunct-hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad te gast voor de opname van de podcast Dick en Daniël Geloven het Wel @ndnl. Een gesprek van drie kwartier over allerlei thema’s die de toestand van de kerk en de kerk van de toekomst betreffen en over mijn eigen weg door het leven... Vanaf vrijdagmorgen te beluisteren op spotify of Podcasts | Nederlands Dagblad.

Zondag 4 juli was ik voor de Eucharistieviering in de Vredeskerk in Amsterdam, waar ze ook kunnen merken dat het kerkelijk leven weer op gang komt. Natuurlijk hopen we dat het steeds die kant mag opgaan naar meer vrijheid. In het evangelie (Mc. 6, 1-6) hoorden we de mensen van Jezus' vaderstad negatief en lelijk over Hem praten. Roddel en kwaadsprekerij... dat gebeurt nog steeds... En er was een vraag naar die Canadese internaten.

Zondag 27 december vieren we in de katholieke kerk de zondag van de H. Familie: Jezus, Maria en Jozef. Het is een dag om bijzonder stil te staan bij de waarde van het gezin. Dat is goed en belangrijk want de waarde van een gezin staat in onze tijd flink onder druk... Dit kerkelijk jaar is door paus Franciscus aan sint Jozef toegewijd. Laten we op zijn voorspraak bidden voor de gezinnen en voor de jongeren opdat zij zich goed mogen kunnen voorbereiden op huwelijk en gezin.

Gisteren is het rapport verschenen met het onderzoek naar het schandalig gedrag van ex-kardinaal Theodore McCarrick en naar wat er mis is gegaan bij de behandeling van klachten daarover. Het is een beschamend dossier, maar het is goed dat de H. Stoel het initiatief heeft genomen dit onderzoek te doen en het uitgebreide rapport (ruim 460 pagina's) te publiceren.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Zaterdagavond 11 april werd de Paaswake gevierd in de lege kathedraal... Velen hebben die echter on-line gevolgd, meegebeden en meegevierd, misschien sommigen thuis ook met een eigen paaswakekaarsje in de hand. Want daar begint de Paaswake mee: de intocht van de paaskaars, symbool van Christus, het Licht dat alle duisternis verlicht.

Minister Sander Dekker is opnieuw met plannen gekomen om invloed van religieuze gemeenschappen in het (semi)publieke domein te weren. Dit keer gaat het om ‘de beëindiging van de religieuze verbintenis’ waardoor de ene echtgenoot de andere in vrijheid belet. De burgerlijke rechter zou hier uitkomst moeten gaan bieden. Wat ik van dit plan vind?

Vrijdag 13 september ging een flinke delegatie van de Nederlandse bisschoppen in gesprek met veertien politici van het CDA. De ontmoeting vond plaats in het gebouw van het bisdom Rotterdam. De bisschoppen hadden gelegenheid om over een heel aantal thema's met het CDA in gesprek te gaan. Waar ging het over?

In de uitzending van Pauw op Hemelvaartsdag kwamen twee jonge priesters uit ons bisdom aan het woord om te vertellen over hoe zij er toe waren gekomen om in deze tijd priester te worden. Johannes van Voorst - werkzaam in Haarlem - en Alvaro Rodriguez - werkzaam in de omgeving van De Goorn en Nibbixwoud - gaven een getuigenis.

Donderdag 9 mei heeft paus Franciscus - na de speciale vergadering van de voorzitters van de bisschoppenconferenties in februari over dit thema - nieuwe, aanvullende maatregelen gepubliceerd over de melding en behandeling van klachten van seksueel misbruik.

Op dinsdag 2 april is de post-synodale apostolische exhortatie Christus vivit! (Christus leeft!) verschenen, bedoeld om jonge mensen “te herinneren aan bepaalde overtuigingen die uit ons geloof voortkomen en om jullie te bemoedigen om te groeien in heiligheid en inzet voor jouw persoonlijke roeping”. Het document wordt ook tot heel de kerk gericht, omdat heel de kerk betrokken is: jongerenpastoraal als synodaal proces.

Zondag 24 februari was ik voor de Mis in de kathedraal. De eerste lezing (1 Sam. 26) en het evangelie (Lc. 6, 27-38) gingen over barmhartigheid, niet oordelen en vergevingsgezindheid. Tegen de achtergrond van de misbruiktop in Rome klonken die woorden misschien wel wat te gemakkelijk... Een homilie en een reflectie. Dit artikel is aangevuld op dinsdag 26 februari

De priesters, diakens, pastoraal werkers en catechisten die werkzaam zijn in de pastoraal van het bisdom Haar­lem-Amsterdam, zijn uitgenodigd voor een bijzondere studiedag in Heiloo op zaterdag 16 februari. Waarom ‘bijzonder’? Onder meer omdat mgr. Dominique Rey komt spreken, bekend van zijn vele initiatieven en boeken op het gebied van evangelisering en revitalisering van parochies.

Op zaterdag 24 november vond alweer de laatste bijeenkomst plaats van de cursus ‘Professioneel beheer en bestuur in de Kerk’. Dit keer lag het accent op ‘Bouwen aan de toekomst’.Want dat is de grote vraag: we hebben de mond vol van ‘missionaire kerk’ maar hoe kan onze lokale kerkgemeenschap nu feitelijk, concreet missionair worden en uitstraling krijgen?

De afgelopen week had ik nog vakantiedagen en heb Annecy bezocht waar de H. Franciscus van Sales en de H. Johanna Francisca De Chantal hebben geleefd. Franciscus van Sales was een milde en wijze bisschop en een groot geestelijk leidsman. Bij zijn graf heb ik de H. Mis gevierd en bijzonder gebeden voor de kerk en de paus in een verwarde en woelige tijd. Een reactie op het nieuws van de laatste week.

De 22e zondag door het jaar (B) was ik voor de Eucharistie in de Sint Bavo kathedraal. Het evangelie ging deze zondag over de Farizeeën en schriftgeleerden die zich mooi voordeden, terwijl hun leven niet beantwoordde aan hun positie. Natuurlijk stond ik ook even stil bij de gebeurtenissen die de katholieke kerk de afgelopen week in stormachtig vaarwater hebben gebracht.

Zaterdag 18 augustus was ik in Zevenhoven voor de jaarlijkse heilige Mis bij de Lourdesgrot ter ere van Maria, ten hemel opgenomen.Vele honderden mensen waren er naar toe gekomen, de organisatoren hadden het over een 700 gelovigen. Een feestelijk gebeuren, opgeluisterd door het koor Revival.

Op zijn veertigste verjaardag werd kerktwitteraar van het jaar dr. Jan-Jaap van Peperstraten in de Heemsteedse Sint Bavokerk geïnstalleerd als pastoor van de parochies van Heemstede, Bennebroek en Vogelenzang (Het Klaverblad).

Woensdagavond 22 november was ik in Heerhugowaard om in het kader van een Alphacursus over de kerk te spreken. Veel mensen hebben het niet zo op de kerk: dat instituut met die regeltjes en dan het misbruik en als je naar de geschiedenis van de kerk kijkt, was het ook niet altijd zo fraai.

Op woensdag 21 juni vond in het parochiecentrum van de O.L. Vrouwekathedraal in Antwerpen een avond plaats over de reden en de achtergronden van het bestaan van canoniek (kerkelijk) recht, georganiseerd door de Vereniging van katholieke juristen van België en Pro Petri Sede. Waarom is er eigenlijk canoniek recht? Moet de kerk geen gemeenschap van liefde zijn in plaats van een kerk van regeltjes?

Op dinsdag 14 juni was de bisschoppenvergadering in Utrecht bijeen voor haar maandelijkse vergadering, de laatste voor het zomerreces. Dit keer was het een bijzondere aflevering: een nieuwe voorzitter en leden van de Permanente Raad werden gekozen en mgr. Antoon Hurkmans nam afscheid van de conferentie.

Op zondag 22 mei werd in het Forum Centre van de Rai in Amsterdam de drukbezochte gebedsdag voor de Vrouwe van alle Volkeren gehouden: de Eucharistieviering met bisschop Jozef Punt, een indrukwekkend getuigenis van de Nigeriaanse bisschop Doeme, een lezing van prof. Mark Miravalle en een Lof ter afsluiting.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Maandagmiddag 25 april vond in Utrecht een ontmoeting plaats van vertegenwoordigers van de Nederlandse Bisschoppenconferentie met de ChristenUnie, in het kader van de contacten die de bisschoppen hebben met de verschillende politieke partijen.

Onder ‘Artikelen’ is een aantal artikelen toegevoegd over het ‘canoniek recht’. Deze artikelen zijn geruime tijd geleden gepubliceerd in tijdschriften, maar vanwege hun actuele betekenis hier nu opgenomen.

Wanneer een priester, diaken of kerkelijk medewerker wordt beschuldigd van seksueel misbruik of van een ander misdrijf (delict) en die beschuldiging tenminste schijn van waarheid, enige waarschijnlijkheid (“saltem veri similem”) bezit, moeten soms in een vroeg stadium bepaalde maatregelen worden genomen om herhaling of voortzetting van de ernstige, strafbare feiten te voorkomen. Deze maatregelen kunnen worden genomen als voorzorgsmaatregelen in het kader van een kerkelijk strafproces (c. 1722)

Op zaterdag 10 oktober vond in Heiloo een impulsdag plaats voor leden van kerkbesturen en PCI's (Parochiële Caritasinstellingen). Er waren een dertigtal leden aanwezig en daarmee was de opkomst wel iets minder dan verwacht. Deze dag is toch wel belangrijk: het is een inleiding op het werk van de kerkbestuurs- en PCI-leden

Op 12 juni eindigde het vierdaagse congres over nieuwe ontwikkelingen in het canoniek recht dat de Pauselijke Universiteit Gregoriana jaarlijks organiseert. Onder de 58 deelnemers waren de kardinalen Velasio De Paolis en de president van de pauselijke raad voor de wetsteksten, kardinaal Francesco Palmerio. Een veelheid aan thema's kwam aan bod, zoals juridische implicaties van de gezinssynode, de behandeling van het seksueel misbruik, de mogelijke wijzigingen in de huwelijksprocessen en andere thema's.

In het afgelopen jaar herdachten we dat honderd jaar geleden de eerste wereldoorlog begon. Wie de vele oorlogsbegrafplaatsen uit die tijd bezoekt, raakt nu nog onder de indruk van de enorme aantallen mensen die gesneuveld, gedood zijn. De Franse president Francois Hollande stelde op 11 november j.l. een monument open op de nationale begraafplaats van Notre Dame de Lorette.

Woensdag 17 december was de Redactieraad van het tijdschrijft Recht, Religie en Samenleving dat door uitgeverij Larcier in Brussel wordt uitgebracht. Het tijdschrift dat twee maal per jaar verschijnt, bespreekt allerlei thema's die de verhouding Kerk en Staat raken alsmede nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het canoniek recht.

In een tweede deel "overwegingen over de Kerk" staan we stil bij het beeld van de Kerk als lichaam van Christus en bij de zonde in de Kerk (Lumen Gentium 7 en 8). De overweging gaat terug op inleidingen die zijn gehouden tijdens de retraite van priesters en diakens van het bisdom Roermond.

Zaterdag 17 mei heb ik deelgenomen aan de bisschopwijding van mgr. Bert van Megen, die door paus Franciscus tot titulair Aartsbisschop van Novaliciana en tot Apostolisch Nuntius in Soedan en Eritrea is benoemd.

De donderdagmiddag werd besteed aan een bezoek aan de congregatie voor de heiligverklaringen en de heilige Mis en een bezoek aan het college Santa Maria dell’ Anima. Met een paar verrassende zaligverklaringsprocedures...

De tweede dag van de Ad limina bezoeken begon met een H. Mis in de sint Jan van Lateranen. Daarna bezochten de bis­schoppen gezamen­lijk de Congre­gatie voor de Katho­lieke Opvoeding en de Congre­gatie voor de geloofs­leer. Sommige bischoppen gingen daarna nog naar Cor Unum, een pauselijke Raad.

Maandagmorgen 2 december was voor de Nederlandse bisschoppen een bijzondere dag: na een ontmoeting op de Congregatie voor de clerus met de nieuwe prefect, aartsbisschop Beniamino Stella, volgde de audientie bij paus Franciscus. De paus trok anderhalf uur uit voor de bisschoppen om op een broederlijke en collegiale manier met hen in gesprek te gaan.

Vrijdag 21 juni werd in Heiloo de ontmoetingsdag voor de actieve priesters gehouden. Deze dag die een initiatief is van de priesterraad is, wordt voor de derde keer gehouden en de bedoeling ervan is de priesters gelegenheid te geven met elkaar in gesprek te gaan rond thema's die hen allen bezig houden.

Dinsdag na Pinksteren kwamen de emeriti bijeen in Heiloo: gepensioneerde priesters, diakens en pastoraal werkers. Het was vooral een dag van ontmoeting en gezellig samenzijn, maar aan het begin werden de emeriti ook geïnformeerd...

Op vrijdag 1 maart, eerste vrijdag en de dag nadat Benedictus XVI afstand deed, hebben we in de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem een pontificale heilige Mis gevierd om dank te zeggen voor het pontificaat van paus Benedictus XVI en Gods zegen te vragen over het komend conclaaf. Mgr. J. Punt, die weer terug is van zijn bezinningsperiode in Zuid-Spanje, was hoofdcelebrant.

Voor het einde van deze maand verschijnt bij uitgeverij Larcier het eerste nummer van de nieuwe jaargang van het tijdschrift 'Recht, Religie en Samenleving', dat ingaat op allerlei thema's die kerkelijk en Nederlands/Belgisch recht raken of die op dat grensvlak van kerk en samenleving bijzondere betekenis hebben. Zo heb ik voor deze uitgave een artikel geschreven over de vraag wat een bisschop moet doen als hij een beschuldiging van seksueel misbruik voorgelegd krijgt.

Op de eerste kerstdag in de fraaie St. Urbanuskerk in Nes aan de Amstel heb ik in de hoogmis met het gemengde koor, orgel en trompet (ja, Nes is een kleine gemeenschap, maar heel wat mans!) de volgende homilie gehouden bij het evangelie van de dagmis, de proloog van het Johannesevangelie.

Deze zondag, 21 oktober, heb ik de parochie van de Goede Herder met de Sint Pancratiuskerk in Castricum bezocht. Na de heilige Eucharistieviering, opgeluisterd door het uitstekend dames- en herenkoor van de parochie, was er een ontmoeting voor de parochianen met de gelegenheid om vragen te stellen en in gesprek te gaan. Er kwamen vele vragen...

Op zondag 30 augustus werd in de St. Mariakerk in Bussum een nieuw orgel ingewijd, tenminste: het orgel was nieuw voor de Mariakerk, want het was afkomstig uit een lang geleden gesloten kerk in Hilversum. In een goed verzorgde viering met fraaie zang van het dames- en herenkoor werd het nieuwe orgel gezegend en bewierookt en uitbundig in gebruik genomen.

Dit is wat we toewensen aan ieder die slachtoffer is geworden van seksueel misbruik, geweld, verwaarlozing of andere innerlijke verwondingen: innerlijke genezing.

Deze schaal met een losse mensenfiguur werd enige tijd geleden in de priesterraad van het bisdom Haarlem-Amsterdam door een slachtoffer van seksueel misbruik aangeboden. De schaal met de mens symboliseert een mens die gekweld en bepaald wordt door een traumatische gebeurtenis, zoals seksueel misbruik dat is.

Het volgende artikel is gepubliceerd in het maart-nummer van "Samen Kerk"

Er is de laatste jaren gelukkig meer aandacht gekomen voor de slachtoffers van seksueel misbruik. De Nederlandse bisschoppen hebben een onafhankelijke commissie Deetman ingesteld om het misbruik in katholieke instellingen te laten onderzoeken. Die commissie heeft in december rapport uitgebracht en gaat nu nog een aanvullend onderzoek doen over misbruik van meisjes en over geweld. Mishandeling en misbruik zijn omvangrijke problemen in kerk en maatschappij. De heer Deetman verzuchtte bij de presentatie van het rapport van de commissie: “Wat is er aan de hand met de Nederlandse samenleving?”

Hier volgt de homilie die ik heb gehouden in de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem bij gelegenheid van de heilige Eucharistieviering die door de RKK is uitgezonden. Op de foto ziet U enkele koorleden voor de H. Mis. Zij moesten al heel vroeg aanwezig zijn om te repeteren.

Op de eerste kerstdag horen we niet meer van de herders en de wijzen, de engelen en de stal, maar het gaat over strijd tussen licht en duisternis, over de strijd die we allemaal moeten voeren. Misschien zult U denken: moet dat vandaag? Past dat wel bij het kerstfeest?

“Ut innocentium abusus auctores ad veram paenitentiam perducere et victimas corde sanare digneris” - Dat Gij de daders van misbruik van onschuldigen tot waarachtige boetedoening wilt leiden en de slachtoffers innerlijk wilt genezen. (Uit de litanie van alle heiligen gezonden bij de bisschopswijding op 10 december 2011)

Vragen, heel veel vragen worden er vandaag in het evangelie aan Johannes de Doper gesteld: Wie zijt gij? Wat zegt gij over uzelf? Wat doopt gij dan...?. Het zijn vragen die met verwachtingen geladen zijn. En inderdaad, we weten ook uit andere bronnen dan de evangelies, dat er in die tijd een sterke verwachting leefde van de komst van de Messias en al die verwachtingen richtten zich op deze Johannes de Doper die zo vol kracht en vuur getuigde en mensen opriep om zich voor te bereiden op de komst van de Heer.

Het tweede Vaticaans concilie heeft bijzondere aandacht aan het huwelijk besteed, waarbij vooral de dimensie van de persoonlijke relatie van de gehuwden meer in het licht is gesteld. Dit heeft ook voor de kerkelijke rechtspraak gevolgen gehad. Psychische onbekwaamheid en het welzijn van de echtgenoten (“bonum coniugum”) zijn sleutelbegrippen geworden. Hoe heeft de jurisprudentie van de Romeinse Rota zich op deze terreinen ontwikkeld?

Dit handboek bespreekt de bepalingen van het canoniek recht die voor de pastorale praktijk van belang zijn. Het biedt allen die in de rooms-katholieke parochies werkzaam zijn of op een andere manier met kerkelijk recht te maken hebben een overzicht van de voornaamste regelingen die van kracht zijn en die vaak een concrete uitdrukking zijn van het geloof van de Kerk.

Vele boeken van de hand van mgr. Hendriks zijn verschenen. Hieronder volgt een presentatie van eigen boeken die nu nog te koop zijn.