Opening heilige deur in Heiloo en Amsterdam

Derde zondag van de Advent, zondag ‘Gaudete’

Op zon­dag 13 de­cem­ber zijn de heilige deuren voor het jaar van de barm­har­tig­heid geopend in de bede­vaarts­plaats van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo en in de St. Nicolaas­basi­liek in Am­ster­dam. In Am­ster­dam werd de ope­ning verricht door mgr. J. van Burg­ste­den, in Heiloo heb ik dat gedaan.

In pro­ces­sie trokken de gelo­vi­gen door de deur links van de hoofd­in­gang van de grote kapel in Heiloo, nadat die gezegend en geopend was. Daarna volgde de fees­te­lij­ke heilige Mis waaraan ruim 400 gelo­vi­gen deelnamen.

Het was op deze derde advents­zon­dag Gaudete-zon­dag, wat betekent: verheugt U. Om de vreugde tot uitdruik­king te brengen van de naderende komst van Christus op kerst­mis, kan de boete-kleur paars wor­den getemperd tot roze, van­daar de bij­zon­dere kazuifelkleur op de foto's.

Hier­on­der volgt de homilie die ik bij deze gelegen­heid heb gehou­den.

Homilie

'Wat moeten wij doen"

Broe­ders en zusters,

“Wat moeten wij doen”,
vragen de mensen aan Johannes de Doper.
Maar het jaar van barm­har­tig­heid
dat paus Fran­cis­cus heeft uit­ge­roe­pen,
wil ons juist dui­de­lijk maken
dat het niet aller­eerst gaat om wat wij doen.
Wij hebben vaak die indruk:
we moeten iets doen,
iets pres­te­ren,
iets halen,
iets voor elkaar brengen
om goed en waarde­vol te zijn.
Je moet eerst goed zijn en iets pres­te­ren
om het waard te zijn
liefde te ont­van­gen.
Zo denken en zo doen wij mensen.
Daardoor oor­de­len wij vaak streng
over mensen die niet voldoen
aan onze ver­wach­tingen
en aan onze oor­de­len over wat moet,
die te kort schieten op onze meetlat.

Volkomen anders

Maar bij God is dat vol­ko­men anders.
Dat vieren we in dit heilig jaar van barm­har­tig­heid.
Hij heeft ons niet lief
omdat we goed zijn,
omdat we aan Zijn ver­wach­tingen voldoen,
nee: Hij heeft ons lief, punt
en wie zich aan Zijn liefde toever­trouwt
of zich onder de bescher­ming van Maria stelt,
zal niet verloren gaan.

Het grootste besluit van Zijn liefde,
de meeste liefde­volle inge­ving
die God heeft gehad,
is dat Hij zich­zelf wilde maken
tot een zon­daar en een mis­da­diger,
als reactie op het feit dat de mensen
God in de steek lieten,
zon­dig en mis­da­dig bezig waren.

Bij jou...

Zo kwam Jezus in deze wereld.
Zijn reactie op ons kwaad
is goed­heid, barm­har­tig­heid.
En niet alleen stierf Hijzelf
de dood van een mis­da­diger,
maar daarvoor al, tij­dens Zijn aardse leven
ging Hij vooral naar tolle­naars en zon­daars,
de slechterikken;
en terwijl Hij soms streng was]
tegen­over Fari­zeeën en Schrift­ge­leer­den,
keek Hij hen
met een blik vol liefde aan
en zei:
“Bij jou moet ik te gast zijn”.

Hoe rea­geren?

Hoe inge­wik­keld vin­den wij het vaak al niet
om iemand gewoon te groeten
als wij de indruk hebben
dat die persoon ons in iets
tekort heeft gedaan,
zelfs als dat feite­lijk iets heel kleins was,
willen we die ander goed laten merken
dat het niet in orde was,
wat hij ons heeft aan­ge­daan;
we willen dat die ander zich realiseert
hoe fout die zat....
Soms zwijgen en negeren mensen elkaar dagenlang,
gewoon omdat ze boos zijn.

Maar God zag het kwaad dat mensen deden,
de godslaste­ring, de zonde, de haat, het geweld,
de lelijke woor­den, het negatieve gedrag
en dat riep bij Hem juist liefde en compassie op.
Want Hij zag hoe ze aan Hem voorbij liepen,
leef­den zon­der God of gebod
en wat deed Hij?
Hij werd mens,
Hij kwam naar ons toe
om naast ons mensen te gaan staan!
Dat negatieve gedrag, die ver­keerde woor­den,
al dat foute,
was voor Hem aan­lei­ding om naar de aarde te komen
en ons mensen de hand te reiken,
in barm­har­tige liefde.

Moei­lijk

Dat is iets
wat wij bijna niet over ons hart kunnen krijgen:
in liefde naast iemand gaan staan
die je tekort heeft gedaan,
haat of zelfs iets kleins, onaange­naams
beant­woor­den met liefde.
Toch weten we eigen­lijk wel
dat het een situatie alleen maar erger maakt
als we voort­gaan op een negatieve weg,
een spiraal van vergel­ding,
alleen is ons ego vaak net iets te groot....

Laten

Als de mensen aan Johannes de Doper vragen:
“Wat moeten wij doen? ”,
is het ant­woord dat Johannes geeft
eigen­lijk vooral dat zij iets niet moeten doen:
niet meer voor jezelf vragen
dan je eigen­lijk nodig hebt
of dat nu gaat om kle­ding of voedsel;
niet stiekem méér tol heffen,
niet plun­de­ren of afpersen,
Johannes ant­woordt: “Laat dat”.

Trek het niet naar jezelf toe,
laat iets over voor een ander;
bouwen we onze eigen zeker­heid
met relaties, geld en goed
of durven we los te laten,
te ver­trouwen op Gods barm­har­tig­heid?

Gefun­deerd op angst of op barm­har­tig­heid

Paus Fran­cis­cus heeft het Jaar van Barm­har­tig­heid
deze week in Rome geopend.
Het was een bij­zon­dere situatie:
de Sint Pieter in Rome en de Dom van Milaan
waren aangeduid als moge­lijk doelwit
van ter­ro­ris­ten.
De wijde omge­ving van de Sint Pieter was afgezet
en alle gelo­vi­gen
die de Mis van de paus
wil­den meemaken,
wer­den goed ge­con­tro­leerd.
Toch waren er een vijf­tig­dui­zend mensen geko­men
om de ope­ning van de heilige deur
mee te vieren.
Zo ston­den daar tegen­over elkaar
de men­se­lijke en op zich be­grij­pe­lijke angst
en de barm­har­tig­heid van mensen en van God.
Waar kiezen we voor?
Waar bouwen wij ons leven op?
Het lijkt dat we kiezen voor zeker­heid en vei­lig­heid,
voor het in de hand hou­den van de situatie,
als we voor de keuzes gaan
die de men­se­lijke angst ons ingeven.
Maar uit­ein­delijk kunnen we niets veilig stellen,
we hebben geen zeker­he­den,
alleen, voor wie gelooft, de zeker­heid
dat we in Gods hand zijn,
in Zijn barm­har­tige liefde geborgen.

Barm­har­tig­heid

God zelf wijst ons een andere weg,
door zelf mens te wor­den
en een moei­lijke weg te gaan:
Hij lijkt ons te zeggen:
Kom uit je comfort-zone,
mijn genade is je genoeg,
met de kracht die ik je geef,
kun je het aan.
En kijk ook eens
naar wat je allemaal al ge­schon­ken is.
Daar begint christen-zijn mee:
we leven van wat ons gegeven is,
dank­baar­heid voor alle gaven
van Gods barm­har­tig­heid
staat in het hart van christen-zijn ge­schre­ven.
Dan is het wel be­lang­rijk
je eerst met je leven te verzoenen.

Wat moeten we doen?

“Wat moeten wij doen?”
Dit jaar van barm­har­tig­heid is niet aller­eerst
iets wat wij moeten doen,
maar een jaar om te beseffen
dat ons zoveel gegeven is
en dat we zelfs in moei­lijke omstan­dig­he­den,
bij tegen­val­lers en verdriet,
niet alleen staan.
Als je veel van iemand hebt gekregen,
wil je iets terugdoen.
En dan komt toch die vraag:
“Wat moeten we doen?
Wat kan ik doen?”
Onze goede daden,
onze werken van barm­har­tig­heid
zijn dan als het ware een ant­woord
op de barm­har­tig­heid die ons bewezen is.
En het zijn trouwens niet alleen daden,
ook onze woor­den kunnen werken van barm­har­tig­heid zijn,
wanneer we onze mond open durven doen
om in liefde een goede weg te wijzen,
te getuigen van het geloof en de hoop
die in ons leven.

Van harte wens ik U allen, ons allen
een mooi en gezegend jaar van barm­har­tig­heid toe.

Amen