De mentaliteit van kerkelijke leiders

Geef, Heer, dat ik dienend mag leven... (22e zondag B)

De 22e zon­dag door het jaar (B) was ik voor de Eucha­ris­tie in de Sint Bavo ka­the­draal. Het evan­ge­lie ging deze zon­dag over de Fari­zeeën en schrift­ge­leer­den die zich mooi voorde­den, terwijl hun leven niet beant­woordde aan hun positie. Na­tuur­lijk stond ik ook even stil bij de gebeur­te­nissen die de katho­lie­ke kerk de afgelopen week in stor­mach­tig vaar­wa­ter hebben gebracht.

HOMILIE

Vanuit ons hart...

Alles krijgt veel meer waarde
wanneer we het doen vanuit ons hart.
Na­tuur­lijk, soms doen we iets
wat ons best wel veel moeite kost,
wat we niet graag doen,
wat we in zekere zin doen omdat het moet,
omdat het niet goed zou zijn
als we het achterwege zou­den laten,
maar ook dan doen we het vanuit ons hart.
We hebben mis­schien een grote tegenzin overwonnen
om toch maar op bezoek te gaan,
dat klusje op te knappen
toch maar dit of dat te doen,
maar we hebben het in feite toch met ons hart gedaan,
omdat we dat offer wil­den brengen,
al hebben we het niet jubelend gedaan.

De offers

Soms hebben de offers die we brengen
meer bete­ke­nis
dan de dingen die we graag en met gemak
hebben gedaan.
We hebben ze in een goede geest gedaan,
we hebben ze met ons hart, met liefde gedaan.
En dat is toch wel erg be­lang­rijk,
het is de maatstaf om te bepalen
of je echt iets moois hebt gedaan of niet.

Voor wie?

Hoe kunnen we merken
of we in een goede geest gehandeld hebben?
Dat ligt in het eer­lijke ant­woord op de vraag
voor wie we iets hebben gedaan:
was het voor mezelf
of was het voor een ander?
Of liever: Was het alleen voor mezelf
of was het ook voor een ander.
Want heel veel mooie dingen
die we voor anderen doen,
verrijken ook ons­zelf.
We doen ze dus eigen­lijk niet alleen voor een ander,
ze maken ook ons eigen leven mooi en goed.
Prach­tig!

Uiter­lijk

Meisjes en jongens willen
- als ze op een bepaalde leef­tijd zijn -
graag indruk maken op elkaar,
vooral door er leuk uit te zien.
Maar als het goed is merken ze al gauw
dat dit niet zoveel zegt.
Dat iemand er zo leuk uitziet,
zal niet altijd blijven,
de eerste rimpels komen gauw genoeg;
de schoon­heid gaat voorbij.
En als iemand er aan­trek­ke­lijk uitziet
maar zijn of haar karakter
is erg onplezierig
of het is een persoon die vooral aan zich­zelf denkt,
wat heb je er dan aan?
De buiten­kant is heel betrekke­lijk!
En de indruk die mensen van zich geven
beant­woordt lang niet altijd
aan een mooie binnen­kant.

Geen goede personen

Jezus kwam dat tegen in Zijn tijd
bij de schrift­ge­leer­den en Fari­zeeën,
gods­diens­tige lei­ders.
Die maakten een mooie en vrome indruk,
ze onderhiel­den allerlei tra­di­tio­nele gebruiken
en wisten precies hoe alles moest.
Maar het waren geen goede personen.
Zij leef­den niet echt om een goed mens te zijn,
om mensen te helpen,
voor hen klaar te staan
en God lief te hebben en te dienen.
Hun leven was geen leven voor God en de naaste.
Nee!
Zij waren gewoon niet dienst­baar,
maar in feite was alles op hun eigen glorie gericht,
op het indruk maken op de mensen
over­ko­men als be­lang­rijke personen,
het ging om status, positie en macht.

Uit de weg geruimd

Jezus verwijt dit de Fari­zeeën en schrift­ge­leer­den
met keiharde woor­den,
waar­mee Hij hun zon­den één voor één opnoemt.
Maar ze misten ook de nede­rig­heid
om te erkennen dat ze fout zaten
en ruim­den uit­ein­delijk
die las­tige Jezus uit de weg.
Zo stierf Hij aan het kruis.

Ker­ke­lijke lei­ders van nu...

We weten dat Jezus deze harde verwijten
nog steeds zou kunnen maken,
ook - zoals we de afgelopen maand weer hoor­den -
tegen som­mi­ge lei­ders van de Kerk,
die meer om hun eigen eer en positie gaven
dan om het leed van slacht­of­fers
van seksueel mis­bruik.
Daar­mee geef ik geen oor­deel
over concrete personen,
dat kan ik niet,
ik ben on­vol­doen­de op de hoogte.

Mentali­teit

Het gaat in deze zaken niet alleen om goede pro­ce­dures
waar­mee dit soort nega­tief gedrag kan wor­den aangepakt,
het gaat ook en mis­schien zelfs aller­eerst
om een mentali­teit,
om een hart voor mensen,
vooral voor wie arm, klein en zwak zijn.

Want ook als we gelukkig
daar niet mee te maken had­den,
zulke mis­drij­ven niet op ons pad kwamen,
het gaat er toch altijd weer om
hoe we bezig zijn:
zijn we bezig ons­zelf op een voet­stuk te plaatsen,
ze moeten mij bewon­de­ren
mijn ster moet stralen,
ik ben be­lang­rijk,
ik zal heersen,
of is ons leven wer­ke­lijk dienst,
een leven voor anderen,
voor God en de naaste
in navol­ging van Jezus Christus?

Parel

Laten we hopen en bid­den
dat we dienend leven, U en ik,
dan zal ons leven een parel zijn,
een parel in Gods ogen.

Amen.