Het lijden: geen noodlot maar een missie

Goede Vrijdag

In ons men­se­lijk lij­den komen allerlei vragen naar voren: waarom wordt me dit aan­ge­daan? En er kunnen allerlei men­se­lijke factoren zijn: veel lij­den wordt anderen aan­ge­daan doordat mensen voor zich­zelf kiezen, zelf voor­deel willen behalen, goed uit een situatie willen komen. Maar dat is nog maar de buiten­kant. Die is er ook en die doet pijn. Tege­lijk is er een binnen­kant. In het lij­den kunnen we een zen­ding, een missie beleven. Hoe? Laten we naar Jezus kijken.

Op Goede Vrij­dag vier­den we ’s avonds de li­tur­gische plech­tig­heid in de ka­the­draal met het gezongen lij­dens­ver­haal, het uni­ver­seel gebed (de grote voor­bede van Goede Vrij­dag nu met een extra intentie van­wege de Pandemie) en de communieritus. Die is ook te volgen via het YouTube-kanaal van de ka­the­draal, toe­gan­ke­lijk bij­voor­beeld via de web­si­te van het bisdom.

Het is volbracht

Een noodlot?

“Het is volbracht”.
Die laatste woor­den van de Heer
geven al aan dat het om een zen­ding ging,
een missie,
niet om een noodlot,
dat zomaar over Hem heen is geko­men,
zon­der zin en zon­der bete­ke­nis.
Nee!
Dat klonk ook door
in heel het lij­dens­ver­haal
dat we hebben gehoord.
Dit was geen ver­slag van
een groot lij­den op zich
met beschrij­ving van alle details,
geen ge­schie­de­nis van zelfbeklag,
geen verhaal vol verwijten
waarom Hem dat moest over­ko­men,
niet het verhaal van iemand die
op­ge­slo­ten in zijn pijn en zijn verdriet
een uit­zicht­loze weg gaat.

De buiten­kant: wat de mensen zagen...

Zeker, er is die buiten­kant van het lij­dens­ver­haal:

Judas

het verraad van Judas in de hof van olijven
voor wat geld
- der­tig zilverlingen, de prijs voor een slaaf -
en erken­ning, positie, be­lang­rijk zijn
bij de hoge­pries­ters.
Het was zoals nog steeds
mensen nogal eens kunnen han­de­len
uit dit soort motieven;

Petrus

dan de verlooche­ning door Petrus
- nee, nu kende hij deze Jezus niet -
ook hij wilde graag wor­den geas­so­ci­eerd
met succes­volle en ge­waar­deerde figuren,
niet met een ver­wor­pene;
en dan was er bij hem na­tuur­lijk de angst
om wat hem­zelf kon over­ko­men,
dat het virus van de haat
zich ook tegen hem zou gaan keren.

Hoge­pries­ters

Er waren de hoge­pries­ters die alles op alles zetten
om deze man uit de weg te ruimen
die zij waren gaan ervaren als een bedrei­ging
voor hun eigen positie.
Toen waren zij bereid
alle normen en waar­den opzij te zetten
door een rover, een mis­da­diger vrij te laten
en de Romeinse keizer te erkennen
die zij altijd als bezetter had­den gezien.

Pilatus

Ook Pilatus koos er uit­ein­delijk voor
niet zijn geweten te volgen,
maar zijn positie veilig te stellen;
uit poli­tieke motieven
liet hij de Recht­vaar­dige vallen.

Het volk

En het volk was er tenslotte
dat enkele dagen tevoren
nog “Hosanna” had ge­roe­pen
en Jezus op de troon had gewild.
Zij waren de “publieke opinie”,
maar wat was die ge­mak­ke­lijk te beïn­vloe­den,
die kwam niet voort
uit een inner­lijke over­tui­ging,
van “hier-sta-ik-voor”,
maar sfeer en klimaat, beïn­vloe­ding
en wat “men” zei en dacht, bepaal­den die.
Wat is er weinig veran­derd
in twee­dui­zend jaar!

Men­se­lijk

Het passie­ver­haal is dus
vol men­se­lijke emoties,
men­se­lijke verlei­dingen en verlangens,
kleinmen­se­lijke gedachten
die van alle tij­den zijn
bij een mens­heid
die door de erfschuld is getekend.

Dat is allemaal
nog maar de buiten­kant.
En het is niet allemaal zo mooi
als we aan die buiten­kant
graag zou­den willen laten geloven....

De lij­dende Dienaar

Maar het “ik” en de “groot­heid”,
de zelfverhef­fing
en de men­se­lijk zwak­heid,
staan in het lij­dens­ver­haal
tegen­over de zelfgave
- krach­tig, overtuigd en doelbewust -
van de lij­dende die­naar van God.
Dat is de zen­ding van de Man van Smarten
die in de Hof van Olijven
geen geweld gebruikt wilde zien
en een vrijgeleide vroeg
voor de leer­lin­gen die Hem vergezel­den
en die de verne­dering en de bespot­ting,
de mar­teling, de doornen­kroon en het kruis
gedul­dig over zich liet komen.

Zijn laatste woor­den waren:
“Het is volbracht”.
Jezus zag voor zich
de binnen­kant,
het “hart” van dit lij­den,
Hij zag de missie, de bete­ke­nis, de zin;
Hij zag het offer dat Hij bracht.

Een zin, een missie...

Zeker nu, in deze crisis-tijd,
kan dit ons in­spi­re­ren
om niet zomaar op te gaan
in de pandemie als pandemie,
in het akelige dat ons bedrukt
in de klein-men­se­lijke gevoelens
die deze situatie in ons oproept.
Laten wij bid­den
dat wij de kracht mogen ont­van­gen
om in het lij­den dat ons raakt
een zin te beleven,
een missie te zien,
een offer te brengen,
over te geven en op te dragen.

Geef een intentie aan je moeiten,
wil ze beleven in een­heid
met het lij­den en kruis van deze dag.

Maria, moe­der van smarten

Op het kruis heeft Jezus ons
Maria als Moeder gegeven:
“Ziedaar, je moe­der”.
Daar staat zij, mede-lij­dend.
Er is niemand, geen mens,
als juist Maria,
die zo heeft mee­ge­werkt en mee­ge­daan
met het offer van de verlos­sing
dat Jezus voor ons heeft gebracht
Zij heeft hem in haar schoot gedragen,
Hem gevoed en opgevoed,
zij is Hem gevolgd,
heeft Hem afgestaan met pijn:
haar Zoon, nog zo jong, zo verne­derd,
als een mis­da­diger behandeld.
Zij bleef in Hem geloven,
zij bleef tot dit einde,
zij bleef Hem trouw.

Moeder Maria, sta ons bij
en help ons
niet te wor­den opgeslokt
door kruisen en lij­den
op onze weg
maar een zin en onze missie
te blijven zien...
en alles met Jezus te dragen.