Ook Charles de Foucauld werd heilig verklaard!
Dankviering in de Mozes en Aäron in Amsterdam
Niet alleen Titus Brandsma werd op 15 mei heilig verklaard, maar ook een andere inspirerende persoon: Charles de Foucauld. De zusters Andrée-Julienne en Mauricia, kleine zusters van Jezus in IJburg, Amsterdam, leven in zijn geest. Met hen en met velen die met de nieuwe heilige en deze zusters verbonden zijn, mocht ik een dankbare Eucharistie vieren in de bekende Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein in Amsterdam.
De kerk was vol mensen die een band hebben met de zusters en met Charles de Foucauld. Van de KNR concelebreerde Simon Evers; pastoor Nico van der Peet concelebreerde en heeft al heel lang contact met de zusters. Ook rector Rafael Ojeda van de Onze Lieve Vrouwe kerk was bij de viering. Colm Dekker was diaken. In de kerk waren nog verschillende andere priesters en kloosterlingen aanwezigen. Ik zag Jezuïeten, een SVD-priester en Franciscanen, maar ook vertegenwoordigers van allerlei gemeenschappen zoals natuurlijk Sant’ Egidio en het Jeanette Noëlhuis. Ook waren er vertegenwoordigers van andere kerken. Allen leefden mee met de vreugde om de nieuwe heilige.
Voorafgaand aan de Eucharistieviering was er een diapresentatie (Powerpoint) over het leven van Charles de Foucauld en na afloop een receptie in het ernaadst gelegen huis van Sant’ Egidio.
Homilie
De liefde van de verborgen Jezus
Eucharistieviering uit dankbaarheid bij de heiligverklaring van Charles de Foucauld
Het is een vreugde
dat wij hier samen de heiligverklaring
van Charles de Foucauld
in dankbaarheid mogen vieren.
Ik wil daarmee allereerst
de kleine zusters van Jezus feliciteren
en natuurlijk allen
die leven in de geest van Charles de Foucauld
en wie zich door hem laten inspireren.
Kennismaking met Charles de Foucauld
Zelf heb ik Charles de Foucauld
als jonge man leren kennen
door het boek van René Voillaume
“Au coeur des Masses”,
in het Nederlands is het vertaald onder de titel:
“Om het hart van de massa”.
René Bazin en Voillaume
hebben Foucauld na zijn dood bekendheid gegeven
en zo is het leven van deze nieuwe heilige,
die stierf als een graankorrel die in de aarde valt
in de eenzaamheid van Tamanrasset
in de woestijn van Algerije,
vele jaren na zijn dood,
tot grote geestelijke vruchtbaarheid gekomen
in talrijke geestelijke gemeenschappen en personen
die geraakt werden door zijn leven,
zijn charisma en idealen.
Ook daar mogen we in deze viering bij de heiligverklaring
voor danken:
de geest van de heilige Charles de Foucauld leeft voort
in het leven en de inzet van zo vele mensen.
Een nieuw gebod
Als Jezus op de laatste avond van Zijn aardse leven
met Zijn vrienden spreekt,
gaat het voornamelijk over liefde en verbondenheid
en de bijstand van de heilige Geest.
Het gebod van de liefde dat Jezus daar geeft
noemt Hij nieuw,
niet omdat er tevoren geen gebod bestond
om lief te hebben,
maar omdat Jezus zelf
voortaan de kern moet zijn van die liefde:
“Gij moet elkaar liefhebben,
zoals Ik u heb liefgehad” (Jo. 13, 34).
In het evangelie dat we zojuist hebben gehoord,
wordt dat hernomen:
“Dit is mijn gebod,
dat gij elkaar liefhebt,
zoals ik U heb liefgehad”.
De geest van Nazareth
Zo werd het devies
dat Charles de Foucauld
in 1900 in Nazareth aannam:
“Jesus Caritas”, Jezus Liefde.
Het leven overeenkomstig de liefde van Jezus
articuleerde zich
in de geestelijke ervaring
die de heilige Charles de Foucauld
in Nazareth ten deel viel:
De arme Jezus navolgen,
overgave aan de wil van God,
aanbidding van het H. Sacrament,
je laten vormen door Jezus Christus
in de stilte en de eenzaamheid,
je iedere dag voeden met het Woord van God,
evangelisch leven,
werken voor het heil van de mensen
in een geest van verwelkoming, onthaal
van delen en eenvoudige dienst,
zoals de eerste christelijke gemeenschappen.
Vriendschap
Kortom het gaat erom
de liefde van de verborgen Jezus te leven.
Dan vallen hiërarchische verhoudingen als het ware weg,
want het gaat dan niet meer om iemand
die aan een ander iets oplegt,
maar om vriendschap:
“Ik noem U geen dienaars meer,
maar U heb ik vrienden genoemd,
want ik heb U alles meegedeeld...”.
Alleen door te beminnen
Dit is ook ons aller ervaring in feite:
dat we het hart van de ander niet winnen
door iets op te leggen,
maar door te beminnen
en we beminnen de ander
door hun leven te delen:
“Ik heb U alles meegedeeld”,
Ik heb alles met U gedeeld.
Jezus heeft de wereld niet gered en verlost
door een machtswoord of een spectaculair optreden
maar door Zijn lijden en dood, dus door Zijn liefde
en slechts tien procent van Zijn totale leven
is Hij in de openbaarheid getreden,
de rest was een verborgen bestaan
in de eenvoud van Nazareth.
Zijn hart heeft Hij voor ons geopend,
Bekeringen
Er zijn vele manieren
om het leven van de nieuwe heilige
te kenschetsen en typeren.
Ik zou vandaag bij zijn leven willen stilstaan
als het leven van de vele bekeringen.
Daarin ligt tegelijk een uitnodiging
aan mezelf en ons allen,
om tot bekering te komen
en tot steeds diepere vriendschap
met Jezus Christus.
Als u bestaat...
Een eerste bekering was die
van het komen tot geloof.
Terug gekeerd in Frankrijk
na een leven vol uitspattingen
dat hem niet kon bevredigen
en na een eerste periode in Noord Afrika,
dreef een bijzondere genade
- waarop hij eigenlijk geestelijk
al jaren stap voor stap was voorbereid -
hem naar de kerk
waar hij lange uren verbleef
en steeds herhaalde:
“Mijn God, als U bestaat, laat me U dan kennen”.
Niet lang daarna werd hij onverhoeds uitgenodigd
tot een biecht bij priester Henri Huvelin.
Hij knielde neer... overgave.
Later schreef hij:
“Zodra ik geloofde dat er een God was,
heb ik begrepen
dat ik niets anders kon doen
dan voor Hem te leven;
mijn religieuze roeping
is van het zelfde moment als mijn geloof”.
Ascese en voortschrijdend inzicht
De volgende bekeringen en veranderingen
zijn eigenlijk meer voortschrijdend inzicht
en het concreet gestalte geven
van zijn geestelijke inzichten,
vaak door in te gaan
tegen diepgewortelde tendensen
in zijn persoonlijkheid.
Zij vorming bestond ook uit ascese:
waar hij gewend was
vroeger zijn eigen gang te gaan,
te doen wat hij wilde,
zich van niemand iets aan te trekken,
in opstand te komen
tegen wie hem iets wilde voorschrijven
(zoals in zijn tijd in het Jezuïeten-internaat),
daar beoefende hij nu de gehoorzaamheid,
deed hij dus wat hem spontaan niet beviel,
leefde hij in Nazareth op water en brood,
totdat hij kon zeggen en schrijven:
“Hoe meer ik alles op aarde zal ontberen,
des te meer zal ik het enig noodzakelijke vinden,
het Kruis”.
Het redeneren
Daarmee verbonden is een andere bekering:
het loslaten van de eigen wil,
het is de bekering tot overgave.
Waar vroeger een rationalisme
voor hem centraal had gestaan,
het zelf redeneren, kiezen en beslissen
en dus het “ik” van zijn persoon,
daar liet hij alle menselijke hang
naar beslissen en succes,
naar het zelf in handen houden
naar grootheid van het “ik”
helemaal los
Hij kwam tot dit gebed,
deze tekst van zijn meditaties,
waarmee ik nu wil afsluiten:
Gebed van overgave
Vader,
Ik verlaat mij op U,
doe met mij wat Gij goedvindt.
Wat Gij ook met mij doen wilt,
ik dank U.
Tot alles ben ik bereid, alles aanvaard ik,
als Uw wil maar geschiedt in mij
en in al uw schepselen:
niets anders verlang ik, mijn God.
Ik leg mijn leven in uw handen,
ik geef mij aan U, mijn God,
met heel de liefde van mijn hart,
omdat ik u bemin,
omdat het voor mij een noodzaak
van liefde is mij te geven,
mij zonder voorbehoud op U te verlaten,
met een oneindig vertrouwen:
want Gij zijt mijn Vader.
Inderdaad: “Niemand heeft groter liefde
dan wie zijn leven geeft...”