Drie nieuwe Ridders! kerkelijke onderscheidingen in de Bavokathedraal

Aan het einde van het symposium naar aan­lei­ding van de nieuwe kunst in de ka­the­draal, mocht ik drie mensen hul­digen die zeer veel hebben betekend voor de res­tau­ra­tie van de ka­the­draal en het moge­lijk maken van deze nieuwe kunst. Het ging om de heer Hendrik Duijts, mevrouw Ineke Hetem en de heer Wim Eggen­kamp.

Nieuwe kunst­werken

Het is in het kader van de res­tau­ra­tie dat een flink aantal nieuwe kunst­werken in de ka­the­draal zijn aan­ge­bracht. Denk hierbij aan de nieuwe inrich­ting van de doop­ka­pel (Marc Mulders), de kerstengel boven de kerst­ka­pel (Han Bijvoet), de roe­ping van Mozes (Gijs Frieling) en de glas-in-lood-ramen van het mid­den­schap van Jan Dibbets. Ook de aanpas­sing van de ver­lich­ting heeft veel bij­ge­dragen aan de ka­the­draal: de ker­ke­lijke kunst komt daardoor veel meer tot zijn recht.

Hier­on­der vindt U de ‘laudatio’ die ik heb gehou­den bij de uit­rei­king van de onder­schei­dingen. Bij iedere persoon wordt de onder­schei­ding vermeld die hij of zij heeft ont­van­gen

Ridder in de Orde van St. Sylvester, voor Hendrik Duijts

De heer Hendrik Duijts heeft ruim 17 jaar alle bouw­kun­dige processen van de res­tau­ra­tie begeleid, ge­con­tro­leerd en zelfs met inachtname van de geplande tijd en kosten, dit enorme res­tau­ra­tie­pro­ject naar een uniek eindre­sul­taat geleid. Daarbij was U door Uw lidmaat­schap van het pa­ro­chie­bestuur tevens een be­lang­rijke verbin­ding tussen de Stich­ting Ka­the­drale Basiliek en de pa­ro­chie. De res­tau­ra­tie is mede dankzij Uw grote inzet bekroond met de pres­tigieuze Europa Nostra Award, waar ik straks nog iets meer over zal zeggen. Die prijs getuigt van de uitermate grote des­kun­dig­heid waar­mee de res­tau­ra­tie heeft plaats gevon­den. Zonder de on­ver­moei­bare, zeer be­schei­den, conscentieuze en des­kun­dige inzet van U, Hendrik Duijts, was het waar­schijn­lijk niet gelukt om deze kwali­teit van herstel in oude glorie van het Rijks­mo­nu­ment de Ka­the­drale Basiliek Sint Bavo binnen de budgettaire doel­stel­lingen te bereiken. De voor­be­rei­ding en plaat­sing van nieuwe kunst­werken in de Ka­the­draal in genoemde periode, hebben enorme extra in­span­ningen en veel tijd gevergd, waar U zich altijd ten volle en met hart en ziel voor heeft ingezet. Ook aan de reali­sa­tie van de Tooropramen in de Aloysius­ka­pel, waar we vandaag fees­te­lijk bij stil­staan, heeft U een be­lang­rijke bijdrage geleverd. Al woont U helaas inmiddels niet meer in Haar­lem, maar in Lang­broek, ik weet dat Uw hart toch nog wel steeds bij deze Ka­the­draal ligt en dat de hui­dige be­stuurs­le­den altijd nog een beroep kunnen doen op Uw kennis en erva­ring. Weet dat U hier in deze ka­the­drale basiliek, die op bij­zon­dere wijze Uw kerk is gewor­den, altijd harte­lijk welkom bent! Ik wil U zeer harte­lijk danken voor deze grote en bewon­de­rens­waar­dige inzet.

Ik mag u nu met vreugde mede­de­len dat al deze bij­zon­dere ver­diensten voor dit prach­tige en unieke Godshuis, niet onopgemerkt zijn ge­ble­ven. Het heeft Zijne Hei­lig­heid paus Fran­cis­cus dan ook behaagd U een hoge ker­ke­lijke onder­schei­ding toe te kennen en U te benoemen tot Ridder in de orde van St. Sylvester.

Ridder in de Orde van St. Sylvester, voor Ineke Hetem

Mevrouw Ineke Hetem heeft gedurende twin­tig jaar alle moge­lijke onder­steu­ning gegeven aan de Stich­ting Ka­the­drale Basiliek Sint Bavo te Haar­lem, bij alle denk­ba­re ac­ti­vi­teiten, zowel op reli­gi­eus gebied als op cultureel gebied. Zij is tij­dens de res­tau­ra­tie, waarin zeer veel afspraken tot in detail moesten wor­den vast­ge­legd en gere­geld, de se­cre­ta­ris geweest, waar het bestuur op kon bouwen. Men heeft mij gezegd: “Ineke vergeet niets”. De se­cre­ta­ris-functie is binnen een Stich­ting als die van de ka­the­drale basiliek van­zelf­spre­kend uiterst be­lang­rijk. De hec­tische bestuurs­ja­ren tij­dens de res­tau­ra­tie van de Ka­the­draal, hebben zeer veel extra werk­zaam­he­den op dit terrein met zich mee­ge­bracht. Deze veel tijd vragende functie als een soort spin in het web, moet voor U geen sinecure zijn geweest, want u moest die ver­rich­ten naast Uw dage­lijkse werk voor de ge­meen­te Haar­lem en het Sint Jacobs Godshuis. Het geheel van de werk­zaam­he­den aan de ka­the­draal vormde een complexe res­tau­ra­tie, die mede dankzij U succes­vol was. Daarbij heeft U zich ook naast Uw reguliere werk en maat­schap­pe­lijke leven te allen tijde ingezet voor vele niet met de res­tau­ra­tie verbon­den ac­ti­vi­teiten, ten gunste van geloofs­zaken en culturele ac­ti­vi­teiten. Daarbij wilt U verbon­den zijn met alle mensen die zich als vrij­wil­li­ger inzetten voor deze ka­the­draal. Zo bent U nog steeds present bij het koperpoetsen, de grote schoonmaak en andere ac­ti­vi­teiten en blijft U de spil van een actieve groep en­thou­siaste mensen in de ka­the­draal, die veel goeds doen en gelukkig ook veel plezier beleven aan hun ge­za­men­lijke ac­ti­vi­teiten. Ik wil U daarvoor bij deze gelegen­heid bij­zon­der danken.

Ik mag u nu met vreugde mede­de­len dat al deze bij­zon­dere ver­diensten voor dit prach­tige en unieke Godshuis, niet onopgemerkt zijn ge­ble­ven. Het pa­ro­chie­bestuur, de stich­ting en de ple­baan hebben U daarom willen voordragen voor een ker­ke­lijke erken­ning van Uw inzet. Het heeft Zijne Hei­lig­heid paus Fran­cis­cus dan ook behaagd U een hoge ker­ke­lijke onder­schei­ding toe te kennen en U te benoemen tot Ridder in de orde van St. Sylvester.

Ridder in de Orde van St. Gregorius, voor Wim Eggen­kamp

De res­tau­ra­tie van de ka­the­draal is een enorm project geweest. De kosten ervan, zo’n 26 miljoen Euro, en de omvang van de werk­zaam­he­den maakten dat dit een tijd lang het grootste res­tau­ra­tie­pro­ject in ons land was. De heer Wim Eggen­kamp is de motor geweest van de res­tau­ra­tie van de Ka­the­drale Basiliek St Bavo die in mei 2019 bekroond werd met de European Heritage/Europa Nostra Award. De jury waar­deerde met name de zorg­vul­dig­heid waar­mee het hele project is aangepakt en prees de werk­wij­ze van het res­tau­ra­tie-team, dat zich rea­li­seer­de dat alleen op basis van gron­dig onder­zoek een juiste in­ter­pre­ta­tie kon wor­den verkregen van verborgen ele­menten van decoratie, die in hoge mate sym­bo­li­sch waren voor de Ka­the­draal. Er is gewerkt met groot respect voor het mystago­gisch Gesamt­kunst­werk dat de ka­the­draal is. De jury heeft ver­der de toevoe­ging van nieuwe kunstui­tingen bij­zon­der ge­waar­deerd en het aan­bren­gen van de tekst van het Te Deum, de grote lofzang Gods. Mijnheer Eggen­kamp, U heeft zich als bouwheer van de Ka­the­draal als geen ander gedurende 22 jaar lang dag na dag ingezet voor res­tau­ra­tie van het gebouw in haar volle glorie. In al die jaren heeft U ook de finan­cie­ring van de res­tau­ra­tie groten­deels dankzij fondsen­wer­ving en bena­dering van allerlei over­he­den en instanties kunnen rea­li­se­ren. Naast de reguliere subsidies kwamen de minister en de ge­meen­te Haar­lem met extra bedragen over de brug. Als geen ander kan de heer Eggen­kamp praten als Brugman en hij kreeg dan ook bijna alles voor elkaar. Hoewel de klein­kin­de­ren van Wim Eggen­kamp blijven zeggen - zo heb ik begrepen - dat het “opa’s ka­the­draal” is, heeft U, mijnjheer Eggen­kamp, nooit uit het oog verloren dat het een Godshuis is, een kerk, een bedehuis, open voor ieder die hier God wil zoeken, in het gebed, de ver­kon­di­ging en de sacra­menten. De ka­the­draal bleef kerk, de banken wer­den niet verangen door theater­stoelen en dit Godshuis bleef tij­dens heel de restuaratie open voor de ere­dienst. Ook daar ben ik U bij­zon­der dank­baar voor, want dat was niet altijd een­vou­dig te rea­li­se­ren. De ka­the­draal blijft zo dankzij de res­tau­ra­tie voor de geloofs­be­le­ving en de cultuur behou­den.

Uw inzet gaat nog door. Zo mocht ik onlangs weer ver­ne­men van Uw be­trok­ken­heid bij de res­tau­ra­tie van het orgel in de houten ka­the­draal van Paramaribo.

Uw ver­diensten zijn tot nu toe niet onopgemerkt ge­ble­ven en U heeft voor de vele vormen van inzet, ook op ander gebied, eer­dere onder­schei­dingen gekregen. Bij dit bij­zon­dere moment en om de afslui­ting van de res­tau­ra­tie hiermee te vieren, mag ik U daarom nu mee­de­len dat U als het ware be­vor­de­ring krijgt en dat het Zijne Hei­lig­heid paus Fran­cis­cus heeft behaagd U de zeer hoge ker­ke­lijke onder­schei­ding toe te kennen van Ridder in de Orde van de H. Gregorius de Grote.