Het eigene van christelijke liefde is kwaad met goed vergelden

We zitten mid­den in hef­tige oorlogs­si­tua­ties. Het geweld in de strijd tussen Israël en Palestina en in Oekraïne doet ons huiveren. De paus heeft tot extra gebed om vrede opge­roe­pen en afgelopen vrij­dag in de Sint Pieter een speciale gebeds­dienst gehou­den na een dag van vasten en gebed. Het uitgangs­punt moet zijn dat ieder mens recht heeft op een mens­waar­dig leven, dat oorlog altijd een nederlaag is en in oorlogs­si­tua­ties het oorlogs­recht moet wor­den ge­res­pec­teerd.
Ook in de ka­the­draal ston­den stil bij deze thema's. Juist deze zon­dag klonk het evan­ge­lie over het grootste gebod: de liefde...

Onderaan vindt U ook de voor­bede om vrede en bij het einde van de eerste etappe van de synode in Rome

HET GAAT OM DE LIEFDE...

DERTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR A

Het gaat om de liefde

Wanneer iemand ons zou vragen
wat het voor­naamste gebod is
of als iemand ons zou vragen
waar het om gaat in het leven,
zullen we na­tuur­lijk allemaal wel ant­woor­den:
de liefde, het gaat om de liefde,
de liefde is het be­lang­rijk­ste.
Of, zoals Paulus zegt:
als je de liefde niet hebt,
ben je een schelle cim­baal.
Dat is in feite ook het ant­woord dat Jezus geeft
in het evan­ge­lie van vandaag:
het gaat om de liefde.

Zolang je vaag blijft...

Maar ja, zoals het ge­woon­lijk gaat:
als je het heel vaag houdt en alge­meen,
dan is ie­der­een het er wel mee eens:
ja, het gaat om de liefde.
En de meeste mensen weten
het ook wel heel goed aan te wijzen
als ze vin­den dat andere mensen liefdeloos zijn,
over het alge­meen hebben mensen
een oor­deel vlug klaar.

God lief­heb­ben?

Maar het wordt al weer anders
als we gaan invullen wat liefde eigen­lijk is.
Jezus doet dat in het evan­ge­lie van vandaag
door aan te geven dat het gaat
om het beminnen van God en de naaste.
Bemin God met heel je hart, heel je ziel en heel je verstand
en je naaste als jezelf.
Dan valt de helft van de Neder­landse bevol­king al af,
want die gelooft niet in God
en dus ook niet in de nood­zaak God lief te hebben
want je kunt niet lief­heb­ben wat niet bestaat.
Maar dat maakt al een groot verschil
voor de horizon van onze liefde:
of die zelfs de eeuwig­heid omvat
of dat die juist beperkt blijft tot
de zicht­ba­re, in feite de aardse wer­ke­lijk­heid.

Wat is liefde eigen­lijk?

En het wordt ook nog weer anders
als je je afvraagt wat liefde eigen­lijk is.
De één zal bij liefde denken
aan een roman­tisch gevoel
of in ieder geval dat je elkaar heel graag mag,
som­mi­gen denken bij liefde aan zoenen of seks,
maar waar Jezus het over heeft
als Hij over liefde spreekt,
is niet wat je voor elkaar voelt,
maar wat je voor elkaar over hebt,
dat noemt Hij liefde:
“Niemand kan groter liefde hebben,
dan hij die zijn leven geeft voor zijn vrien­den”.
Liefde is in Zijn visie dus veel meer
wat je voor een ander doet,
dan wat je voor die ander voelt.

Zijn ant­woord op haat

Het is na­tuur­lijk prima en mooi
als gvoel en inzet samen­gaan
en dat helpt na­tuur­lijk ook wel,
maar Jezus gaf Zijn leven uit liefde
voor ons en alle mensen,
toen die zon­daars waren.
Zijn ant­woord op haat en Godslaste­ring
- dat Hij aan de kant werd gezet -
was dus liefde;
sym­bo­li­sch wordt dat in de bijbel uitgedrukt
doordat een van de soldaten
de zijde van Jezus doorstak met een lans
en daar bloed en water uitkwamen,
een soort beeld van de sacra­menten;
dus Jezus ondergaat iets kwaads
en Hij beant­woordt dat
met een prach­tig geschenk:
de gave van de sacra­menten,
met name het doopsel en de Eucha­ris­tie.

De logica van de wereld

Dat is dus het beeld:
Jezus beant­woordt het kwaad
met iets moois en goeds;
dat gaat na­tuur­lijk helemaal in
tegen de logica van de wereld;
het men­se­lijk ant­woord op haat,
het men­se­lijke ant­woord
op het kwaad dat iemand je doet,
is vergel­ding,
daar­van hebben we de laatste weken weer genoeg gezien.
Maar voor Jezus is de maatstaf:
Wat jij niet wilt dat jou geschiedt,
doe dat ook een ander niet
en dát dus zelfs
als die ander je kwaad heeft gedaan.

Het zaadje van de haat

Dat klinkt heel wereldvreemd mis­schien:
overal zien we dat kwaad met kwaad wordt beant­woord,
de hele wereld staat in brand
door haat en geweld,
omdat mensen zich tekort gedaan voelen
en wraak willen nemen.
Toch is dat niet de weg van een christen
en het is ook niet een manier
om uit een spiraal van haat en geweld te komen.
Zelfs als je een ander totaal hebt vernie­tigd,
zodat die niets meer terug kan doen,
heb je toch het zaadje geplant
dat altijd langs allerlei wegen
weer opkomt in haat en geweld.
Als je bij­voor­beeld ziet
hoe het kwaad van de tweede wereld­oor­log
door­werkt tot op de dag van vandaag...

Goede zaadjes brengen goede vruchten voort,
maar wie wind zaait, zal storm oogsten.

Offers en gevoelens

Het komt er dus op aan
dat we ons hart bewaken
en niet mee­gaan in de emotie

Ware liefde bestaat er uit
dat je offers brengt,
je zelf opzij zet
om een ander goed te doen.
Daarbij geven de gevoelens
die je voor die ander hebt,
niet de door­slag,
althans zo zou dat eigen­lijk niet moeten zijn.

Zorg

Als je bij­voor­beeld goede zorg draagt
voor een oude zieke moe­der,
terwijl je bij haar
helemaal niet zo’n goede jeugd hebt gehad
en je relatie met haar nooit zo gewel­dig is geweest,
dan is je liefde niet min­der,
maar juist méér
dan wanneer je een heel fijne jeugd hebt gehad.
Je doet iets moois en goeds,
ondanks het feit
dat je het niet zo fijn hebt gehad vroe­ger.
Daardoor krijgt wat je voor haar doet
in feite een extra gou­den randje.

En vicieuze cirkel doorbroken

Dat is ook de bete­ke­nis van chris­te­lijke liefde.
In de geest van de chris­te­lijke liefde
bedenk je dat God, dat Jezus ons heeft liefgehad,
ter wereld kwam, arm en uit­ge­sto­ten
en stierf aan het kruis,
niet omdat wij mensen dat ver­diend had­den,
omdat mensen zo goed en zo aar­dig waren geweest,
maar juist omdat er zoveel kwaad en zonde was
en God zo zwaar bele­digd werd.
Door het kruis heeft God een vicieuze cirkel doorbroken,
omdat voor Hem de liefde moest zegevieren;
dat deed Hij in de hoop
dat het ons zou helpen
om God te beminnen
met heel ons hart,
heel onze ziel en heel ons verstand
en de naaste als ons­zelf.

GEBED VAN DE GELOVIGEN (VOORBEDE)

 30e zon­dag door het jaar

B. Laten we bid­den tot God onze Vader, die ons de liefde heeft geleerd.

Om vrede

1. Laten we bid­den om vrede in de wereld, in het bij­zon­der in Oekraïne en in het Midden Oosten: bid­den we om vrede voor Israël en Palestina, dat er een einde mag komen aan de spiraal van haat en geweld, dat de volkeren in die regio elkaars rechten zullen res­pec­teren en er ein­de­lijk een duurzame, recht­vaar­dige en vreedzame oplos­sing mag wor­den gevon­den. Laat ons bid­den.

Voor de Synode

2. Laten we ook bid­den voor het wel­slagen van de synode die vandaag in Rome voorlopig wordt af­ge­slo­ten om volgend jaar te wor­den hernomen. Laten we bid­den dat de heilige Geest dit proces mag lei­den en de uit­kom­sten van de synode heil­zaam zullen zijn voor de kerk en haar zen­ding. Laat ons bid­den

Om liefde

 3. Laten we bid­den dat de liefde tot God en de liefde voor de naaste leidraad zal zijn voor ons men­se­lijk han­de­len en voor de samen­le­ving. Laten we bid­den dat wij­zelf en anderen ons bij het maken van keuzes steeds zullen afvragen: wat ben ik ver­schul­digd aan de liefde? Laat ons bid­den

Mensen in nood

4. Laten we ook bid­den voor alle mensen in onze samen­le­ving die het moei­lijk hebben; de eerste lezing noemde vandaag vreem­de­lingen, weduwen en wezen, noodlijden­den. Geef dat wij een open oog en een open hart hebben voor de mensen in onze omge­ving die het niet ge­mak­ke­lijk hebben. Laat ons bid­den

Slot­ge­bed

B.: Hemelse Vader, laat de liefde die Jezus Christus bezielde, ook in ons werk­zaam zijn, moge de liefde tot U en tot de naaste de kern zijn van ons bestaan. Dat vragen wij U door Christus onze Heer