Het verhaal van het mirakel van Amsterdam wordt completer
Maandag 26 augustus vond tegen de middag een kleine maar betekenisvolle bijeenkomst plaats: Björn Stenvers overhandigde me een eerste exemplaar van zijn scriptie over het mirakel van Amsterdam. Het gaat om een werk in twee delen waarin de betekenis en de verspreiding van de devotie voor het Amsterdamse sacramentswonder wordt belicht en welke voorwerpen nog bestaan die herinneren aan de devotie en de heilige Stede, de kapel op de plaats waar het wonder was gebeurd.
Rector Pieter van Wijlick sss sprak een openingswoord, Björn Stenvers presenteerde zijn onderzoek, dat hij heeft gedaan aan de Universiteit van Amsterdam, begeleid door mw. Wendelien van Welie-Vink en mw. Esther Mulder. Na het ontvangen van het boek ben ik kort ingegaan op de mooie betekenis ervan.
De mirakelhostie
Het sacramentswonder en de bedevaarten trokken nieuwe bewoners en er ontstonden vele kloosters aan. De stad maakte na 1345, het jaar waarin het wonder plaats vond, een stevige groei door. De oorspronkelijke hostie kon - met machtiging door de bisschop - vervangen worden als die begon te bederven. Tijdens de plunderingen ten tijde van het opkomend protestantisme werd de hostie in de Oudezijds Achtergracht gegooid. Deze profanatie maakte een einde van het bewaren van de miraculeuze hostie (of de vervangende hostie). Stenvers kijkt ook naar de huidige verering en potentiële belangstelling voor het Mirakel.
Tastbare herinneringen
Een belangrijk onderdeel van het werk van Stenvers is de opsomming, afbeelding en beschrijving van de voorwerpen die ons herinneren aan de devotie, waaronder stukjes van de heilige haard, van de Heilige Stede, afbeeldingen van het wonder of de heilige Stede, pelgrimsinsignes en dergelijke. Tijdens de presentatie van het boek werd door de heer Ingmar Sillius aan de auteur een steentje overhandigd van de haard waarin de hostie was geworpen nadat die door de zieke was uitgebraakt (zie foto onder).
Een waardige gedenkplaats
Het is opvallend dat ondanks alles nog zoveel voorwerpen bewaard zijn gebleven al zwerven die op de meest uiteenlopende plaatsen rondzwerven. Het zou mooi zijn als die bij elkaar kunnen worden gebracht en er een waardige gedenkplaats van het Mirakel zou ontstaan, dat voor de geschiedenis van Amsterdam zo'n bijzondere waarde heeft. In de kapel van het Begijnhof is bij de restauratie wel een kapel van het Mirakel ingericht met een schildering en een relict van de kapel van de in 1908 afgebroken Heilige Stede.
Op de plaats waar de heilige Stede heeft gestaan is nu nog een als protestantse kerk opgericht gebouw, waaromheen de laatste tientallen jaren "Dungeon Amsterdam" is ingericht. De vloer van de kerk is echter nog de oude, met de middeleeuwse graven.
Verder gaan...
Stenvers ziet zijn publicatie als een begin; het onderzoek naar de artefacten die nog aanwezig zijn, zou moeten worden voortgezet, want veel objecten en fragmenten zijn nog spoorloos. Het is een mooi project in het kader van het 750 jarig bestaan voor de viering waarvan Amsterdam zich opmaakt.
