Waarom zou je willen blijven leven?
St. Bavofeest in Gent
Sinds 1930 bestaat (weer) de traditie dat de kapittels van Gent en Haarlem-Amsterdam elke twee jaar een uitwisseling hebben, de ene keer in het bisdom Gent, de andere keer in Haarlem. Dat was aan de orde in het weeekend van 5-6 oktober. De afvaardiging van het Haarlemse kapittel werd dit keer hartelijk ontvangen in Gent. Naar aanleiding van het evangelie (Lc. 14, 25-33) en het leven van Bavo stonden we in de viering stil bij de vraag: Wat maakt het de moeite waard om te (blijven) leven? (Foto's toegevoegd 7/10)
Kapittel
Zaterdag 5 oktober kwamen we aan in het fraaie Gentse Bisschopshuis waar we de lunch gebruikten met verschillende kanuniken (leden van het kathedraal kapittel). Zo'n kapittel is een belangrijk adviesorgaan voor de bisschop, de priesters die er deel van uitmaken bekleden een positie in het bestuur en/of de pastoraal van het bisdom.
Gentse kanunniken
Naast Bisschop Lode van Hecke, de bisschop van Gent, waren de beide vicarissen generaal aanwezig: Joris De Jonghe en Joris Polfiet. Ook oud-vicaris-generaal Paul van Puyenbroeck en oud-bisschoppelijk vicaris Stefaan van der Kelen waren erbij, evenals de kanunniken Johan De Baere, Flor Brondeel, Jürgen Francois en Johan Goedefroot. Alles vond plaats onder de bezielende leiding en organisatie van kanunnik en deken van het kapittel Ludo Collin die al 47 jaar aan het bisdom Gent verbonden is! Hij kent heel de geschiedenis, niet alleen van het bisdom Gent, maar ook van de uitwisseling met het Haarlemse kapittel en hij kan dan ook vele ankedotes uit de geschiedenis vertellen en liet ons oude foto's zien en een prachtig lang gedicht uit 1980, gemaakt bij het vijftigjarig bestaan van de uitwisseling.
De kaars
Uit zijn verhalen bleek ook dat wij als Haarlems kapittel volgens de traditie eigenlijk een grote kaars met het bisdomwapen hadden moeten meenemen. Dat gebruik was een beetje in de vergetelheid geraakt. Het werd ons vergeven dat de kaars er niet was, maar de historische terugblik was wel een goede reminder. Want de traditie verdient het om in ere te worden gehouden, niet alleen omdat die al weer honderd jaar bijna wordt gevolgd, maar bovendien ging het in 1930 om een hernemen van een oude tot de Middeleeuwen terug gaand gebruik. Bij het avondmaal hielde Bisschop een zeer hartelijke toespraak waarin hij onder meer op deze geschiedenis inging die onze beide bisdommen verbindt.
Uit Haarlem-Amsterdam
Vanuit het bisdom Haarlem-Amsterdam waren de vicaris-generaal Bart Putter, de proost Gerard Bruggink, de rector van het seminarie Redemptoris Mater Luc Georges en officiaal en bisschoppelijk vicaris/kanselier André van den Hout mee gekomen.
Bezoek aan Gent
Zaterdagmiddag brachten we een bezoek aan verschillende mooie plaatsen in het centrum van Gent, zoals de Gravensteen, waar we een audiotour kregen (zie foto's), het Carmlietenklooster, waar Karel V twee leeuwen gehuisvest had die hij als geschenk had gekregen (foto), het Augustijnerklooster, waar nu een internationale communiteit woont, de Prinsenhof en de bank voor de armen die daar zonder rente konden lenen (foto). Daarbij kwamen we ook langs een straatje dat "Geraard de duivel" heette. We konden niet nalaten hier even een foto te nemen van onze Gerard, vicaris Gerard Bruggink, die ook de exorcist - de duiveluitbanner - van het bisdom is (zie foto onder).
Lam Gods
Zondagochtend bezochten we eerst het Lam Gods van de gebroeders van Eyck in de Sint Baafskathedraal met een virtual reality bril (zie foto's): een bijzondere ervaring. Het Lam Gods is de belangrijkste toeristische trekpleister van Gent en zal binnen twee jaar geheel gerestaureerd zijn; het grote altaarstuk heeft een nieuwe plaats in de kathedraal gekregen, waar het goed en zorgvuldig onder de beste condities qua licht, vocht en temperatuur wordt bewaard.
Hoogmis
Daarna was de feestelijke hoogmis waarbIj ik de onderstaande homilie heb gehouden. De Schola cantorum zong prachtig en daarnaast waren er ter ere van Sint Bavo valkeniers en hoornblazers (zie foto's) en een representatie van de Schots-getinte Ghent Highlanders. De valkeniers zaten met hun valken voorin de kerk en de hoornblazers lieten zicht geregeld horen. Het was bijzonder fraai en de Mis was met zo'n 500 mensen druk bezocht.
Na de lunch waarbij we met prachtige cadeaus werden verwend, keerden we weer naar Nederland en naar ons eigen bisdom terug.
WAARVOOR ZOUDEN WE LEVEN?
H. BAVO KATHEDRAAL VAN GENT, 6 OKTOBER 2024
Wat is het belangrijkste?
Wat vinden we het allerbelangrijkste in ons leven?
Ik denk dat we er allemaal wel van overtuigd zijn
dat dit niet de materie is, geld of bezit,
en zelfs niet aanzien en macht.
Wie weleens een echt moeilijke periode
in zijn of haar leven heeft meegemaakt,
weet hoe betrekkelijk en vergankelijk
dat allemaal is.
Je kunt daar niet op bouwen.
Waarom blijven leven?
Waarom wil je graag blijven leven,
ook al heb je misschien last
van vele lichamelijke ongemakken?
Misschien omdat er ook
nog zoveel moois is in het leven,
we met interessante dingen bezig zijn,
we goede vrienden hebben,
mooie vakanties beleven,
een doel hebben in het leven?
Maar ook daarvan beseffen we
dat het allemaal voorbij gaat.
Als het met de liefde te maken heeft
Ouders en grootouders
willen hun kinderen en kleinkinderen
graag zien opgroeien.
Velen van ons zouden daarom bij die vraag:
wat is het belangrijkste?
denken aan hen, aan die kinderen en kleinkinderen.
Of ze willen nog graag
voor iemand kunnen blijven zorgen
die hun hulp wel nodig heeft.
Dat heeft allemaal weer meer met liefde te maken
en de liefde is de belangrijkste,
de meest verhevene, zegt Sint Paulus,
van alle deugden.
Als we meemaken
dat degenen met wie we in liefde verbonden zijn,
ons komen te ontvallen
worden we geraakt in de fundamenten van ons bestaan.
De liefde is het grootste,
een mens zonder liefde kent God niet (vgl. 1 Jo, 4, 8-9)!
En liefde uit zich in daden,
in wat je voor iemand over hebt.
Haten?
Maar waarom dan zegt Jezus
in het evangelie van vandaag,
dat we vader, moeder, vrouw en kinderen,
broers en zussen en zelfs ons eigen leven moeten haten
en dat we anders Zijn leerling niet kunnen zijn?
Voordat ik daar iets meer over zeg,
zou ik nog even terug willen keren
naar het belang van de liefde
en de pijn van het gemis.
Depressie
In de Covid-periode - de Corona-tijd -
hebben we gezien
dat vele mensen in een depressie kwamen,
zeker als ze door het virus besmet waren
en afgesloten, opgesloten,
in eenzaamheid moesten leven.
In onze maatschappij,
in ieder geval in Nederland,
is depressiviteit niet alleen onder ouderen,
ook juist onder jonge mensen
een groot probleem.
Steun
We kunnen hieraan zien
dat het heel belangrijk is
dat we naar elkaar omzien
en proberen elkaar te steunen,
dat we gemeenschap vormen.
Het is goed dat we er proberen te zijn
zelfs voor mensen
die contacten lijken af te wijzen;
ieder mens - en zeker die mensen -
hebben de steun van andere mensen nodig.
Nog een andere schat
We hebben in die Covid-periode kunnen zien
wat we ook wel ervaren
als een heel dierbaar iemand wegvalt,
dat ook de mooiste zaken
en de dierbaarste mensen in ons leven,
niet blijvend zijn.
Om je leven vreugde en diepte te geven
en blijvende geborgenheid in liefde,
moet je hart nog een andere schat bevatten.
Bavo, een woeste edelman
Dat heeft de heilige Bavo ervaren.
De overlevering zegt
dat hij uit een gelovig gezin kwam
met zelfs twee heilige zussen!
Die basis zat er in,
maar hij ging een volkomen andere weg.
Zijn wilde leven, als edelman in de zevende eeuw,
bracht met zich mee dat Bavo zijn vertrouwen stelde
op geld en goed, op zijn wapens en zijn macht,
dat hij zijn begeerten volgde
en de neigingen van zijn eigen “ik”
en dat hij een tiran was voor de mensen om hem heen.
Daaraan kwam ineens een einde
toen de vrouw kwam te overlijden
die hij - bij al zijn ontrouw - werkelijk had liefgehad.
Wat makte Bavo gelukkig?
Na haar dood geraakte hij in een diepe depressie.
Een ontmoeting met bisschop Amandus
zette deze depressie om
in iets positiefs, iets edels:
hij gaf zijn bezit weg
en troostte en sterkte de zieken, de armen,
hij leefde als een boeteling
om boete te doen voor zijn vroegere leven.
En hoe hard het leven ook was dat hij koos,
hij was juist opgewekt, vroom en gelukkig
goed voor zijn naasten, vooral voor de armen
en de noodlijdenden.
Zijn leven kreeg weer perspectief.
Semitisch taalgebruik
Jezus drukt zich vandaag in het evangelie uit
in sterk, Semitisch taalgebruik
als Hij zegt dat je zelfs wie je dierbaar zijn
moet haten.
De gedachte is
dat je je bewust moet zijn
dat zelfs degenen die je het dierbaarst zijn
je het uiteindelijk geluk
niet kunnen geven.
Dat alles gaat voorbij,
het is niet bestendig,
niet voor altijd,
zoals al het aardse vergankelijk is.
Daar moet je niet je leven op bouwen.
Dat is het “je losmaken” dat Jezus bedoelt.
Verder reikend...
Laat er in je hart daarom
nog een wijder, verder reikend perspectief zijn,
leef ten diepste voor wat blijft,
laat overal wat licht van de eeuwigheid
over schijnen,
dat schaadt de liefde niet,
maar maakt die juist ruimer en breder,
een beetje anders, maar wel mooier.
Moge de heilige Bavo
daarbij onze voorspraak zijn!