Kerken sluiten? We hebben gelovigen nodig!
Gebedsdag op De Tiltenberg
Op zondag 19 april werd op De Tiltenberg in Vogelenzang de jaarlijkse gebedsdag gehouden voor de leden van de gebedskring: mensen die bidden om roepingen. Zo'n honderd leden waren gekomen om deze dag mee te maken die begon met een Eucharistieviering waarin ik onderstaande homilie heb gehouden naar aanleiding van het evangelie en naar aanleiding van wat we allemaal zien: er komen te weinig jongeren naar de kerk.
Na de lunch en het middaggebed heeft Fr. Leo Disch van de abdij van Vaals een inleiding gehouden. Deze monnik heeft het interieur van de kapel ontworpen in de stijl van de architect van de kapel. De dag werd besloten met het Lof en het bidden van het gebed van de gebedskring.
Homilie
Broeders en zusters,
Dankbaarheid
Allereerst wil ik U bedanken voor Uw gebed
en Uw deelname aan deze dag.
Het gebed om roepingen is en blijft
een belangrijke intentie.
De Heer zelf heeft ons daarom gevraagd:
“Vraagt de Heer van de oogst om arbeiders te sturen...”.
We hebben priesters nodig,
en we hebben gelovigen nodig.
Dus: we hebben missionarissen nodig.
Hoe kunnen we jonge mensen bereiken?
Natuurlijk valt het ons allemaal op
dat er vaak weinig jonge mensen in de kerken zijn.
Uiteindelijk is dat natuurlijk de reden
dat er zoveel wordt gesproken
over het sluiten van kerken.
We hoeven geen enkele kerk te sluiten
als er voldoende priesters en gelovigen zijn,
die hun geloof beleven en de kerk steunen.
Dat betekent natuurlijk
dat onze kerk goed moet overwegen
wat we kunnen doen
om het evangelie door te geven.
Hoe kunnen we mensen bereiken
met de boodschap van het evangelie?
Ieder heeft zijn eigen weg...
Er zijn heel veel manieren te bedenken,
eigenlijk zoveel manieren als er mensen zijn,
want iedere mens heeft uiteindelijk
weer zijn eigen weg met God,
een andere wijze waarop hij of zij
geraakt wordt door het evangelie
en door de genade van God.
Op weg naar de wereld-jongerendagen
hielden we een aanbidding
met alleen wat zacht gitaarspel op de achtergrond
en vele jongeren werden daar geraakt.
Opeens wisten ze met een innerlijk weten
dat de Heer daar werkelijk tegenwoordig was
in de Eucharistie.
Anderen nemen deel aan een groep
en worden geraakt
door het geloof dat in die groep wordt gedeeld
en door de verbondenheid met elkaar.
Weer anderen zetten zich in voor de caritas
en doen een dienst aan arme mensen,
bijvoorbeeld bij Sant’ Egidio,
en ontdekken daar het gelaat van God
in deze mensen in nood.
Een hart voor jongeren
Bijna allemaal hebben we
een zekere geloofsweg nodig
waardoor we er meer in kunnen komen
en mogen groeien.
Misschien hebt uzelf ook wel zo'n ervaring:
ga het voor uzelf maar eens na
welke mensen, welke ervaringen, welke groepen
een rol hebben gespeeld
en u geholpen hebben
om te groeien in het geloof.
De jongeren van onze tijd hebben net zo goed
zo iets nodig.
Mensen die met hen in gesprek gaan,
die voor hen open staan,
die naar hen toegaan,
die initiatieven nemen
waarin zij zich kunnen herkennen
en waarin zij mee willen gaan.
Onze samenleving: geloof als iets dat veraf staat
Dat er zo weinig jonge mensen naar de kerk komen
is ook een teken van de situatie
waar onze cultuur en maatschappij zich in bevinden.
Enquêtes en onderzoeken wijzen het uit:
steeds minder mensen
beschouwen zichzelf als gelovig
met geloof in een persoonlijke God.
De meeste mensen geloven wel
dat er iets is,
maar ze hebben verder geen idee
of laten het voor wat het is.
Een ander onderzoek
dat in de laatste maanden is gehouden,
gaf aan dat veel mensen
religie beschouwen als bron van haat en geweld.
Dat is een heel andere ervaring
dan die van de mensen
die vroeger met bewondering zagen
hoe de religieuzen zich inzetten
op allerlei terreinen van de sociale zorg,
onderwijs, missiewerk enzovoorts.
Wat nu uit die onderzoeken naar voren komt
is de ervaring van wie veraf staat,
geen of weinig persoonlijke kennis en ervaring heeft,
het is een oordeel op afstand,
een beetje te vergelijken
met hoe wij op afstand zien
dat fundamentalistische terreurgroepen
onder het aanroepen van God
de vreselijkste terreurdaden begaan.
Wij snappen er niets van,
voor ons is dat volkomen absurd.
Toch zouden we waarschijnlijk
iets beter gaan begrijpen wat er speelt
als we die mensen en hun motieven
beter zouden leren kennen,
als we met hen zouden spreken,
al moeten we dit geweld, deze terreur
natuurlijk totaal verwerpen.
Zo komen veel mensen niet verder dan de gedachte
dat er wel iets zal zijn,
maar zij weten niet wat dat dan zou kunnen zijn.
En onze maatschappij verkeert nog niet echt in een nood
waardoor je bidden leert.
Wij geloven...
Wij hebben God mogen leren kennen
en weten en geloven dat er een God is,
die mens geworden is
en ons leven heeft gedeeld,
die ons verlost heeft,
die voor om gestorven en verrezen is.
Wij geloven dat ons leven een geschenk is,
dat wij ten diepste geschapen zijn
door een God die ons liefheeft
en die een onsterfelijke ziel schept
in iedere nieuwe mens;
iedere keer weer ervaren we
bij de geboorte van zo'n nieuwe mens
dat die een prachtig wonder is.
En wij geloven dat ons leven een doel heeft en een zin,
dat alles niet alleen maar toeval of lot is.
Depressie?
We horen ook vandaag in het evangelie
dat dit niet geheel vanzelfsprekend is.
Zelfs de apostelen
die jarenlang met Jezus opgetrokken waren,
hadden twijfel gekregen
toen Jezus aan het kruis geslagen was;
zij zagen het niet erg meer zitten
toen hun Heer en leraar
ter dood was veroordeeld;
zij raakten in een depressie
toen zijn hun Vriend en gezel moesten missen.
Ik denk dat we dat allemaal wel kunnen herkennen,
zeker degenen onder u
die zelf een groot gemis hebben moeten ervaren.
Alles wordt anders,
de zin van je leven lijkt weg te vallen,
niets is meer hetzelfde
als je alleen bent achter gebleven.
Datzelfde was ook het geval met de apostelen.
Zij moesten zich instellen
op een totaal nieuwe situatie;
hun leven was veranderd,
dat moest nu een plaats gaan krijgen.
Vaderloos en goddeloos
Een klein beetje zou je daarmee ook
de situatie in onze maatschappij kunnen vergelijken.
Veel mensen zijn vaderloos en goddeloos geworden.
Zij hebben niet het levende geloof
in een Vader in de hemel
en in veel gevallen moeten we constateren
dat de overgeleverde waarden en normen
geen rol meer spelen:
dat geldt niet alleen op het gebied van huwelijk en seksualiteit,
van eerbied voor het leven,
maar zelfs voor de inzet voor andere mensen,
vooral voor mensen die arm zijn.
De meeste vrijwilligers op dat terrein
hebben een kerkelijke achtergrond;
kerkgangers zijn ruim twee keer zo vaak vrijwilligers
als niet- kerkgangers.
De mensen zonder geloofsachtergrond
hebben niet die diepere steun
om op terug te kunnen vallen,
geen Vader in de hemel;
zij herkennen niet die stem die hen leidt,
hun wereld is gesloten en beperkt
tot de dingen van hun leven hier op aarde.
Hoe moet een priester zijn? (En hoe moeten wij allen zijn)
Wat moeten we doen?
In het hart van de mens
zit toch ook het verlangen naar liefde,
naar goedheid, een verlangen naar meer diepte,
naar zin en betekenis,
naast de misschien wat minder positieve aspecten.
We hebben mensen nodig
die dat diepere verlangen van de mens
weten aan te spreken.
De priester van vandaag en morgen
kan en mag niet een functionaris zijn
die de begrafenissen doet, de doopjes en de eerste communie.
Nee, die priester moet zich allereerst missionaris weten,
uitgaan naar die 99 schaapjes
die in onze tijd verloren lopen.
Hij moet zich erin bekwamen
en wegen en methoden ontwikkelen,
aansluitingspunten zoeken
om in contact te komen met mensen
die ver van kerk en geloof staan
en hij moet met hen die ervoor open zijn
een weg gaan,
waarop mensen geleidelijk en steeds beter
God kunnen leren kennen
en het goede kunnen ontwikkelen dat al in hen leeft.
De rest is genade...
Om dat te kunnen doen
moeten we leren aansluiting te vinden
bij wat er in hen leeft,
niet omdat alles goed is,
wel omdat de zoektocht van een mens daar begint.
Die priester zal zelf natuurlijk met hart en ziel
midden in de Kerk moeten staan,
trouw zijn aan de Kerk,
leven vanuit het Woord van God,
de allerheiligste Eucharistie en de overige sacramenten.
Hij moet zijn ziel voortdurend voeden,
maar bij ieder woord dat hij spreekt
en bij iedere gedachte die hij uit,
zal hij een missionaire optiek moeten hebben:
wat kan deze mensen helpen
om Gods liefde te kunnen ontdekken
en daarin te groeien?
Erop uit!
Jezus probeert Zijn leerlingen vandaag
over hun depressie heen te helpen:
zij moeten niet blijven denken
over hoe goed het vroeger allemaal was,
hoeveel er verdwenen is,
hoe moeilijk het allemaal nu is,
hoe eenzaam zij zijn.
Nee: Jezus wenst hun vrede toe,
Hij nodigt hen uit te geloven en niet te twijfelen,
niet aan ontmoedigde gevoelens toe te geven.
En uiteindelijk, aan het einde van het evangelie
zal Hij hun de opdracht geven om uit te gaan, erop uit!
Om het evangelie te verkondigen aan heel de schepping,
mensen te helpen en hen te leren wat zij moeten doen
en hen te dopen.
Dat is de opdracht van de priester,
dat is in zekere zin ook onze opdracht,
krachtens ons algemeen priesterschap
op grond van het doopsel.
Wij zijn geroepen
om die opdracht, die zending van de Kerk
mee uit te voeren,
zonder ontmoediging,
met vreugde en groot vertrouwen.
Blijven bidden...
U doet dat heel speciaal
door voor nieuwe roepingen te bidden
en te bidden voor de priesters
en voor hen die in opleiding zijn.
Blijf alstublieft bidden,
we hebben priesters nodig,
priesters die erop uitgaan...
En laten we heel bijzonder bidden
dat de jongeren die van God
een priesterroeping hebben gekregen,
deze mogen herkennen,
de begeleiding mogen vinden
die hen helpt
en antwoord geeft op hun vragen en twijfels,
dat zij hun weg met God mogen gaan....
Amen