Meer dan bed, bad en brood: een hart voor mensen
Zondag van de goede herder en roepingenzondag
De vierde zondag van Pasen is de zondag van de Goede Herder. Het is tevens roepingenzondag, een dag waarop we bijzonder om priesterroepingen bidden. Maar de oproep om een goede herder te zijn gaat verder dan alleen een priester. In de tijd van bed, bad en brood en van tienduizenden mensen die in wanhoop situaties van ernstige nood, vervolging en terreur ontvluchten, moet die oproep tot zorgzaamheid aan allen klinken. Een mens mag geen wegwerpproduct worden. Daarover heb ik onder meer gesproken in de homilie die ik op deze zondag van de Goede Herder in de St. Bavokerk in Heemstede heb gehouden.
Homilie
Misschien is dit wel het mooiste,
meest geliefde beeld van Jezus
dat we kennen:
het beeld van de Goede herder,
die zijn schaapjes opzoekt
en dat verloren schaapje
vol zorg en liefde op zijn schouders legt.
Het is die goede herder die zijn schapen kent
en alles voor hen over heeft,
ja zelfs zijn leven voor hen geeft
en hen verdedigt als dat nodig is.
Goede herders om ons heen...
Wat is het mooi, bemoedigend en bevestigend
als je die liefde mag ervaren.
Misschien hebt u ouders of hebt u ouders gehad
die voor u waren als de goede herder:
iemand die er werkelijk voor je is.
Dat is een grote genade.
Als mensen als de goede herder zijn,
geeft dat vreugde, rust en vrede,
een innerlijke zekerheid,
het gevoel dat je er mag zijn.
Als priester heb ik vaak mogen merken
hoe belangrijk dit is.
Als mensen goede herders om zich heen ervaren,
zal dat veel bijdragen aan hun geluk.
Iemand die best wel erg ziek is
en ervaart dat hij of zij niet tot last is,
maar gewaardeerd wordt,
er echt mag zijn met z'n breekbaarheid
en dat de mensen om hem heen
blij zijn om zorg en liefde te kunnen geven,
die zal zelf ook vreugde in z’n hart ontvangen:
ik ben van waarde, ik tel mee, ik mag er zijn,
ik ben niet een lastpost waar ze liever van af willen.
Ik denk dat we allemaal ervaren en beseffen
hoe veel mooier onze samenleving zou zijn
als zij die sfeer zou ademen!
Ik denk zelfs dat er dan weinig meer
om euthanasie gevraagd zou worden;
hartelijke zorg en liefde,
aandacht en het gevoel er te mogen zijn,
vormen de basisbehoeften
van ons menselijk bestaan!
Veel meer is er niet nodig
om gelukkig te kunnen zijn.
Vluchtelingen: Is er iemand die voor hen zorgt?
Maar helaas:
de wereld is zo niet;
we zien voor onze ogende armen sterven,
omdat zij radeloos en reddeloos waren,
gevlucht uit een van het groeiende aantal landen
dat getekend wordt door armoede, chaos
en fundamentalistisch geweld.
Zij zagen geen uitweg meer.
Velen zijn verdronken
Zij komen uit een situatie
waarin een mensenleven
een gebruiksvoorwerp
en een wegwerpartikel is.
Dit is vreselijk,
maar aan de andere kant
heeft het wel weer iets moois
als we zien dat er toch veel mensen zijn,
vaak geïnspireerd door hun geloof,
door hun christen-zijn,
proberen iets voor deze vluchtelingen te doen.
Ja, ze zijn er nog wel:
mensen die goede herders zijn
in een vaak meedogenloze wereld.
Onze Nederlandse samenleving
Natuurlijk mag ik de situatie
van onze Nederlandse samenleving
op geen enkele manier vergelijken
met de tragische omstandigheden
waarin deze lijdende mensen verkeren.
Toch wordt ook hier in Nederland te vaak
in feite de boodschap gecommuniceerd
dat mensen niet meer meetellen
als ze niet produceren,
geen economische bijdrage kunnen leveren
als ze niet gezond en krachtig zijn.
Wij moeten keer op keer als katholieken
laten zien en laten weten
dat niet het hebben en het kunnen,
maar het mens-zijn telt.
Je bent waardevol,
daar hoef je niet eerst iets voor te doen.
Verzakelijking van de zorg
De maatschappij doet enerzijds
steeds vaker een beroep op mantelzorg,
aan de andere kant
worden de mogelijkheden voor mensen
om die zorg te kunnen verlenen
steeds kleiner.
In verpleging en zorg
ligt de nadruk vaak op het verrichten
van een paar omschreven handelingen,
een paar concrete dingen
die de verzorging binnen een bepaalde tijd
voor iemand mag doen:
dit en dat moet gedaan worden,
binnen zoveel tijd;
niet zozeer staat de relatie centraal
van mens tot mens
en wat iemand vreugde geeft
en zich erkend en bemind doet weten.
Meer de nadruk op het doen
en minder op het zijn of het er-zijn.
Toch is dat laatste het waar het
bij het samenleven van mensen om gaat:
uiteindelijk gaat het erom
of we de hartelijke liefde
van God voor ieder van ons
een beetje zichtbaar maken,
of ieder mens telt,
of we goede herders willen zijn.
Goede herders nodig in de samenleving!
Er zijn goede herders nodig!
Het ergste wat we
van een samenleving zouden kunnen zeggen, is
dat alles wel goed is georganiseerd,
maar dat er geen hart in zit,
dat de liefde ontbreekt,
dat de mens eigenlijk
een wegwerpproduct is geworden.
We zijn gelukkiger met misschien
iets minder organisatie,
maar met meer spontane hartelijke aandacht
en zorg voor elkaar.
Dat wij door God worden gekend en bemind,
dat Hij ons heeft liefgehad
en Zijn leven voor ons heeft gegeven,
dat Hij eenheid brengt
en geen verdeeldheid wil,
dat Hij er voor ons is,
dat is tegelijk het ideaalbeeld
voor ons eigen samenleven met elkaar.
Ook hierin zijn wij geroepen
om beeld van God te zijn.
Goede herders nodig in de Kerk!
Ook in de Kerk zijn goede herders nodig.
Deze zondag vieren we daarom roepingenzondag.
Dat betekent dat we bidden
om goede priesters voor de Kerk.
Zeker, er zijn nog heel veel andere
mooie, goede roepingen,
allemaal heel belangrijk,
maar één keer per jaar bidden we toch speciaal
voor deze intentie.
Wij vragen goede herders voor onze gemeenschap,
priesters die uitgaan naar mensen,
die de hartelijke liefde van God
voor alle mensen,
zichtbaar gestalte willen geven.
Een priester viert de Eucharistie,
waarin Jezus Zijn leven geeft voor de mensen:
Dit is mijn lichaam voor U,
dit is mijn bloed voor U vergoten.
Dat is het wat hij ook in het dagelijks leven
mag doen:
zijn leven geven voor de mensen,
in deze wereld
de geest en de liefde van de goede herder brengen.
Je verdient geen topsalaris als priester
en de tijd dat mijnheer pastoor
voorzichtig met eerbied en respect
werd behandeld,
dat iedereen knikte en boog,
die tijd ligt al wel even achter ons.
Maar behalve het snelle geld,
is er ook nog een andere beloning:
de beloning hierboven
en die van de voldoening.
Want we worden niet gelukkig
door wat we kunnen pakken,
we worden gelukkig door wat we hebben gegeven.
In die zin is het priesterschap
een heel mooie roeping
waar ik nog steeds gelukkig mee ben.
Laten we bidden om goede herders
in de Kerk,
in de wereld
en laten we proberen zelf
een beetje te lijken
op die ene Goede Herder.
AMEN.
