Opening nieuwe studiejaar Sint Bonifatiusinstituut Tiltenberg

Op zater­dag 29 au­gus­tus werd op De Tilten­berg het nieuwe studie­jaar van het Sint Boni­fa­tius­in­sti­tuut geopend.Ik zag een mooie groep eerste­jaars (ik heb ze niet precies geteld) met de eerste colleges beginnen, waar­on­der ook steeds meer jon­ge­ren en jonge vrouwe­lijke reli­gi­euzen in vor­ming. Zelf heb ik ook college gegeven aan de tweede­jaars. Maar voordat het zover was werd de dag na­tuur­lijk eerst be­gon­nen met gebed: het ker­ke­lijk morgen­ge­bed en de heilige Mis. In de Mis heb ik on­der­staan­de homilie gehou­den.

Sint Boni­fa­tius­in­sti­tuut

Het Sint Boni­fa­tius­in­sti­tuut biedt een theo­lo­gie-oplei­ding in de gods­dienst­we­ten­schap­pen in deel­tijd (zater­da­gen en driemaal enkele week­da­gen) die leidt tot het bacalaureaat en licentiaat in de gods­dienst­we­ten­schap­pen. Het is ook moge­lijk een beperkter vorm van oplei­ding te doen, waarbij een basis­cur­sus in twee jaar wordt af­ge­slo­ten en een minor-variant kan wor­den gevolgd van de gehele oplei­ding. Deze laatste vormen wor­den af­ge­slo­ten met een intern getuig­schrift. Het is ook een prach­tige weg voor jon­gere of iets oudere mannen die zich oriënteren op een (moge­lijke) pries­terroe­ping. Naast de studie wor­den ook stille dagen en gees­te­lij­ke be­ge­lei­ding gebo­den.

Onthoof­ding Johannes de Doper

De ker­ke­lijke feest­dag die op deze dag in de li­tur­gie van de Kerk werd gevierd was de onthoof­ding van Johannes de Doper.

Homilie

studie

Vandaag mogen we het nieuwe studie­jaar openen
van het Sint Boni­fa­tius­in­sti­tuut
en ik wil dit graag doen met de wens
dat dit studie­jaar voor U alleen
een heel goed en gezegend jaar mag wor­den.
Na­tuur­lijk wens ik U allen toe
dat de studiere­sul­taten goed zullen zijn,
dat U de studie als verrijkend mag ervaren
en er goede vor­deringen in zult maken,
maar ik wil toch ook bij­zon­der onder­stre­pen
dat het Sint Boni­fa­tius-instituut
meer is dan een oplei­ding.
Het is ook een ge­meen­schap
van mensen die samen komen
om God te zoeken,
hun geloof te ver­die­pen.

Het geloof zoekt te begrijpen

“Fides quaerens intellectum”,
“Het geloof zoekt begrip”
zo zou je met de woor­den van
St. Anselmus van Canterbury (1033-1109)
de theo­lo­gie kunnen om­schrij­ven.
Daar­mee gaf Anselmus aan
dat alles begint
met onze inner­lijke over­tui­ging,
het weten van ons hart,
bij ons geloof
en dat geloof, dat ver­trouwen zoekt ver­vol­gens
de inhoud van dat geloof
ook intellectueel, verstan­de­lijk te begrijpen.
Anselmus staat met deze visie in een lijn die loopt
van St. Au­gus­ti­nus tot John Henri Newman
en het tweede Vati­caans concilie.
Iedere mens is welis­waar gewond door de zonde
en er is een aantrek­kings­kracht van het ver­keerde,
maar hij heeft ook een inner­lijk aanvoelen
van wat waar is en goed, wat edel is en mooi.
Zo kan een mens ook
tot een zeker aanvoelen en begrijpen komen
van wie God is
en van Zijn liefde voor ons.
De theo­lo­gie zal dit inner­lijk weten en begrijpen
als het ware onder­bou­wen, zuiveren, ver­die­pen, verrijken.

Het is daarom ook
dat we het ge­za­men­lijk gebed,
de Eucha­ris­tie­vie­ring en de stille dagen
zeer be­lang­rijk vin­den.
Zij zijn de uitdruk­king
en een zekere concretise­ring
van ons ge­za­men­lijk zoeken naar God,
van onze ver­bon­den­heid in Hem.

Luis­te­ren

De lezingen die we vandaag hebben gehoord,
helpen ons daarbij:
zij helpen ons te reflec­te­ren op ons leven
en te on­der­schei­den
en de aanwe­zig­heid van de Heer in ons leven
nog beter te zien
en wat Hij van ons zou willen.
Uit­ein­de­lijk legt Hij dat alles in ons hart,
uit­ein­delijk hoef je dus alleen maar
goed te luis­te­ren
met de hulp van Zijn genade
om te zien wat vreugde geeft,
wat vervult, wat alles mooier maakt,
waarheen Hij je trekt,
waar je goede hart naar uitgaat.

Opkomen voor waar­heid en recht­vaar­dig­heid

We vieren vandaag de ge­dach­te­nis
van de mar­tel­dood van Johannes de Doper.
In het evan­ge­lie hebben we nog eens gehoord
wat de reden was
waarom hij gevangen werd geno­men en vermoord:
hij kwam vrij­moe­dig op
voor de trouw aan het huwe­lijk.
Dat kostte hem zijn leven.
De woor­den van de lezingen
gaan echter uit­ein­delijk niet alleen
over Johannes de Doper,
ze gaan ook over ons.
Wat de Heer in de eerste lezing
tot de profeet Jeremia sprak,
is van toepas­sing op het leven
van Johannes de Doper
en het geldt ook voor ons:
“Laat U niet afschrikken...
Zij zullen U bestrij­den,
maar niets tegen U vermogen,
want Ik ben bij U
om U te red­den”.
Deze woor­den zou­den we bij ons
- in ons hart - mogen dragen
in situaties waarin wij alleen staan,
als ie­der­een tegen ons is,
als we opkomen
voor waar­heid en recht­vaar­dig­heid.
Dat is een situatie die een christen in onze tijd
nogal eens zal over­ko­men.
Wees niet bang!

Emoties... hoogmoed

In het evan­ge­lie ont­moe­ten we Herodias en Herodes
- een soort Adam en Eva -
en hun gevoelens,
emoties die hen ertoe brengen
een moord te begaan.
Het zijn herken­ba­re emoties.
Johannes klaagt een ver­hou­ding aan
van Herodes met een vrouw, Herodias.
Herodes is zelf eigen­lijk niet tegen Johannes de Doper.
Hij hoorde hem graag
en zag ergens wel in dat hij gelijk had,
maar hij wilde nu eenmaal graag met deze vrouw
en die vrouw beïn­vloedde hem;
echter het laatste zetje tot de moord op Johannes
werd gegeven door zijn eigen trots:
hij wilde niet afgaan bij de tafelgasten,
maar macht tonen
en stoer de stommi­teit van zijn belofte niet erkennen.
Hier zien we drijfveren die tot op de dag van vandaag
ons ge­mak­ke­lijk verlei­den om ver­keerd te han­de­len:
men­se­lijk opzicht, de indruk die we op anderen maken,
dit verlangen naar een vrouw, de lust
en bovenal de trots en een gebrek aan nede­rig­heid:
De hoogmoed gaf de door­slag.
Ook bij Herodias speelde dit een rol:
zij wilde zich per se niet laten gezeggen,
integen­deel: zij ont­wik­kelde een grote haat
tegen degene die kri­tiek had geuit.
Beiden laten zij uit­ein­delijk hun macht gel­den,
zij rea­geren vanuit
de impuls van de erfzonde:
groter willen zijn, niet willen buigen, hoogmoed,
de macht willen bezitten en uit­oefe­nen,
in plaats van te dienen.
Door Johannes te onthoof­den
dachten zij hun geweten tot zwijgen te brengen...
maar dat zal blijven spreken
tot het pantser om hun hart
zo dik zal zijn
dat ook die stem niet meer kan wor­den gehoord.

van re­flec­tie tot navol­ging

Zo nodigen de lezingen ons uit tot re­flec­tie;
de re­flec­tie nodigt ons uit tot groei en tot navol­ging
van die Heer, die die­naar werd van ons allen
en die wij in de studie van de theo­lo­gie
steeds beter hopen te begrijpen
en na te volgen.
AMEN.