“Look up here, I’m in heaven”

David Bowie en de bruiloft van Kana (tweede zondag door het jaar C)

Op zon­dag 17 januari was ik voor de H. Mis in de paro­chie­kerk in Vo­ge­len­zang, waarbij we samen enkele lie­de­ren zongen. Een zes­tigtal gelo­vi­gen was naar de Eucha­ris­tie­vie­ring geko­men, waarbij we het evan­ge­lie van de bruiloft van Kana overwogen.

Homilie

Over en uit

Het is op.
“Er is geen wijn meer”,
zegt Maria tegen Jezus in het evan­ge­lie van vandaag.
Geen wijn meer, dat wil zeggen:
het feest gaat als een nacht­kaars uit.
Want wijn is de enige drank op een feest
in Jezus’ tijd.
Je kon niets anders be­stel­len.
Het is dus echt helemaal op.
Dat wil zeggen:
wat mensen in te brengen hebben
is volle­dig uitge­put,
er is geen oplos­sing meer.
Het feest is gewoon afgelopen.

Dit verhaal van de bruiloft van Kana
gaat eigen­lijk over ons leven
en de liefde van God.
Want zo gaat het ook in het leven van mensen:
soms is het echt op,
dan zie wij het niet meer zitten,
we weten niet hoe het ver­der moet.
Weg vreugde, weg uit­zicht, weg hoop.
Het kan gaan om ons werk, het bedrijf,
de relatie, het gezin, de ge­zond­heid,
onze westerse bescha­ving en cultuur,
of wat dan ook,
dat we niet zien hoe het ver­der moet,
hoe het door kan gaan.
Het is op.

Wij komen aan grenzen...

Uit­ein­de­lijk is die men­se­lijke erva­ring
dat we aan onze grenzen komen,
dat het op een gegeven moment “op” is,
een alge­meen men­se­lijke,
we krijgen daar allemaal mee te maken,
want het is precies wat we ervaren
als we ouder wor­den.
Dan merken we
dat we som­mi­ge dingen niet meer kunnen,
dat ons lichaam begint te haperen,
dat mensen weg­val­len,
dat de horizon van ons aardse bestaan
naderbij komt.

Uitvaart op maat

Veel mensen vin­den we dat
niet zo pret­tig om over te praten,
ze stoppen dat liever een beetje weg
en doen alsof het niet bestaat.
Ik las op de web­si­te van een on­der­ne­mer
die allerlei rituelen en ideeën
voor uit­vaar­ten aanbiedt bij­voor­beeld
de volgende woor­den:
“Steeds vaker wordt bij een uit­vaart
het leven gevierd,
soms zelfs heel uitbun­dig”.
Hij maakt reclame voor een vie­ring van het leven
dat achter de rug is.
Een vrolijk feestje
omdat het “op” is.
Maar er is na­tuur­lijk gewoon toch
iemand gestorven.
De klant kan bij deze on­der­ne­mer
een uit­vaart op maat en naar wens be­stel­len,
je kunt het zo gek niet bedenken
of die on­der­ne­mer kon het wel leveren.
Het enige ritueel wat ik niet kon vin­den
op die web­si­te
was een ker­ke­lijke uit­vaart....

David Bowie

Vorige week, een dag voor zijn 69e ver­jaar­dag
en een paar dagen voor zijn over­lij­den
bracht David Bowie
de single “Lazarus” uit.
We kennen het verhaal van de rijke vrek
en de arme Lazarus.
De rijke vrek viert feest,
hij leek nooit iets te kort te komen,
bij hem was het nooit op.
Alleen, hij was helemaal op­ge­slo­ten
in zich­zelf, zijn eigen rijkdom,
hij vierde het leven, zijn eigen leven,
met feesten, dag aan dag.
Het was nooit genoeg
en er was ook altijd genoeg.
Maar toen gebeurde het,
ook voor hem kwam het uur
dat het op was
en de rijke vrek ziet dan
vanuit zijn plaats van folte­ring
de arme Lazarus in de hemel,
die arm en gewond en door niemand gekend
voor zijn poort had gelegen.

“Look up here, I’m in heaven",
zingt David Bowie dan
I’ve got scars that can’t be seen
I’ve got drama, can’t be stolen
Everybody knows me now”.

Lazarus is in de bijbel ook
de broer van Maria en Marta,
die door Jezus wordt opgewekt uit de dood.

Lazarus

Die figuur van Lazarus,
die door David Bowie wordt opge­roe­pen,
staat dus tege­lijk voor het men­se­lijk tekort,
voor de schrammen
die wij oplopen in ons leven,
voor het feit dat we het uit­ein­delijk
zelf niet red­den,
dat wij maar arme bede­laars zijn
en die Lazarus staat voor het Leven
met een hoofd­let­ter,
het Leven in de hemel
dat een gave is,
dat wij ons­zelf niet kunnen geven.
Dat is hoe het ver­der gaat
als het men­se­lijk ge­spro­ken “op” is.

Diepere bete­ke­nis

Het evan­ge­lie van de bruiloft van Kana
dat we vandaag hebben gehoord,
is dus niet zomaar een aar­dig verhaal;
het gaat de evangelist Johannes hier
om een diepere bete­ke­nis.

Het evan­ge­lie begint in de bijbel
met woor­den die vandaag in de lezing
zijn weg gelaten
maar die er toch niet zomaar staan:
“Op de derde dag” staat er
was de bruiloft van Kana.
Er is geen eerste of tweede dag
maar dit doet denken aan de ver­rij­ze­nis van Jezus:
“De derde dag is Hij verrezen”.
En op het einde van het verhaal lazen we
dat Jezus in het won­der van Kana
Zijn heer­lijk­heid had geopen­baard.
Dit verhaal gaat over
dat het leven doorgaat
na de dood.
Het gaat dus niet alleen om die wijn.
Die heeft een bete­ke­nis.
Het is een enorme overvloed
die Jezus hier geeft:
zes kruiken van ieder hon­derd liter,
zes­hon­derd liter wijn
van de allerbeste kwali­teit.
God geeft ons overvloed aan leven.
Jezus laat het feest door­gaan
veel beter en veel over­vloe­diger
dan wij mensen dat kunnen.

Zelfs wij...

Wij leven in een welvarende maat­schap­pij,
wij wonen in een van de vijf rijkste lan­den
ter wereld,
er is hier rust en vrede
en dat wordt steeds uitzon­der­lijker
in een wereld vol geweld
en mensen die moeten vluchten.
Toch ervaren ook wij
dat het soms op is
en dat we er echt door­heen zitten.
Eenzaam­heid is in onze samen­le­ving
een groot probleem
en veel mensen lopen tegen hun grenzen op
omdat het leven stress-vol is.
Voor ons allen komt de dag
dat we onze ogen voor­goed zullen sluiten.

De kern van de bood­schap van Jezus is
dat dit einde niet het einde is,
dat God een feest en leven geeft
als het men­se­lijke feest op is, afgelopen,
dat we niet geschapen zijn
om als een nacht­kaars uit te gaan,
dat de mensen die wij missen
niet voor­goed verdwenen zijn.

Zij geloof­den in Hem

Aan het eind van dit evan­ge­lie
stond nog een enkele zin
over de reactie van de apos­te­len:
“Zijn leer­lin­gen geloof­den in Hem”.
Het geloof in het eeuwige leven
maakt ons leven anders.
Dat is te zien
wanneer ik het over­lij­den
van gelo­vi­ge mensen meemaak.
De rust en de vrede waar­mee zij afscheid namen,
het ver­trouwen en de overgave
hebben mij telkens weer getroffen.

Zo mogen wij leven
met toe­komst voor ogen,
juist als het men­se­lijke “op” raakt,
komt het god­de­lijke naar voren.

Het eeuwig leven hoort
bij ons leven hier op aarde,
het is ons uit­zicht,
en het is onze band
met allerlei dier­ba­re mensen.
Zo mogen we leven met ver­wach­ting:
het mooiste komt nog....
Amen