Jezus: de hoogste vorm van Gods compassie
Palmzondag C, Wereldjongerendag
Op Palmzondag wordt in de hele katholieke wereld een jongerendag gevierd. In ons bisdom Haarlem-Amsterdam vond die dag plaats in de kathedraal. De jongeren maakte de heilige Mis mee, gezongen door de Bavo-cantorij, met de palmprocessie waarin ook veel kinderen met hun Palmpaasstokken meeliepen. Daarna was er een programma met onder meer een optreden van Charlotte Glorie, workshops (waarvan ik er ook een heb gedaan) en natuurlijk veel informatie over de Wereldjongerendagen deze zomer in Krakau.
De bisschop Mgr. Jozef Punt was hoofdcelebrant en ik heb de homilie gehouden die hieronder is weergegeven. Magistra Cantus Sanne Nieuwenhuijsen leidde de Cantorij en dr. Ton van Eck begeleidde alles op het orgel en dat is altijd weer mooi en zelfs feestelijk, al gaat de liturgie opm deze dag wel geleidelijk van de vreugde van de intocht van Jezus in Jeruzalem over naar Zijn lijden en kruisdood.
Homilie
Gods compassie
We hebben Jezus gevolgd
tijdens de feestelijke intocht in Jeruzalem
en daarna verder langs de hof van olijven
naar Zijn passie, naar het kruis van Golgotha.
Hier gebeurt Gods barmhartigheid,
Zijn compassie met ons mensen
die wij dit jaar bijzonder vieren
en vandaar het thema van deze Palmzondag
die wereldjongerendag is:
Kom Passie!
Kom, beleef vandaag en deze Goede Week
in Jezus’ Passie Gods compassie.
Open deur
Ook in Enishke in Irakees Koerdistan
is een heilige deur geopend
voor het jaar van Barmhartigheid.
Aan de plechtigheid hebben niet alleen
katholieken en andere christenen
deelgenomen
- de meesten van hen gevlucht uit de oorlogsgebieden -
maar ook de leiders van de Yezidische gemeenschap,
die net zo goed zwaar geleden heeft
en hele gezinnen van andere godsdiensten,
ook moslims waren erbij.
Die open deur daar is een teken van hoop,
hoop op een nieuwe toekomst.
De Italiaanse katholieke kerk
heeft in die plaats nu een universiteit gesticht
om jongeren uit Irak en Syrië
kans op educatie en toekomst te bieden in hun regio.
Sant’ Egidio
En de gemeenschap van Sant’ Egidio
is twee weken geleden begonnen
met een luchtbrug
om mensen uit oorlogsgebieden in Syrië
veilig te evacueren
zonder dat ze een uiterst gevaarlijke tocht
moeten ondernemen,
zonder dat ze in de handen vallen
van mensensmokkelaars.
En we bidden natuurlijk ook
voor het welslagen van de vredesbesprekingen.
Veranderingen
Veel vluchtelingen
kunnen niet begrijpen
hoe de situatie in hun land
binnen enkele jaren zo sterk kon veranderen,
hoe goede buren en vrienden
ineens gewelddadige vijanden werden,
christenen en moslims elkaar gingen wantrouwen.
Nu zijn er mensen en initiatieven
die proberen weer een verandering te bewerken,
die een veilig en vreedzaam leven willen bieden.
compassie met de passie, met het lijden van al deze mensen.
Die heilige deur in Enishke
en hier in de kathedraal en overal
is in dit jaar van de barmhartigheid een teken
dat de weg naar verzoening open staat
voor alle mensen,
dat ieder wordt opgeroepen
zich te bekeren,
de haat uit zijn hart te bannen.
Alles is mogelijk
wanneer wij standvastig de weg naar verzoening gaan.
Stemmingen
Die weg is moeilijk.
Want, een stemming kan heel gemakkelijk
naar haat en afkeer omslaan
- verdeeldheid is altijd zo gauw gezaaid -,
maar het is niet eenvoudig
om dan opnieuw een klimaat
van vrede en vriendschap te scheppen.
Je hebt bijvoorbeeld eerder
een familieruzie opgeroepen
dan die weer uitgepraat en bijgelegd.
We hebben gehoord
wat Jezus is overkomen:
De ene dag wordt Hij met palmtakken bejubeld
als koning en vredebrenger,
als wonderdoener en Man van God,
de volgende dag roept datzelfde volk
vol haat en afkeer: “Kruisig Hem”.
Zoals de christenen en vele anderen
in het Midden Oosten nu,
bevond Jezus zich toen ineens
in een soort oorlogsgebied:
iedereen was gewelddadig en tegen Hem,
Hij stond helemaal alleen in Zijn passie.
Tien zaken
De mening of de stemming kan ineens omslaan.
Dat is nu nog zo:
Wie van ons al een leven achter zich heeft,
niet zó jong meer is,
kan gemakkelijk tien zaken noemen
waar de samenleving
in de laatste veertig, vijftig jaar
radicaal anders over is gaan denken:
zaken of mensen die vroeger werden bejubeld,
worden nu veroordeeld en omgekeerd.
Ooit was het geen reclame als je niet godsdienstig was,
nu zwem je als gelovige tegen de mainstream op.
Onderscheidingsvermogen
Veel meningen zijn afhankelijk van stemmingen
en die stemming
is veranderlijk:
de ene dag is het Hosanna,
de andere dag is het kruisig Hem,
maar: wat is werkelijk blijvend goed en waar?
Wat met haat en afkeer wordt bejegend
is niet altijd werkelijk slecht;
wat wordt opgehemeld, populair is,
is niet altijd werkelijk zo geweldig;
wat goed is en waar,
wat echt geweldig is,
kan alleen
met onderscheidingsvermogen worden gekend;
we ontdekken het
op een dieper niveau,
daar waar ons hart in vrede is.
Ook als je jong bent
kun je ontdekken
dat oordelen
en meningen
die bijna iedereen in Nederland zo vindt,
in een ander land en een andere cultuur
totaal anders worden beleefd.
Geloven is
ook eens tegen de stroom in durven gaan,
zoals Jezus in Zijn lijden deed.
Keuzes maken
en daar steun in zoeken.
Één doorgaande, blijvende intentie
Er waren er maar een paar
die onder het kruis van Jezus stonden;
velen bleven op een afstand kijken,
anderen waren weg gegaan.
Het hosanna-roepen was verstomd.
Het was toen zoals het nog steeds
zo dikwijls gaat:
liefde en haat, het gaat op en neer.
De tijden veranderen.
Maar achter dit hele passieverhaal
zit één grote, blijvende, doorgaande intentie van God
en het dieptepunt wordt een hoogtepunt:
Zijn beweegreden is liefde, compassie
- liefde, barmhartigheid en verlossing -
en als die liefde onbeantwoord blijft,
komt er meer liefde, groter compassie:
Niemand heeft groter liefde
dan Hij die Zijn leven geeft.
Dat geeft de Verlossing.
De hoogste vorm van compassie
Het trieste dat Jezus overkomt
is ook iets moois.
“Hij gaf de geest”,
staat er in het evangelie,
Dat betekent:
Hij ging dood
maar het wil ook zeggen:
zo heeft Hij ons de Geest gegeven,
de grootste gave
die God ons geven kan.
Zijn dood, Zijn sterven
is de hoogste vorm van compassie.
En het is een uitnodiging
om vertrouwen te houden
en deuren te openen,
om het goede vol te houden
- ook al kost het energie -
en niet in doemscenario’s te denken;
Hij wéét hoe het verder gaat:
het gaat naar Pasen....
Gods compassie is groter.
Ik wens U een mooie, gezegende
goede week en straks een zalig Pasen!
Amen.