Wie is mijn naaste?

Uitsluiting leidt tot agressie

Een gevaar dat onze samen­le­ving bedreigt is dat die uiteen valt in subculturen die zich niet met die maat­schap­pij willen iden­ti­fi­ceren. In de tijd van de ver­zuiling was die zuil juist een basis voor zelfrespect en par­ti­ci­pa­tie aan de samen­le­ving. Hoe is dat nu? In de Verenigde Staten zien we waar het toe kan lei­den als som­mi­gen zich met reden meer bur­ger van het land voelen dan anderen.

agressie

Overal in de wereld
zien we dat er mensen zijn,
groepen of soorten van mensen,
die uit­ge­slo­ten wor­den of achter­ge­steld
en we zien ook
dat die uit­slui­ting of achter­stel­ling
vaak tot agressie leidt.
Als mensen het gevoel hebben
dat zij niet de kansen krijgen
die aan andere mensen wél gegeven wor­den,
als zij ervaren niet of min­der mee te tellen
om wie zij zijn,
ont­staat er ge­mak­ke­lijk
een gevoel van teleur­stel­ling en boos­heid.

Pesten

De meesten van ons
hebben daar wel iets van ervaren,
vroe­ger al
als we bij­voor­beeld
niet mee mochten doen
met het spel van andere kin­de­ren,
als we mis­schien gepest wer­den
of als we niet de kans kregen
om ons­zelf te ontplooien.

Subculturen

Waar achter­stel­ling toe kan lei­den
en hoeveel agressie dat kan oproepen,
hebben we deze dagen weer kunnen ver­ne­men
uit de Verenigde Staten:
politie­ge­weld tegen zwarte mensen
staat onder ver­den­king van dis­cri­mi­na­tie.
We hebben helaas weer gezien
hoeveel woede er dan in som­mi­ge mensen ont­staat.
Maar ook in onze eigen samen­le­ving
is dat zo:
waar mensen, groepen
zich uit­ge­slo­ten voelen,
ontstaan af­ge­slo­ten subculturen,
wor­den ghetto’s gecreëerd
van mensen die zich afzetten
tegen een maat­schap­pij
waarin zij geen kansen krijgen
of denken te krijgen,
een samen­le­ving
die zij zien als tegen­stan­der en vijand.
Dat is een gevaar
dat we moeten zien te vermij­den.

Niet als groep

Om dat gevaar inder­daad uit de weg te gaan
is het be­lang­rijk
dat mensen
niet als groep
wor­den weg gezet,
dat andere opvat­tingen
dan de witte, autochtone,
dominante seculiere visie
er mogen zijn.

Samari­taan

Deze zon­dag wordt in de katho­lie­ke li­tur­gie
het evan­ge­lie
van de Barm­har­tige Samari­taan
gelezen:
Een pries­ter en een leviet
lopen in een boog
om een gewonde, beroofde man heen;
een Samari­taan
ontfermt zich over hem.
Die Samari­taan behoorde
tot een volk en een gods­dienst
die de Joden verachtten.

Naaste?

Jezus geeft door die parabel aan
dat ie­der­een
zich naaste van een ander kan maken
door over a priori oor­de­len heen te stappen
en naar die ander toe te gaan.
Dat is Zijn ant­woord
op de vraag van de wet­ge­leer­de:
“Wie is mijn naaste?”

Een veilige samen­le­ving

Niet ie­der­een die anders is
ligt gewond langs de weg,
maar het is van groot belang
dat we de afstand tot
die ander die anders is
overbruggen.
Niet om onze over­tui­gingen en waar­den
overboord te zetten,
maar wel omdat die ander
op de eerste plaats een mens is,
in wie het beeld van God is afgedrukt
en omdat een maat­schap­pij
pas samen­le­ving wordt
en veilig en harmonieus
als we ge­meen­schap zoeken.

Delen

Voor ons als chris­te­nen komt daarbij
dat het onze roe­ping is
om ons geloof
en de waar­den die daaraan ten grond­slag liggen
te delen met anderen.