Over aantrekkingskracht en doorzettingsvermogen

Haarlems kapittel voor Bavo in Gent

Voor het feest van Sint Bavo waren de bis­schop, mgr. Jozef Punt, en ik in Gent samen met een afvaar­diging van het Haar­lemse kapit­tel. Het was een mooi gebeuren maar voor mij begon het bezoek niet zo fortuin­lijk.

Banden Gent en Haar­lem

De kapit­tels van de bis­dom­men Gent en Haar­lem-Am­ster­dam hebben oude ban­den. Die ban­den lagen er zeker door de handel, zoals een ten­toon­stel­ling in Gent over dit thema laat zien, maar ook door de patroon, de heilige Bavo, wiens relieken vanuit Gent naar Haar­lem zijn geko­men. Deze oude ban­den wor­den eenmaal in twee jaar gevierd door een uit­wis­se­ling waarin het ene bisdom het sint Bavo­feest in het andere komt vieren. Het was dus vier jaar gele­den dat we vanuit Haar­lem voor dit feest naar Gent waren geweest.

Hoog­mis met valken

Hoogte­punt van het bezoek was de fees­te­lij­ke Mis met mede­wer­king van de Schola cantorum van de Sint-Baafs­kathe­draal, het Jacht­hoorn­en­sem­ble "Cercle Royal les Disciples de saint Hubert", doedel­zakken en leden en valken van de Belgische Valkerij Federatie. Behalve dat de ka­the­draal tot de laatste plaats bezet was (ruim 1200 gelo­vi­gen), waren ook een 25 valken aanwe­zig die tij­dens de vie­ring rede­lijk rus­tig op de arm van hun valkenier bleven zitten.

Zorg voor de armen

Na de Mis, waarin mgr. Jozef Punt hoofd­cele­brant was, vond een ont­moe­ting plaats met KRAS (Kring Rond Armen in de Stad) een koepel waarin allerlei organi­sa­ties samen­wer­ken voor de armen. Met deze organi­sa­ties en mensen voor wie zij zorg hebben, hebben we de lunch gebruikt.

Die zon­dag vierde het bisdom Gent tevens een zon­dag van barm­har­tig­heid waarvoor ’s mid­dags nog een vesper­vie­ring werd gehou­den, waarbij tevens werd her­dacht dat de bis­schop, mgr. Luc van Looy, de 75 jarige leef­tijd had bereikt, tevens de ver­jaar­dag waarop een bis­schop zijn ont­slag aanbiedt aan de paus.

Ten val geko­men

Het bezoek begon voor mij overigens niet zo gelukkig: bij aan­komst kwam ik ten val: ik struikelde door een uitstekende stoeprand en een gat in het plaveisel en brak mijn neus. Het betekende dat de zater­dag­mid­dag vooral uit een bezich­ting van het plaat­se­lijke zie­ken­huis bestond. Omdat ik er toch wat gehavend uitzag, heb ik het maar even uit­ge­legd aan het begin van de preek. Ach, het paste in zekere zin wel goed op deze zon­dag waar op het bisdom Gods barm­har­tig­heid vierde. Want we komen allemaal weleens ten val op onze levensweg, we struikelen allemaal weleens en dan is er steeds een barm­har­tige Vader die ons opvangt...

Hierbij de preek die ik tij­dens de hoog­mis heb gehou­den. Het evan­ge­lie was van­wege het hoog­feest van sint Bavo Lc. 14, 25-33.

HOMILIE

wereldse wereld

De wereld om ons heen
wordt ‘‘wereldser’
en raakt meer los van God.
Religie is vaak bijna een scheld­woord gewor­den.
Maar wat kunnen
gelo­vi­ge mensen,
daaraan doen?

Eerst daden dan woor­den

Paus Fran­cis­cus roept ons allen op
om naar buiten te gaan
en mensen te ont­moe­ten,
om het evan­ge­lie te leven
in daden en woor­den,
in deze volgorde:
eerst de daden,
dan de woor­den ,
want het gaat niet om proselitisme,
om zieltjes winnen,
maar het gaat om aantrek­kings­kracht,
zoals dat bij de eerste chris­te­nen het geval was,
van wie de mensen zei­den:
“Zie eens, hoe ze elkaar lief­heb­ben”.

Aantrek­kings­kracht

Met de hulp van Gods genade
wor­den mensen geraakt
door het evan­ge­lie en de uit­wer­king
die het evan­ge­lie heeft
in het dage­lijks leven;
mensen zien hope­lijk iets moois:
zorg en liefde, idealen, mooie dingen
die voort­vloei­en
uit de navol­ging van Jezus Christus
en dat trekt aan.
We kunnen nieuwe gene­ra­ties
iets proberen mee te geven aan geloof
en dat moeten we ook doen,
maar we kunnen het geloof niet geven,
uit­ein­delijk kan het niet
van buiten af komen,
dat geloof is ten diepste een genade,
een soort warme aanra­king door de Heer;
het moet iets van hen­zelf wor­den.
Die aantrek­kings­kracht,
dat geraakt wor­den,
daar gaat het om;
geloven is een daad van liefde,
het ant­woord van geloof
kan dus uit­ein­delijk alleen maar komen
uit het hart van mensen
die zich hebben laten raken
door het evan­ge­lie.

Laat het zien!

Dit houdt voor ons allen een opdracht in:
we zijn verlost,
laten we dat dan ook laten zien
in onze manier van zijn en van spreken;
God is vol liefde en zorg voor ons allen,
laat dat dan weer­spie­geld wor­den
in ons eigen leven;
we hebben een groot geschenk ont­van­gen:
Jezus Christus heeft voor ons
Zijn leven gegeven,
we mogen in Hem onze Broe­der herkennen,
we mogen kin­de­ren van de Vader zijn,
laten we dan ook in vreugde en dank­baar­heid leven.

Stapjes op de Weg

Dit alles ver­on­der­stelt bij ons
en brengt met zich mee
een harte­lijke en verwel­ko­mende, uit­no­di­gende hou­ding
naar anderen toe.
Het gaat erom dat mensen zich aange­trok­ken voelen
tot de kerk en de bood­schap van het evan­ge­lie
en dat zij door de genade en die aantrek­kings­kracht
een stap of een stapje gaan zetten op de weg
van de navol­ging van Jezus.
Ja, we hopen eraan mee te werken
dat mensen geraakt zullen wor­den,
geraakt door Gods barm­har­tig­heid.

Sint Bavo

Zo ging het ook met sint Bavo:
Hij werd geraakt door Gods liefde
en dat bracht hem ertoe een nieuw leven te beginnen.
De dood van zijn vrouw
en een ont­moe­ting met een heilige bis­schop
speel­den daar een rol in
en zo gaat met ons allemaal ergens wel:
ingrijpende gebeur­te­nissen en erva­ringen,
bij­zon­dere ont­moe­tingen ook,
raken ons en zetten ons soms
op een nieuwe weg.
Maar dan moeten we ver­vol­gens zelf
stappen gaan zetten
om die weg te ver­volgen.

Zonnige dagen en slechte tij­den

Er zijn momenten in ons leven
dat het mis­schien allemaal niet zo lekker gaat:
de weg is lang en vol hobbels en kuilen
en we dreigen ont­moe­digd te raken.
Er zijn ook zonnige dagen,
waarop we met vreugde en een licht hart
stappen vooruit zetten
op die weg van de Heer.
Zo’n zonnige tijd vol vreugde
is een prima periode
om nieuwe ini­tia­tie­ven te ont­wik­ke­len,
mooie voor­ne­mens te maken,
een nieuwe rich­ting in te slaan,
terwijl die dagen van ont­moe­di­ging en tegen­slag
eer­der gaan over stug vol­hou­den, door­gaan,
vast hou­den aan de weg
die we in betere tij­den zijn opge­gaan.
In gees­te­lijk moei­lijke tij­den
gaat het eer­der om volhar­ding en trouw.

Opgewekt

Bij sint Bavo ging dat zover
dat hij toen hij het heel moei­lijk had,
ziek werd en veel pijn leed,
naar buiten toe, in het contact met andere mensen
even opgewekt bleef als daarvoor.
Het was niet ge­mak­ke­lijk
maar hij bleef een blije die­naar van de Heer,
want zijn vreugde zat dieper dan de pijn.

Vooruit kijken...

In goede tij­den, van voorspoed en vreugde
is het goed om ook eens te denken aan de dagen
dat het allemaal mis­schien toch wat min­der zal gaan.

Dat is het ook
wat Jezus vandaag doet
in het evan­ge­lie.
Jezus is heel populair,
de mensen zijn posi­tief geraakt
door Zijn woor­den en won­de­ren
en door de uit­stra­ling van Zijn Persoon,
ze lopen allemaal Hem achterna:
“tal­loze mensen [trokken] met Jezus mee”.
Blijk­baar zijn ze vol en­thou­sias­me:
het lijkt een mooie reis, een prach­tige tocht,
die weg van de navol­ging van Jezus,
een weg zon­der hobbels.
Ie­der­een is in de ban van de Heer!
Dat is een mooi en goed begin,
nood­za­ke­lijk ook
want zon­der die mooie erva­ring
is het moei­lijk en zwaar om ver­der te gaan.

Stevige woor­den

Het is navol­ging:
dus Jezus loopt voorop.

Maar dan keert Jezus zich om
en Hij begint te spreken
over het haten van degenen
die je het meeste dier­baar zijn
(die woor­den klinken hard,
maar de bedoeling ervan is dat we zelfs
onze meest dier­ba­re mede­mensen
als het erop aan komt
niet boven God, boven Jezus moeten stellen);
Hij spreekt over het dragen van een kruis
door ieder die leer­ling van Hem wil zijn,
over dat je goed moet denken over de con­se­quenties
of je die toren van wel kunt bouwen,
of je die navol­ging wel gaat vol­bren­gen.
Dat zijn stevige woor­den!
Mensen zijn geraakt en warm gewor­den
door de ont­moe­ting met Jezus,
nu is het tijd voor hen om een nieuwe stap te zetten.

En dan haken heel veel mensen af;
onder het kruis
zullen er maar een paar over­ge­ble­ven zijn...

Aange­trok­ken? Dan komt een volgende stap...

Gaat die harde, stevige taal tegen
die open, harte­lijke en uit­no­di­gende hou­ding in
die ook paus Fran­cis­cus ons zo aanbeveelt
en die we bij de eerste leer­lin­gen zagen?

Nee, dat zeker niet!

Op een bepaald moment wor­den we geraakt,
we wor­den aange­trok­ken tot het evan­ge­lie,
ons hart gaat er spon­taan naar uit,
maar dan is het van belang
om ook die volgende stap te zetten
naar een volwassen geloof,
zoals ook sint Bavo deed,
die offers bracht
en zijn leven in dienst stelde van de Heer.

Het moet meer zijn dan een mooi gevoel.
Geloven is een ant­woord van liefde
en liefde vraagt altijd ook offers.
Geloven moet tot inzet lei­den

Volwassen chris­ten­dom

Laten we dus proberen aan­trek­ke­lijk te zijn voor mensen
met de aan­trek­ke­lijk­heid van het evan­ge­lie
maar zij - en ook wij­zelf -
wor­den dan wel uit­ge­no­digd
ver­der te gaan
naar volwassen chris­ten­dom:
geloven met de bereid­heid je te bekeren,
ook je kruis te dragen,
offers te brengen, zich te geven, zich in te zetten,
zoals Jezus zich voor ons gegeven heeft.
AMEN.