Maria-symposium in Heiloo
Maria bij de Oosterse Kerken
Een aantal interessante wetenschappers kwam samen voor een symposium in het Missionair Centrum in Heiloo waar het seminarie is gevestigd. Het onderwerp? Maria in de theologie van de Oosterse Kerken. Daarbij bleek dat ‘gevoelige’ thema’s als Maria als nieuwe Eva, Middelares en Voorspreekster in de Oosterse kerken goed bekend zijn. Wie spraken er?
Het sympsium begon op donderdag middag 6 april. De Russisch Orthodoxe dr. Mary Cunningham van de universiteit van Nottingham beet het spits af met een voordracht over Maria als Middelares en voorspreekster in de Byzantijnse liturgische traditie. Priester en wetenschappelijk onderzoeker van de universiteit van Oxford dr. Shafiq Abouzayd van de katholieke Maronietische kerk, sprak over Maria als medeverlosseres en middelares in de Maronitische spiritualiteit. Deze beide voordrachten heb ik helaas niet kunnen meemaken.
Ik schoof wat werelds aan voor het avondmaal waar ook de Bisschop, mgr. dr. Jozef Punt en de sprekers van vrijdag aanwezig waren: Z. Em. Aartsbisschop Polycarpus Augin Aydin van de Syrisch Orthodoxe kerk en dr. Sebastian Brock, emeritus hoogleraar van de Universiteit van Oxford, die echter ook wat Nederlands sprak omdat hij in de vijftiger jaren zijn diensttijd in Nederland had doorgebracht. Dr. Shafiq Abouzayd bleek niet alleen een wetenschapper van naam maar ook een goed zanger te zijn: aan tafel bracht hij een van de oudste gezangen uit de west-Syrische traditie ten gehore (luister en kijk naar de video!).
Vrijdagochtend spraken Dr. Sebastian Brock en Aartsbisschop Polycarpus. Dr. Brock is een bekend hoogleraar Syrische studies die school heeft gemaakt en voor verschillende andere sprekers een referentiepunt bleek. Hij besprak de plaats van Maria in de geschriften van de diaken en kerkleraar Efrem de Syriër (+ 373) en diens invloed op andere Syrische schrijvers. Met name in diens gedichtencollectie over de Geboorte van de Heer vinden we veel referenties aan Maria, die als nieuwe Eva naar voren komt. Ook haar band met de Eucharistie beklemtoont hij en de traditie dat Maria als eerste de Verrezen Christus heeft gezien, komt ook bij deze kerkvader voor. Aartsbisschop Polycarpus sloot de rij van sprekers af. Hij ging de Syrische liturgie na, die tot de west-Syrische ritus behoort. Deze ritus wordt binnen de katholieke kerk ook gevierd, met name door de maronieten, Syrisch katholieken en de Syro-Malankaren in India. In de Schimo, verzameling van de liturgische gebeden op weekdagen, wordt Maria speciaal op woensdagen geëerd en worden met name de boodschap van de Engel aan Maria, haar antwoord en de incarnatie in het licht gesteld, alsmede haar blijvende maagdelijkheid, voor, in en na de geboorte van Gods Zoon.
Rector Jeroen de Wit beloofde aan het einde van het symposium dat de lezingen beschikbaar zouden komen en wellicht zelfs in druk zullen verschijnen. Voor vele deelnemers aan het symposium was deze blik op de ons vaak wat onbekende oosterse theologie wel iets van een openbaring.
Video
