Het officialaat: als een huwelijk stuk loopt...
Mgr. Martin de Groot wordt ‘promotor iustitiae’
Op woensdag 10 mei kwamen de medewerkers van het Officialaat van het bisdom Haarlem-Amsterdam bij elkaar voor een ontmoeting en om de belangrijke taak waar zij voor staan te bespreken. Paus Franciscus heeft veel nadruk gelegd op het belang van zo’n Officalaat dat kijkt naar de mogelijke nietigheid van zo’n huwelijk. De procedure geeft inzicht in de waarheid en werkt helend.
Informatie is in te winnen via het secretariaat van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Langs die weg kan men ook contact opnemen met het Officalaat.
Keer op keer blijkt dat mensen vaak maar gedeeltelijk inzicht hebben in wat er mis is gegaan met hun verbroken relatie. Soms hebben mensen er moeite mee om terug te kijken, maar wie het doet met de medewerker van het officialaat krijgt meestal meer inzicht en wordt erdoor geholpen om het verleden te verwerken en de toekomst met meer vertrouwen in te gaan. Het doel van de procedure voor het officialaat is na te gaan of het huwelijk misschien niet geldig is gesloten. Dat kan om veel verschillende redenen zo zijn, onvolwassenheid en oneigenlijke motieven kunnen een rol hebben gespeeld of een niet voldoende gerijpt onderscheidingsvermogen. Psychische redenen zijn in vele gevallen oorzaak van de nietigheid.
De procedure voor de kerkelijke rechtbank, zoals het officialaat ook wordt genoemd, biedt de gelovigen mogelijkheid de geldigheid van hun huwelijk te laten onderzoeken en mogelijk een nieuw kerkelijk huwelijk aan te gaan. De naam ‘kerkelijke rechtbank’ is misschien enigszins misleidend: degene die een beroep doet op het officialaat komt niet voor een rechtbank te staan, maar heeft gesprekken met een deskundige medewerker, vaak de officiaal zelf. ‘Rechtbank’ slaat op de vorm waarin de procedure gegoten is: er is een aanklager en een verdediger van de huwelijksband en rechters die constateren of de nietigheid van het huwelijk vast staat of niet.
Deze procedure is door de herziening van paus Franciscus (Motu Proprio Mitis Iudex) aanmerkelijk vereenvoudigd en het pastorale karakter ervan is in het licht gesteld.
Het officialaat van het bisdom Haarlem-Amsterdam is de gewone rechtbank voor het eigen bisdom en beroepsrechtbank voor de meeste andere bisdommen in Nederland. Officiaal (Gerechtsvicaris, leider van het Officialaat) is de priester dr. André van den Hout.
Op deze bijeenkomst werd mgr. drs. Martin de Groot hartelijk welkom geheten als nieuwe ‘promotor iustitae’. Mgr. De Groot is meer dan veertig jaar bij het officialaat betrokken geweest, waarvan lange tijd als officiaal. Nu heeft hij opnieuw een kleine taak op zich genomen, die vergeleken kan worden met die van ‘openbaar aanklager’, iemand die actie moet ondernemen als er publieke misdrijven of mistoestanden aan de orde zijn (vgl. cc. 1430-1431 van het kerkelijk wetboek Codex Iuris Canonici)
