De heilige naam van Maria - Mariadagen in september
Sterfdag mgr. Henricus Bomers
Op 12 september werd in Zeist de bisschoppenvergadering gehouden, de eerste na het zomerreces. Het was de gedachtenis van de heilige naam van Maria en de sterfdag van mgr. Bomers. Ook werd bijzonder gebeden voor de slachtoffers van de orkaan Irma, met name op Sint Maarten. Sint Eustatius en Saba, maar ook elders.
Na de Geboorte van Maria op 8 september, vieren we Maria’s naam. Op 15 september volgt de gedachtenis van Maria’s smarten, de pijn die zij leed door haar verbondenheid met het lijden van haar Zoon.
Tijdens de Eucharistieviering aan het einde van de vergadering heb ik de volgende homilie gehouden.
Homilie
Verdediging van Europa
De gedachtenis van de naam van Maria die wij vandaag vieren
werd door de heilige paus Johannes Paulus II
- net als de gedachtenis van de naam van Jezus op 3 januari -
opnieuw op de algemene kalender geplaatst
na er even van verdwenen te zijn
bij de kalenderhervorming na het tweede Vaticaans concilie.
De geschiedenis van deze gedachtenis
is net als die van Onze Lieve Vrouw van de rozenkrans,
nauw verbonden
met de verdediging van Europa tegen de Turken en de Islam,
omdat zij voor de hele kerk is ingevoerd
na het beleg van Wenen in 1683.
Eerbied voor de naam
De namen van Jezus en Maria
noemen we in de liturgie
met een bijzondere eerbied.
In de heilige Schrift vinden we de eerbied uitgedrukt
voor de naam van God,
die aan Mozes bij de brandende braambos wordt geopenbaard;
de joodse traditie neemt de Godsnaam niet in de mond
uit eerbied en ontzag,
en wij volgen dit gebruik in onze katholieke liturgie.
Ook voor de naam van Jezus
vinden we sporen
van bijzondere eerbied in de heilige Schrift,
zoals bijvoorbeeld in de Filippenzenhymne ( Fil. 2,6-11),
waar wordt vermeld
dat God aan onze Verlosser
de Naam gegeven heeft
die boven alle namen is
en dat in de naam van Jezus
iedere knie zich moet buigen.
De naam van Maria
Ook de naam van Maria
mag met ere worden genoemd.
Het evangelie volgens Lucas
vermeldt haar naam met een zekere nadruk
aan het begin van het evangelie
van de boodschap van de engel Gabriel aan haar,
zoals Bernardus van Clairvaux
in de daglezing van deze dag aangeeft:
“De naam van de maagd was Maria”.
Een gezegende naam
Toch hebben we op deze dag
het evangelie gelezen
van het bezoek van Maria aan Elizabeth
en met name de lofprijzing van Maria
door de moeder van Johannes de Doper,
die zelf ook schijnt mee te doen,
opspringend in de schoot van zijn moeder.
Hier lezen wij de reden
waarom wij de naam van Maria
met ere noemen:
zij is gezegend onder de vrouwen,
zij is de moeder van de Heer,
zij heeft geloofd
wat haar vanwege de Heer was gezegd.
Als wij de naam van Maria vandaag dus bijzonder eren
is dat zowel om wat God aan haar heeft gedaan
als om het antwoord van geloof en vertrouwen
dat zij heeft gegeven.
Sterre der zee?
De betekenis van de naam van Maria is omstreden.
De herkomst van haar naam in het Hebreeuws
wordt op verschillende wijzen uitgelegd
waarvan natuurlijk de meest bekende
"stella maris" is, sterre der zee,
een uitleg die we bij Bernardus van Clairvaux
en bij kerkvaders als de heilige Hieronymus vinden,
niet zelden onder verwijzing naar de Rode zee
waar de Joden doorheen getrokken zijn
en die zij zien als voorafbeelding
van onze doortocht door het water van het doopsel
op onze weg naar het eeuwig leven.
Op haar voorspraak...
In die zin roepen we de naam van Maria aan
opdat haar voorbeeld en haar voorspraak,
haar moederlijke bescherming
ons veilig door dit leven moge geleiden
naar onze eeuwige bestemming.
En gezien de oorsprong
van deze gedachtenis op de algemene kalender,
nodigt deze dag ons ook uit
om te bidden voor Europa
dat nu misschien
minder van buiten door gewelddadige legers bedreigd wordt,
maar wel cultureel is uitgehold
doordat zij haar christelijke wortels heeft vergeten
en grote maatschappelijke en culturele veranderingen doormaakt
en zal maken.
Laten we op deze beide dagen
van de heilige naam van Maria
en onze lieve vrouw van de rozenkrans
op voorspraak van Maria,
voor Europa bidden.
Mgr. Bomers
Tenslotte wil ik graag vermelden
dat deze dag
de sterfdag is van mgr. Henricus Bomers,
die vandaag negentien jaar geleden plotseling overleed.
Moge hij voor onze kerk een voorspreker zijn.
Amen.
