Zijn jullie nog steeds bij elkaar?
Een relatie opbouwen is ook schuld erkennen
Op de tweede zondag door het jaar was ik in de sint Agathakerk in Beverwijk. Op die zondag kon aan de parochie worden meegedeeld wie de nieuwe priesters worden voor de parochie, na het vertrek van pater Roland Putman ofm. De roeping van de apostelen en van de kleine Samuël stond centraal in de lezingen.
Deken Cassee en pastoor Kaleab zullen de leiding hebben van het team dat zorg gaat dragen voor de parochies van Beverwijk, Velsen Noord, Castricum, Uitgeest en Heemskerk. In totaal zijn er in de regio vijf of eigenlijk zes priesters werkzaam en een permanent diaken. De zesde priester, pastoor Henk Niesten - eigenlijk emeritus - draagt de pastorale zorg voor de Apostelkerk.
In het openingswoord ben ik iets meer ingegaan op de roeping van de apostelen en van Samuël. In de preek stond de herhaalde aanwijzing van Johannes de Doper centraal: Zie, het Lam Gods..." (vgl. Jo. 1, 35vv.).
Homilie
Zie het Lam Gods
“Zie het Lam Gods”
hoorden we Johannes de Doper vandaag zeggen.
De dag ervoor had hij dat ook al
tegen zijn leerlingen gezegd:
“Zie het Lam Gods,
dat de zonden van de wereld wegneemt” (Jo. 1, 29).
Hoe vaak horen we deze woorden niet?
In iedere eucharistieviering
worden ze vlak voor de communie uitgesproken;
plus nog een keer, vlak daarvoor,
bij het breken van de Eucharistische gedaanten:
“Lam Gods,
dat wegneemt de zonden der wereld,
ontferm U over ons”.
Uitschrijven
Er wordt in de Mis
trouwens toch wel vaak gesproken
over zonden en vergeving van zonde,
bijvoorbeeld als we de schuldbelijdenis bidden:
“door mijn schuld, door mijn schuld, door mijn grote schuld”.
Ik las laatst over iemand
die zich had laten uitschrijven uit de kerk
omdat hij dat te gek had gevonden:
in de katholieke kerk werd je veel te veel bepaald
bij je eigen schuld.
Nu denk ik wel dat de meeste mensen
het katholieke geloof
toch als een iets vrolijker godsdienst zien
dan sommige zwaar protestantse stromingen,
maar goed:
de man had natuurlijk gelijk:
zonde en schuld
komen nogal eens aan de orde.
Daardoor werden zij nieuwsgierig
“Zie het Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt”.
We hebben dus vandaag gehoord
dat deze woorden komen
uit de mond van Johannes de Doper.
Dít waren de woorden
waarmee hij bij herhaling
naar Jezus verwees,
dít waren de woorden
waardoor de mensen in zijn omgeving
nieuwsgierig waren,
Jezus achterna gingen
en tenslotte Zijn leerlingen werden.
Dus het eerste wat deze mensen in Jezus aansprak was
dat Jezus gekomen was als Lam Gods
om de zonden weg te nemen.
Zij moeten zich dus ervan bewust zijn geweest
dat dit voor hen belangrijk was:
dat er Iemand was gekomen
om de zonden weg te nemen.
Zien wij dat ook nog zo?
Misschien ligt dat nu wel iets moeilijker.
Kraambezoek
Deze week was ik op kraambezoek.
De kersverse ouders
hadden hun derde kindje gekregen.
Toen de vader aangifte ging doen,
was de ambtenaar even de draad kwijt.
De ouders waren getrouwd,
dus er hoefde geen erkenning
van het vaderschap plaats te vinden.
En woonden de andere kinderen
ook nog in hetzelfde huis, onder één dak?
En was de moeder van het pasgeboren kindje
ook de moeder van de andere kinderen?
De ambtenaar viel bijna van zijn stoel van verbazing,
dit was wel een heel gemakkelijke aangifte!
Lastig
De verbazing en onwennigheid van de ambtenaar
lieten even zien
hoe het in onze maatschappij is gesteld:
de meeste kinderen
worden niet in een huwelijk geboren,
de meeste kinderen groeien niet op
in een stabiele, vaste relatie van hun ouders.
Veel kinderen moeten door de onzekerheid,
door het verdriet en de pijn van een scheiding.
Het is hier zeker niet de bedoeling
met de vinger naar mensen te wijzen of te veroordelen.
Voor een geslaagde, stabiele relatie
moet je nu eenmaal altijd met z’n tweeën zijn.
Wat wel duidelijk wordt is
dat het voor mensen in onze tijd niet gemakkelijk is
om zo’n vaste, stabiele relatie aan te gaan.
Daar kunnen allerlei redenen voor zijn,
maar in ieder geval
is het lastig geworden voor mensen
om zo’n verbond van trouw voor het leven op te bouwen.
Sorry
Zonder dus over iemand te willen oordelen
- dat kan ik ook helemaal niet, er zijn allerlei omstandigheden -,
is wel duidelijk voor ons allemaal
dat één klein woordje wel heel erg hard nodig is
als je een relatie op wilt bouwen.
Dat woordje luidt: “Sorry”
of hoe iemand ook
tot uitdrukking brengt of laat merken
dat hij of zij weleens steken laat vallen
en ook vergeving nodig heeft.
Gemeenschappelijke basis
Een goede relatie vraagt niet dat we volmaakt zijn,
maar dat we kunnen en willen vergeven.
Het vraagt niet
dat er nooit woorden of meningsverschillen zijn,
maar dat we elkaar willen vinden
en dat we ook bereid zijn
om daar offers voor te brengen.
Iedere succesvolle relatie vereist
dat we bereid zijn
om niet onszelf centraal te stellen, wat ik wil,
maar dat we bereid zijn
naar het “wij” te zoeken,
de gemeenschappelijke basis.
Een relatie opbouwen kan alleen
wie vergeving kan vragen,
tenminste in de zin dat we in onszelf toelaten
dat we niet volmaakt zijn
en dat we een ander soms te kort doen,
dat we te kort schieten
in begrip, in liefde, in vertrouwen, in... noem maar op.
Reflecteren
Die houding leren we hier in de kerk.
Natuurlijk niet alleen hier,
maar ook in de kerk
neemt dat een belangrijke plaats in.
We zijn niet volmaakt,
één van de belangrijkste zaken in het leven is
dat we dat onder ogen durven zien
en dat van elkaar aanvaarden;
dat we daarop reflecteren,
ons erop bezinnen hoe we zijn,
hoe we hebben gehandeld en gesproken.
Was dat in de geest van Jezus Christus en Zijn evangelie
of lieten we ons leiden door eerzucht, door geld,
door streven naar macht enzovoorts.
Ja, ons geloof leert ons naar onszelf te kijken
als kleine mensen
met fouten en gebreken, met zonden.
Niet om daardoor gedeprimeerd te raken
maar juist om met des te meer vertrouwen op te kijken
naar Degene die gekomen is om ons te verlossen.
“Zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt”.
Communie
Het wordt ons in iedere Mis gezegd
vlak voor de communie.
Dus als we de heilige communie krijgen,
ontvangen we Jezus als het Lam Gods
dat onze zonden wegneemt.
Dat houdt dus in dat we eerlijk te communie gaan
als we onszelf
als mens met fouten en gebreken durven zien
en ernaar verlangen
dat Hij ons in de communie helpt
om een beter mens te worden.
“Zie, het Lam Gods....”.
Toen die mensen rond Johannes de Doper
die woorden hadden gehoord,
gingen ze Jezus achterna.
Ze leerden Hem kennen,
begonnen Hem te volgen,
werden leerling van Hem.
Die uitnodiging ligt er ook voor ons,
iedere keer als wij die woorden horen:
“Zie, het Lam Gods”.