Zij zag Maria...
Preek bij de grot van Lourdes
Van 11-16 september was ik in Lourdes met een 240 pelgrims uit heel Nederland, waaronder een groep pelgrims vanuit ons bisdom Haarlem-Amsterdam. In Lourdes trof ik bovendien de pelgrimgroep uit Alkmaar en Bergen. Het waren mooie dagen en het was geweldig om te zien hoeveel vrijwilligers zich inzetten voor de organisatie en de begeleiding van de bedevaartgangers die zorg behoeven.
Lourdes is een weldadige verslaving: vele vrijwilligers zetten zich al vele jaren voor dit mooie doel in, waaronder de Lourdesgroep bisdom Haarlem-Amsterdam (zie foto). Mw. Marjan de Jong uit Haarlem nam afscheid als hoofd van de zorg, aan twee brancardiers mocht ik een erespeld uitreiken - een zilver, een goud - als erkenning voor jaren inzet. Twee artsen waren tijdens de bedevaart aanwezig evenals vele verpleegkundigen, reisleiders per hotel, organisatie vanuit Huis van de Pelgrim dat voor deze bedevaart verantwoordelijk was en natuurlijk ook een aantal priesters en diakens, onder leiding van pastoor Harry Quaedvlieg. Sommige vrijwilligers moeten zich een week vrijmaken uit een drukke en verantwoordelijke functie om dit vrijwilligerswerk te kunnen doen. De pelgrims zijn er duidelijk dankbaar voor, velen van hen voelen goed aan dat het iets bijzonders is dat mensen zich voor dit mooie doel een week vrij maken. Alles liep op rolletjes!
Het verblijf in Lourdes omvatte een mooi bedevaartsprogramma met openingsviering en Mariahulde, kruisweg, internationale H. Mis in de Pius X basiliek, Lichtprocessie, H. Mis bij de grot, sacramentsporcessie, viering van barmhartigheid en verschillende verdiepingsmomenten, waarvan ik er ook een heb gedaan over de bruiloft van Kana, waaraan het jaarthema van Lourdes was ontleend dat tevens mijn wapenspreuk is: "Doe maar wat Hij u zeggen zal". Één dag waren er excursies waarbij ik heb deelgenomen aan de middagtocht naar Gavarnie, waar ik in het kerkje een kastje zag hangen met schedels van Tempeliers (zie foto).
De bisschop van Lourdes-Tarbes had de bisschop van Quimper en mij uitgenodigd voor een lunch en ook dat was een mooie gelegenheid om allerlei ervaringen uit te wisselen en de ontwikkelingen in het kerkelijk leven te bespreken.
Er waren allerlei pelgrimsgroepen in Lourdes aanwezig, uit Duitsland, Ierland, Schotland en vooral veel Italiaanse groepen: uit Napels, Sicilië en een zeer grote bedevaart uit het bisdom Milaan met de nieuwe aartsbisschop.
Hieronder is de preek na te lezen die ik bij de grot heb gehouden.
Homilie
Zij zag Maria
Beste pelgrims,
Hier is het dus gebeurd,
precies 160 jaar geleden.
Een meisje van veertien jaar oud,
eenvoudig, ongeletterd, kwam hier
en zij zag Maria, de Moeder van God,
die haar uitnodigde vaker terug te komen.
Dat deed zij, trouw;
en Maria verscheen haar achttien keer.
Eerst verklaarden iedereen haar voor gek,
tenminste dat deden
de meer belangrijke, geletterde mensen,
maar tenslotte moesten ook zij erkennen
dat God, dat Maria,
de Onbevlekte ontvangenis,
aan Bernadette was verschenen
en dus een speciale voorliefde heeft
voor mensen met een eenvoudig hart,
een eenvoudig geloof,
die zijn als kinderen
en tegelijk - zoals Bernadette -
blijven komen, doorgaan, onverstoord,
want hun band is met God, met Maria
en niet met wat mensen ervan zeggen,
met wat ze denken of doen.
Een bezem
Politie, pastoor, bisschop, leraren, journalisten:
ze konden Bernadette niet van de wijs brengen.
Die blééf eenvoudig, vol vertrouwen
en toen alles achter de rug was
trok zij zich in de stilte van een klooster terug.
Het verschijningsgebeuren was niet geweest
om zichzelf op een podium te hijsen!
Later zou Bernadette verklaren:
“De heilige Maagd gebruikte mij als bezem;
als het werk is gedaan,
wordt de bezem weer achter de deur gezet”.
Bernadette heeft geen gemakkelijk leven gehad:
zij was erg klein voor haar leeftijd,
uit een arm gezin, had cholera en astma
en kon niet goed leren en nauwelijks lezen,
het Frans beheerste zij niet zo goed.
Dát meisje werd door God, door Maria
gebruikt voor een groot en goddelijk werk.
Zo'n eenvoudig meisje..
Hier staan we dan voor die grot
waar het allemaal gebeurde;
want nog steeds is dat gebeuren
van honderd zestig jaar geleden
voor ons bijzonder inspirerend.
We kunnen ons erover verwonderen
dat God zo’n simpel meisje uit het volk
heeft uitverkoren
om zo’n mooi werk te volbrengen.
Weet U uit uw hoofd
wie honderd zestig jaar geleden
de president van de Verenigde Staten was
of de koning van dit of dat land?
Een of andere specialist zal het weten, natuurlijk,
maar de naam van Bernadette
kennen we allemaal
en haar leven en wat haar toen overkwam
heeft betekenis voor ons leven nu!
Maria, uitverkoren
Hetzelfde geldt voor Maria;
zij was een onbekend meisje
in een verborgen dorpje,
zonder opleiding, zonder hoge positie,
maar God heeft haar uitverkoren
boven alle vrouwen
om Moeder te worden van Zijn Zoon.
We kennen haar
en wat zij heeft gedaan en nog doet
is van waarde voor alle mensen
en bijzonder voor ons die haar komen eren.
Zij werd en zij is nog steeds
de meest belangrijke medewerker van haar Zoon,
middelares bij de Heer,
onze moeder in de orde van de genade.
Niet wat ze lijken....
Wat heeft dit ons te zeggen?
Natuurlijk allereerst
dat wij mensen vaak waarde hechten
aan zaken en mensen
die belangrijk worden gevonden
in de ogen van de wereld,
die er mooi uitzien,
bekend zijn, machtig of rijk.
In de ogen van God
heeft dat geen belang,
want al het aardse gaat voorbij.
Zelfs het kwaad en de zonde
hebben niet het laatste woord.
Het laatste woord heeft God
en Hij ziet anders dan wij, mensen.
Wij kunnen niet goed oordelen,
omdat het oordeel aan God is
die naar het hart van de mensen kijkt,
die hun zonden ziet,
maar ook hun onmacht
en hun goede wil,
hun inzet en verlangen, alles.
De dingen en mensen zijn vaak niet
wat ze lijken,
de buitenkant zegt niet zoveel,
maar in het hart van een mens
liggen soms afgronden van kwaad
of schatten van geloof en van liefde verborgen.
Geen wijn
In het evangelie hebben we Maria in Kana ontmoet.
Maria ziet de nood die daar is:
de wijn is op
en er was ook niet iets anders te drinken, dan water.
Zelfs vóórdat iemand iets zei,
wees zij haar Zoon op die nood van de mensen:
“Ze hebben geen wijn meer”.
Dat woord van Maria
mag ook ons veel vertrouwen geven:
zij weet wat wij nodig hebben
zij ziet onze noden,
zelfs al voordat wij
ze aan haar hebben voorgelegd.
Naar de slijterij of naar Jezus?
En tegen de dienaren zegt zij dan:
“Doe maar,
alles wat Hij U zeggen zal”.
Dat is het jaarthema van Lourdes voor 2018.
Het zijn de laatste woorden
die in het evangelie
van Maria zijn overgeleverd.
Het is een oproep om te vertrouwen,
om te luisteren naar Jezus’ woorden,
om ons geloof in praktijk te brengen.
Als bij ons de wijn zou zijn opgeraakt
hadden wij misschien snel iemand,
naar een slijterij gestuurd.
Wij zijn geneigd om te denken
binnen de mogelijkheden en oplossingen
van geld en macht en menselijk kunnen.
Maar die menselijke mogelijkheden
raken hoe dan ook
een keer uitgeput, wij zijn sterfelijke mensen;
wat blijft zijn het geloof, de hoop en de liefde.
Maria leert ons vertrouwen
en zij leert ons trouw te blijven.
We zijn maar klein, wij allemaal,
vergankelijk en kwetsbaar,
maar God heeft juist dan
een speciale voorliefde
voor ieder van ons:
laten we eenvoudig blijven
in ons vertrouwen, in onze inzet,
trouw;
blijf bij je hart, bij je geloof.
Doe maar alles,
wat Hij U zeggen zal!