Broeders van het stille leven: Leven in stilte en gebed in Haarlemmerliede

Een teken in de geestelijke nood van onze tijd

Zondag 6 ok­to­ber, feest­dag van de heilige Bruno, stichter van de Kartuizers, mocht ik in Haar­lem­mer­liede het klooster van de Broe­ders van het Stille Leven inwij­den voor mannen die een con­tem­pla­tief leven willen lei­den van stilte en gebed, gecom­bi­neerd met een aantal uren arbeid in huis of in de omge­ving. Zij zijn "monniken in de stad", in de verste­de­lijkte leef­om­ge­ving van de rand­stad. Maar heeft dat wel zin, die stilte en afzon­dering?

In de over­we­ging voor­af­gaand aan de inze­ge­ning van het huis, heb ik ge­pro­beerd daar op in te gaan (zie onder). Maar het is dui­de­lijk dat het belang van een derge­lijk ini­tia­tief door velen spon­taan wordt ingezien: er was de afgelopen tijd de nodige belang­stel­ling van de pers, fondsen waren in korte tijd bereid om hieraan bij te dragen en de belang­stel­ling voor de inwij­ding was on­ver­wacht groot, zodat het klooster volgepakt stond met mensen. Gelukkig was er in de kerk wat meer ruimte en daar von­den de vespers plaats. Aan het einde van de vespers, na de over­we­ging, ben ik met ini­tia­tiefnemer, monnik in de stad en pastoor Bernard Zweers, na het zegen­ge­bed rond gegaan om alle ver­trek­ken te be­spren­kelen met het gewijde water.

Aan het einde van de vespers werd aan alle aanwe­zigen het door Berne media uitge­ge­ven boekje van de Broe­ders van het Stille Leven uit­gereikt: "Wordt even stil. 60 eigen­tijdse vader­spreuken". Het bevat korte stukjes in de geest van de woes­tijn­va­ders, soms anekdo­tisch, altijd met een wijze monniksraad.

Meer info over dit ini­tia­tief: broe­ders­vanhetstilleleven.nl

Over­we­ging

Ik ben dank­baar
dat ik vandaag dit nieuwe ini­tia­tief mag inwij­den.

Teken en oase

De broe­ders van het stille leven
en dit con­tem­pla­tief spi­ri­tu­eel centrum
vormen een teken en een oase.
Dit gebied hier rond Haar­lem­mer­liede
is al let­ter­lijk een oase in “Am­ster­dam area”.
We zijn hier op fiets­af­stand
van Haar­lem en Am­ster­dam
en tege­lijk in de rust van het plat­te­land
en in de stilte.
En dat is de uit­no­di­ging van Jezus
die zelf steeds weer
de stilte en de afzon­dering zocht
om te bid­den,
niet een kort, afgeraffeld gebed,
maar het langdurig stil zijn
voor het aanschijn van de Heer:
“Komt nu eens zelf mee
naar een eenzame plaats
om alleen te zijn
en rust daar wat uit” (Mc. 6, 31).

Wat ons ontbreekt

In onze samen­le­ving
ont­bre­ken vooral twee zaken
en die zijn van niet-mate­rië­le aard.
Want er is wél geld
en hoewel er na­tuur­lijk
ook in onze tijd serieuze problemen zijn
en mensen in nood verkeren,
ook in onze maat­schap­pij,
is die samen­le­ving toch zo rijk,
dat het mate­rië­le
eigen­lijk geen probleem zou moeten zijn.
Veel mensen zijn rijk, materieel gezien,
maar er ont­bre­ken, mijns inziens, vooral twee zaken,
die een bron zijn van heel veel goeds:
stilte en ge­meen­schap.

Mis­schien lijken die twee zaken
op het eerste gezicht te­gen­strij­dig,
maar ze zijn dat absoluut niet, integen­deel,
ze zijn comple­mentair.

Koptele­foon op, geluid aan

De mens met zijn kop­te­le­foon of oordopjes,
zijn smart­phone
en zijn zelfbeschik­kings­recht,
leeft in een eigen, zelfgekozen,
op de mens als individu gerichte wereld.
De mensen die wij op straat zien lopen
zijn wereldjes op zich,
maar ieder is apart
en zij zijn niet in de stilte.

Er is vaak geen ge­meen­schap

De keerzijde hier­van
is dat sociale ver­ban­den
in onze samen­le­ving onder druk staan,
zoals het huwe­lijk, vereni­gingen, kerken, enzo­voorts.
Zorg voor de buren,
open staan voor anderen,
goed samen leven,
geven en nemen:
ik kan het in dit ver­band niet uit­werken,
maar ik denk dat het herken­baar is
als ik zeg dat dit alles
in onze samen­le­ving onder druk staat.
Eenzaam­heid is het grootste sociale probleem
van onze samen­le­ving.
We kunnen mensen niet altijd kwalijk nemen
dat zij ver­keerde keuzes maken,
omdat de samen­le­ving
de goede, mens­waar­dige keuzes
vaak niet facili­teert.

Wij hebben dus nood aan mensen
die ge­tui­ge­nis geven
door in ge­meen­schap te leven,
vanuit het evan­ge­lisch ideaal .

Alles opgevuld met geluid

Het andere aspect is de stilte.
Wij zijn eraan gewend geraakt
- en dat geldt zeker voor de ste­de­lijke mens -
dat iedere stilte wordt opgevuld
met een voort­du­rende stroom aan input
- muziek, vele media, een voort­du­rend beroep
om altijd bereik­baar en be­schik­baar te zijn.
We zijn druk en we wor­den steeds bezig gehou­den.
Maar stilte en een zekere afstand
- een afgezon­derde plaats -
zijn nood­za­ke­lijk
voor de re­flec­tie, be­zin­ning en medi­ta­tie
en die zijn onmis­baar
voor een mens­waar­dig leven.
Want de kern van een mens­waar­dig leven
bestaat erin
dat we ons­zelf leren kennen
en dat we God leren kennen.
Kennis van God is ook de weg naar ons zelf
en de kennis van ons­zelf,
brengt ons tot God.

Stilte en ge­meen­schap

In de stilte staan we in een ruimte
waardoor alles een andere waarde
en een ander per­spec­tief krijgt.

Ik ben daarom dank­baar
dat we vandaag dit nieuwe ini­tia­tief mogen inwij­den,
dat ik zie als een gave van de Geest:
in de rand­stad, in de regio van Am­ster­dam
- in die zin zullen de broe­ders hier
‘monniken in de stad’ zijn -,
is een stille plek gecreëerd
als een uit­no­di­ging
en als een teken
van wat wer­ke­lijk waarde heeft.
Hier wordt de lof gezongen van God
aan wie uit­ein­delijk alleen
de lof en eer toe­komt.
Hier moge
een ge­meen­schap van broe­ders ontstaan,
die elkaar willen dragen en verdragen,
die niet langs elkaar heen leven,
maar samen­ge­voegd door een gemeen­schap­pe­lijk ideaal,
waarach­tig broe­ders zijn.
Het zullen broe­ders zijn die - con­tem­pla­tief -
hier mid­den in de wereld van de rand­stad staan.

Dat leven speelt zich in de stilte af,
niet de stilte van de een­zaam­heid,
maar een stilte die gevuld is
van Gods te­gen­woor­dig­heid
- en dat is die stilte ook
als een broe­der door een periode
van dor­heid en leegte moet gaan -.

Ge­meen­schap en stilte.
Moge dit teken
herkend wor­den in onze samen­le­ving,
moge de gebe­den en offers van deze ge­meen­schap
vrucht­baar zijn,
moge Gods goed­heid dit ini­tia­tief zegenen!

H. Bruno: "Stat crux..."

Vandaag is het de feest­dag van de heilige Bruno,
stichter van de Kartuizers,
de meest be­schou­wende en afgezon­derde orde
van de katho­lie­ke kerk.
“Stat crux, dum volvitur orbis”,
was zijn devies:
“Het kruis blijft staan,
terwijl de wereld draait”.
Het is een uit­no­di­ging
om niet op te gaan
in alle nieuwtjes en ont­wik­ke­lingen,
het vluch­tige van de wereld.
Alles gaat voorbij,
alleen het kruis
- als teken van de liefde
waar­mee God
alle mensen naar zich toe wil trekken,
als symbool ook van de verlos­sing
die Jezus ons heeft gebracht
en van de toe­komst die Hij ons belooft -
dat kruis blijft, altijd;
het is een licht­ge­vend kruis,
want het omvat lij­den en ver­heer­lij­king.
Dat kruis is onze enige hoop
als het moment komt
dat we moeten sterven.
De stilte haalt dat moment van sterven
als het ware al naar voren:
ieder ingaan in de stilte
is een stukje sterven;
en in die stilte ont­van­gen we de genade
om ons leven te zien
en alles te beleven
in het licht van de liefde - Gods liefde -
die komt en altijd op ons wacht.

Gods zegen!

Van harte wens ik broe­der Bernard
en allen die hier zullen ver­blij­ven
in de schaduw Gods
een mooie en allen verrijkende
tocht naar binnen toe!