De cultuur van ons hart...

Zesde zondag door het jaar A

Het leken harde woor­den die Jezus op de zesde zon­dag door het jaar in de evan­ge­lie­le­zing sprak (Mt. 5, 17-37). Gaat het daarin om wat wél of niet mag? Of gaat het om meer?

De cultuur van ons hart

Veracht­vou­digd

We weten allemaal dat de criminali­teit en de aggressivi­teit
in onze samen­le­ving toeneemt.
Jaren gele­den al
hoorde ik een hoofdcom­missa­ris in ruste
die ver­telde
dat het aantal gevallen van criminali­teit
gedurende zijn loop­baan
in de stad waar hij had gewerkt
veracht­vou­digd was!
En toch had die man niet stil gezeten.
Hij noemde nog een grote ver­an­de­ring:
vroe­ger als je een boef gepakt had,
werd die ver­oor­deeld en ging hij naar de ge­van­ge­nis.
Maar nu is de rechte­lijke macht vaak overbelast
en jarenlang was er te weinig plaats in de cel.

Harder

We zien beel­den genoeg
van bij­voor­beeld supporters­ge­weld in eigen land.
En er zijn allerlei voor­beel­den te geven
van het feit dat de maat­schap­pij en de mensen
har­der wor­den, indi­vi­dua­lis­tischer en egoïstischer,
meer op zich­zelf gericht.

Met liefde omgeven

Maar niemand komt er onder uit:
de liefde maakt het leven pas waard om geleefd te wor­den.
Bijna ie­der­een voelt dat aan,
daarom is er in onze maat­schap­pij zo'n wanhopig zoeken
naar relaties en naar liefde;
maar is men ook daarin niet teveel op zich­zelf gericht?
Liefde vraagt juist heel veel geven.
Liefde ís geven, er voor die ander zijn.

Iemand die met liefde omgeven wordt,
die ervaart dat hij of zij geborgen is
in de zorg en de liefde van anderen,
zal bij­voor­beeld niet zo gauw vragen om eutha­na­sie
en het leven voltooid vin­den.
Juist het gevoel van een­zaam­heid en verlaten­heid,
van teveel zijn en geen waarde hebben,
maakt dat mensen tot zoiets komen.
Wij moeten het de maat­schap­pij dui­de­lijk maken:
ster­ven­de en lij­dende mensen,
ge­han­di­capte mensen,
brengen ons een be­lang­rijke bood­schap
over de zin en de waarde van het leven,
een bood­schap die meer dan ooit nodig is,
juist in een samen­le­ving
die te vaak alleen maar denkt aan materie,
aan carrière en pres­te­ren.
Liefde, offers, lij­den,
zijn onein­dig meer waard
dan de meest glanzende loop­baan,
dat leert ons precies het leven van Jezus.

Zij horen erbij!

Eigen­lijk is het al jammer
dat er verpleeg­hui­zen en inrich­tingen nodig zijn
- al begrijp ik na­tuur­lijk best dat het gewoon niet anders kan -,
maar eigen­lijk horen deze mensen thuis
mid­den onder ons;
zij horen bij de maat­schap­pij, bij het leven.
Wij hebben deze mensen nodig
om zelf een goed en meelevend hart te kunnen hou­den
en een reeële kijk op het leven te hebben,
om te weten wat het is als je gezond mag zijn.

Minder voor hén zorgen,
en zich juist meer op nog gezonde, vitale mensen richten,
maakt zeker niet altijd betere mensen van ons.

Tot alles weer klopt?

Wij zien en ervaren dat de maat­schap­pij
har­der en zelf­ge­noeg­zamer wordt,
dat niet men­se­lijk begrip
maar econo­mische wetten
en de wet van het eigen­be­lang
de samen­le­ving regeren.
Wij kunnen dat jammer vin­den,
maar het is niet voldoende
om het maar aan te zien
en mis­schien te roepen
om een stren­gere aanpak van de criminali­teit,
zodat alles weer meer klopt met ‘men’ vindt of denkt
of met wat de wet ervan zegt.

Hypo­cri­sie

De maat­schap­pij is vaak heel hypocriet.
Zij jammert over het toe­ne­men van geweld en aggressie,
over seksueel geweld tegen vrouwen en kin­de­ren,
maar tege­lijker­tijd doet zij niets
om het ge­zins­le­ven te be­scher­men,
of om porno en geweldfilms tegen te gaan.
Er is van alles te zien
een muis-click van ons vandaan
en dan moet men niet ver­baasd zijn
als dit de geesten vormt
en het in de praktijk wordt gebracht.

Nee, het gaat niet om een wetje,
om een uiter­lijk in orde zijn;
Jezus wil vandaag in het evan­ge­lie ver­der gaan:
“Maar ik zeg U...”,
zegt Hij telkens weer
en dan komt een radicale uit­spraak
die wijst naar ons inner­lijk,
naar onze intenties.
Ja, de eis van het evan­ge­lie gaat dieper,
zij raakt het hart,
zij raakt de mentali­teit.

De cultuur van ons hart

Het gaat er niet alleen om
dat men bepaalde dingen niet mag doen,
het gaat niet alleen om een ‘tot zover en niet ver­der’
bij een grens die in feite steeds verschuift.
Het gaat er niet om te passen binnen de kaders
van wat ‘men’ denkt en doet.
Het gaat om meer,
het gaat om de cultuur van ons hart,
om de vor­ming van een mentali­teit naar het hart van de Heer.
Kijk niet naar de mensen,
kijk naar de Heer,
daardoor wor­den we nieuwe mensen.