Belasting betalen? Wat emoties met ons doen....

29e zondag door het jaar A - Wereldmissiedag

Op de 29e zon­dag door het jaar was ik in de Obrecht­kerk die is toegewijd aan O.L. Vrouw van de aller­hei­ligste rozen­krans.De maand ok­to­ber is bij­zon­der aan het rozen­krans­ge­bed gewijd en bovendien was het Missie­zon­dag. Naast de preek die U hier vindt, is er bij­zon­dere aan­dacht gegeven aan het werk van alle mis­sio­na­rissen, pries­ters, reli­gi­euzen en leken, die zich inzetten voor de ver­kon­di­ging van het geloof, voor de kerk, onder­wijs en ge­zond­heids­zorg en mensen in situaties die getekend zijn door armoede.

Oor­spron­ke­lijk was mijn aanwe­zig­heid bedoeld als ver­van­ging voor pastoor Jacques Quadvlieg, die op herfst­va­kan­tie zou gaan, maar de corona-situatie deed ook hem besluiten om in Neder­land te blijven. Nu hebben we gecon­ce­le­breerd. De cantores zongen onder meer de 9e Gre­go­ri­aanse Mis in een ook ver­der goed ver­zorgde li­tur­gie.

Moet je belas­ting betalen?

De Fari­zeeën bena­de­ren Jezus.
Het lijkt zo rede­lijk wat zij vragen.
Zij leggen de zaak aan Jezus voor
als een gewetens­vraag, een reële casus:
“Is het geoorloofd belas­ting te betalen?”
Mis­schien denkt U, wat is dit voor een vraag?
Wellicht bent U wel in de verlei­ding geko­men
om wat belas­ting te ontduiken,
maar de vraag of het moreel toe­ge­staan is
über­haupt belas­ting te betalen,
zal niet zo vaak in ons opge­ko­men zijn.

Bezet gebied

De ach­ter­grond is echter
dat het Palestina van Jezus’ dagen
door de Romeinen was bezet.
De vraag is dus of je die Romeinse bezetter
wel finan­cieel mocht steunen
door de belas­tingen te betalen.
Als Jezus “ja” zou zeggen, betaal maar,
zou Hij de woede van het volk op zich laden,
dat tegen de bezet­ting was,
als Hij “nee” zou zeggen,
kreeg Hij de Herodianen en de Romeinen tegen zich.

Herodianen

Die Herodianen waren aanhan­gers
van koning Herodes Antipas
die een stad aan de oevers
van het meer van Galilea had gesticht
die hij ter ere van de Romeinse keizer
diens naam gegeven had: Tiberias.

Geen echte vraag, maar een emotie

Maar Jezus doorziet hun valstrik
en laat hen uit hun eigen zak
de belas­tingmunt pakken
die het opschrift en de beeltenis
van de keizer draagt.
Ze had­den dus zelf
die zoge­naamd gehate belas­tingmunt bij zich,
waaruit al blijkt
dat het hier niet
om een echte vraag van de Fari­zeeën ging,
maar om een emotie, een haat­ge­voel
tegen Jezus
op wie ze jaloers waren,
die ze als een bedrei­ging zagen.
En ze waren geraakt door en kwaad over
de parabels die Jezus had ver­teld
en waarin hun gedrag voort­du­rend was aangeklaagd;
die hebben we de vorige zon­da­gen gehoord.
Het gaat hier dus om emotie, zelfs haat en afkeer
verstopt onder een laagje van rede­lijk­heid,
een mooi vernis, maar het is schijn.

Wij zijn rede­lijk!

Dat is denk ik herken­baar.
Het kan ons allemaal gebeuren
en mis­schien hou­den we ons­zelf
weleens voor de gek:
dat we vin­den en denken
dat we zuiver uit rede­lijk­heid han­de­len,
maar er in feite allerlei emoties
een stevige rol spelen.

De kracht van emoties

Iedere mens kent emoties.
Vreugde of ergernis, droef­heid of boos­heid,
terneer­ge­sla­gen of gekwetst zijn of wat al niet.
Diepe vreugde en vrede in ons hart
geven ons een enorme kracht,
dan kun je de hele wereld wel aan
en we stappen fluitend
over de kleine dage­lijkse tegen­slagen heen.
En om­ge­keerd als er iets echt niet lekker zit,
zit soms alles tegen,
althans zo voelen we dat.
Dat gevoel geeft niet de wer­ke­lijk­heid weer.

Wat voor moeite kan het niet kosten
om iemand die heel terneer­ge­sla­gen is
en het niet meer ziet zitten,
weer per­spec­tief te geven.
Het kan zijn dat ie­der­een
een prach­tige toe­komst
voor die persoon ziet weg­ge­legd,
maar dat die mens dat zelf niet ziet,
mis­schien moet je zeggen:
dat het hem of haar maar niet lukt om dat te zien.
Die persoon zit dan gevangen
in de eigen gevoels­we­reld.

Soms horen we van rijke mensen,
beroemde sterren,
die alles lijken te hebben,
alles prach­tig aan de buiten­kant
en die toch vol wanhoop zelfmoord plegen.

Ik heb dat zelf weleens mee­ge­maakt
bij­voor­beeld bij iemand
bij wie ik als jonge pries­ter
iedere week kwam
om haar de communie te brengen.
Ik ging tien dagen op vakantie
en toen maakte ze een einde aan haar leven.
Dat was heel erg.
Je staat soms zo mach­te­loos,
want het gevoel, de emotie van de mens is heel sterk.

Kwade brief

Dat kennen we allemaal wel.
We ergeren ons, we zijn kwaad of gekwetst
en we zijn dan tot domme dingen in staat
en zijn er ook nog van overtuigd
dat we het goed zien.
Wat een geluk als je dan een man of vrouw hebt
die je zegt:
Jo, ik zou nog even wachten met rea­geren,
laat het eerst eens even zakken.
Een kwade brief of mail schrijven
of een boze Tweet
lucht soms op;
maar ik zou hem niet versturen.

Slacht­of­fers van emoties

Vaak komen die emoties ook neer
op mensen die er niets aan kunnen doen.
Iemand belde me eens op na een preek, lang gele­den.
Hij was woe­dend.
Wat ik wel niet dacht.
We maakten een afspraak.
Het werd een goed gesprek.
Die man zat heel moei­lijk op zijn zaak
waar hij zich fijngemalen voelde
tussen de directie en het personeel waar hij chef van was.
Een zin uit de preek
had hij zich heel per­soon­lijk aange­trok­ken.
Het was alsof ik hem nu ook al liet vallen.

En mensen die dichtbij ons staan
lij­den vaak het meest onder onze emoties

Po­si­tie­ve emoties

Ons gevoel.
Het kan soms nega­tief zijn,
maar ook soms heel posi­tief.
Wat kan een diepe vreugde en inner­lijke rust
ons bij­voor­beeld niet een enorme kracht geven
en een open­heid voor wat er op ons af komt:
uit iedere levens­si­tua­tie,
uit alles wat ons over­komt,
kunnen we iets leren,
ook het lij­den kan ons vormen.

Emoties onder de schijn van rede­lijk­heid

Maar dat wordt las­tig
als we op­ge­slo­ten zijn in de emotie.
In het evan­ge­lie staan vandaag dus
de Fari­zeeën en Jezus tegen­over elkaar.
Die Fari­zeeën zijn bele­digd en zinnen op wraak.
Jezus heeft hen in zijn parabels vergeleken
met gasten die voor een bruiloft zijn uit­ge­no­digd,
maar niet willen komen.
Hij heeft hen vergeleken met wijn­bouwers
die de pacht niet willen betalen.
Vol emotie zijn ze nu, kwaad
en ze verzinnen een valstrik.
Maar ze doen alsof het pure rede­lijk­heid is,
een echte zorg waar ze mee zitten.
Het plannetje moet werken,
ze zullen Jezus weleens even in de val lokken.

Afstand nemen van emoties

Maar Jezus ant­woordt aan hen in alle rust en vrede.
Hij laat zich niet kwaad maken,
Hij con­fron­teert hen op een indirecte wijze
met hun eigen huichelarij.
“Geef aan de keizer wat de keizer
en aan God wat aan God toe­komt”

Neem voldoende afstand van negatieve gevoelens;
eerst ver­werken, vrede zoeken en overgave,
laten we spreken en han­de­len vanuit:

de vreugde die de Heer ons geeft.