150 Jaar Sebastianuskerk in Ilpendam

een voorproefje van het echte feest... (33e zondag A)

Zondag 15 no­vem­ber was ik in Ilpen­dam. Dit zou eigen­lijk een grote fees­te­lij­ke vie­ring hebben moeten zijn want de kerk bestaat 150 jaar, maar dat was na­tuur­lijk niet moge­lijk. Het werd een voorproefje van het echte feest, want dat willen ze in Ilpen­dam niet voorbij laten gaan. Hoop­vol klonk het aan het einde van de vie­ring dat de kerk in 1871 pas was geconsa­creerd dus dat een jubileum­vie­ring in 2021 ook nog zeer goed zou kunnen.

Op deze dag was het dus een vie­ring met der­tig mensen, gezongen door twee cantores, maar samen met de dirigent/organist en een tweede organist/pianist was het toch een fees­te­lijk gebeuren in de kleine maar zeer actieve ge­meen­schap (rond de 180 mensen zijn er actief voor de kerk). Aan het einde van de vie­ring volgde nog een harte­lijke toe­spraak van de vicevoorzittter van de loka­tieraad met een aar­dige attentie. Toen ik nog rector van het semi­na­rie was heb ik een periode regel­ma­tig in Ilpen­dam geassis­teerd. Het was goed weer in Ilpen­dam te zijn.

De lezing was die over de talenten, Mt. 25, 14-30.

Homilie

Zo wordt het echt een mooi talent

Het is dui­de­lijk dat niet ieder mens
dezelfde capaci­teiten heeft
en ook dat niet alle bekwaam­he­den
even­zeer wor­den geacht en geëerd.

Talentenjachten

Talentenjachten zijn er
te kust en te keur,
maar die gaan altijd over talenten
waar­mee je flink naar voren treedt:
een zan­ger, een kunste­naar,
een artiest in de dop.

Talentenjachten gaan ge­woon­lijk niet
over iemand
die met veel liefde zieken ver­zorgt,
dienst­baar is aan de samen­le­ving,
trouw en inven­tief is
in de zorg voor armen, enzo­voorts.

Talent in de schijn­wer­pers

Er zijn talenten waar­mee mensen
in de schijn­wer­pers komen
en andere waar­mee je
juist eer­der verborgen blijft.
Iemand die bij­voor­beeld een talent heeft
om veel geld te verdienen
en om mach­tig en invloedrijk te zijn,
krijgt heel veel aan­dacht
en ie­der­een probeert bij die persoon
in de gunst te komen.

Wat is de motivatie?

Niet dat het per se ver­keerd is
als iemand rijk is;
ik heb rijken gekend
die voort­du­rend bezig waren
stand­beel­den voor zich­zelf op te richten,
maar net zo goed rijken
die verborgen en dienst­baar
veel goed hebben gedaan
en deze wereld mooier maakten.
Zo geldt het eigen­lijk wel
voor ieder talent.
Een politicus kan een hoge positie ver­krij­gen
doordat hij streeft naar aanzien en macht;
zijn beweegre­den kan zijn
macht uit te oefenen, aanzien te genieten;
maar een politicus kan die weg ook gaan
vanuit een echt en oprecht verlangen
om dienst­baar te zijn
aan de samen­le­ving.

Zo wordt je talent iets moois

Zo zou je kunnen zeggen
dat ieder talent dat we hebben
mooi of lelijk kan zijn
door de manier waarop we
dat talent gebruiken:
dienend met geloof en liefde
wordt ieder talent tot iets moois.

Munteen­heid

Oor­spron­ke­lijk was een talent trouwens
een munteen­heid, de grootste die er bestond,
ruim 34 kilo goud of zilver
(som­mi­ge com­mentaren zeggen zelfs dat het 50 kilo was).
Zo was het in de tijd van Jezus
en de parabel die Jezus vandaag
in het evan­ge­lie ver­telt
gaat dus over een man
die aan zijn die­naars
grote geld­be­dragen toever­trouwt.

Toepas­sing van de parabel

Maar wij zijn al zo gewend
aan de bete­ke­nis van deze parabel
die Jezus ver­telt
dat voor ons een talent
een bekwaam­heid is
die een mens kan bezitten.
Je moet woekeren met je talenten!
Inder­daad is dat de bete­ke­nis:
we moeten ons best doen
met de gaven en bekwaam­he­den
die de goede God ons heeft toe­ver­trouwd.

Wij zijn daarbij geneigd
om te kijken naar wat groot is
en opzien­ba­rend,
wat rijk is en mach­tig.
De talenten van bekende of rijke personen
springen daardoor veel meer in het oog,
dan een­vou­dige, meer verborgen talenten.

Ontmoe­digd?

Zo kan het dat mensen denken:
ik ben als die die­naar
die maar één talent gekregen heeft,
ik kan niet zoveel,
ik ben niet zo goed.
Die die­naar in het evan­ge­lie
ging dat ene talent
in de grond ver­bergen.
Hij was al tevoren ont­moe­digd
om er iets mee te doen:
het is niet veel, ik kan het niet,
ik tel niet mee, ik ben bang
om iets te gaan doen,
dat waren de gedachten waar­mee hij ver­trok
nadat zijn heer hem dat talent had toe­ver­trouwd.

De hoeveel­heid maakt niet uit

Maar juist die die­naar kreeg
een strenge toe­spraak,
niet omdat hij weinig talenten had,
maar omdat hij niets had gedaan.
Terwijl die die­naar met de twee talenten
die wél aan de slag was gegaan,
precies dezelfde lovende woor­den
krijgt te horen
als die die­naar die met vijf talenten had gewerkt.

Kijk dus niet of je nu veel of weinig
talenten hebt,
maar ga aan de slag
en bedenk
dat het heel vaak
de onop­val­lende talenten zijn,
die we mis­schien niet eens als talent had­den gezien,
die het meeste goeds bewerken
in kerk, gezin en maat­schap­pij.

Be­lang­rijk door dienst­baar­heid

De schijn­wer­per staat op die rijke miljonair,
op die artiest, die vooraanstaande politicus;
en zeker die kunnen be­lang­rijk zijn.
Ik denk bij­voor­beeld dat weinig mensen
in deze moei­lijke Corona-tijd
graag in de schoenen zou­den staan
van de minister presi­dent of minister Hugo de Jonge.
Zij kunnen dus be­lang­rijk zijn,
maar hun belang hangt af van dienst­baar­heid
of zij hun taak be­schei­den dienend
weten op te pakken.

Zonder schijn­wer­per

En zoveel mensen
hou­den onze samen­le­ving draaiend
door werk­zaam­he­den
waarop geen schijn­wer­per staat.
In corona-tijd is bijna ie­der­een
zich meer bewust van het belang van de zorg;
gelukkig, want daar was niet zoveel aan­dacht voor.
Hoe be­lang­rijk de vuilnisophaal­dienst is
zien we pas goed als dat werk niet wordt gedaan;
zoals we bij­voor­beeld ook pas gaan zien
hoe be­lang­rijk een goed ge­zins­le­ven is
met aan­dacht en liefde van de ouders,
als dat heeft ontbroken.

De be­lang­rijk­ste talenten

Ik wil hiermee zeggen
dat niemand zijn eigen taak en talent
gering schattend af moet doen.
De be­lang­rijk­ste talenten zijn die
welke met inzet en liefde wor­den gedaan.
Ons be­lang­rijk­ste talent is de liefde
met de bereid­heid om dienst­baar te zijn
en offers te brengen.
En wat het dan ook is wat we
in dienst­ba­re liefde ver­rich­ten
dat is eigen­lijk bij­zaak.

Beloond

Dus: woeker met je talenten
en doe dat vooral
door uw taak in dit leven te ver­rich­ten
met inzet, met geloof en met liefde.
Het hart, het geloof en ver­trouwen
dat U erin legt,
dat is het wat de wereld mooier maakt.
En voor die inzet zal de Heer U belonen
met die­zelfde woor­den:
Goede en trouwe die­naar...
Ga binnen in de vreugde van uw heer!