Wat maakt ons blij?
zondag Gaudete, 3e zondag van de Advent
Zondag 13 december vierden we de derde zondag van de Advent, zondag ‘Gaudete’ (‘Verheugt u’) genaamd naar de openingstekst (Introitus) van de Eucharistieviering. In de preek stonden we stil bij wat ons vreugde geeft (zeker in een voor velen wat deprimerende corona-tijd niet onbelangrijk). Na de Mis werd op Kathedraal TV het programma ‘Mijn Kerk’ gelanceerd en ging in de crypte van de kathedraal de kersttentoonstelling open.
Kerst in de crypte
De tentoonstelling "Kerst in de crypte" duurt tot 3 januari en men kan reserveren voor een bezoek op Kerst in de crypte 2020 - KoepelKathedraal Haarlem
Het is een sfeervol gebeuren met onder andere meer dan driehonderd (!) kerstgroepen uit allerlei landen van de wereld. De kersttentoonstelling is weer een stuk fraaier dan vorig jaar! En alles is Corona-proof, niet alleen doordat het bezoek gepland moet worden door een reservering maar ook omdat een stoplicht de bezoekers doseert (zie foto).
In de kathedraal zelf zijn de kerststallen bij de ingang geplaatst en de grote kerstgroep in de kerstkapel van het Heilig Kerstmisgilde. In die laatste kerststal zien we Maria liggend, wachtend op de bevalling en geassisteerd door de beide vroedvrouwen die in het (apocriefe) kerstverhaal van het proto-evangelie van Jacobus worden genoemd.
Mijn kerk
Kathedraal TV wil steeds meer verbindingen leggen met de parochies in ons bisdom, want kathedraal TV is er voor ons hele bisdom. Daarom is het team begonnen met een nieuw programma waarvan op zondag Gaudete de eerste aflevering te zien is: ‘Mijn Kerk’ waarin een parochie uit ons bisdom zich presenteert. De lancering vond plaats om 11.15 uur, dus na de Mis in de kathedraal en het programma is te volgen via het YouTube-kanaal Kathedraal TV.
Deze eerste aflevering is dicht bij huis gebleven: de Sint Josephkerk in Haarlem staat daarin centraal. Volgende afleveringen zullen uit andere delen van ons bisdom komen. Natuurlijk kan het team van kathedraal TV niet alles en zal het aantal afleveringen beperkingen kennen. Dus: wees niet boos als Kathedraal TV niet onmiddellijk bij jouw parochie op de stoep staat!
De heilige Mis (homilie en voorbede)
In de Eucharistieviering werd gelezen uit de profeet Jesaja (61, 1-2a.10-11) een brief van Paulus (1 Tess. 5, 16-24) en het Johannes-evangelie (Jo. 1, 6-8. 19-28) waarin de vreugde, dienstbaarheid en de dankbaarheid naar voren komen. Daar stonden we bij stil in de homilie.
Onder de homilie zijn ook de voorbeden vermeld die in het gebed van de gelovigen zijn uitgesproken.
Homilie
Wat maakt ons blij?
We vieren dus zondag Gaudete,
wat “verheugt U” betekent:
“Verheugt U in de Heer te allen tijde” (Fil. 4, 4-5; Introitus)
Zouden ze gelukkig zijn?
Wat maakt ons blij?
Heel vaak zijn dat niet de zaken
waar mensen het meest naar streven.
Ik vraag het me bijvoorbeeld weleens af
van heel rijke en machtige mensen,
die zich vastklampen aan hun positie,
hun macht willen vergroten
of op zoek zijn naar genot:
zouden ze gelukkig zijn?
Zouden ze werkelijk gelukkig zijn?
En ook in een rijke villa
kun je heel eenzaam zijn.
Het is goed om op deze zondag “Gaudete”,
“Verheugt U”,
stil te staan bij wat ons vreugde geeft.
Vreugde en verslaving
Wie die vreugde heeft gezocht
in wat rijk en machtig maakt
of wat genot geeft,
zal op een gegeven moment
angst ervaren en onzekerheid,
onmacht en depressie
omdat die zaken
per definitie tijdelijk zijn
en ons uit handen glippen.
Als je daar sterk aan hecht
zul je steeds bang zijn
om het te verliezen.
Geld, macht en genot
werken verslavend.
Hoe meer een gehechtheid
aan deze zaken is ontstaan,
des te moeilijker zal het zijn
om het streven ernaar los te laten.
Hoe je niet gelukkig wordt
Kijk bijvoorbeeld naar de vele dictators
- al is niemand van u daar natuurlijk
ook maar enigszins mee te vergelijken -
en andere heersers in onze wereld:
ze hebben zich soms vastgeklampt aan hun positie,
zijn over allerlei grenzen gegaan,
hebben mensenrechten geschonden
om die positie vast te houden,
hun wil op te kunnen leggen,
maar het kwaad straft in zekere zin zichzelf:
ze raken in angst, voelen zich bedreigd,
verkeren steeds in allerlei zorgen
en verliezen die positie uiteindelijk toch;
dit soort heersers wordt gezocht,
opgebracht en veroordeeld,
soms vele jaren later,
al hebben ze hun positie, hun geld en alles
zo goed mogelijk veilig proberen te stellen.
In ons land zijn allerlei VN-tribunalen gevestigd
die dit soort misdaden moeten bestraffen.
Macht, rijkdom en genot
maken niet echt gelukkig.
Gods oordeel
Uiteindelijk gaat het natuurlijk
om het oordeel van God.
Als we voor God staan
kunnen we geen deel van ons leven
meer afschermen,
alles zal transparant zijn, doorzichtig
en de Heer kent ons hart.
En onze vreugde zal er
op dat moment uit bestaan,
niet dat we zonder zonden zijn geweest,
want we leven van Gods barmhartigheid,
maar wel dat we hebben geleefd
voor wat ons de ware vreugde geeft,
dat onze diepste intenties
goed waren en op God gericht.
Treurig atheïsme/agnosticisme
In een leven van iemand
die leeft voor genot, macht en rijkdom
is voor God uiteindelijk geen plaats,
zo iemand zal vinden dat God niet bestaat,
althans: niet werkelijk.
Uiteindelijk is zo’n leven treurig,
omdat het geen uitzicht op vreugde geeft.
Wie in vreugde leeft
voelt dankbaarheid,
is in een innerlijke vrede en rust,
is niet onrustig op jacht
om iets naar zich toe te halen.
Wat gaf je vreugde?
Wanneer we terug kijken op ons eigen leven
eraan denkend wat ons vreugde heeft gegeven,
zullen we vaak uitkomen
bij wat we voor anderen konden betekenen:
ouders denken dan
aan de zorg voor de kinderen, bijvoorbeeld
en wij allen
aan bepaalde mensen voor wie we er waren;
en zelfs als die vreugde er is
om een belangrijke functie
die we vervullen of hebben vervuld,
zal de vreugde verbonden zijn
niet zozeer aan de functie op zich
als wel aan de dienstbaarheid
die we daarin hebben beleefd
en aan wat we in die functie
voor anderen hebben mogen betekenen.
Echte vreugde ontstaat door iets moois,
door iets wat ons echt kan vervullen,
doordat we onszelf hebben gegeven.
“Het is zaliger te geven
dan te ontvangen”.
De vreugde van Johannes
Dat is ook wat we uit het evangelie vandaag
mee kunnen nemen.
We ontmoeten daar Johannes de Doper
over wie werd gezegd
dat hij de grootste was
die uit vrouwen geboren zijn
en naar wie massa’s mensen uittrokken
om hem te horen en door hem gedoopt te worden.
Maar wat is zijn vreugde?
De mensen vragen wie hij is
en associëren hem
met de belangrijkste en grootste figuren
uit de geschiedenis van het volk van God.
Johannes gaat daar niet op in,
hij wil zichzelf niet verheffen,
want de kern van zijn optreden is dienstbaarheid:
hij is de stem die getuigt van het Licht
dat in de wereld moet komen,
hij verwijst dóór, naar Jezus.
De vreugde van Johannes is het
te mogen dienen in het plan van God,
als wegbereider voor de komst van de Messias.
Niet dus, wat op hem zelf gericht staat.
Jesaja
En de eerste lezing uit de profeet Jesaja
heeft het ons ook zo duidelijk gezegd:
“Ik wil jubelen en juichen in de Heer”.
En waarom?
Omdat die Heer zulke mooie dingen heeft gedaan,
omdat God aan de profeet die deze woorden spreekt
alles heeft gegeven
wat nodig was.
Waarin bestaat onze vreugde?
En zo is het ook voor ons.
Onze vreugde zal bestaan
in dienstbaarheid,
wat we mogen en kunnen doen
of hebben gedaan voor anderen
en die vreugde zal ook bestaan
in dankbaarheid
omdat we de ogen hebben gekregen om te zien
wat God heeft gedaan in ons leven.
Dienstbaarheid en dankbaarheid,
met die kenmerken
van een mooie en christelijk mens-zijn
kunnen we met vreugde uitzien
naar de komst van onze Heer en Redder.
Verheugt U in de Heer,
te allen tijde...
De Heer is nabij.
Gebed van de gelovigen (Voorbede)
B. In de vreugde van ons geloof en met de hoop en het uitzicht die ons door het geloof worden gegeven, bidden we nu tot de Heer.
Viering van het kerstfeest
1. Laten we bidden dat iedereen - al zal alles dit jaar anders zijn dan andere jaren - op een goede manier het kerstfeest kan vieren en met vreugde de geboorte van onze Verlosser zal kunnen begroeten. Laat ons bidden.
Voor de kerk
2. Laten we bidden om Gods zegen voor onze paus en alle herders van de kerk en om zegen over de missie van onze Kerk: de verkondiging van de blijde boodschap, de viering van de sacramenten, de pastorale zorg en aandacht en de zorg voor armen en wie eenzaam is. Laat ons bidden.
Voor onze samenleving
3. Laten we bidden voor onze samenleving dat materiële zaken en alles wat mensen leuk en prettig vinden niet de enige norm zullen zijn, maar dat naastenliefde en aandacht voor de zwakkeren, de ouderen, de hulpbehoevenden in het hart van alle mensen geschreven zal staan. Laat ons bidden.
Gebed in de corona-crisis
4. Laten we bidden dat we met elkaar de offers zullen weten te brengen die in deze tijd van pandemie nodig zijn, dat er voldoende hulp zal zijn voor allen die door de situatie in problemen komen en dat we oog zullen blijven houden voor elkaar in deze moeilijke tijd. En bidden we dat het corona-virus spoedig overwonnen zal worden. Laat ons bidden.
Voor elkaar
5. Laten we bidden voor onze gemeenschap, voor allen die met ons verbonden zijn door kathedraal TV en voor alle intenties die we in ons hart dragen. Laat ons bidden.
Slotgebed
B.: Heer, leg Uw vreugde in ons hart; schenk ons die vreugde die altijd blijft, wat er ook gebeurt, geef ons de kracht om de liefde in ons hart te bewaren, vanuit geloof en vertrouwen te leven en met hoop uit te zien naar de toekomst die U voor ons bereidt, door Christus onze Heer