Opening jubileumjaar Heiloo
Water uit het puin...
Op Nieuwjaarsdag werd in Heiloo het jubileumjaar geopend waarin wordt herdacht dat honderd jaar geleden de grote kapel van het heiligdom werd geopend en driehonderd jaar geleden het zogenoemde "putwonder" plaats vond: uit de in de Reformatie met puin van de verwoeste kapel gedempte Runxput welde opnieuw water op tot troost van de boeren die er kwamen bidden tijdens een veepest-epidemie.
Na de Eucharistieviering om 16.00 uur 's middags was er voor iedereen gelegenheid koffie te drinken in het Oesdom en elkaar een 'zalig nieuwjaar' te wensen. Voor de medewerkers van het heiligdom was er een bijeenkomst in het Julianaklooster (Missionair centrum) waar rector Beemster het nieuwe jaar inluidde met een toespraak waarin hij terugblikte op de geschiedenis en vooruitkeek naar de pastorale en financiële opgaven waar het Heiligdom voor staat. Hieronder volgt de homilie die ik bij deze gelegenheid heb gehouden.
Homilie
Van harte U allen een zalig nieuwjaar! Het is goed dat U naar Onze Lieve Vrouw ter Nood bent gekomen want het we vieren vandaag het hoogfeest van Maria, de moeder van God en sluiten daarmee de kerstweek - het kerstoctaaf zoals dat in de liturgie heet - af.
We sluiten iets af, maar beginnen ook iets: een nieuw jaar en wel een heel bijzonder jaar voor Heiloo, waarin we driehonderd jaar mirakel van de Runxput vieren, dat is het moment in 1713 dat het water in de bron begon op te wellen en de bedevaartsplaats die na de Reformatie helemaal verwoest was, weer opnieuw biddende mensen ging trekken die hier de voorspraak van Maria kwamen vragen.
Daar komt nog bij dat deze grote kapel dit jaar honderd jaar bestaat. Eigenlijk is dat jubileum een feest van vertrouwen. Want U zou het in 1713 hebben moeten meemaken: al zo’n honderdvijftig jaar was het katholieke geloof toen verboden: kerken en kloosters waren gesloten, vernietigd of helemaal gestript en aan de protestanten gegeven.
Op sommige plaatsen mochten de katholieken die nog over waren tegen een forse betaling aan de gemeente in een schuilkerk toch stiekem de Mis vieren.
Het putje hier was een beeld van die situatie: die put was gedempt met het puin van de volledig verwoeste kapel.
Maar toen de mensen met geloof en vertrouwen in 1713 tijdens een veepestepidemie hier kwamen bidden, welde het water weer op, door het puin heen waarmee de put was gedempt, kwam het naar buiten.
Dat beeld moeten we altijd voor ogen houden. Want misschien wel het allerbelangrijkste in ons leven is dat je het vertrouwen behoudt. Laat je nooit grijpen door wanhoop en moedeloosheid, put je hoop en vertrouwen hier bij Maria! Ik hoop en wens natuurlijk dat dit nieuwe jaar U heel veel zegen en geluk brengt, veel voorspoed en vreugde.
Maar als U er eens zwaar doorheen zit, denk dan terug aan dat puin waarmee de put gedempt was en zie voor je geestesoog dat water erdoorheen komen: je kunt soms zelf ook het idee hebben dat je leven een puinhoop is, dat het allemaal verkeerd loopt, dat er weinig goeds is overgebleven.
Dan moet je vertrouwen dat het water van Gods genade er toch weer doorheen zal sijpelen.
En we kunnen die gedachten ook krijgen als we kijken naar het kerkelijke leven vandaag: het geloof is zo ver uit de maatschappij verdwenen, voor velen, voor de meeste jongeren staat de kerk helaas ver af.
Er worden ook veel lelijke dingen over de kerk gezegd en als er iets waar is moeten we natuurlijk gewoon het boetekleed aantrekken, maar soms heeft het iets van een hetze: met kerstmis bijvoorbeeld zou de paus iets lelijks en discriminerends hebben gezegd over homo’s en in allerlei media kreeg je berichten over die lelijke paus die zulke verschrikkelijke dingen zei.
Maar de paus had alleen gesproken over de waarde van het gezin en het huwelijk van man en vrouw.
Hij had helemaal niets over homo’s gezegd! En de katholieke kerk roept juist op tot respect voor iedere mens, maar die boodschap schijnt soms moeilijk over te komen.
Wat een puinhoop, denk je dan, maar probeer er dan oog voor te hebben hoe God toch doorgaat: dat er ook nu jonge mensen geraakt worden door de blijde boodschap en het heilig doopsel ontvangen, dat God ook nu jonge mensen roept om priester te worden of religieus en hun leven aan God toe te wijden, dat er ook nu wonderen gebeuren en God iets nieuws begint.
Soms kun je dus het gevoel krijgen als je kijkt naar het kerkelijk leven en de plaats van het geloof in onze maatschappij, of ook als er bepaalde dingen gebeuren in je eigen leven, die heel erg moeilijk zijn: verdeeldheid, haat en ruzie, iemand die zijn baan verliest of door de economische crisis getroffen wordt, maar ook als je heel verdrietig bent om iemand die je moet missen, soms kun je dan het gevoel krijgen: wat een puinhoop, een diepe put gedempt met puin! Maar je moet vertrouwen hebben en dan juist met je puinhoop naar je hemelse Vader en naar Maria gaan.
Maria zal je moeder zijn en God zal door die puinhoop heen levend water laten vloeien.
Niets is helemaal voor niets, God kan uit het kwade iets goeds laten voortkomen, Hij kan het kwade ten goede keren.
Hij weet wat Hij doet en wat Hij toelaat.
Wij mensen zien alles in een beperkt perspectief, waardoor je vaak alleen de puinhopen kunt ontwaren, God ziet alles ook weer in het licht van de eeuwigheid en van het uiteindelijke doel van je leven.
Dus doe als Maria: zij had bij de stal in Bethlehem natuurlijk moeilijke dingen meegemaakt: hoogzwanger had zij dagen lang van Galilea naar Juda moeten reizen op een ezeltje, haar kindje was ter wereld gekomen in een stal en lag in een voederbak voor dieren, omdat niemand plaats had voor haar.
Natuurlijk was dat allemaal niet leuk, maar Maria heeft het vertrouwen nooit verloren en toen kwamen er nuchtere herders die verhaalden dat ze naar Bethlehem waren gekomen omdat zij engelen hadden gezien die over dit kind hadden gesproken.
En zo kreeg Maria ergens het vertrouwen dat er meer moest zijn, dat het goed was zo, dat het zo moest zijn.
En zo staat er vandaag over Maria in het evangelie: “Zij bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf”.
Ook nadat de herders waren vertrokken was het niet allemaal rozengeur en maneschijn: Al gauw moesten ze vluchten, Maria en Jozef met het kind, opnieuw een lange, lange reis naar Egypte, omdat Herodes het kind wilde doden.
Maar Maria is altijd sterk en standvastig gebleven en haar laatste woorden in het evangelie waren: “Doe maar alles wat Hij U zeggen zal” (Jo. 2,5), doe maar alles wat Jezus je zegt. Wij moeten niet anders doen.
Net als Maria maken we moeilijke dingen mee, lijden, verdriet, tegenslag, pijn en af en toe krijgen we een knipoogje van God, laat Hij als het ware even merken dat Hij je niet vergeten is.
Probeer die knipoogjes niet te vergeten, bewaar ze in je hart, denk eraan terug in je gebed, overweg ze, want in de tijden van tegenslag helpen ze je om het vertrouwen te bewaren, om met moed en geloof verder te gaan; en dat is de bedoeling.
Op deze eerste dag van het nieuwe jaar vieren we dus het feest van Maria, de Moeder van God.
Een belangrijk feest: die titel “Moeder van God” voor Maria is door het concilie van Efese in het jaar 431 plechtig afgekondigd: Maria is werkelijk de moeder van Jezus, God en mens, zij heeft God in de tijd gebaard.
Die uitspraak van dit concilie heeft een grote golf van liefde en verering voor Maria over de wereld doen gaan en tientallen en uiteindelijk duizenden kerken werden aan haar toegewijd.
Ook wij willen ons vandaag voegen bij al die miljoenen mensen en Maria danken voor haar “ja” waardoor zij de moeder van God kon worden en ik vraag vandaag aan Maria dat zij door haar voorspraak U allen en mij ook in dit nieuwe jaar zal beschermen en behoeden en dat dit jubileumjaar vele mensen door Maria tot Jezus zal brengen.
Laten we dit nieuwe jaar ingaan en vol vertrouwen verder gaan onder Maria’s bescherming.
Amen.