Hoe kun je God vinden?
Zestiende Zondag door het jaar B
God en je naaste liefhebben is de kern van christen-zijn. Maar wat betekent dat concreet? Hoe kun je God vinden? En wat voor houding vraagt het van je als je de naastenliefde centraal wilt stellen? Een concrete aanwijzing en voorwaarden daarvoor vinden we in het evangelie dat deze zondag in de kerken is gelezen (Mc. 6, 30-34).
Naast het evangelie werden gelezen: Jer. 23, 1-6 en Ef. 2, 13-18.
De heilige Mis was in de Kathedraal en is op Kathedraal TV nog te volgen, met de mooie Gregoriaanse zang van vier cantores.
Homilie
Kom eens mee naar een rustige plaats en... laat je storen.
Rust
“Kom nu eens mee naar een eenzame plaats....”,
een rustige plaats om alleen te zijn...
Ik denk dat we dat verlangen
allemaal weleens hebben,
dat verlangen naar rust,
niet lastig gevallen te worden.
Of tenminste: bijna allemaal
zullen we dat verlangen wel kennen.
Natuurlijk de één meer dan de ander
en jongeren, werkende mensen
misschien wel wat meer dan de ouderen,
want die eersten staan nu eenmaal gewoonlijk
veel meer onder druk
van gezin en werk dan de ouderen.
Eenzaamheid
Misschien dat bij sommige ouderen onder U
juist eerder het verlangen leeft
om niet ‘met rust’ gelaten te worden,
het kan ook te rustig zijn.
Want het grootste probleem van onze samenleving
is juist eenzaamheid onder ouderen.
Perspectief
Het is inderdaad heel goed
om af en toe even
in de rust en de stilte en de eenzaamheid
te kunnen zijn.
Want als we afstand nemen
van de dagelijkse hectiek,
zijn we in staat
om alles anders en veel beter te zien.
Als we tijd hebben
om tot onszelf te komen,
niet in onszelf en onze drukte opgesloten te leven,
krijgen zelfs de grootste problemen
een ander perspectief.
We krijgen nieuwe inzichten.
En in de stilte is het ook
dat we God kunnen ontmoeten
en de inspiratie van zijn heilige Geest
kunnen ontvangen.
Gebrek aan stilte en rust,
gebrek aan tijd voor overweging en bezinning
vormen een bedreiging
voor een goed en mooi en menswaardig leven.
De omgeving
Waarom waren agrarische
en in het algemeen kleinere, landelijke gemeenschappen,
meer godsdienstig dan de grote stad?
Ik denk eerlijk gezegd dat het is
omdat een omgeving
waar meer tijd en gelegenheid is voor reflectie,
voor bezinning
en voor verbondenheid bijvoorbeeld met de natuur,
dat zo’n omgeving bevorderlijk is
voor de ontmoeting met God.
Waar vind je God?
God vind je niet
waar je feitelijk geleefd wordt,
waar je in een tredmolen zit
van druktes en verplichtingen,
God vind je in de stilte,
zoals ook de bijbel ons al leert.
Niet voor niets trok Jezus
- die een druk bestaan had,
altijd mensen om Hem heen -
zich regelmatig terug, alleen,
in de stilte, vaak op een berg
of andere geïsoleerde plaats
om met Zijn hemelse Vader te spreken.
Hij nam er de tijd voor,
vaak een hele nacht,
één keer veertig dagen,
toen in de woestijn.
Doofheid
Maar natuurlijk is het óók waar
dat je een zekere achtergrond moet hebben
om Gods stem in de stilte
te kunnen horen.
Natuurlijk, God kan alles,
Hij kan ook onze doofheid doorbreken
en soms is iemand van compleet ongelovig
door Gods genade zó geraakt geworden,
dat de aanwezigheid van Onze Lieve Heer
ineens een concrete, ervaarbare realiteit werd.
Dat kán,
maar het helpt enorm
als je al een instelling meeneemt
waardoor je hart open en ontvankelijk is.
Vergelijk het met het dagelijks leven:
als iemand ons een antwoord geeft
terwijl wij geen vraag hadden,
kan het antwoord zelfs negatief
- belerend bijvoorbeeld -
overkomen.
Maar als wij een vraag hadden
waar we antwoord op krijgen,
zijn we blij dat we antwoord krijgen en dankbaar.
Heb vragen!
Zo is het ook tegenover God:
als er vragen of zelfs twijfels leven in ons hart,
bijvoorbeeld over het geloof,
is dat helemaal niet erg;
we zijn dan voorbereid
om een antwoord te kunnen vernemen,
want we hebben een vraag!
Onuitgesproken vraag
Dat ziet Jezus als Hij aan de overkant komt:
Hij ziet een grote menigte,
ze zijn als schapen zonder herder.
Wat dat betekent hoorden we in de eerste lezing:
een schaap zonder herder
wordt bang en angstig,
het loopt gemakkelijk verloren.
Het betekent dus
dat die grote menigte mensen uitstraalt
dat die verlangt naar zorg en leiding,
naar iemand die hen helpt.
Het antwoord van Jezus
op die onuitgesproken vraag is
dat Hij uitvoerig begint te onderrichten,
want als je de herder van jouw ziel
wilt leren kennen,
moet je meer over Hem te weten komen.
De liefde voor God
wordt gevoed door de kennis van ons geloof
die we hebben verkregen.
Gestoord
Als Jezus aan de overkant komt met zijn leerlingen
wordt hij dus onmiddellijk weer gestoord:
de mensen komen in groten getale op Hem af.
En Jezus láát zich storen.
Niet omdat het moet, maar uit liefde.
Hij heeft hart voor de mensen.
Hij kent medelijden.
En dat is dan tegelijk dat andere punt
waar onze samenleving zo’n nood aan heeft:
dat we naar elkaar om zien
dat we openstaan
voor iemand die ons nodig heeft
dat we oog hebben voor de noden
van mensen in onze eigen omgeving, bijvoorbeeld.
Ook dat ligt in een stad
vaak anders dan op het platteland,
waar mensen geen anonieme vreemden
voor elkaar zijn.
Maaltijd met de armen
Gewoonlijk ga ik op de middag voor kerstmis
naar de maaltijd met de armen
die in Amsterdam door Sant’ Egidio wordt voorbereid.
De laatste keer dat ik er was,
trof ik daar - om te helpen -
onder andere een TV-presentator
en een CEO van een groot bedrijf,
tevens bekende Nederlander.
Die laatste was daar met zijn hele gezin.
Hij zei tegen mij:
Ik vind het belangrijk
mijn kinderen te leren
naar andere mensen om te zien
en hen te leren dat niet iedereen
het zo goed heeft als zij
en dat dit niet vanzelfsprekend is.
Allebei belangrijk
Het is allebei belangrijk:
Dat we af en toe even vrij zijn,
rust hebben zodat we tot onszelf kunnen komen,
want dan zullen we ons dagelijks leven
op een andere manier kunnen beleven
dan onder de dagelijkse druk het geval is;
en evenzeer is het belangrijk
dat we bij alles wat te doen hebben en “moeten”
oog blijven houden voor onze naasten
die onze hulp en onze steun nodig hebben,
naar het voorbeeld van Jezus.
Jezus
Hij is op de wereld gekomen
omdat hij naar ons om wilde zien.
Het doel van Zijn leven was: ons te redden,
ons gelukkig te maken,
ons naar onze eeuwige bestemming te brengen.
Hij heeft het goed met ons voor.
Zij stem horen we in de stilte.
En dat voorbeeld van dienende liefde
zal ons hopelijk dagelijks inspireren.