Ireneüs van Lyon is voortaan ‘kerkleraar’
Doctor unitatis: leraar van de eenheid
In deze week van gebed voor de eenheid van de christenen (18-25 januari) heeft paus Franciscus een betekenisvolle stap gezet: de H. Ireneüs van Lyon (+202) is tot kerkleraar uitgeroepen, met de titel: leraar van de eenheid. Het oecumenisch gesprek met de Oosterse kerken staat onder zijn patronage.
Leven
De heilige Ireneüs van Lyon is geboren in het oosten, waarschijnlijk in Smyrna, Turkije, waar hij een leerling zou zijn geweest van de H. Polycarpus van Smyrna, die op zijn beurt een leermeester had gevonden in de apostel en evangelist Johannes. Ireneüs is naar het westen gekomen en werd daar bisschop van Lyon, de plaats waar hij uiteindelijk als martelaar is gestorven.
Oecumenisch gesprek
De gemengd orthodoxe-rooms-katholieke commissie voor de dialoog heet naar deze heilige, die dus Oost en West verbindt.
Werk
Het meest bekende werk van Ireneüs is Adversus Haereses, waarin hij in vijf boeken de belangrijkste ketterijen van zijn tijd weerlegt. In die zin is hij wel de eerste grote theoloog genoemd. In zijn werk komt de rol van Maria als ‘nieuwe Eva’ naar voren met het idee van de “recapitulatio” (dat wat fout ging in den beginne op eenzelfde wijze goed wordt hernomen bij de Menswording van Jezus Christus), maar bijvoorbeeld ook het chiliasme, een leer over een duizendjarig rijk van vrede, over een paradijs op aarde - voor of na de wederkomst van de Heer - die de katholieke kerk echter niet heeft omarmd.
