‘Walk for Homs’
Pater Frans van der Lugt en zijn werk herdacht
Dinsdagochtend 5 april vond in de Obrechtkerk (O.L. Vrouw van de allerheiligste rozenkrans) in Amsterdam een gebedsviering plaats als start van de ‘Walk for Homs’ een meerdaagse pelgrimstocht te gedachtenis aan de in 2014 in Homs (Syrië) vermoorde Jezuïet, pater Frans van der Lugt. Zijn nichtje Anne-Claire had het initiatief genomen en er is veel belangstelling voor, ook van media.
De kerk
Omdat er flink gewandeld moest worden (28 km), begon de dag al op tijd: om 9.00 uur waren ruim zeventig mensen in de kerk bijeen gekomen om pater Frans van der Lugt te gedenken. Waarom daar? Dit was de kerk van hem en zijn familie in een deel van zijn jeugd. Achter in de kerk hangt een portret van Van der Lugt met een tekst die zijn leven en werk gedenkt.
Medewerkers aan de viering
Tijdens de viering, voorbereid door Geert van Dartel, spraken Anne-Claire en broer Henri over hun ervaringen met Frans van der Lugt (foto onder). Nita van Bergen ontstak de kaarsen als teken van bede om licht in de duisternis van het geweld en de oorlog die Syrië (en andere delen van de wereld) al zo lang kwellen. Mark Beumer vezorgde de muziek, Conny van Uden-Bossink las een meditatie van pater Frans over het Zacheüs-evangelie en Geert van Dartel sprak voorbeden uit.
Aan het einde van de gebedsviering verlieten we gezamenlijk de kerk om voor de deur een groepsfoto te maken met degenen die gingen wandelen (naast mij staat Anne-Claire van der Lugt).
Ondersteuning
De pelgrimage wil een ondersteuning zijn ook voor het werk van pater Frans van der Lugt en een aantal projecten steunen die hij heeft opgezet of die ter ere van hem zijn opgezet, zoals Frans van der Lugt Centre, Homs, Al Ard (‘Het landgoed’) in Al-Qusayr en Education for All, in de omgeving van Damascus.
Hieronder het openingswoord, een gebed (met teksten deels ontleend aan werk van pater Frans) en een overweging die ik tijdens de viering heb uitgesproken. De overweging werd gehouden naar aanleiding van het evangelie over Zacheüs (Lc. 19, 1-10) en de interpretatie daarvan van pater Frans van der Lugt.
"Laten we voortgaan (Ila-Al-Amam)"
(woorden van pater Frans van der Lugt, 1938-2014)
GEBEDSVIERING TER GEDACHTENIS AAN PATER FRANS VAN DER LUGT S.J.
Opening
Hartelijk welkom aan de deelnemers aan de Walk for Homs, aan Anne Claire van der Lugt, die het initiatief genomen heeft, familie Van der Lugt en U allen in deze kerk die zozeer verbonden is met het leven van pater Frans van der Lugt, die aan het Ignatiuscollege in deze stad zijn middelbare school voltooide.
We staan stil bij het leven van Abouna Frans en het leven van de mensen voor wie hij zich inzette, bij de vluchtelingen en alle mensen in Syrië en het werk dat Frans van der Lugt heeft geïnitieerd. Ik spreek graag de hoop en de verwachting uit dat deze pelgrimstocht daar een mooie bijdrage aan zal geven.
Gebed
(geïnspireerd door de woorden van pater Frans van der Lugt)
Hemelse Vader,
Sta uw mensen bij opdat zij zich niet laten overweldigen door droefheid en wanhoop, al zullen deze gevoelens steeds om het hoekje loeren als we de toestand voor ogen hebben waar de wereld op zoveel plaatsen, waar Syrië zich in bevindt. Doorheen alle moeilijkheden klampen wij ons vast aan de hoop.
Geef dat allen die delen in het lijden en allen die het lijden zien elkaar helpen om die tijden door te komen en solidair te zijn. Geef ons het licht van het geloof en het vertrouwen dat ons zal helpen om aan nieuwe horizonten de hoop te ontwaren.
Hemelse Vader, wij bereiden ons voor op het feest van Pasen, feest van Jezus’ opstanding uit de dood, van de overgang van de dood naar het leven. Het leven ontspringt uit een donkere afgrond en zij die in het duister zijn zien een schitterend licht. Mogen allen die in oorlog, armoede en verdrukking leven nu dit nieuwe leven ervaren, ook hier al en nu in hun bestaan. Mogen Syrië, Oekraïne opstaan tot nieuw leven en vrede, vrijheid, broederschap kennen.
We vragen het U door Christus onze Heer.
Amen
Je bent bemind
Onvoorwaardelijk
Het evangelie over Zacheüs
en de woorden die we zojuist hoorden
van pater Frans van der Lugt,
maken duidelijk
wat er kan gebeuren
als een mens mag ervaren
dat hij of zij geliefd is.
De ervaring te worden bemind
met een zelveloze liefde,
onvoorwaardelijk,
niet uit motieven
die toch ergens weer egocentrisch zijn:
die ervaring van belangeloze liefde
is fundamenteel voor een mens,
voor de maatschappij, voor de vrede, voor de wereld.
Als je je bemind weet,
zul je vrede in jezelf kunnen ervaren.
De ervaring van die zelveloze liefde
zal normaal gesproken inspireren
om zelf zo te leven en lief te hebben.
Haat, oorlog en geweld
komen niet zelden voort uit een ervaring
van niet bemind te zijn.
Christen-zijn
De basis-ervaring van christen zijn
is precies dát:
je bent bemind,
je bent aanvaard.
Iemand is voor jou ter wereld gekomen
om Zijn leven voor je te geven uit liefde
om jou gelukkig te maken
en vrede te geven:
Jezus Christus.
Geen wapen dan de liefde
We gedenken dat juist in deze weken van de lijdenstijd.
Om Jezus heen staan mensen die macht willen hebben,
die een positie claimen,
hun “ik” willen laten zegevieren.
En Jezus staat daar, weerloos,
geen ander wapen dan de liefde,
maar Hij gaat door, loopt niet weg,
volhardt in de gave van Hemzelf ten einde toe.
Niet omdat de mensen die Hij liefheeft
Zijn liefde door hun prestaties hebben verdiend,
maar omdat Hij goed is.
Alleen de liefde zal alles veranderen,
omdat alleen door de liefde
het hart van de mens
ten goede wordt veranderd.
Dat is het verhaal van Zacheüs.
De idealen van pater Frans
Dat is ook het verhaal van het leven
van Frans van der Lugt.
Ik heb hem nooit persoonlijk gekend,
maar toch enigszins een aparte band met hem
doordat we een tijd
dezelfde geestelijk leidsman hebben gehad.
Het werken van pater Frans van der Lugt
werd gekenmerkt door het beleven
van die onvoorwaardelijke liefde.
Die bracht hij tot uitdrukking op het eind van zijn leven
door niet geëvacueerd te willen worden
maar te blijven voor zijn mensen,
de zieken en hongerenden
in de belegerde stad Homs,
door er voor iedereen te zijn,
christenen en moslims,
onderling begrip te kweken
tussen mensen van verschillende religies,
door er te zijn op de eerste plaats voor de mensen
van wie hij geen voordelen kon verwachten,
die het niet konden vergoeden,
mensen met een beperking,
zwakkeren, geestelijk of lichamelijk.
Eerst de ander, dan jezelf.
Als de liefde moet zwijgen...
Overmorgen is het acht jaar geleden
dat hij werd vermoord,
vlak voor zijn verjaardag.
Wie, waarom?
Veel is onduidelijk,
maar één ding is zonneklaar:
Als onvoorwaardelijke liefde
het zwijgen krijgt opgelegd,
leeft zij toch door;
die zal eerder krachtiger doorgaan
omdat het gewelddadige einde
dat zo in tegenspraak was
met de geest die hij heeft geleefd,
juist inspireert om die geest vast te houden,
die niet los te laten
en juist met extra inzet te beleven.
Walk for Homs
Dat komt tot uiting
in het mooie initiatief “Walk for Homs”,
dat de geest en het gedachtegoed
van pater Frans van der Lugt
wil vasthouden
en zijn werk
voor jongeren,
mensen met een beperking,
vluchtelingen
en voor het wederzijds begrip
van mensen uit alle religies
wil laten doorgaan.
Laten we bidden
dat Gods zegen
daarop mag rusten
en belangeloze, zelveloze liefde
de verhoudingen in deze wereld
steeds meer mogen gaan bepalen.
Geen agressie, geen geweld, geen oorlog,
weet dat je bemind bent
en geroepen
om lief te hebben.