Hij leefde niet voor zichzelf...

Uitvaart mgr. Joop Stam in de St. Nicolaasbasiliek

Vrij­dag 13 mei werd om 10.30 uur de Uitvaart­mis gevierd voor mgr. Joop Stam, oud-deken van Am­ster­dam, oud-proost van het ka­the­draal kapit­tel, oud-pastoor van de Sint Nicolaas­basi­liek, tot voor kort rector van de Mozes en Aäron­kerk aan het Waterloo­plein en nog steeds actief in die kerk en elders. Een wijze pries­ter en raadsman voor velen, beminne­lijk en een­vou­dig...

Wie waren er...

Velen kwamen om de uit­vaart mee te maken, waar­on­der mgr. Jozef Punt en mgr. Jan van Burg­ste­den. In kapit­telornaat waren de kanun­niken aanwe­zig, waar­on­der de proost vica­ris dr. Gerard Bruggink, vica­ris dr. André van den Hout en vica­ris-generaal mgr. dr. Bart Putter, evenals de rector van het semi­na­rie,n de deken van Alkmaar en de kanun­nik-penitencier. Aan het altaar ston­den de op­vol­gers van mgr. Stam, pastoor Eric Fennis van de Sint Nicolaas­basi­liek, deken Ambro Bakker van Am­ster­dam, rector Rik Hoet van de Mozes en Aäron­kerk, terwijl de diakens Colm Dekker (stadsdiaken, Sant’ Egidio, Mozes en Aäron) en Rob Polet (St. Nicolaas­basi­liek) assis­teer­den. Andere pries­ters en diakens, (oud) mede­wer­kers van het bisdom, zoals econoom drs. Emile Duijsens, hoofd personeels­zaken jhr.mr. Steven van Weede en staf­func­tio­na­ris kerkop­bouw dr. Martin Frederiks waren in de kerk aanwe­zig.
Voor­af­gaand aan de Mis werd een mooi ge­dach­te­nis­woord uit­ge­spro­ken door mw. The de Mooij-Stam, zus van de over­le­de­ne. Het basilica consort heeft gezongen.

Homilie

Hij leefde niet voor zich­zelf...

UITVAART DEKEN EN EREKANUNNIK MGR. JOOP STAM

lezing Jesaja 61, 1-3a Heilig Evan­ge­lie Marcus 6, 30-44

Vijf bro­den en twee vissen

Het evan­ge­lie dat we zojuist hebben gehoord,
tekent de pries­ter Joop Stam ten voeten uit.
Dat evan­ge­lie loopt uit op de broodvermenig­vul­diging:
Jezus geeft een grote menigte te eten,
tot al die mensen verza­digd zijn,
maar wat zijn leer­lin­gen te bie­den hebben,
is maar heel beperkt:
vijf bro­den en twee vissen.
Zo zou Joop Stam het ook zien:
zijn eigen inbreng
zag hij nooit als groot en gewel­dig,
maar als een­vou­dig en beperkt,
daarom kon hij in alles altijd
de hand van de Heer blijven zien,
want meer dan onze vijf bro­den en twee vissen,
veel meer dan onze schamele kracht,
is de rijkdom die God ons schenkt
en waar we die voor ogen hebben
krijgt ons leven nieuwe glans
en een eigen, onvermoede schoon­heid.

Stage

Joop Stam leefde en werkte
vanuit die ver­bon­den­heid met de Heer
die onze een­vou­dige, kleine bijdrage
tot grote overvloed kan maken.
Hij bleef zich­zelf daarbij
als een leer­ling zien
en zijn pries­ter­schap omschreef hij
bij zijn afscheid als deken van Am­ster­dam
en nog bij zijn zes­tig­ja­rig pries­ter­schap vorig jaar
als een zes­tig­ja­rige stage,
mede dankzij de mensen
van wie hij mocht leren.
Mgr.Joop Stam was geïn­te­res­seerd in mensen,
niet met een op­per­vlak­kige in­te­res­se,
maar met hart voor het geheim van iedere persoon
en de presentie van God in die mens.

Leer­lin­gen

We zijn en blijven allemaal leer­lin­gen,
leer­lin­gen van Jezus
en van elkaar.
Als we dat vergeten,
gaat het fout,
zolang we ons dat her­in­ne­ren,
zal ons leven dienst­baar zijn
aan de Heer en aan mensen,
aan het ko­nink­rijk van God.
En we moeten ons blijven ver­won­deren,
het werk wat God in mensen doet bewon­de­ren,
dan wordt een ont­moe­ting met hen
ook een ont­moe­ting met de Heer.
Zo heeft Joop dat ook gedaan.

Pastor

Voordat Jezus aan de broodvermenig­vul­diging begon,
staat er dat hij medelij­den voelde met de mensen,
want zij waren als schapen zon­der her­der.
Dat moeten we niet verstaan
als een vanuit de hoogte neerkijken
op een zielig geval,
maar meer als meevoelen, meeleven, delen,
je laten raken door de nood van een ander.
Zo groeide het pries­ter­schap
van pastor - dat betekent: her­der - Joop Stam
van her­der voor mensen
naar her­der van mensen
en her­der mét mensen,
zoals hij­zelf zijn eigen ont­wik­ke­ling omschreef;
zijn her­der­schap werd een geven en ont­van­gen,
in eerbied voor de persoon van de ander
en diens gaven.
Het delen van vreugde,
van hoop­volle momenten,
van zorgen en verdriet
werd een harte­lijke ont­moe­ting
en een leer­school,
ook voor de her­der.

In ge­meen­schap

Joop Stam heeft dit trouwens beleefd
in inner­lijke een­heid met de Kerk
en in ver­bon­den­heid met paus en bis­schop­pen.
Dat is het kenmerk van de ware her­der:
er zijn voor de schapen met hart en ziel,
verbon­den met God
en met de ge­meen­schap van de Kerk,
dat geeft de diepte aan het contact.

Hij heeft dat voor­ge­daan

Die harte­lijke belang­stel­ling
die pastor Joop Stam zo kenmerkte
had hij door de Heer zelf
vóórgeleefd gekregen,
we hoor­den dat zojuist:
Jezus heeft niet alleen medelij­den, meeleven
met de mensen in hun nood
maar ook men­se­lijke aan­dacht
voor wat mensen nodig hebben,
voor de leer­lin­gen bij­voor­beeld
die geen tijd hebben om te rusten en te eten:
echte zorg en harte­lijke be­trok­ken­heid
op wat mensen nodig hebben.
“Uw vrien­de­lijk­heid moet bij alle mensen bekend zijn”,
zegt de apostel Paulus (Fil 4,5).

Niemand leeft voor zich­zelf...

Het zal dan ook geen ver­won­dering wekken
dat de leidraad van zijn leven,
de zin was die vandaag voor in het mis­boekje staat:
“Niemand leeft voor zich­zelf,
niemand sterft voor zich­zelf”.
Wat je geeft, dat maakt het leven mooi,
als je mag dienen, God en je naaste,
maakt dat je leven waarde­vol,
dat geldt voor het leven van ieder van ons,
maar zeker voor dat van een pries­ter
voor wie de kern is gelegen
in de vie­ring van de Eucha­ris­tie,
waar Jezus zich weggeeft
in dienst­baar­heid aan ons mensen:
“mijn lichaam voor jullie gegeven...
mijn bloed voor jullie vergoten”.
Die dienst­baar­heid en vriend­schap
juist met de armen
vond hij terug
in de ge­meen­schap van Sant’ Egidio,
waar hij zeer bij betrokken was.

Titus en Joop

Zondag wordt Titus Brandsma heilig verklaard.
Ook Titus en de spiri­tua­li­teit van de Carmelieten
waren voor Joop Stam zeer in­spi­re­rend.
Hij was lid van de stich­ting Vrien­den van Titus Brandsma
en had graag de heilig­ver­kla­ring nog mee­ge­maakt.
Titus Brandsma was er, zelfs in het con­cen­tratie­kamp,
voor zijn mede­mensen
aan wie hij gees­te­lijk dienst­baar was,
ook al maakte hij het zelf qua ge­zond­heid niet goed.
Zoals we dat aan het begin van deze Uitvaart­mis
hoor­den over Joop
die erns­tig ziek, zijn zie­ken­huis­bed
nog wilde afstaan aan iemand
die het mis­schien har­der nodig had.
“Niemand leeft voor zich­zelf...”.

Titels?

Mon­seig­neur, deken, kanun­nik, pastoor,
in zijn leven zijn hem vele titels ten deel gevallen,
maar voor de Heer staat nu een dienst­ba­re her­der,
pastor Joop Stam
want hij leefde niet voor zich­zelf...
Die Heer zal hem nu zeggen:
“Ga binnen, goede en getrouwe die­naar,
ga binnen in de vreugde van je Heer”.