Serviam - Ik zal dienen

Sluiting bedevaartseizoen martelaren van Gorcum

Zater­dag 29 ok­to­ber werd in Brielle het bede­vaartseizoen voor het hei­lig­dom van de mar­te­la­ren van Gorcum af­ge­slo­ten met een Eucha­ris­tie­vie­ring die ik samen met mgr. Van den Hende, bis­schop van Rotter­dam, mocht vieren. Maar hoe kon het gebeuren dat de 19 mar­te­la­ren gestorven zijn, hoewel ze er met een leugentje of halve waar­heid levend vanaf had­den kunnen komen?

Samen met Bis­schop Van den Hende con­ce­le­breerde ook de custos Jack Glas, terwijl diaken Iwan Osseweijer assis­teerde. Ver­schil­lende acolieten dien­den en een klein koor ver­zorgde de zang. Hoewel deze vie­ring niet zo druk bezocht is als de Natio­nale bede­vaart op 9 juli, was het een goed ver­zorgde vie­ring.
Aan het einde van de H. Mis bezochten we het mar­tel­veld achter de kerk waar we even stil ston­den bij het offer dat de negen­tien mar­te­la­ren uit geloof had­den gebracht.
Daarna was er gelegen­heid tot ont­moe­ting met een hapje en een drankje. Hulde aan alle betrokken leden van de Bis­schop­pe­lijke Brielse Com­mis­sie en andere vrij­wil­li­gers die alles zo goed had­den ver­zorgd!

In de Eucha­ris­tie­vie­ring heb ik de on­der­staan­de homilie gehou­den

Homilie

SERVIAM, IK ZAL DIENEN

ZATERDAG IN DE DERTIGSTE WEEK DOOR HET JAAR - AFSLUITING VAN HET BEDEVAARTSSEIZOEN IN BRIELLE

Broe­ders en zusters,
Ik dank mgr. Van den Hende
voor de uit­no­di­ging om deze Mis met U te vieren,
als afslui­ting van het bede­vaartseizoen.
Ik was ook aanwe­zig
op de feest­dag van de mar­te­la­ren,
dat was een prach­tige vie­ring,
waar­mee eer werd bewezen
aan het ge­tui­ge­nis
van deze negen­tien reli­gi­euzen en wereldheren
die hier gestorven zijn.

Het gebeente

Het gebeente van de mar­te­la­ren van Gorcum
was jaren na hun mar­tel­dood opgegraven
en in 1615 in vei­lig­heid gebracht
naar de zui­de­lijke Neder­lan­den.
Nog steeds wordt in een kerk in het centrum van Brussel
een grote reliekschrijn met dat gebeente bewaard.
Veel relieken zijn gelukkig naar Neder­land terug geko­men,
een groot deel daar­van vereren we hier in Brielle,
maar ook de bis­schop van Haar­lem,
het bisdom waar Brielle toen toe behoorde,
kreeg des­tijds een deel van de relieken
dat in een reliekschrijn werd bewaard in zijn huis­ka­pel.
In de ka­the­draal van Haar­lem
is een speciale kapel aan de mar­te­la­ren gewijd
en de relieken hebben nog steeds
een ere­plaats in de kapel van het bisdom.
Het onder­streept de his­to­rische ver­bon­den­heid
van onze beide bis­dom­men Rotter­dam en Haar­lem-Am­ster­dam
met elkaar, met de mar­te­la­ren van Gorcum
en met dit hei­lig­dom.

Geloofs­ge­tui­ge­nis

Maar niet alleen van­wege de band
van de ge­schie­de­nis van de beide bis­dom­men,
maar ook heel bij­zon­der
om het leven en het geloofs­ge­tui­ge­nis
van deze negen­tien heilige mar­te­la­ren,
ben ik verheugd dat ik deze heilige Eucha­ris­tie
samen met de bis­schop van Rotter­dam
mag vieren.

Zij had­den hun leven kunnen red­den...

Hoe kon het gebeuren
dat deze mensen hun leven gaven voor Christus?
De mar­te­la­ren kwamen in een situatie terecht
waarin zij ineens voor die keuze ston­den.
Som­mi­gen van hen waren goede en geleerde pries­ters
en bele­den hun geloof vol over­tui­ging.
We weten dat zij hun leven had­den kunnen red­den
als zij dat niet had­den gedaan;
en enkele gevangen reli­gi­euzen zijn terug geschrokken
voor de mar­telingen en het geweld;
het was een enkeling maar
die het er levend afgebracht heeft.
Een tame­lijk jonge pries­ter en een jonge broe­der
wisten zich te red­den door een leugentje of halve waar­heid;
we weten ook dat één van hen
helemaal niet zo als een goede pries­ter had geleefd,
hij had het celi­baat niet onder­hou­den
en leefde samen met een vrouw,
maar toen het erop aan kwam,
koos hij om trouw te zijn,
beleed hij zijn katho­lie­ke geloof
en moest dat met zijn leven bekopen.

Het juiste doen

Dat is heel in­spi­re­rend voor ons,
want wij staan ook voor zulke keuzes,
al hoeven wij ook mis­schien niet
de mar­tel­dood te sterven:
doe je op het moment dat het erop aan komt
het goede, dat wat juist is en oprecht
of zoek je een uitweg
en maak je je ervan af?
Hoe zijn wij, hoe zullen wij zijn
op zo’n moment?

Dit is de vraag:
Hoe kan dat, dat de meesten van deze groep
op dat cruciale moment wél trouw bleven,
zelfs vaak sterk uitkwamen voor hun geloof
en anderen juist niet?

Dit heeft iets van een mysterie,
een genade-mysterie:
waarom maakt de één wel die goede keuze
en een ander niet?

Als het erop aan­komt

We hebben het zelf mis­schien
toch ook wel mee­ge­maakt,
in onze eigen omge­ving:
als het moei­lijk wordt,
als je het moei­lijk krijgt,
zijn er vrien­den, goede mensen
die je heel nabij zijn
en van wie we steun ont­van­gen
en er zijn anderen die het juist dan
compleet laten afweten.
Hoe rea­geer je
als het erop aan­komt?

Erns­tig zieken hebben het soms
dat zij van goede beken­den
na het uit­bre­ken van de ziekte,
ineens niets meer horen.
Hoe kan dat?
Waarom is dat?

Bij som­mi­ge mensen speelt er mis­schien ook angst
en niet weten hoe ermee om te gaan.
Veel zal uitmaken
hoe we ons leven te diepste zien,
wat is de kern, de bete­ke­nis van ons leven?
Waarvoor leven wij?
Met welk doel voor ogen?

Serviam

Een oude traditie zegt
dat toen Lucifer en de gevallen engelen
God niet wil­den dienen
het ant­woord
van de aartsengel Michael maar één woord was
en dat luidde:
“Serviam”, “Ik zal dienen”.

De zusters van de orde van de Ursulinen
hebben dat woord
van hun stichteres mee­ge­kre­gen.
Die zusters hebben verspreid over de wereld veel scholen,
nog steeds,
en zij moesten en moeten de leer­lin­gen naast de les-stof
vooral die geest van dienst­baar­heid mee­ge­ven:
“Serviam”,
“Ik zal dienen”.

De beste plaats

In het evan­ge­lie van vandaag
hoor­den we dat dit niet van­zelf­spre­kend is:
de Fari­zeeën, die toch als die­naars van God
door het leven gingen,
zoeken voor zich­zelf
de beste en voor­naamste plaatsen uit.
Daar verraadt zich hun in­stel­ling:
zij leven voor zich­zelf, voor hun eigen eer,
hun leven wordt niet getekend door dienst­baar­heid
en dat komt op zulke momenten
scherp naar voren.

Voor jezelf kiezen?

Het is in onze maat­schap­pij
een bekende uitdruk­king
waar­mee je met iets weg kunt komen:
“Ik heb voor mezelf gekozen”
of: “Je moet voor jezelf kiezen”.
Maar is dat wel altijd zo?
Ook nu zijn er mensen
die hun leven geven
in dienst van een ander
of in dienst van de Ander, van God.

Drie punten

De mar­te­la­ren van Gorcum hebben dat gedaan.
Drie punten kwamen er speciaal naar voren
bij hun mar­teling en wrede dood:
de plaats van Maria in ons geloof,
waarover Lenaert van Veghel,
één van de mar­te­la­ren,
een prach­tige preek hield,
voor een gehoor met velen
die hem daarop wil­den pakken;
en ver­der de heilige Eucha­ris­tie
en de band met de Paus,
als plaatsbekle­der van Christus
drie kern­pun­ten dus
van ons katho­liek geloof.

Toen het erop aankwam...

Daar zijn deze mar­te­la­ren voor gestorven,
zij hebben niet gekozen voor zich­zelf;
bij de fouten die som­mi­gen van hen gemaakt had­den,
was de grond­toon van hun leven toch
de dienst­baar­heid aan Christus en de Kerk.
Toen het erop aan kwam,
ston­den zij ervoor:
serviam, ik zal dienen,
kome wat komt,
maar ik blijf trouw
aan de kern­waar­den van mijn geloof,
aan het doel van mijn leven,
waarvoor ik geschapen ben
wat er ook gebeurt.

Wat een voor­beeld,
wat een in­spi­ra­tie
voor ons!