Het Ad Limina bezoek - de vierde dag

Donderdag 10 november

De vierde dag ein­digde met een ont­moe­ting in het College van Santa Maria dell'Anima in de kerk waar­van paus Adrianus VI begraven ligt. Antoine Bodar woont in dit college. Het bezoek besloot een dag met bezoeken aan het Di­cas­te­rie voor de Ge­loofs­leer, de Signatura Apostolica en het Di­cas­te­rie voor Cultuur en Opvoe­ding. Andere bis­schop­pen bezochten nog andere Di­cas­te­ries. Maar we kijken ook nog even terug op de mid­dag van de dag ervoor: het bezoek aan het Di­cas­te­rie voor com­mu­ni­ca­tie.

Com­mu­ni­ca­tie

Woens­dag­mid­dag 9 no­vem­ber waren we om 16.00 uur op het Di­cas­te­rie voor com­mu­ni­ca­tie waar alle media- ac­ti­vi­teiten zijn samengebundeld: de web­si­te Vatican.va, Vatican News, het Twitter account, radio Vaticana, l'Osservatore Romano, de Vati­caanse tele­vi­sie CTV en zo meer. Het is intussen denk ik het grootste van alle Di­cas­te­ries gewor­den, met ruim 600 mensen die ervoor werken!

Van het gesprek heb ik een paar zaken vooral ont­hou­den: ga de uit­daging aan de cultuur waarin je ver­keert te begrijpen: hoe moet je spreken? Het gaat erom onze hoop over te brengen in de taal van de mensen van nu. Het voor­beeld werd gegeven van Brazilië waar (groten­deels) vrij­wil­li­gers de com­mu­ni­ca­tie doen onder lei­ding van een betaalde kracht. Deel je geloof, ook op TikTok, met alles waar je van houdt en van leeft, kun je de schoon­heid van het geloof met anderen delen. In­flu­en­cers zijn digitale mis­sio­na­rissen die het platform van de sociale media waarop zij zich bevin­den kunnen ver­an­de­ren met een gericht­heid op God.

Aan ons bis­schop­pen was de bood­schap: vind die digitale mis­sio­na­rissen, begeleid hen, help hen, zij hebben de stimulans en harte­lijke ver­bon­den­heid van de bis­schop nodig! Daar kwam ook de opmer­king bij dat we niet bang moesten zijn voor negatieve reacties: die horen erbij. Wees aanwe­zig, ook als er met mod­der wordt gegooid! En: onder­schat nooit de kracht van een goed verhaal! Een goed verhaal bij­voor­beeld van een vrouw die uit­ein­delijk niet voor abortus heeft gekozen en nu blij is met die keuze, doet meer dan hon­derd verbo­den.

Na deze in­spi­re­rende ont­moe­ting was er de pers­bij­een­komst die ook via live­stream te volgen was.

Naar de Ge­loofs­leer

Donder­dag,orgel begon met een bezoek aan het Di­cas­te­rie voor de ge­loofs­leer, dat zich op nog geen vijf minuten lopen van Santa Marta bevindt. Daar had­den we een ont­moe­ting met Karid­naal Ladaria, aarts­bis­schop Di Noia en ver­schil­lende mede­wer­kers van het Di­cas­te­rie. Zoals de meeste bis­schop­pen­con­fe­ren­ties bleken te hebben gedaan, brachten ook wij de vragen rond gen­der in, die in onze samen­le­ving een grote rol spelen. Enkele jaren gele­den is daar een do­cu­ment over ver­sche­nen van de toen­ma­lige Comgregatie voor de Katho­lie­ke opvoe­ding, dat vraagt hiermee om te gaan in respect voor de door God gegeven sexe. Vanuit het Di­cas­te­rie werd gewezen op het belang van een chris­te­lijke antropo­lo­gie waarvoor een do­cu­ment van de pau­se­lijke bijbel­com­mis­sie een goede grond­slag heeft gegeven die door de inter­na­tio­nale theo­lo­gische com­mis­sie zal wor­den uit­ge­werkt. Daar­naast kwamen andere vragen aan bod rond filo­so­fie, theo­lo­gie en cultuur. Het was een inte­res­sante en harte­lijke dis­cus­sie. Ik heb nog even bedankt voor de goede en pret­tige samen­wer­king met de toen Con­gre­ga­tie voor de Ge­loofs­leer inzake de Vrouwe van alle volkeren, waardoor de devotie erkend kon blijven, de ver­schij­ningen echter niet.

Rota en Signatura

Daarna zijn we met enkele bis­schop­pen naar de Romeinse Rota en de Signatura geweest. De Rota is een beroeps recht­bank binnen de kerk, waarheen men in beroep kan gaan tegen uit­spra­ken van lagere, dio­ce­sane recht­banken in eerste (en tweede instantie). Hier hebben we allerlei vragen en problemen be­spro­ken met betrek­king tot de recht­spraak in de kerk.Die zijn een beetje tech­nisch voor dit ver­slag. In ieder geval was er speciale aan­dacht voor de vor­ming van toe­koms­tige rechters en voor de toepas­sing van het straf­recht door mensen die daarvoor de juiste vor­ming hebben ont­van­gen. Op de web­si­te van de Pont. Università Gregoriana zijn ( ver­wij­zingen naar) de uit­spra­ken van de Signatura te vin­den. Vanuit Neder­land komen er regel­ma­tig beroeps zaken bij de Signatura wanneer het over kerk­slui­tingen gaan. De lokale bis­schop moet dat zeer zorg­vul­dig doen, al begrijpt ie­der­een ook in Rome de nood­zaak van bepaalde beslis­singen.

Opvoe­ding en cultuur

In de namid­dag stond voor alle bis­schop­pen nog het Di­cas­te­rie voor Cultuur en Opvoe­ding op het pro­gram­ma. Dit Di­cas­te­rie is vernieuwd door de samen­voe­ging van het Con­gre­ga­tie voor de opvoe­ding met de pau­se­lijke raad voor de cultuur. Die twee thema' s kunnen elkaar bevruchten. Het Di­cas­te­rie heeft ook een nieuwe staf gekregen met kar­di­naal Jose Tolentino de Mendonca en mons. Giovanni Cesare Pagazzi als se­cre­ta­ris. Hier deden we ver­slag van de ont­wik­ke­lingen van het katho­liek onder­wijs en cultuur. Helaas was de tijd die in ons pro­gram­ma was voor­zien niet veel: we had­den maar 45 minuten wat ook voor de staf van het Di­cas­te­rie teleurstellend moet zijn geweest. Er waren drie ver­slagen voor­zien: kar­di­naal Eijk sprak over het hoger, universitair onder­wijs, ik zou spreken over katho­liek onder­wijs in het alge­meen en over het primair en middel­baar onder­wijs waarna mgr. Mutsaerts in zou gaan op de cultuur en zaken die daar­mee verbon­den zijn. Helaas bleven voor mij nog slechts vier minuten over en mgr. Mutsaerts kon helemaal niet meer aan bod komen, ook het onderling gesprek was tijd­ma­tig niet meer moge­lijk. Het Di­cas­te­rie zal het met de teksten moeten doen en wellicht met ver­volg gesprekken...

Lunch met KRO-NCRV

Doorde KRO-NCRV waren de bis­schop­pen tussen deze bedrijven door uit­ge­no­digd voor een heer­lijke lunch in de Borgo Pio, een van de kleine straatjes vlak bij de Sint Pieter waar de nodige restaurants zijn. Het was heer­lijk en gezellig om met de mensen van de omroep uit te wisselen. Het aantal katho­lie­ken is klein bij de omroep, het zou fijn zijn als die presentie wat ver­sterkt kon wor­den met mensen die de verbin­ding kunnen leggen tussen geloof en cultuur.

Ontvangst en heilige Mis in het college van de Anima

Aan het einde van de dag kwamen we samen in de kerk van Santa Maria dell' Anima, het college waar Antoine Bodar woont en dat gesticht is door een echtpaar uit Dordrecht. Mgr. De Jong was hoofd­cele­brant en samen met de pries­ters van het college hebben we gecon­ce­le­breerd in een mooie gezongen Mis bij het graf van paus Adrianus VI dat zich daar bevindt. Deze paus was de enige Neder­landse paus, geboren en getogen in Utrecht. Na afloop van de vie­ring was er een ont­vangst in de biblio­theek van het college waar we ook de nieuwe Neder­landse am­bas­sa­deur bij de heilige Stoel hebben ontmoet en de heer Hans Hoogeveen, onaf­han­ke­lijk voor­zit­ter van de Bestuursraad van de wereldvoedsel­orga­ni­sa­tie (FAO) die ook nauw bij de Friezen­kerk betrokken is.