Waarom zou je willen blijven leven?

St. Bavofeest in Gent

Sinds 1930 bestaat (weer) de traditie dat de kapit­tels van Gent en Haar­lem-Am­ster­dam elke twee jaar een uit­wis­se­ling hebben, de ene keer in het bisdom Gent, de andere keer in Haar­lem. Dat was aan de orde in het weeekend van 5-6 ok­to­ber. De afvaar­diging van het Haar­lemse kapit­tel werd dit keer harte­lijk ont­van­gen in Gent. Naar aan­lei­ding van het evan­ge­lie (Lc. 14, 25-33) en het leven van Bavo ston­den we in de vie­ring stil bij de vraag: Wat maakt het de moeite waard om te (blijven) leven? (Foto's toe­ge­voegd 7/10)

Kapit­tel

Zater­dag 5 ok­to­ber kwamen we aan in het fraaie Gentse Bis­schops­huis waar we de lunch gebruikten met ver­schil­lende kanuniken (leden van het ka­the­draal kapit­tel). Zo'n kapit­tel is een be­lang­rijk adviesor­gaan voor de bis­schop, de pries­ters die er deel van uitmaken bekle­den een positie in het bestuur en/of de pas­to­raal van het bisdom.

Gentse kanun­niken

Naast Bis­schop Lode van Hecke, de bis­schop van Gent, waren de beide vica­rissen generaal aanwe­zig: Joris De Jonghe en Joris Polfiet. Ook oud-vica­ris-generaal Paul van Puyenbroeck en oud-bis­schop­pe­lijk vica­ris Stefaan van der Kelen waren erbij, evenals de kanun­niken Johan De Baere, Flor Bron­deel, Jürgen Francois en Johan Goedefroot. Alles vond plaats onder de bezielende lei­ding en organi­sa­tie van kanun­nik en deken van het kapit­tel Ludo Collin die al 47 jaar aan het bisdom Gent verbon­den is! Hij kent heel de ge­schie­de­nis, niet alleen van het bisdom Gent, maar ook van de uit­wis­se­ling met het Haar­lemse kapit­tel en hij kan dan ook vele ankedotes uit de ge­schie­de­nis ver­tellen en liet ons oude foto's zien en een prach­tig lang gedicht uit 1980, gemaakt bij het vijf­tig­ja­rig bestaan van de uit­wis­se­ling.

De kaars

Uit zijn verhalen bleek ook dat wij als Haar­lems kapit­tel volgens de traditie eigen­lijk een grote kaars met het bisdom­wa­pen had­den moeten mee­ne­men. Dat gebruik was een beetje in de verge­tel­heid geraakt. Het werd ons ver­ge­ven dat de kaars er niet was, maar de his­to­rische terug­blik was wel een goede remin­der. Want de traditie verdient het om in ere te wor­den gehou­den, niet alleen omdat die al weer hon­derd jaar bijna wordt gevolgd, maar bovendien ging het in 1930 om een her­ne­men van een oude tot de Mid­del­eeuwen terug gaand gebruik. Bij het avondmaal hielde Bis­schop een zeer harte­lijke toe­spraak waarin hij onder meer op deze ge­schie­de­nis inging die onze beide bis­dom­men verbindt.

Uit Haar­lem-Am­ster­dam

Vanuit het bisdom Haar­lem-Am­ster­dam waren de vica­ris-generaal Bart Putter, de proost Gerard Bruggink, de rector van het semi­na­rie Re­demp­to­ris Mater Luc Georges en officiaal en bis­schop­pe­lijk vica­ris/kanselier André van den Hout mee geko­men.

Bezoek aan Gent

Zater­dag­mid­dag brachten we een bezoek aan ver­schil­lende mooie plaatsen in het centrum van Gent, zoals de Gravensteen, waar we een audio­tour kregen (zie foto's), het Carmlieten­kloos­ter, waar Karel V twee leeuwen gehuisvest had die hij als geschenk had gekregen (foto), het Augus­tijner­kloos­ter, waar nu een inter­na­tio­nale commu­ni­teit woont, de Prinsenhof en de bank voor de armen die daar zon­der rente kon­den lenen (foto). Daarbij kwamen we ook langs een straatje dat "Geraard de duivel" heette. We kon­den niet nalaten hier even een foto te nemen van onze Gerard, vica­ris Gerard Bruggink, die ook de exorcist - de duiveluitbanner - van het bisdom is (zie foto onder).

Lam Gods

Zondag­och­tend bezochten we eerst het Lam Gods van de gebroe­ders van Eyck in de Sint Baafs­kathe­draal met een virtual reality bril (zie foto's): een bij­zon­dere erva­ring. Het Lam Gods is de be­lang­rijk­ste toe­ris­tische trek­pleis­ter van Gent en zal binnen twee jaar geheel gerestaureerd zijn; het grote altaar­stuk heeft een nieuwe plaats in de ka­the­draal gekregen, waar het goed en zorg­vul­dig onder de beste condities qua licht, vocht en temperatuur wordt bewaard.

Hoog­mis

Daarna was de fees­te­lij­ke hoog­mis waarbIj ik de on­der­staan­de homilie heb gehou­den. De Schola cantorum zong prach­tig en daar­naast waren er ter ere van Sint Bavo valkeniers en hoornblazers (zie foto's) en een repre­sen­ta­tie van de Schots-getinte Ghent Highlan­ders. De valkeniers zaten met hun valken voorin de kerk en de hoornblazers lieten zicht gere­geld horen. Het was bij­zon­der fraai en de Mis was met zo'n 500 mensen druk bezocht.

Na de lunch waarbij we met prach­tige cadeaus wer­den verwend, keer­den we weer naar Neder­land en naar ons eigen bisdom terug.

WAARVOOR ZOUDEN WE LEVEN?

H. BAVO KATHEDRAAL VAN GENT, 6 OKTOBER 2024

Wat is het be­lang­rijk­ste?

Wat vin­den we het aller­be­langrijkste in ons leven?
Ik denk dat we er allemaal wel van overtuigd zijn
dat dit niet de materie is, geld of bezit,
en zelfs niet aanzien en macht.
Wie weleens een echt moei­lijke periode
in zijn of haar leven heeft mee­ge­maakt,
weet hoe betrekke­lijk en ver­gan­ke­lijk
dat allemaal is.
Je kunt daar niet op bouwen.

Waarom blijven leven?

Waarom wil je graag blijven leven,
ook al heb je mis­schien last
van vele licha­me­lijke ongemakken?
Mis­schien omdat er ook
nog zoveel moois is in het leven,
we met inte­res­sante dingen bezig zijn,
we goede vrien­den hebben,
mooie vakanties beleven,
een doel hebben in het leven?
Maar ook daar­van beseffen we
dat het allemaal voorbij gaat.

Als het met de liefde te maken heeft

Ouders en groot­ou­ders
willen hun kin­de­ren en klein­kin­de­ren
graag zien opgroeien.
Velen van ons zou­den daarom bij die vraag:
wat is het be­lang­rijk­ste?
denken aan hen, aan die kin­de­ren en klein­kin­de­ren.
Of ze willen nog graag
voor iemand kunnen blijven zorgen
die hun hulp wel nodig heeft.
Dat heeft allemaal weer meer met liefde te maken
en de liefde is de be­lang­rijk­ste,
de meest verhevene, zegt Sint Paulus,
van alle deug­den.
Als we meemaken
dat degenen met wie we in liefde verbon­den zijn,
ons komen te ont­val­len
wor­den we geraakt in de fun­da­men­ten van ons bestaan.
De liefde is het grootste,
een mens zon­der liefde kent God niet (vgl. 1 Jo, 4, 8-9)!
En liefde uit zich in daden,
in wat je voor iemand over hebt.

Haten?

Maar waarom dan zegt Jezus
in het evan­ge­lie van vandaag,
dat we vader, moe­der, vrouw en kin­de­ren,
broers en zussen en zelfs ons eigen leven moeten haten
en dat we anders Zijn leer­ling niet kunnen zijn?

Voordat ik daar iets meer over zeg,
zou ik nog even terug willen keren
naar het belang van de liefde
en de pijn van het gemis.

Depressie

In de Covid-periode - de Corona-tijd -
hebben we gezien
dat vele mensen in een depressie kwamen,
zeker als ze door het virus besmet waren
en af­ge­slo­ten, op­ge­slo­ten,
in een­zaam­heid moesten leven.
In onze maat­schap­pij,
in ieder geval in Neder­land,
is depressivi­teit niet alleen onder ouderen,
ook juist onder jonge mensen
een groot probleem.

Steun

We kunnen hieraan zien
dat het heel be­lang­rijk is
dat we naar elkaar omzien
en proberen elkaar te steunen,
dat we ge­meen­schap vormen.
Het is goed dat we er proberen te zijn
zelfs voor mensen
die contacten lijken af te wijzen;
ieder mens - en zeker die mensen -
hebben de steun van andere mensen nodig.

Nog een andere schat

We hebben in die Covid-periode kunnen zien
wat we ook wel ervaren
als een heel dier­baar iemand wegvalt,
dat ook de mooiste zaken
en de dier­baarste mensen in ons leven,
niet blijvend zijn.
Om je leven vreugde en diepte te geven
en blijvende geborgen­heid in liefde,
moet je hart nog een andere schat bevatten.

Bavo, een woeste edelman

Dat heeft de heilige Bavo ervaren.
De overleve­ring zegt
dat hij uit een gelovig gezin kwam
met zelfs twee heilige zussen!
Die basis zat er in,
maar hij ging een vol­ko­men andere weg.
Zijn wilde leven, als edelman in de zevende eeuw,
bracht met zich mee dat Bavo zijn ver­trouwen stelde
op geld en goed, op zijn wapens en zijn macht,
dat hij zijn begeerten volgde
en de nei­gingen van zijn eigen “ik”
en dat hij een tiran was voor de mensen om hem heen.
Daaraan kwam ineens een einde
toen de vrouw kwam te over­lij­den
die hij - bij al zijn ontrouw - wer­ke­lijk had liefgehad.

Wat makte Bavo gelukkig?

Na haar dood geraakte hij in een diepe depressie.
Een ont­moe­ting met bis­schop Amandus
zette deze depressie om
in iets posi­tiefs, iets edels:
hij gaf zijn bezit weg
en troostte en sterkte de zieken, de armen,
hij leefde als een boe­teling
om boete te doen voor zijn vroe­gere leven.
En hoe hard het leven ook was dat hij koos,
hij was juist opgewekt, vroom en gelukkig
goed voor zijn naasten, vooral voor de armen
en de noodlijden­den.
Zijn leven kreeg weer per­spec­tief.

Semi­tisch taal­ge­bruik

Jezus drukt zich vandaag in het evan­ge­lie uit
in sterk, Semi­tisch taal­ge­bruik
als Hij zegt dat je zelfs wie je dier­baar zijn
moet haten.
De gedachte is
dat je je bewust moet zijn
dat zelfs degenen die je het dier­baarst zijn
je het uit­ein­delijk geluk
niet kunnen geven.
Dat alles gaat voorbij,
het is niet besten­dig,
niet voor altijd,
zoals al het aardse ver­gan­ke­lijk is.
Daar moet je niet je leven op bouwen.
Dat is het “je losmaken” dat Jezus bedoelt.

Verder reikend...

Laat er in je hart daarom
nog een wij­der, ver­der reikend per­spec­tief zijn,
leef ten diepste voor wat blijft,
laat overal wat licht van de eeuwig­heid
over schijnen,
dat schaadt de liefde niet,
maar maakt die juist ruimer en bre­der,
een beetje anders, maar wel mooier.

Moge de heilige Bavo
daarbij onze voor­spraak zijn!