Uitleg afbeelding Vrouwe van alle Volkeren
In afstemming met het Dicasterie voor de Geloofsleer
De afbeelding van Maria als Vrouwe van alle Volkeren is opvallend. Maria wordt afgebeeld met haar handen in een gevend gebaar geopend naar wie de afbeelding bekijkt. Dat is nog niet vreemd of bijzonder. Er zijn vele verschillende afbeeldingen die Maria zo weergeven. Maar waarom is het kruis hier toegevoegd? Waarom staat Maria hier voor het kruis?
Eigenlijk zou je niet moeten zeggen dat Maria voor het kruis staat, maar dat het kruis achter Maria staat: dat gevend, schenkend gebaar van Maria wil namelijk niet zeggen dat Maria iets uit zichzelf geeft. Als we zeggen dat Maria iets geeft, als we erom bidden dat Maria ons iets verleent, staat dat nooit los van het kruis van haar Zoon Jezus Christus, onze enige Verlosser. Hij is onze verlosser en de gever van alle goeds. De afbeelding van de Vrouwe van alle volkeren wil niets ander zeggen dan dat Maria ons niets anders geeft dan wat zij van haar Zoon ontvangt. Wanneer wij Maria eren, mogen we nooit vergeten dat uit het heilbrengende kruis van Jezus Christus alles voortkomt wat we aan Maria vragen.
Ook het beeld van de menigte schapen rond de voeten van Maria en de wereldbol, is een verwijzing naar Jezus Christus. Dat beeld kennen we namelijk uit het Johannes evangelie: “Ik ben de goede herder”, zegt Jezus daar (Jo. 10, 14). Daar spreekt de Heer ook zijn verlangen uit dat het zal worden één kudde, één herder (Jo. 10, 16). Het kruis dat achter Maria staat op de afbeelding van de Vrouwe van alle volkeren, is opnieuw het teken dat de Moeder van de Heer die door haar Zoon onder het kruis ook tot onze moeder is aangesteld (Jo. 19, 27), mensen één maakt en verbindt, maar niet uit eigen kracht. Het is uit de kracht van het kruis van Christus dat zij onze moeder is in de orde van de genade, zoals het tweede Vaticaan concilie zegt (LG 61). “Door haar menigvuldige voorspraak gaat zij voort ons de gaven van het eeuwige heil te bezorgen”(LG 62). Zo werkt zij mee met haar Zoon om alle mensen te verenigen als broeders en zusters: “Fratelli tutti” (Encycliek van paus Franciscus, 3 oktober 2020).
Het is dan ook niet verwonderlijk dat het gebed van de Vrouwe van alle Volkeren niet tot Maria wordt gericht, maar tot Jezus Christus. De heilige Maagd Maria wordt aangeroepen om een voorspreekster te zijn.
- The image of the Lady of all Nations (English)
- L'immagine della Signora di tutti i Popoli (Italiano)
Gebed van paus Franciscus
Maria, zie ons aan! Wij staan hier voor u. Gij zijt Moeder, Gij kent onze inspanningen en onze wonden. U, Koningin van de Vrede, lijdt met ons en voor ons, omdat u zo veel van uw kinderen beproefd ziet worden door conflicten, bedroefd door de oorlogen die de wereld verscheuren.
Dit is een donker uur. Dit is een donker uur, Moeder. En in dit donkere uur dompelen we ons onder in uw lichtende ogen en vertrouwen we op uw hart, dat gevoelig is voor onze problemen. Dat is niet zonder zorgen en angsten geweest: hoeveel angst toen er geen plaats was voor Jezus in de herberg, hoeveel angst toen u haastig naar Egypte vluchtte omdat Herodes Hem wilde doden, hoeveel angst toen u Hem in de tempel kwijtraakte! Maar, Moeder, in beproevingen was u moedig, u was moedig: u vertrouwde op God en beantwoordde vrees met zorg, angst met liefde, angst met offerbereidheid. Moeder, u deinsde niet terug, maar op beslissende momenten nam u het initiatief: in allerijl ging u naar Elisabeth, op de bruiloft in Kana verkreeg u het eerste wonder van Jezus, in de Bovenzaal hield u de leerlingen bij elkaar. En toen op Golgotha een zwaard uw ziel doorboorde, verweefde u, Moeder, nederige vrouw, sterke vrouw, de nacht van verdriet met hoop van Pasen.
Nu, Moeder, neem opnieuw het initiatief; neem het voor ons, in deze door conflicten verscheurde en door wapens geteisterde tijden. Richt uw barmhartige blik op de menselijke familie, die de weg van de vrede is kwijtgeraakt, die Kaïn boven Abel heeft verkozen en die, het gevoel van broederschap verloren hebbend, de sfeer van thuis niet meer terugvindt. Wees een voorspraak voor onze wereld in gevaar en onrust. Leer ons het leven te verwelkomen en ervoor te zorgen - elk menselijk leven! - en de waanzin van de oorlog af te wijzen, die de dood zaait en de toekomst tenietdoet.
Maria, vaak bent u naar ons toegekomen om te vragen om gebed en boetedoening. Maar wij, verstrikt in onze eigen noden en afgeleid door zoveel wereldse belangen, zijn doof geweest voor uw uitnodigingen. Maar U, die van ons houdt, wordt ons niet moe, Moeder. Neem ons bij de hand. Neem ons bij de hand en leid ons tot bekering, laat ons God op de eerste plaats zetten. Help ons om de eenheid in de Kerk te bewaren en bewerkers van gemeenschap in de wereld te zijn. Herinner ons aan het belang van onze rol, maak dat wij ons verantwoordelijk voelen voor de vrede, geroepen om te bidden en te aanbidden, voorsprekers te doen en eerherstel te verrichten voor de hele mensheid.
Moeder, alleen kunnen we het niet, zonder uw Zoon kunnen we niets. Maar U brengt ons terug naar Jezus, die onze vrede is. Daarom, Moeder van God en onze Moeder, komen wij tot u, zoeken wij toevlucht in uw onbevlekt Hart. Wij smeken om barmhartigheid, Moeder van Barmhartigheid; om vrede, Koningin van de Vrede! Beweeg de zielen van hen die vast zitten in haat, bekeer hen die conflicten voeden en aanwakkeren. Droog de tranen van de kinderen - in dit uur huilen zij zo veel! -, sta de eenzamen en ouderen bij, steun de gewonden en zieken, bescherm hen die hun vaderland en dierbaren hebben moeten verlaten, troost de ontmoedigden, herstel de hoop.
Wij vertrouwen U ons leven toe, elke vezel van ons wezen, alles wat we hebben en zijn, voor altijd. Wij wijden de Kerk aan u toe, zodat zij, als getuige van de liefde van Jezus voor de wereld, een teken van eendracht, een instrument van vrede kan zijn. Wij wijden onze wereld aan u toe, vooral de landen en regio's die in oorlog zijn.
De gelovige mensen noemen u de dageraad van het heil: Moeder, open spleetjes van licht in de nacht van conflicten. Gij, woonplaats van de Heilige Geest, inspireer wegen van vrede bij de leiders van de naties. Gij, Vrouwe van alle volkeren, verzoen uw kinderen, verleid door het kwaad, verblind door macht en haat. Gij, die ieder nabij bent, verklein onze afstanden. Gij, die medelijden hebt met allen, leer ons voor anderen te zorgen. Gij, die de tederheid van de Heer openbaart, maakt ons tot getuigen van zijn troost. Moeder, Gij, Koningin van de Vrede, stort in onze harten de harmonie van God. Amen.
St. Pieters Basiliek, 27 oktober 2023
Franciscus
(Deze tekst is goedgekeurd door Z. Em. Kard. Victor Manuel Fernández op 9 oktober 2024)
