Toch graag die ereplaats....

Parochieavond in Heerhugowaard

Vrij­dag 18 ok­to­ber was ik in de zaal van de H. Dio­ny­sius­kerk in Heer­hu­go­waard om een inlei­ding te geven op de lezingen van de ko­men­de zon­dag. Mijn wat losse aanteke­ningen vindt U hier­on­der. Twee apos­te­len vragen om een ere­plaats, maar Jezus is een lij­dende die­naar...

Er was flinke belang­stel­ling voor de avond, die uitmondde in aanbid­ding met muziek in de H. Dio­ny­sius­kerk. De bedoeling was een inlei­ding te hou­den, waar de mensen iets mee kon­den, dus behalve een inlei­ding op de lezingen was het ook een inlei­ding op het gebed en de aanbid­ding. Pastoor Frank Domen leidde de avond in.

Enkele aan­dachts­pun­ten bij de lezingen van de 29e zon­dag door het jaar B

Eerste lezing en evan­ge­lie zijn the­ma­tisch verbon­den.

De eerste lezing uit Jesaja

(uit: Deutero Jesaja (Jes. 53, 10-11)

De profeet Jesaja leefde in de achtste eeuw voor Christus. Hij werd ge­roe­pen in het jaar dat kning Uzziah stierf, (jes 6,1), dat is 742 v Chr. Maar het gedeelte waaruit we hebben gelezen is van later, tij­dens de Babylo­nische balling­schap. Dit gedeelte van de zgn. Deutero Jesaja (Jes. 40-55) is tot de ballingen gericht. De woor­den zijn dus gericht tot een volk dat ont­moe­digd is, in lij­den zit, troost nodig heeft en kracht om het geloof trouw te kunnen blijven. In dit gedeelte gaat het ook over de die­naar van God (ook in Trito Jes.). Die die­naar is een geliefd en uit­ver­ko­ren persoon. Wie het is? Niet zo dui­de­lijk (soms het volk van Israël; soms de profeet of Cyrus, een hei­dense heerser die red­ding brengt). Hier in het stukje is de die­naar Israël. Er wordt gezegd dat de die­naar een zege zal kennen al zal dat niet tij­dens zijn leven zijn. Dan komen er woor­den die het Nieuwe Testa­ment vervuld zal zien in Jezus. Door zijn zwoegen: in het He­breeuws staat er een woord: “door zijn kennis”, het betekent door zijn totale vereni­ging met een lij­dend, zon­dig volk: hij ervaart zelf wat het is. Hij zal velen recht­vaar­digen: Hij zal zijn eigen goed-zijn met hen delen en zo zal hij alle beloften van God vervullen. De onschuld van de die­naar on­der­scheidt hem van de rest van Israël, maar Hij is toch altijd verbon­den met het hele volk.

Het is een beeld van iemand die dient, zich helemaal geeft. Een goede persoon, dienend, zich­zelf weg­cij­ferend voor anderen.

Beeld van jezus

Beeld van ons­zelf?

Het evan­ge­lie

Marcus 10, 35-45

Op dit moment hebben de leer­lin­gen al drie lij­dens­voor­spel­lingen gehad: de derde was vlak hier­voor (Mc. 10, 32-34). Toch leef­den de leer­lin­gen nog met de ver­wach­ting dat Jezus een eigen ko­nink­rijk zal oprichten. Jacobus en Johannes komen met egoïsme en eer­zucht naar Jezus met het oog op een ere­plaats in dat ko­nink­rijk, ze willen de anderen te gauw af zijn. Zij zoeken macht en eer. Glorie: doksa (zoals in het Eer aan God, Gloria), het ver­wijst ge­woon­lijk naar “de parousie” weder­komst van de Heer (vgl. Mc. 8, 35 en 13,26).

Jezus wijst erop dat de weg naar de heer­lijk­heid loopt via het lij­den. Dat geldt voor Hemzelf en voor zijn leer­lin­gen. In nauwe ge­meen­schap met Christus leven, betekent dus ook lij­den aan­vaar­den.

Twee beel­den: beker (de lij­denskelk) en doop (door lij­den over­stroomd en bedolven)

Kunt ge: hij vraagt niet of ze het willen, maar of ze het kunnen, want het lij­den kies je niet zelf uit, het over­komt je.

Wat Jezus zegt betekent niet perse dat ze als marte­laar zullen sterven.

Jacobus ont­ving als eerste de mar­tel­dood, begin jaren 40 door Herodes Agrippa I (Hand. 12,2), maar Johannes is waar­schijn­lijk een na­tuur­lijke dood gestorven al heeft hij wel veel gele­den: dat is zijn doop in het lij­den.

Het lij­den is wel een voor­waarde voor een ere­plaats maar geen garantie, het is de Vader die de ere­plaatsen geeft. Mar­te­la­ren hebben de hoogste rang volgens de rabbijnen. Maar Jezus onder­streept: het is gave van God, niet iets wat je kunt verdienen. Passief ter vermij­ding van de naam van God.

Groot­heid en rang bestaan voor de leer­lin­gen in het dienen. Norm moet het voor­beeld van jezus zijn . Toe­spe­ling op de lij­dende dienstknecht van Jes. 53.

Jezus’ dood is het los­geld dat Jezus betaalt in plaats van en voor velen. Is Jezus dan niet voor allen gestorven? Dit wooord sluit aan bij Jes.: velen recht­vaar­digen. En: ‘oi polloi: de velen: de menigte, de massa. Hier is het ook een tegen­stel­ling tussen de Ene (Jezus) en de velen. Het gaat om een grote menigte mensen.

De bood­schap sluit dus aan bij de eerste lezing: je bent ge­roe­pen tot dienen, niet tot heersen; de weg naar ver­heer­lij­king gaat over het lij­den.

Brief aan de Hebreeën

We weten niet wie de auteur is. Sinds eind tweede eeuw werd de brief aan paulus toege­schre­ven. Het moet een Hellenis­tische Christen zijn geweest, die goed was onderlegd en mooi kon schrijven. Hij schrijft om de chris­te­nen voor geloofsafval te behoe­den (13, 22)

Over Jezus’pries­ter­schap: verheven hoge­pries­ter: dit is de enige keer dat Jezus zo wordt aangeduid.Het enig verschil van Jezus met ons dat hier wordt genoemd is dat Hij nooit heft toege­ge­ven aan de verlei­ding tot zonde. De troon van genade: de troon van God. De heer­schap­pij van de verheven Christus is een thema van de Hebr. Brief. Maar hier denkt de schrijver aan de ver­trouw­volle toegang tot God die we hebben door de verlos­sing door Jezus