Op retraite met de priesters

Homilie bij het feest van Sint Jozef

Van zon­dag 16 tot 19 maart was er een retraite voor de pries­ters van ons bisdom, onder lei­ding en begeleidng van pater Ward Biemans S.J. Aan de hand van de heilige Schrift en de Gees­te­lij­ke oefe­ningen van St. Ignatius van Loyola beleefde we enkele dagen van gebed en be­zin­ning in Wépion, vlakbij Namen (België).

Een mooie erva­ring

Het huis is een retraitehuis van de Jezuïeten met twee sobere kapellen, geriefe­lijke kamers met douche en toilet en goede maal­tij­den en ruime wandel­moge­lijk­heden in de buurt. Het was een goed verblijf, voor mij de eerste keer sinds meer dan veer­tig jaren dat ik daar een retraite volgde. We waren met 24 pries­ters en hebben dage­lijks gecon­ce­le­breerd, er was aanbid­ding en vespers, dag­slui­ting, lau­den en mid­dag­ge­bed hebben we ge­za­men­lijk gebe­den. Voor mij was het een mooie erva­ring.

Bij de slot­mis heb ik de hierna volgende homilie gehou­den, die ik met enige aanpas­singen ook ’s avonds in de ka­the­draal heb gehou­den.

Sint Jozef als voor­spre­ker en voor­beeld voor de pries­ters

SINT JOZEF 19 MAART, Wépion

Ik vind het heel mooi dat we deze dagen van retraite
samen hebben kunnen beleven,
zo beleven we een stukje broe­der­lijke ver­bon­den­heid
in het pries­ter­schap.
Ik wilo jullie bedanken dat jullie
naar deze dagen zijn geko­men,
dat stel ik zeer op prijs.

Verwon­dingen

Het kan heel goed zijn
dat je in de loop van je pries­ter­schap
verwon­dingen oploopt,
in de zin van zaken die zijn gebeurd,
manieren waarop je bent behandeld
en die je hebben gekwetst.

Het belang van gees­te­lij­ke lei­ding

Als het om erns­tige zaken gaat,
hebben veel mensen grote moeite
om zulke gees­te­lij­ke verwon­dingen
onder ogen te zien.
Ik heb zeker de nodige mensen mee­ge­maakt
-vroe­ger in mijn pa­ro­chie bij­voor­beeld -
die over de moei­lijkste episo­den van hun leven,
als over een donkere put, een deksel had­den geplaatst.
Daar dachten ze niet graag aan terug,
dat verstopten ze liever.
Maar het is zeker
- en ik denk dat jullie je dat wel bewust zijn -
dat het veel beter is erover te spreken,
bij­voor­beeld in de gees­te­lij­ke lei­ding,
als het kan en haal­baar is, met Gods hulp,
is het heel goed en be­lang­rijk
dat het lij­den in ons leven, de pijn en het verdriet
er mogen zijn
en dat we die kunnen aan­ne­men als een kruis
dat we met Christus willen dragen.
Mis­schien moet je dat duizend keer opnieuw doen,
maar wie het moei­lijke van zijn leven kan aan­ne­men,
zal merken dat het min­der pijn gaat doen.

Sint Jozef: aan hem werd niets gevraagd

Ook sint Jozef maakte iets mee
dat hem wel inner­lijk gekwetst moet hebben:
Aan sint Jozef werd de zorg
voor Maria en haar Kind toe­ver­trouwd,
maar hem werd niets gevraagd,
al zette dat heel zijn leven op z’n kop.
Het evan­ge­lie volgens Matteüs
verhaalt ons van de geboorte van Jezus
vanuit het per­spec­tief van sint Jozef.
Jozef is in zekere zin een buiten­staan­der.
Het geheim van de menswor­ding
gaat aan zijn be­trok­ken­heid erbij, vooraf.
Hij komt het pas te weten, bij toeval lijkt het wel,
als blijkt dat Maria zwan­ger is.

Maria

We eren Maria als beeld van de kerk,
want zij is maagd en moe­der,
zoals de Kerk de maagd en moe­der is
die Christus steeds opnieuw ter wereld brengt,
vooral door de ver­kon­di­ging van Zijn woord
en de vie­ring van de sacra­menten.
Maria is ook de eerste gelo­vi­ge,
zo wordt zij begroet door Elizabeth:
“Zalig zij die geloofd heeft”(Lc. 1, 45).

Maar kun je geloven en je toe­ver­trou­wen
als alles zo buiten je om is gebeurd, zoals bij sint Jozef?

Beschermer van de pries­ters

Sint Jozef is de patroon en bescherm­hei­lige van de Kerk
en in Italië en Spanje en mis­schien ook in andere lan­den
wordt vandaag op zijn feest­dag
vader­dag gevierd.
Je zou dus wel kunnen zeggen
dat sint Jozef ook als een bij­zon­dere beschermer
voor de pries­ters kan wor­den gezien,
want zoals Jozef de bij­zon­dere zorg kreeg opgedragen
voor de heilige familie met Maria die beeld is van de kerk
en eerste gelo­vi­ge
en dus de zorg kreeg voor het begin van de Kerk,
waardoor sint Jozef bescherm­hei­lige van de kerk is gewor­den,
zo heeft de pries­ter de bij­zon­dere zorg
voor de Kerk die Familia Dei is, de familie van God
en zet hij zich in
om Jezus aan de wereld te geven
en aan iedere mens die hij ontmoet
als die­naar van de Kerk.

De deug­den van Sint Jozef

We zou­den dus op deze dag
naar Sint Jozef kunnen opzien,
hem voor onze missie
om voor­spraak en bescher­ming kunnen vragen
en ons kunnen spiegelen
aan zijn deug­den,
vanuit de over­tui­ging dat de deug­den
die sint Jozef bezat
als behoe­der van het begin van de Kerk,
ook voor ons be­lang­rijk zijn.

De aller­eerste deugd van zint Jozef die opvalt
is dat hij meteen in liefde en eenvoud
zijn dienst­ba­re vaderrol op zich neemt,
als hem enige uitleg wordt gegeven,
nadat de menswor­ding al lang en breed in gang was gezet.
Hij lijkt helemaal niet te blijven hangen
in het gevoel dat hem tekort is gedaan.

Gepasseerd

Dit kan ons ook over­ko­men.
We kunnen ons als pries­ters
weleens niet goed behandeld voelen:
de com­mu­ni­ca­tie is niet goed gegaan,
je bent gepasseerd,
er is alle reden om boos te wor­den
om die manier van han­de­len.

De reactie van sint Jozef

Het kan niet anders dan dat sint Jozef
een grote nede­rig­heid moet hebben gehad
om zo te kunnen rea­geren als hij doet.
Hij denkt bovendien helemaal niet aan zich­zelf,
hij denkt aan Maria
en hoe hij het beste zou kunnen han­de­len,
zodat zij geen grote problemen zou hebben,
want een overspelige vrouw
zou gestenigd kunnen wor­den.
Jozef is nederig en ge­hoor­zaam:
hij doet meteen wat hem wordt gevraagd
en hij is dienst­baar,
meteen bereid om die dienst­ba­re taak te vervullen
die hem van Godswege werd gevraagd.
Hij is een persoon van geloof en ver­trouwen,
niet bang voor de onzekere toe­komst,
zon­der aarzelen en zon­der te letten
op moge­lijke kleinmen­se­lijke gevoelens,
pakt hij de taak op die hij heeft gekregen.
Sint Jozef komt niet aan het woord
in de evan­ge­lies,
hij doet als het ware zwijgend zijn taak,
hij laat zich nau­we­lijks horen,
hij zoekt geen aan­dacht voor hem­zelf.

Voor­spraak

Laten we de heilige Jozef vandaag vragen
onze pries­ter­lijke dienst te mogen uit­oefe­nen
in die­zelfde geest, de geest van sint Jozef:
dienst­baar, ge­hoor­zaam, ver­trouw­vol, nederig...
Mogen we op zijn voor­spraak de kracht ont­van­gen
om in die geest te leven en te han­de­len...