Verering van Reliek van H. Thomas van Aquino op Willibrorddag

Maan­dag 31 maart werd de Wil­li­brord­dag gehou­den op het semi­na­rie. Zoals ge­woon­lijk had ik een gesprek met de jonge pries­ters en was er een lezing, dit keer door Niko Schonebaum over het werk van de heilige kerk­le­raar St. Thomas van Aquino. In de heilige Mis ging ik nader in op het leven van de "Doctor Angelicus".

Parels uit de diepte

Niko Schonebaum is een be­ge­na­digd docent. Zijn ini­tia­tief "Ludens Quaerens" brengt dan ook veel jonge mensen bijeen die St. Thomas Aquinas beter willen leren kennen. Zater­dag 5 april is er weer een dag van Ludens Quaerens: "Parels uit de diepte" waarop ik hoop te spreken over de ecclesio­lo­gie van het tweede Vati­caans concilie. Deze avond sprak hij over het werk van de Aquinaat aan de hand van een Questio van het derde deel van de Summa Theologiae over de vraag of we een ver­schil­lende aanbid­ding/ver­ering ver­schul­digd zijn voor de mens­heid en de god­heid van Christus. Het ant­woord is, kort samen­ge­vat, nee, omdat we niet de natuur maar de Persoon van Christus aanbid­den. Het is boeiend hoe Schonebaum je meeneemt langs de argu­menten en tegen­ar­gu­menten van Thomas naar de con­clu­sie toe; deze samen­vat­ting doet dan ook geen recht aan de rijke redene­ring.

De reliek

De schedel-reliek van sint Thomas van Aquino was deze avond opge­steld voor het altaar in de klooster­ka­pel. Behalve de se­mi­na­risten en ver­schil­lende jonge pries­ters en cate­chisten, waren er ook de nodige gasten aanwe­zig die zich voor dit pro­gram­ma had­den aangemeld. Ook de zusters waren met medezusters van elders aanwe­zig.

Na de Mis maakten we nog ver­schil­lende foto's met de reliek van de heilige.

De reliek zal op 1 april over­dag in de genade­ka­pel van het hei­lig­dom te vereren zijn.

EEN HEILIGE THEOLOOG

WILLIBRORDAVOND RELIEKEN VAN DE H. Thomas van Aquino (ongev. 1225-1274, heilig verklaard 1323)

We eren deze dagen in het hei­lig­dom van Heiloo
de relieken, met name de schedel,
van de heilige Thomas van Aquino.
Wat maakt deze heilige zo groot?

Geleerde

De heilige Thomas van Aquino
was een groot geleerde
en een uitzon­der­lijk hel­dere
en tege­lijk een­vou­dig formu­le­rende denker,
zoals er weinig zijn in de loop van de ge­schie­de­nis.
Tijdens zijn leven al
heeft hij veel erken­ning en bewon­dering gekregen.

Ereti­tels

Zo heeft hij vele ereti­tels gekregen
Tijd­ge­no­ten noem­den hem al
de engelach­tige leraar, doctor Angelicus
en van­wege de hel­der­heid van zijn leer
werd Thomas al meteen doctor communis genoemd (door Ptolemeus van Lucca)
Na zijn dood ging dat ver­der:
In 1567 werd hij kerk­le­raar, “doctor ecclesiae”verklaard
en paus Leo XIII riep hem in 1880 uit
tot patroon van uni­ver­si­teiten en hogere studie­cen­tra
voor katho­lie­ke leer.
Hij is de patroon­hei­lige van de theologen, de academici,
boek­han­delaren en stu­den­ten
en een beschermer bij beko­ringen tegen de zuiver­heid.

In ker­ke­lijke do­cu­menten

Paus Leo XIII wijdde zijn En­cy­cliek Aeterni Patris
aan de leer van Sint Thomas
die hij voorhield als hoogte­punt en voor­beeld
en ook paus Pius XI heeft een En­cy­cliek aan Thomas gewijd.
Talloze malen wordt hij in ker­ke­lijke do­cu­menten genoemd
Het tweede Vati­caans concilie stelde dat
Sint Thomas de leer­mees­ter is
bij de theo­lo­giestudie in de pries­ter­oplei­ding,
met name bij de dog­ma­tisch theo­lo­gische vakken (OT 16)
en dat de katho­lie­ke uni­ver­si­teiten en facul­teiten
vooral de heilige Thomas van Aquino tot voor­beeld moeten nemen
als het erom gaat geloof en reden in overeenstem­ming te brengen
met de éne waar­heid (GE 10).

Andere titels

Dan zijn er andere titels en bena­mingen,
zoals angelus scholae, engel voor de school
pater ecclesiae, vader van de kerk,
lumen ecclesiae, licht van de Kerk
en “de nieuwe Au­gus­ti­nus”.

Roeping van Thomas

Thomas heeft zijn roe­ping niet cadeau gekregen.

Op vijf­ja­rige leef­tijd werd hij
voor zijn opvoe­ding toe­ver­trouwd
aan de beroemde abdij van Monte Cassino,
die door Bene­dic­tus zelf was gesticht.
De familie wilde het zo regelen
dat hij daar later Abt zou wor­den.
Maar op vijf­tien­ja­rige leef­tijd begon hij zijn studies
aan de uni­ver­si­teit van Napels
en daar was toen net een dominicaner­kloos­ter gesticht.
Zo leerde Thomas deze orde kennen,
werd erdoor aange­trok­ken
en trad daar binnen.
Maar toen de orde hem
naar Rome en Bologna wilde sturen
 voor ver­dere studie,
greep de familie in.
Toen stuurde zijn moe­der
zijn broers en een klein bataljon mannen achter hem aan
om hem gevanke­lijk terug te voeren.
Twee jaar bleef hij in hun macht,
terwijl ze op hem in probeer­den te praten
om hem van gedachten te doen ver­an­de­ren,
maar zon­der succes.
Toen lieten ze hem maar gaan.
Van Sint Thomas kunnen we dus ook leren
om trouw te zijn
aan onze diepste gees­te­lij­ke inzichten
en niet te wijken als we met een inner­lijke kennis weten
wat de Heer van ons vraagt.

Bidden en werken, studie en gebed

Sint Thomas is ook een voor­beeld in gebed
en nut­tige tijdsbeste­ding.
De dominicanen stuur­den hem naar Rome,
naar Parijs en naar Keulen,
waar Thomas onder lei­ding van Albertus de Grote stu­deerde.

Na zijn studie­tijd in Keulen
kwam hij terug naar Parijs om te doceren.
Daar was hij altijd bezig met stu­de­ren, bid­den,
dic­te­ren, schrijven, on­der­richten en preken,
hij was de eerste om op te staan om te gaan bid­den;
en na zijn eigen Mis, volgde hij uit devotie een tweede Mis,
waarna hij zijn les-ac­ti­vi­teit begon.
Hij wilde geen seconde nut­teloos verliezen.

Zo werd hij een voor­beeld van ijver
in studie en gebed.

Sacra­ments­dag

Daarna was Thomas een tiental jaren in Italië,
onder meer in het convent van Orvieto,
waar Sacra­ments­dag werd inge­steld door de paus
en hij de opdracht kreeg voor dat feest het Officie te schrijven.
Ook in Rome verbleef hij enkele jaren,
waar hij de Summa theologiae begon.
Opnieuw was hij enkele jaren in Parijs,
waarna hij opnieuw naar Italie werd ge­roe­pen
om het sudiehuis van de Dominicanen in Napels op te zetten.

De geest van Thomas

Maar nog be­lang­rijker dan zijn grote ijver,
is de geest van waaruit Thomas werkte.
Toen hij het traktaat over de Eucha­ris­tie beëindigd had,
legde hij dat aan de voet van het altaar.
Iemand kwam binnen en zag
hoe de heilige Geest neerdaalde als een duif
en hij hoorde een stem: “Bene scripsisti de me, Thoma”,
Je hebt goed over mij ge­schre­ven, Thomas, wat verlang je?
Waarop Thomas ant­woorde:
“Niets anders wil ik dan U, Heer”.
Hij zocht niet zich­zelf,
hij wilde dienen, het was de Heer die hij wilde dienen.

Hieruit spreekt al de geest
van nede­rig­heid en ge­hoor­zaam­heid
die de heilige Thomas kenmerkte.

Stro

In 1273 kreeg hij tij­dens de heilige Mis een visioen,
dat zo mooi was dat hij na de Mis
geen woord kon uit­bren­gen en niet aan het werk ging.
Toen men hem vroeg wat er aan de hand was, zei hij:
“Ik kan niet meer, alles wat ik ge­schre­ven heb,
lijkt me stro, vergeleken bij wat ik heb gezien”.
Het jaar erop, 1274, werd hij ziek,
terwijl hij onderweg was naar het concilie van Lyon.

Zijn laatste gebed

De laatste woor­den sprak Thomas
na het ont­van­gen van het viaticum:
”Ik ont­vang U, prijs van de verlos­sing van mijn ziel.
Ik ont­vang het viaticum van mijn pelgrims­tocht.
Uit liefde tot U heb ik gestu­deerd, gewaakt.
U bent het voorwerp geweest van mijn predi­king, van mijn on­der­richt.
Niets heb ik gezegd tegen U.
Als ik niet goed heb on­der­richt over dit sacra­ment,
on­der­werp ik mij aan het oor­deel van de heilige Kerk van Rome,
in ge­hoor­zaam­heid daaraan, verlaat ik dit leven”

Gebed, nede­rig­heid, ge­hoor­zaam­heid en een­vou­dige dienst­baar­heid:
Dat is de geest waarin de H. Thomas van Aquino leefde